Ένας πολλαπλασιαστής για την ελληνική οικονομία που αντί να υποστηρίζεται παραμελείται (α΄ μέρος)
Εν μέσω του «ορυμαγδού» αποκαλύψεων για την υπόθεση πώλησης πυρομαχικών στη Σαουδική Αραβία, που έχει αποπροσανατολίσει την κοινή γνώμη από τα πραγματικά προβλήματα της χώρας και ταυτόχρονα έχει «ποινικοποιήσει» τους στρατιωτικούς εξοπλισμούς και την αμυντική βιομηχανία γενικώς, θα επιχειρήσουμε να αποδείξουμε ότι αντίθετα η τελευταία θα μπορούσε, δυνητικά, να αποδειχθεί σε σημαντικό πολλαπλασιαστή της ελληνικής οικονομίας.
Θα αναφερθούμε σε ένα από τα μεγαλύτερα εξοπλιστικά προγράμματα της τελευταίας 20ετίας, αυτό του «Νέου Προγράμματος Μάχης – LEOPARD 2HEL».
Το πρόγραμμα προμήθειας των αρμάτων μάχης Leopard 2HEL είναι μακράν το μεγαλύτερο του Ελληνικού Στρατού από ιδρύσεώς του και δεν διαφαίνεται μεσοπρόθεσμα να υπάρξει άλλο αντίστοιχο που θα το ξεπεράσει σε οικονομικό μέγεθος.
Τα περίπου €2 δις που δαπανήθηκαν ήταν πράγματι μια εξαιρετικά μεγάλη επένδυση και το ποσό φαντάζει ακόμη πιο δυσθεώρητο υπό την παρούσα οικονομική συγκυρία.
Αντίστοιχα προγράμματα, έχουν υλοποιηθεί ή/και υλοποιούνται από την ΕΑΒ και μέχρι πρότινος από τα ΕΑΣ και την ΕΛΒΟ, που έχουν αφεθεί να μαραζώνουν χωρίς καμία προοπτική αναζωογόνησής τους.
Νέο Άρμα Μάχης LEOPARD 2ΗEL
Την 1η Μαρτίου 2002 το ΚΥΣΕΑ αποφασίζει την προμήθεια 170 (αντί των αρχικά 246 σχεδιασθέντων) αρμάτων LEOPARD 2. Από τότε και για ένα και πλέον έτος διεξάγονται εντατικές διαπραγματεύσεις για τη σύνταξη των 2 συμβάσεων, της κυρίας και αυτής των ΑΩ.
Στις 20 Μαρτίου 2003, υπογράφηκε από τον Γενικό Γραμματέα της τότε Γενικής Γραμματείας Οικονομικού Σχεδιασμού και Αμυντικών Επενδύσεων (ΓΓΟΣΑΕ), Σπύρο Τραυλό και των νομίμων εκπροσώπων της γερμανικής εταιρείας Krauss Maffei Wegman ΚΜW), η υπ’ αριθμ 016Α/03 σύμβαση, με αντικείμενο, την προμήθεια 170 αρμάτων Leopard 2HEL, 12 αρμάτων περισυλλογής Leopard 2 Buffel, 8 γεφυροφόρων αρμάτων Leopard 1 Leguan, εξομοιωτών και εκπαιδευτικού υλικού, καθώς και ανταλλακτικών, εργαλείων, βιβλιογραφίας και εξοπλισμού υποστήριξης.
Το κόστος της προμήθειας χωρίς κρατήσεις και ΦΠΑ ανήλθε σε 1.659.000.00 ευρώ.
Παράλληλα την ίδια ημέρα, υπογράφηκε μεταξύ της ΓΓΟΣΑΕ και της KMW η υπ’ αριθμ 13/2003 Σύμβαση Αντισταθμιστικών Ωφελημάτων (ΑΩ), σύμφωνα με την οποία η εταιρεία KMW ανέλαβε την ανέκκλητη υποχρέωση να υλοποιήσει η ίδια ή να προσκαλέσει άλλα αποδεκτά μέρη, να υλοποιήσουν ΑΩ συνολικής πιστωτικής αξίας ίσης με το 250% του συμβατικού τιμήματος της κυρίας προμήθειας.
Η πρόταση της κατασκευάστριας εταιρείας ΚΜW
Θα ξεκινήσουμε με την παρουσίαση της αρχικής πρότασης συμπαραγωγής της KMW του Νοεμβρίου 1999, από ελληνικές βιομηχανίες, η οποία ήταν και ο τελικός νικητής της τότε διεθνούς διαγωνιστικής διαδικασίας. Αξίζει δε να επισημάνουμε το πόσο τελικά διέφερε με αυτήν που συμβασιοποήθηκε το 2003. Αυτό συνέβη διότι τόσο εντός της γερμανικής ομάδας (KMW – AXON) επήλθαν προφανώς αλλαγές ισορροπιών, αλλά και αλλαγή προσώπου σε επίπεδο υπουργού.
Το Νοέμβριο του 2001 ο Γιάννος Παπαντωνίου αντικατέστησε τον Άκη Τσοχατζόπουλο στη θέση του ΥΕΘΑ. Στην αρχική, λοιπόν, προσφορά της KMW σχετικά με τη συμπαραγωγή αναφερόταν αυτούσιο ότι: «…με την επικειμένη συμπαραγωγή λαμβάνουμε υπόψη όλους τους τομείς της κατασκευής και συναρμολόγησης:
- Παραγωγή και επεξεργασία βαρέων πλαισίων τεθωρακισμένων
- Συναρμολόγηση οπτικών και οπτικοηλεκτρικών κατασκευα-στικών μερών.
- Κατασκευή ολοκληρωμένων συστημάτων όπως π.χ. υπολογιστών ΣΕΠ.
- Κατασκευή κινητήρων και συστημάτων μετάδοσης κίνησης.
- Συναρμολόγηση πλαισίου και πύργου
- Ολοκλήρωση του άρματος
Με τις εταιρείες: ΑΒΥΤ, ACT, C2T, ΕΛΦΟΝ, ΕΒΟ, ΕΛΒΟ, Χουρδάκης, ΙΝΤΡΑCΟΜ, ΠΥΡΚΑΛ και SIEMENS διατηρούμε στενές σχέσεις. Υπάρχουν επίσης ανάλογες εμπορικές προσφορές, έτσι ώστε η παραγωγή στην Ελλάδα μπορεί να υλοποιηθεί βραχυπρόθεσμα με τη σύναψη της σύμβασης».
Κάνοντας ένα χρονικό άλμα εμπρός, στην περίοδο 2003 - 2004, θα διαπιστώσουμε ότι οι τομείς κατασκευής – συναρμολόγησης που περιγράφονται πιο πάνω, υλοποιήθηκαν μερικώς. Επισημαίνεται ότι δεν ανατέθηκε έργο σχετικά με τη κατασκευή του βλητικού υπολογιστή του Συστήματος Ελέγχου Πυρός (ΣΕΠ) του άρματος και δεν ανατέθηκε έργο σχετικό με τη κατασκευή του κινητήρα και του κιβωτίου (δηλ. του συστήματος μετάδοσης κίνησης).
Το «γιατί» προσδιορίστηκε εξ’ αρχής αυτό το χαμηλό ποσοστό, ανεξαρτήτως του ποιος θα «έπαιρνε» το πρόγραμμα είναι ένα ζητούμενο προς διερεύνηση. Εκτίμησή μας είναι, ότι για ακόμη μια φορά, οι αρμόδιοι δεν γνώριζαν (ή υποεκτίμησαν) τις πραγματικές δυνατότητες της ελληνικής αμυντικής βιομηχανίας.
Κάτι τέτοιο είχε συμβεί και παλαιοτέρα με την περίφημη «αγορά του αιώνα» (προμήθεια 40 F 16 Block 30 και 40 MIRAGE 2000). Τότε, όταν οι Γάλλοι και οι Αμερικανοί υπέβαλλαν προτάσεις συμπαραγωγής, κάποιοι στην τότε ΥΠΟΒΙ (Υπηρεσία Πολεμικής Βιομηχανίας) έμειναν έκπληκτοι γιατί ανακάλυψαν ότι οι ξένοι ήξεραν καλύτερα τις βιομηχανικές δυνατότητες μας απ’ ό,τι εμείς.
Το Προφίλ των εταιριών που προτάθηκαν αρχικά για συμπαραγωγή
Ας δούμε λίγο πιο αναλυτικά τις εταιρείες που προτάθηκαν από την KMW για την υλοποίηση της συμπαραγωγής:
Η εταιρεία ABYT (Αχαϊκή Βιομηχανία Υψηλής Τεχνολογίας) ήταν μια εταιρεία «φάντασμα»! Επρόκειτο για μια εταιρεία που θα δημιουργούνταν και θα λειτουργούσε υπό την ΑΧΟΝ δηλαδή την εταιρεία που αντιπροσώπευε την KMW στην Ελλάδα.
Η δημιουργία της εταιρείας συμβασιοποιήθηκε τον Ιούνιο του 1999, όταν υπογράφηκε η σύμβαση ΑΩ (ΣΑΩ) 05/99 που απέρρεε από τη Σύμβασης Κύριας Προμήθειας 007Α/99 με την αμερικανική RAYTHEON και αφορούσε τα αντιαεροπορικά συστήματα PATRIOT PAC-3 της Πολεμικής μας Αεροπορίας.
Η δημιουργία της ΑΒΥΤ συμβασιοποιήθηκε ως «Ίδρυση Βιομηχανικής Μονάδος στη Πάτρα» με ονομαστική αξία 53,3. εκ. δολαρίων και πιστωτική αξία 460,6 εκ. δολάρια, με πιστωτικό συντελεστή 9,34.
Με άλλα λόγια η εταιρία που θα ανελάμβανε μεγάλο κομμάτι του προγράμματος συμπαραγωγής του άρματος, την εποχή που υποβλήθηκε η πρώτη προσφορά της KMW, απλά δεν υπήρχε και θα δημιουργούνταν (κάτι που δεν έγινε ποτέ) χρηματοδοτούμενη από προγενέστερο πρόγραμμα ΑΩ της εταιρείας RAYTHEON με ελληνική εταιρεία υλοποίησης των ΑΩ και πάλι την ΑΧΟΝ!
Ο επιχειρηματικός σχεδιασμός απλά προέβλεπε ότι θα «ξαναζωντάνευε» το κλειστό εργοστάσιο της πρώην PIRELLI στην Πάτρα και θα συνέβαλλε έτσι στον περιορισμό της αποβιομηχάνισης της ευρύτερης περιοχής.
Οι εταιρείες ACT, C2T και C3T ήταν μια ομάδα εταιρειών με ίδια έδρα στη βιομηχανική περιοχή του Κιλκίς.
Την εποχή εκείνη η C3T λειτουργούσε (και σήμερα συνεχίζει) ως μετρολογικό κέντρο υψηλής τεχνολογίας. Η C2T ήταν μια εταιρεία διακριβώσεων πιστοποιήσεων και δοκιμών στο ηλεκτρομαγνητικό φάσμα, συμπεριλαμβανομένων και δοκιμών ηλεκτρομαγνητικής συμβατότητας EMC (ElectroMagnetic Compatability). H ACT είχε ολοκληρώσει πρόσφατα τις εγκαταστάσεις της, τις οποίες και πιστοποίησε με την επίβλεψη της εταιρείας BAE Systems, καθώς και τις γραμμές παραγωγής θερμοβολίδων και αεροφύλλων συμβατών με τα συστήματα διανομής AN/ALE-40 και -47, που χρησιμοποιούνται στα μαχητικά αεροσκάφη F-16, F-4 και Α-7 καθώς και στα ελικόπτερα Apache και Chinook.
Η ACT και η C2T που τότε προτάθηκαν για την υλοποίηση της συμπαραγωγής του άρματος LEO2HEL, δεν πήραν ποτέ υποκατασκευαστικό έργο.
Το δε έργο που εν δυνάμει θα μπορούσε να αναλάβει η C2T ανατέθηκε μετά την κατασκευή ενός πολύ μεγάλου θαλάμου δοκίμων EMC στην ΕΛΒΟ, η οποία και διεξήγαγε τις δοκιμές, μετά από σχετική παροχή τεχνογνωσίας. Το κόστος της κατασκευής του θαλάμου υπήρξε και η μεγαλύτερη επένδυση στην ΕΛΒΟ που υλοποιήθηκε μέσω των ΑΩ της σύμβασης προμήθειας των αρμάτων LEO 2HEL.
Η ονομαστική του αξία στη σχετική σύμβαση ΑΩ ορίστηκε στα 19,5 εκ. ευρώ και η πιστωτική του στα 195 εκ. ευρώ με συντελεστή πίστωσης 10.
Τελικά πιστώθηκε, αρκετά χρόνια αργότερα στο ποσό των 187, 5 εκ. ευρώ. Σήμερα οι εταιρείες ACT και C2T δεν υφίστανται, η δε εταιρεία C3T δεν είναι πλέον καταγεγραμμένη στο μητρώο κατασκευαστών αμυντικού υλικού της Γενικής Διεύθυνσης Αμυντικών Εξοπλισμών και Επενδύσεων (ΓΔΑΕΕ) του ΥΠΕΘΑ.
Η ELFON είναι μια σχετικά μικρή αλλά εξαιρετικά παραγωγική εταιρεία, που ειδικεύεται στην κατασκευή ειδικών καλωδιώσεων και καλωδιοδομών.
Προτάθηκε εξ’ αρχής να συμμετάσχει στη συμπαραγωγή του άρματος και τελικά πήρε υποκατασκευαστικό έργο μερικών εκατοντάδων χιλιάδων ευρώ.
Η εταιρεία ΧΟΥΡΔΑΚΗΣ Μ.&Σ. ΤΥΠΩΜΕΝΩΝ ΚΥΚΛΩΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΩΝ Α.Ε.Β.Ε., μια μικρή βιομηχανία ηλεκτρολογικού εξοπλισμού με έδρα το Κορωπί Αττικής, προτάθηκε στην αρχή αλλά ποτέ δεν πήρε υποκατασκευαστικό έργο. Σήμερα η εταιρεία δεν είναι καταγεγραμμένη στο ισχύον μητρώο κατασκευαστών αμυντικού υλικού της ΓΔΑΕΕ.
Η SIEMENS HELLAS ήταν και είναι η γνωστή ελληνική θυγατρική του Γερμανικού κολοσσού.
Την εποχή εκείνη, είχε σχετικά περιορισμένη εμπλοκή σε αμυντικά προγράμματα. Συγκεκριμένα στο πρόγραμμα προμήθειας των PATRIOT συμμετείχε με υποκατασκευαστικό έργο, αξίας 25 εκ. δολαρίων.
Η εταιρεία εδώ και πολλά χρόνια απέχει από τη συμμετοχή σε αμυντικά προγράμματα και δεν είναι πλέον καταγεγραμμένη στο μητρώο κατασκευαστών αμυντικού υλικού της ΓΔΑΕΕ. Εντυπωσιάζει το γεγονός ότι και μετά τη υπογραφή της κύριας σύμβασης προμήθειας των 170 LEO 2HEL το 2003, δεν είχε καμία συμμετοχή στη συμπαραγωγή του άρματος παρότι αρχικά προτάθηκε επίσημα γι’ αυτό.
H INTRACOM είχε σημαντική συμμετοχή στο πρόγραμμα συμπαραγωγής σε 3 επιμέρους τομείς: ασύρματοι, σύστημα ενδοεπικοινωνίας, συγκροτήματα θερμικών περισκοπίων αρχηγού – πυροβολητή. Οι ασύρματοι της σειράς TRC 9200, της Γαλλικής Thales, που ήδη κατασκευάζονταν από την INTRACOM και χρησιμοποιούνταν ευρέως από τον Ελληνικό Στρατό, είχαν «ονοματιστεί» στις προδιαγραφές του άρματος και συνεπώς θα κατασκευάζονταν «υποχρεωτικά» από την ίδια εταιρεία.
Το σύστημα ενδοεπικοινωνίας WISPR επιλέχθηκε αργότερα, η δε ανάθεση συμμετοχής στο υποκατασκευαστικό έργο των συγκροτημάτων των περισκοπίων και του Συστήματος Ελέγχου Πυρός (ΣΕΠ), σχετιζόταν άμεσα με τις υψηλές παραγωγικές δυνατότητές της εταιρείας και το μεταγενέστερα προταθέν, για λόγους ανταγωνισμού, ποσοστού ΕΠΑ της τάξης του 40%, που υποχρεωτικά συνεπαγόταν υποκατασκευαστικό έργο και για τα κύρια συγκροτήματα του ΣΕΠ του πύργου του άρματος.
Οι κρατικές ΕΒΟ (Ελληνική Βιομηχανία Όπλων) και ΠΥΡΚΑΛ, μετέπειτα ενοποιηθήκαν ως ΕΑΣ (Ελληνικά Αμυντικά Συστήματα), καθώς και η ΕΛΒΟ προτάθηκαν εξ’ αρχής και φυσικά συμμετείχαν τελικά στο έργο συμπαραγωγής.
Η συμμετοχή τους ήταν σχετικά περιορισμένη και φυσικά και δεν αποτέλεσε την πανάκεια για την οικονομική τους ευρωστία όπως αφηνόταν να εννοηθεί τότε.
Οι κρατικές εταιρείες θα έπρεπε να συμμετέχουν υποχρεωτικά σ’ ένα τέτοιου οικονομικού μεγέθους πρόγραμμα, γιατί αποτελούσε διακηρυγμένη πολιτική της τότε κυβέρνησης, η με κάθε τρόπο εμπλοκή και ενίσχυσή τους.
Συνεπώς αποτελούσε μονόδρομο για τις KMW και ΑΧΟΝ η επιλογή τους.
Όπως διαπιστώθηκε αργότερα, το ανατεθέν σ’ αυτές έργο δεν ήταν ιδιαίτερα σημαντικό κυρίως από πλευράς οικονομικού μεγέθους.
Τέλος πρώτου μέρους: Αύριο θα συνεχίσουμε με τις χαμένες ευκαιρίες των Αντισταθμιστικών Ωφελημάτων, την τελική πρόταση συμπαραγωγής και τις διεθνείς ευκαιρίες που αξιοποίησαν οι ελληνικές βιομηχανίες μετά την ολοκλήρωση του προγράμματος.
Τάσος Τσιπλάκος
Σύμβουλος Στρατηγικής – C4I Strategy Consultants
www.bankingnews.gr
Θα αναφερθούμε σε ένα από τα μεγαλύτερα εξοπλιστικά προγράμματα της τελευταίας 20ετίας, αυτό του «Νέου Προγράμματος Μάχης – LEOPARD 2HEL».
Το πρόγραμμα προμήθειας των αρμάτων μάχης Leopard 2HEL είναι μακράν το μεγαλύτερο του Ελληνικού Στρατού από ιδρύσεώς του και δεν διαφαίνεται μεσοπρόθεσμα να υπάρξει άλλο αντίστοιχο που θα το ξεπεράσει σε οικονομικό μέγεθος.
Τα περίπου €2 δις που δαπανήθηκαν ήταν πράγματι μια εξαιρετικά μεγάλη επένδυση και το ποσό φαντάζει ακόμη πιο δυσθεώρητο υπό την παρούσα οικονομική συγκυρία.
Αντίστοιχα προγράμματα, έχουν υλοποιηθεί ή/και υλοποιούνται από την ΕΑΒ και μέχρι πρότινος από τα ΕΑΣ και την ΕΛΒΟ, που έχουν αφεθεί να μαραζώνουν χωρίς καμία προοπτική αναζωογόνησής τους.
Νέο Άρμα Μάχης LEOPARD 2ΗEL
Την 1η Μαρτίου 2002 το ΚΥΣΕΑ αποφασίζει την προμήθεια 170 (αντί των αρχικά 246 σχεδιασθέντων) αρμάτων LEOPARD 2. Από τότε και για ένα και πλέον έτος διεξάγονται εντατικές διαπραγματεύσεις για τη σύνταξη των 2 συμβάσεων, της κυρίας και αυτής των ΑΩ.
Στις 20 Μαρτίου 2003, υπογράφηκε από τον Γενικό Γραμματέα της τότε Γενικής Γραμματείας Οικονομικού Σχεδιασμού και Αμυντικών Επενδύσεων (ΓΓΟΣΑΕ), Σπύρο Τραυλό και των νομίμων εκπροσώπων της γερμανικής εταιρείας Krauss Maffei Wegman ΚΜW), η υπ’ αριθμ 016Α/03 σύμβαση, με αντικείμενο, την προμήθεια 170 αρμάτων Leopard 2HEL, 12 αρμάτων περισυλλογής Leopard 2 Buffel, 8 γεφυροφόρων αρμάτων Leopard 1 Leguan, εξομοιωτών και εκπαιδευτικού υλικού, καθώς και ανταλλακτικών, εργαλείων, βιβλιογραφίας και εξοπλισμού υποστήριξης.
Το κόστος της προμήθειας χωρίς κρατήσεις και ΦΠΑ ανήλθε σε 1.659.000.00 ευρώ.
Παράλληλα την ίδια ημέρα, υπογράφηκε μεταξύ της ΓΓΟΣΑΕ και της KMW η υπ’ αριθμ 13/2003 Σύμβαση Αντισταθμιστικών Ωφελημάτων (ΑΩ), σύμφωνα με την οποία η εταιρεία KMW ανέλαβε την ανέκκλητη υποχρέωση να υλοποιήσει η ίδια ή να προσκαλέσει άλλα αποδεκτά μέρη, να υλοποιήσουν ΑΩ συνολικής πιστωτικής αξίας ίσης με το 250% του συμβατικού τιμήματος της κυρίας προμήθειας.
Η πρόταση της κατασκευάστριας εταιρείας ΚΜW
Θα ξεκινήσουμε με την παρουσίαση της αρχικής πρότασης συμπαραγωγής της KMW του Νοεμβρίου 1999, από ελληνικές βιομηχανίες, η οποία ήταν και ο τελικός νικητής της τότε διεθνούς διαγωνιστικής διαδικασίας. Αξίζει δε να επισημάνουμε το πόσο τελικά διέφερε με αυτήν που συμβασιοποήθηκε το 2003. Αυτό συνέβη διότι τόσο εντός της γερμανικής ομάδας (KMW – AXON) επήλθαν προφανώς αλλαγές ισορροπιών, αλλά και αλλαγή προσώπου σε επίπεδο υπουργού.
Το Νοέμβριο του 2001 ο Γιάννος Παπαντωνίου αντικατέστησε τον Άκη Τσοχατζόπουλο στη θέση του ΥΕΘΑ. Στην αρχική, λοιπόν, προσφορά της KMW σχετικά με τη συμπαραγωγή αναφερόταν αυτούσιο ότι: «…με την επικειμένη συμπαραγωγή λαμβάνουμε υπόψη όλους τους τομείς της κατασκευής και συναρμολόγησης:
- Παραγωγή και επεξεργασία βαρέων πλαισίων τεθωρακισμένων
- Συναρμολόγηση οπτικών και οπτικοηλεκτρικών κατασκευα-στικών μερών.
- Κατασκευή ολοκληρωμένων συστημάτων όπως π.χ. υπολογιστών ΣΕΠ.
- Κατασκευή κινητήρων και συστημάτων μετάδοσης κίνησης.
- Συναρμολόγηση πλαισίου και πύργου
- Ολοκλήρωση του άρματος
Με τις εταιρείες: ΑΒΥΤ, ACT, C2T, ΕΛΦΟΝ, ΕΒΟ, ΕΛΒΟ, Χουρδάκης, ΙΝΤΡΑCΟΜ, ΠΥΡΚΑΛ και SIEMENS διατηρούμε στενές σχέσεις. Υπάρχουν επίσης ανάλογες εμπορικές προσφορές, έτσι ώστε η παραγωγή στην Ελλάδα μπορεί να υλοποιηθεί βραχυπρόθεσμα με τη σύναψη της σύμβασης».
Κάνοντας ένα χρονικό άλμα εμπρός, στην περίοδο 2003 - 2004, θα διαπιστώσουμε ότι οι τομείς κατασκευής – συναρμολόγησης που περιγράφονται πιο πάνω, υλοποιήθηκαν μερικώς. Επισημαίνεται ότι δεν ανατέθηκε έργο σχετικά με τη κατασκευή του βλητικού υπολογιστή του Συστήματος Ελέγχου Πυρός (ΣΕΠ) του άρματος και δεν ανατέθηκε έργο σχετικό με τη κατασκευή του κινητήρα και του κιβωτίου (δηλ. του συστήματος μετάδοσης κίνησης).
Το «γιατί» προσδιορίστηκε εξ’ αρχής αυτό το χαμηλό ποσοστό, ανεξαρτήτως του ποιος θα «έπαιρνε» το πρόγραμμα είναι ένα ζητούμενο προς διερεύνηση. Εκτίμησή μας είναι, ότι για ακόμη μια φορά, οι αρμόδιοι δεν γνώριζαν (ή υποεκτίμησαν) τις πραγματικές δυνατότητες της ελληνικής αμυντικής βιομηχανίας.
Κάτι τέτοιο είχε συμβεί και παλαιοτέρα με την περίφημη «αγορά του αιώνα» (προμήθεια 40 F 16 Block 30 και 40 MIRAGE 2000). Τότε, όταν οι Γάλλοι και οι Αμερικανοί υπέβαλλαν προτάσεις συμπαραγωγής, κάποιοι στην τότε ΥΠΟΒΙ (Υπηρεσία Πολεμικής Βιομηχανίας) έμειναν έκπληκτοι γιατί ανακάλυψαν ότι οι ξένοι ήξεραν καλύτερα τις βιομηχανικές δυνατότητες μας απ’ ό,τι εμείς.
Το Προφίλ των εταιριών που προτάθηκαν αρχικά για συμπαραγωγή
Ας δούμε λίγο πιο αναλυτικά τις εταιρείες που προτάθηκαν από την KMW για την υλοποίηση της συμπαραγωγής:
Η εταιρεία ABYT (Αχαϊκή Βιομηχανία Υψηλής Τεχνολογίας) ήταν μια εταιρεία «φάντασμα»! Επρόκειτο για μια εταιρεία που θα δημιουργούνταν και θα λειτουργούσε υπό την ΑΧΟΝ δηλαδή την εταιρεία που αντιπροσώπευε την KMW στην Ελλάδα.
Η δημιουργία της εταιρείας συμβασιοποιήθηκε τον Ιούνιο του 1999, όταν υπογράφηκε η σύμβαση ΑΩ (ΣΑΩ) 05/99 που απέρρεε από τη Σύμβασης Κύριας Προμήθειας 007Α/99 με την αμερικανική RAYTHEON και αφορούσε τα αντιαεροπορικά συστήματα PATRIOT PAC-3 της Πολεμικής μας Αεροπορίας.
Η δημιουργία της ΑΒΥΤ συμβασιοποιήθηκε ως «Ίδρυση Βιομηχανικής Μονάδος στη Πάτρα» με ονομαστική αξία 53,3. εκ. δολαρίων και πιστωτική αξία 460,6 εκ. δολάρια, με πιστωτικό συντελεστή 9,34.
Με άλλα λόγια η εταιρία που θα ανελάμβανε μεγάλο κομμάτι του προγράμματος συμπαραγωγής του άρματος, την εποχή που υποβλήθηκε η πρώτη προσφορά της KMW, απλά δεν υπήρχε και θα δημιουργούνταν (κάτι που δεν έγινε ποτέ) χρηματοδοτούμενη από προγενέστερο πρόγραμμα ΑΩ της εταιρείας RAYTHEON με ελληνική εταιρεία υλοποίησης των ΑΩ και πάλι την ΑΧΟΝ!
Ο επιχειρηματικός σχεδιασμός απλά προέβλεπε ότι θα «ξαναζωντάνευε» το κλειστό εργοστάσιο της πρώην PIRELLI στην Πάτρα και θα συνέβαλλε έτσι στον περιορισμό της αποβιομηχάνισης της ευρύτερης περιοχής.
Οι εταιρείες ACT, C2T και C3T ήταν μια ομάδα εταιρειών με ίδια έδρα στη βιομηχανική περιοχή του Κιλκίς.
Την εποχή εκείνη η C3T λειτουργούσε (και σήμερα συνεχίζει) ως μετρολογικό κέντρο υψηλής τεχνολογίας. Η C2T ήταν μια εταιρεία διακριβώσεων πιστοποιήσεων και δοκιμών στο ηλεκτρομαγνητικό φάσμα, συμπεριλαμβανομένων και δοκιμών ηλεκτρομαγνητικής συμβατότητας EMC (ElectroMagnetic Compatability). H ACT είχε ολοκληρώσει πρόσφατα τις εγκαταστάσεις της, τις οποίες και πιστοποίησε με την επίβλεψη της εταιρείας BAE Systems, καθώς και τις γραμμές παραγωγής θερμοβολίδων και αεροφύλλων συμβατών με τα συστήματα διανομής AN/ALE-40 και -47, που χρησιμοποιούνται στα μαχητικά αεροσκάφη F-16, F-4 και Α-7 καθώς και στα ελικόπτερα Apache και Chinook.
Η ACT και η C2T που τότε προτάθηκαν για την υλοποίηση της συμπαραγωγής του άρματος LEO2HEL, δεν πήραν ποτέ υποκατασκευαστικό έργο.
Το δε έργο που εν δυνάμει θα μπορούσε να αναλάβει η C2T ανατέθηκε μετά την κατασκευή ενός πολύ μεγάλου θαλάμου δοκίμων EMC στην ΕΛΒΟ, η οποία και διεξήγαγε τις δοκιμές, μετά από σχετική παροχή τεχνογνωσίας. Το κόστος της κατασκευής του θαλάμου υπήρξε και η μεγαλύτερη επένδυση στην ΕΛΒΟ που υλοποιήθηκε μέσω των ΑΩ της σύμβασης προμήθειας των αρμάτων LEO 2HEL.
Η ονομαστική του αξία στη σχετική σύμβαση ΑΩ ορίστηκε στα 19,5 εκ. ευρώ και η πιστωτική του στα 195 εκ. ευρώ με συντελεστή πίστωσης 10.
Τελικά πιστώθηκε, αρκετά χρόνια αργότερα στο ποσό των 187, 5 εκ. ευρώ. Σήμερα οι εταιρείες ACT και C2T δεν υφίστανται, η δε εταιρεία C3T δεν είναι πλέον καταγεγραμμένη στο μητρώο κατασκευαστών αμυντικού υλικού της Γενικής Διεύθυνσης Αμυντικών Εξοπλισμών και Επενδύσεων (ΓΔΑΕΕ) του ΥΠΕΘΑ.
Η ELFON είναι μια σχετικά μικρή αλλά εξαιρετικά παραγωγική εταιρεία, που ειδικεύεται στην κατασκευή ειδικών καλωδιώσεων και καλωδιοδομών.
Προτάθηκε εξ’ αρχής να συμμετάσχει στη συμπαραγωγή του άρματος και τελικά πήρε υποκατασκευαστικό έργο μερικών εκατοντάδων χιλιάδων ευρώ.
Η εταιρεία ΧΟΥΡΔΑΚΗΣ Μ.&Σ. ΤΥΠΩΜΕΝΩΝ ΚΥΚΛΩΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΩΝ Α.Ε.Β.Ε., μια μικρή βιομηχανία ηλεκτρολογικού εξοπλισμού με έδρα το Κορωπί Αττικής, προτάθηκε στην αρχή αλλά ποτέ δεν πήρε υποκατασκευαστικό έργο. Σήμερα η εταιρεία δεν είναι καταγεγραμμένη στο ισχύον μητρώο κατασκευαστών αμυντικού υλικού της ΓΔΑΕΕ.
Η SIEMENS HELLAS ήταν και είναι η γνωστή ελληνική θυγατρική του Γερμανικού κολοσσού.
Την εποχή εκείνη, είχε σχετικά περιορισμένη εμπλοκή σε αμυντικά προγράμματα. Συγκεκριμένα στο πρόγραμμα προμήθειας των PATRIOT συμμετείχε με υποκατασκευαστικό έργο, αξίας 25 εκ. δολαρίων.
Η εταιρεία εδώ και πολλά χρόνια απέχει από τη συμμετοχή σε αμυντικά προγράμματα και δεν είναι πλέον καταγεγραμμένη στο μητρώο κατασκευαστών αμυντικού υλικού της ΓΔΑΕΕ. Εντυπωσιάζει το γεγονός ότι και μετά τη υπογραφή της κύριας σύμβασης προμήθειας των 170 LEO 2HEL το 2003, δεν είχε καμία συμμετοχή στη συμπαραγωγή του άρματος παρότι αρχικά προτάθηκε επίσημα γι’ αυτό.
H INTRACOM είχε σημαντική συμμετοχή στο πρόγραμμα συμπαραγωγής σε 3 επιμέρους τομείς: ασύρματοι, σύστημα ενδοεπικοινωνίας, συγκροτήματα θερμικών περισκοπίων αρχηγού – πυροβολητή. Οι ασύρματοι της σειράς TRC 9200, της Γαλλικής Thales, που ήδη κατασκευάζονταν από την INTRACOM και χρησιμοποιούνταν ευρέως από τον Ελληνικό Στρατό, είχαν «ονοματιστεί» στις προδιαγραφές του άρματος και συνεπώς θα κατασκευάζονταν «υποχρεωτικά» από την ίδια εταιρεία.
Το σύστημα ενδοεπικοινωνίας WISPR επιλέχθηκε αργότερα, η δε ανάθεση συμμετοχής στο υποκατασκευαστικό έργο των συγκροτημάτων των περισκοπίων και του Συστήματος Ελέγχου Πυρός (ΣΕΠ), σχετιζόταν άμεσα με τις υψηλές παραγωγικές δυνατότητές της εταιρείας και το μεταγενέστερα προταθέν, για λόγους ανταγωνισμού, ποσοστού ΕΠΑ της τάξης του 40%, που υποχρεωτικά συνεπαγόταν υποκατασκευαστικό έργο και για τα κύρια συγκροτήματα του ΣΕΠ του πύργου του άρματος.
Οι κρατικές ΕΒΟ (Ελληνική Βιομηχανία Όπλων) και ΠΥΡΚΑΛ, μετέπειτα ενοποιηθήκαν ως ΕΑΣ (Ελληνικά Αμυντικά Συστήματα), καθώς και η ΕΛΒΟ προτάθηκαν εξ’ αρχής και φυσικά συμμετείχαν τελικά στο έργο συμπαραγωγής.
Η συμμετοχή τους ήταν σχετικά περιορισμένη και φυσικά και δεν αποτέλεσε την πανάκεια για την οικονομική τους ευρωστία όπως αφηνόταν να εννοηθεί τότε.
Οι κρατικές εταιρείες θα έπρεπε να συμμετέχουν υποχρεωτικά σ’ ένα τέτοιου οικονομικού μεγέθους πρόγραμμα, γιατί αποτελούσε διακηρυγμένη πολιτική της τότε κυβέρνησης, η με κάθε τρόπο εμπλοκή και ενίσχυσή τους.
Συνεπώς αποτελούσε μονόδρομο για τις KMW και ΑΧΟΝ η επιλογή τους.
Όπως διαπιστώθηκε αργότερα, το ανατεθέν σ’ αυτές έργο δεν ήταν ιδιαίτερα σημαντικό κυρίως από πλευράς οικονομικού μεγέθους.
Τέλος πρώτου μέρους: Αύριο θα συνεχίσουμε με τις χαμένες ευκαιρίες των Αντισταθμιστικών Ωφελημάτων, την τελική πρόταση συμπαραγωγής και τις διεθνείς ευκαιρίες που αξιοποίησαν οι ελληνικές βιομηχανίες μετά την ολοκλήρωση του προγράμματος.
Τάσος Τσιπλάκος
Σύμβουλος Στρατηγικής – C4I Strategy Consultants
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών