Ο οικονομικός κύκλος που βιώνουμε είναι πολύ διαφορετικός από τους περισσότερους οικονομικούς κύκλους που έχουμε βιώσει στη ζωή μας
Για τη σημασία της διαφοροποίησης στα επενδυτικά χαρτοφυλάκια, τον χρυσό ως αντιστάθμισμα και τον ρόλο της Federal Reserve στη σύγχρονη οικονομία μίλησε ο Bob Elliott της Unlimited Funds, εξηγώντας γιατί παρά τις περί του αντιθέτου εκκλήσεις ακόμη δεν έχουμε βιώσει κραχ…
Ερωτηθείς για την οικονομία, ο Elliott υποστήριξε πως «ο οικονομικός κύκλος που βιώνουμε είναι πολύ διαφορετικός από τους περισσότερους που έχουμε δει στη ζωή μας.
Αυτό σημαίνει ότι είμαστε εντός επέκτασης που οδηγεί το εισόδημα, αλλά και εντός της εισοδηματικής αύξησης που οδηγεί στη συνέχεια την επέκταση, όπερ σημαίνει ότι οι πολίτες στις ΗΠΑ απολαμβάνουν αύξηση μισθών 6% ετησίως, με την προσωπική καταναλωτική δαπάνη να φτάνει περίπου στο 6% επί της συνολικής οικονομικής δραστηριότητας.
Έτσι, οι δαπάνες γίνονται εισόδημα κάποιου άλλου, κάτι που στη συνέχεια ρέει πίσω στην εικόνα των μισθών, σε αντίθεση με μερικούς από τους άλλους κύκλους που ζήσαμε, ας πούμε τον κύκλο του 2008 ή τον κύκλο του 2000, όπου είχαμε τεράστια αύξηση του χρέους που τροφοδότησε την οικονομική δραστηριότητα».
Σε αυτό το σημείο, λέει ο Elliot, η αύξηση του χρέους για τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις βρίσκεται στην πραγματικότητα σε χαμηλά 75 ετών.
Και επομένως δεν έχουμε μια ανάκαμψη που τροφοδοτείται από πιστώσεις.
Πρόκειται για μια ανάκαμψη που τροφοδοτεί το εισόδημα, και αυτό είναι πολύ βιώσιμο.
«Σε αυτό το πλαίσιο» επισημαίνει ο Elliot, «έχουμε πολύ, πολύ μεγάλες εταιρείες που έχουν υπερπαραγωγικά κέρδη, που έχουν εξαιρετικούς ισολογισμούς, που έχουν τόνους ρευστότητας.
Ειδικά οι εταιρείες του S&P 500 τα πάνε εξαιρετικά καλά και, αν μη τι άλλο, μπορεί ακόμη και να επωφελούνται από υψηλότερα επιτόκια καθώς κερδίζουν περισσότερα σε μετρητά σε σχέση με το μακροπρόθεσμο χρέος που έχουν κλειδώσει».
Εμπορικά ακίνητα
Ερωτηθείς για την αγορά εμπορικών ακινήτων, που πλήττεται εδώ και καιρό και απειλεί με ντόμινο κατάρρευσης, ο Elliot υποστηρίζει το πρόβλημα χρονίζει.
Το ζήτημα έχει να κάνει με τους όρους εργασίας που έχουν αλλάξει, με αποτέλεσμα να υπάρχει πόνος στα γυαλιστερά κτίρια γραφείων των μεγάλων μητροπολιτικών κέντρων.
Πολλά κτίρια είναι άδεια, αλλά η πληρότητα επιστρέφει.
«Είναι αλήθεια ότι η αύξηση των επιτοκίων έχει κάνει τη χρηματοδότηση αυτών των κτιρίων πιο ακριβή και ότι μεγάλο μέρος αυτού του δανεισμού προέρχεται από τράπεζες.
Ωστόσο, το μεγαλύτερο μέρος αυτού του δανεισμού είναι εγγεγραμμένο στον ισολογισμό, πράγμα που σημαίνει ότι οι τράπεζες πρέπει να αναγνωρίσουν αυτά τα προβλήματα μόνο τη στιγμή που λήγει το χρέος.
Κατά μέσο όρο, αυτά τα χρέη διαρκούν μεταξύ πέντε και δέκα ετών ως προς τη διάρκεια και μπορούν να ανανεωθούν, να παραταθούν, να τροποποιηθούν.
Την ίδια στιγμή, υπάρχει αρκετή ρυθμιστική ελάφρυνση.
Με άλλα λόγια, τα εμπορικά ακίνητα είναι ένα πρόβλημα που επικεντρώνεται σε ένα πολύ μικρό τμήμα της αγοράς εμπορικών ακινήτων».
Νομισματική πολιτική
«Αν ανατρέξετε στην ιστορία των νομισματικών καθεστώτων θα διαπιστώσετε διακυμάνσεις με μετακινήσεις από καθεστώτα σκληρού χρήματος, όπως τα πρότυπα χρυσού, σε εναλλακτικά χρήματα χαμηλότερης ποιότητας, και τελικά στον κόσμο των fiat χρημάτων.
Και ο κόσμος του fiat χρήματος είναι πιο αποτελεσματικός, γιατί επιτρέπει τον έλεγχο της προσφοράς χρήματος, άρα και τη σύσφιξη και την ποσοτική χαλάρωση, αποτρέποντας κρίσεις.
Η μεγάλη πρόκληση ότι υπάρχει πάντα ένα κίνητρο για τον ιδιωτικό τομέα να υπερδανείζεται και για τις δημόσιες αρχές να συνεχίσουν να τονώνουν μέχρι το σημείο στο οποίο θα γίνει αισθητή αυτή η τόνωση.
Αυτό δημιουργεί επαρκή αστάθεια και ανησυχία για το χρήμα, το οποίο πρακτικά αισθάνεται ότι ο πληθωρισμός είναι πολύ υψηλός στις οικονομίες.
Και τότε αυτό δημιουργεί μια αντιδραστική δύναμη, για να ενσταλάξει περιορισμούς στο fiat είτε για να επιστρέψει σε σκληρά χρήματα.
Αυτός είναι ένας πολύ τυπικός κύκλος που έχουμε δει να παίζεται ξανά και ξανά» αναφέρει ο Elliot, προσθέτοντας:
«Πίσω στο παρόν, η υπερβολική χαλάρωση έφερε πληθωρισμό και σύσφιξη, ωστόσο οι παγκόσμιες αποπληθωριστικές παρορμήσεις φαίνεται να έχουν σε μεγάλο βαθμό λήξει».
Χρυσός
Για τον χρυσό ο Elliot επεσήμανε πως είναι «ένα μοναδικό περιουσιακό στοιχείο, με την έννοια ότι είναι πραγματικά ένα αντίθετο νόμισμα εν σχέσει με άλλα fiat νομίσματα.
Είναι δε ιστορικό, διότι υπάρχει στο σύστημα χιλιάδες χρόνια, σε ασύνδετες γεωγραφίες.
Νομίζω ότι μερικά από τα πιο ενδιαφέροντα πράγματα που συμβαίνουν στην αγορά σήμερα έχουν να κάνουν με την κινεζική ζήτηση για χρυσό.
Αλλά στην Κίνα υπάρχει πρόβλημα: η ζήτηση είναι υποτονική, η χρηματιστηριακή αγορά δεν τα πάει καλά, δεν υπάρχει πραγματική πρόσβαση σε ομόλογα και προϊόντα διαχείρισης πλούτου που έχουν πουληθεί από τις τράπεζες.
Το δε Bitcoin είναι εκτός νόμου…
Οπότε οι Κινέζοι αποταμιεύουν χρυσό».
Για Fed
«Αυτήν τη στιγμή, δεν νομίζω ότι η Fed αλλάζει τον στόχο όσον αφορά το πού θέλει να φτάσει τον πληθωρισμό.
Νομίζω ότι η αποτυχία να φτάσει εκεί με γρήγορα, σύμφωνα με το mandate της, είναι ως επί το πλείστον συνάρτηση της κακής κατανόησης του τι οδηγεί αυτόν τον κύκλο και, επομένως, της σκέψης ότι αυτό που κάνουν είναι πολύ πιο αυστηρό από αυτό που είναι στην πραγματικότητα.
Τώρα, αυτό έχει να κάνει με το ποιος είναι στη Fed και δεν σημαίνει ότι δεν μπορεί αλλάξει.
Επομένως δεν θα υποθέσω απαραίτητα ότι μόνο και μόνο επειδή ο πρόεδρος σήμερα είναι δεσμευμένος στον στόχο του 2% για τον πληθωρισμό ότι αυτό μπορεί να μην αλλάξει στο μέλλον».
Δεδομένων των παραπάνω, είναι εύλογο να υποθέσουμε πως οι αγορές δεν θα καταρρεύσουν άμεσα, ούτε είναι στο πρόγραμμα ένα κραχ τύπου 2008.
Αλλά υπάρχει πάντα και η άλλη άποψη…
www.bankingnews.gr
Ερωτηθείς για την οικονομία, ο Elliott υποστήριξε πως «ο οικονομικός κύκλος που βιώνουμε είναι πολύ διαφορετικός από τους περισσότερους που έχουμε δει στη ζωή μας.
Αυτό σημαίνει ότι είμαστε εντός επέκτασης που οδηγεί το εισόδημα, αλλά και εντός της εισοδηματικής αύξησης που οδηγεί στη συνέχεια την επέκταση, όπερ σημαίνει ότι οι πολίτες στις ΗΠΑ απολαμβάνουν αύξηση μισθών 6% ετησίως, με την προσωπική καταναλωτική δαπάνη να φτάνει περίπου στο 6% επί της συνολικής οικονομικής δραστηριότητας.
Έτσι, οι δαπάνες γίνονται εισόδημα κάποιου άλλου, κάτι που στη συνέχεια ρέει πίσω στην εικόνα των μισθών, σε αντίθεση με μερικούς από τους άλλους κύκλους που ζήσαμε, ας πούμε τον κύκλο του 2008 ή τον κύκλο του 2000, όπου είχαμε τεράστια αύξηση του χρέους που τροφοδότησε την οικονομική δραστηριότητα».
Σε αυτό το σημείο, λέει ο Elliot, η αύξηση του χρέους για τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις βρίσκεται στην πραγματικότητα σε χαμηλά 75 ετών.
Και επομένως δεν έχουμε μια ανάκαμψη που τροφοδοτείται από πιστώσεις.
Πρόκειται για μια ανάκαμψη που τροφοδοτεί το εισόδημα, και αυτό είναι πολύ βιώσιμο.
«Σε αυτό το πλαίσιο» επισημαίνει ο Elliot, «έχουμε πολύ, πολύ μεγάλες εταιρείες που έχουν υπερπαραγωγικά κέρδη, που έχουν εξαιρετικούς ισολογισμούς, που έχουν τόνους ρευστότητας.
Ειδικά οι εταιρείες του S&P 500 τα πάνε εξαιρετικά καλά και, αν μη τι άλλο, μπορεί ακόμη και να επωφελούνται από υψηλότερα επιτόκια καθώς κερδίζουν περισσότερα σε μετρητά σε σχέση με το μακροπρόθεσμο χρέος που έχουν κλειδώσει».
Εμπορικά ακίνητα
Ερωτηθείς για την αγορά εμπορικών ακινήτων, που πλήττεται εδώ και καιρό και απειλεί με ντόμινο κατάρρευσης, ο Elliot υποστηρίζει το πρόβλημα χρονίζει.
Το ζήτημα έχει να κάνει με τους όρους εργασίας που έχουν αλλάξει, με αποτέλεσμα να υπάρχει πόνος στα γυαλιστερά κτίρια γραφείων των μεγάλων μητροπολιτικών κέντρων.
Πολλά κτίρια είναι άδεια, αλλά η πληρότητα επιστρέφει.
«Είναι αλήθεια ότι η αύξηση των επιτοκίων έχει κάνει τη χρηματοδότηση αυτών των κτιρίων πιο ακριβή και ότι μεγάλο μέρος αυτού του δανεισμού προέρχεται από τράπεζες.
Ωστόσο, το μεγαλύτερο μέρος αυτού του δανεισμού είναι εγγεγραμμένο στον ισολογισμό, πράγμα που σημαίνει ότι οι τράπεζες πρέπει να αναγνωρίσουν αυτά τα προβλήματα μόνο τη στιγμή που λήγει το χρέος.
Κατά μέσο όρο, αυτά τα χρέη διαρκούν μεταξύ πέντε και δέκα ετών ως προς τη διάρκεια και μπορούν να ανανεωθούν, να παραταθούν, να τροποποιηθούν.
Την ίδια στιγμή, υπάρχει αρκετή ρυθμιστική ελάφρυνση.
Με άλλα λόγια, τα εμπορικά ακίνητα είναι ένα πρόβλημα που επικεντρώνεται σε ένα πολύ μικρό τμήμα της αγοράς εμπορικών ακινήτων».
Νομισματική πολιτική
«Αν ανατρέξετε στην ιστορία των νομισματικών καθεστώτων θα διαπιστώσετε διακυμάνσεις με μετακινήσεις από καθεστώτα σκληρού χρήματος, όπως τα πρότυπα χρυσού, σε εναλλακτικά χρήματα χαμηλότερης ποιότητας, και τελικά στον κόσμο των fiat χρημάτων.
Και ο κόσμος του fiat χρήματος είναι πιο αποτελεσματικός, γιατί επιτρέπει τον έλεγχο της προσφοράς χρήματος, άρα και τη σύσφιξη και την ποσοτική χαλάρωση, αποτρέποντας κρίσεις.
Η μεγάλη πρόκληση ότι υπάρχει πάντα ένα κίνητρο για τον ιδιωτικό τομέα να υπερδανείζεται και για τις δημόσιες αρχές να συνεχίσουν να τονώνουν μέχρι το σημείο στο οποίο θα γίνει αισθητή αυτή η τόνωση.
Αυτό δημιουργεί επαρκή αστάθεια και ανησυχία για το χρήμα, το οποίο πρακτικά αισθάνεται ότι ο πληθωρισμός είναι πολύ υψηλός στις οικονομίες.
Και τότε αυτό δημιουργεί μια αντιδραστική δύναμη, για να ενσταλάξει περιορισμούς στο fiat είτε για να επιστρέψει σε σκληρά χρήματα.
Αυτός είναι ένας πολύ τυπικός κύκλος που έχουμε δει να παίζεται ξανά και ξανά» αναφέρει ο Elliot, προσθέτοντας:
«Πίσω στο παρόν, η υπερβολική χαλάρωση έφερε πληθωρισμό και σύσφιξη, ωστόσο οι παγκόσμιες αποπληθωριστικές παρορμήσεις φαίνεται να έχουν σε μεγάλο βαθμό λήξει».
Χρυσός
Για τον χρυσό ο Elliot επεσήμανε πως είναι «ένα μοναδικό περιουσιακό στοιχείο, με την έννοια ότι είναι πραγματικά ένα αντίθετο νόμισμα εν σχέσει με άλλα fiat νομίσματα.
Είναι δε ιστορικό, διότι υπάρχει στο σύστημα χιλιάδες χρόνια, σε ασύνδετες γεωγραφίες.
Νομίζω ότι μερικά από τα πιο ενδιαφέροντα πράγματα που συμβαίνουν στην αγορά σήμερα έχουν να κάνουν με την κινεζική ζήτηση για χρυσό.
Αλλά στην Κίνα υπάρχει πρόβλημα: η ζήτηση είναι υποτονική, η χρηματιστηριακή αγορά δεν τα πάει καλά, δεν υπάρχει πραγματική πρόσβαση σε ομόλογα και προϊόντα διαχείρισης πλούτου που έχουν πουληθεί από τις τράπεζες.
Το δε Bitcoin είναι εκτός νόμου…
Οπότε οι Κινέζοι αποταμιεύουν χρυσό».
Για Fed
«Αυτήν τη στιγμή, δεν νομίζω ότι η Fed αλλάζει τον στόχο όσον αφορά το πού θέλει να φτάσει τον πληθωρισμό.
Νομίζω ότι η αποτυχία να φτάσει εκεί με γρήγορα, σύμφωνα με το mandate της, είναι ως επί το πλείστον συνάρτηση της κακής κατανόησης του τι οδηγεί αυτόν τον κύκλο και, επομένως, της σκέψης ότι αυτό που κάνουν είναι πολύ πιο αυστηρό από αυτό που είναι στην πραγματικότητα.
Τώρα, αυτό έχει να κάνει με το ποιος είναι στη Fed και δεν σημαίνει ότι δεν μπορεί αλλάξει.
Επομένως δεν θα υποθέσω απαραίτητα ότι μόνο και μόνο επειδή ο πρόεδρος σήμερα είναι δεσμευμένος στον στόχο του 2% για τον πληθωρισμό ότι αυτό μπορεί να μην αλλάξει στο μέλλον».
Δεδομένων των παραπάνω, είναι εύλογο να υποθέσουμε πως οι αγορές δεν θα καταρρεύσουν άμεσα, ούτε είναι στο πρόγραμμα ένα κραχ τύπου 2008.
Αλλά υπάρχει πάντα και η άλλη άποψη…
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών