Η Ιστορία δείχνει ότι το σύστημα των κεντρικών τραπεζών έχει επανειλημμένα υπονομεύσει το δημόσιο συμφέρον — δηλαδή την ιδιοκτησία, την ελευθερία και την προστασία του ατόμου — μέσω της πολιτικοποίησης, της υποτίμησης και της συγκεντρωτικής διαχείρισης του νομίσματος
Σε πρόσφατη ομιλία της στην Πορτογαλία, η Christine Lagarde — πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, European Central Bank (ECB) — προειδοποίησε με αυστηρό τόνο για την ανάδυση των stablecoins, δηλώνοντας ότι θα μπορούσαν να οδηγήσουν στη δημιουργία «νέων ιδιωτικών νομισμάτων».
Αυτά τα stablecoins, τα οποία είναι tokens (ψηφιακά διακριτικά) που υποστηρίζονται από κρατικά νομίσματα (fiat), αποτελούν σοβαρό κίνδυνο τόσο για την νομισματική κυριαρχία των κρατών όσο και για το «κοινό αγαθό» του χρήματος.
Για τον λόγο αυτό, κάλεσε να ρυθμιστούν σε παγκόσμιο επίπεδο.
Καθ’ όλη τη δήλωσή της, γίνεται φανερό ότι ο βασικός κίνδυνος αυτών των ψηφιακών περιουσιακών στοιχείων είναι η δημοτικότητά τους μεταξύ των πολιτών, οι οποίοι τα βλέπουν ως έναν σχετικά απλό τρόπο να αποκτήσουν έκθεση στα «λιγότερο κακά» νομίσματα fiat — με πρώτο στη λίστα το δολάριο.
Σύμφωνα με την Lagarde, αυτή η επιτυχία των stablecoins στις αγορές κρυπτονομισμάτων υπονομεύει την αποτελεσματικότητα της νομισματικής πολιτικής των κεντρικών τραπεζών, καθώς μειώνεται το ποσό χρήματος που διακινείται μέσω των παραδοσιακών εμπορικών τραπεζών.
«Πιστεύω ότι πέφτουμε θύματα σύγχυσης μεταξύ του χρήματος, των μέσων πληρωμής και των υποδομών πληρωμής, και αυτό επιτείνεται από την τεχνολογία που χρησιμοποιείται — ορισμένες τεχνολογίες ειδικότερα.
Εγώ θεωρώ το χρήμα ως δημόσιο αγαθό και εμάς ως δημόσιους λειτουργούς που έχουν αναλάβει την ευθύνη να το προστατεύουν.»
«Ο φόβος μου είναι ότι αυτή η σύγχυση που προανέφερα μπορεί να οδηγήσει σε ιδιωτικοποίηση του χρήματος.
Δεν θεωρώ ότι αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο διοριστήκαμε ούτε είναι καλό για αυτό το δημόσιο αγαθό που είναι το χρήμα.»
Η ιδιωτικοποίηση του χρήματος - Τα stablecoins δεν είναι νομίσματα
Ένα ακόμα ενδιαφέρον σημείο στη δήλωση της Christine Lagarde είναι ότι — όπως και ο Andrew Bailey (διοικητής της Bank of England) — ισχυρίζεται πως τα stablecoins «προσποιούνται» ότι είναι νομίσματα, ενώ στην πραγματικότητα δεν είναι.
Σύμφωνα με τους ίδιους, τα stablecoins δεν μπορούν να θεωρηθούν πραγματικά νομίσματα επειδή δεν εκδίδονται από δημόσιες αρχές, αλλά από ιδιωτικές εταιρείες — δηλαδή από την ίδια την αγορά.
Το πρόβλημα έγκειται σε αυτή την αντίληψη του χρήματος ως δημόσιου αγαθού• ενός αγαθού του οποίου η διαχείριση, η εγγύηση και η προστασία είναι καθήκον των κεντρικών τραπεζών.
Το χρήμα ως «δημόσιο αγαθό» και το κρατικό μονοπώλιο
Η έννοια του «δημοσίου αγαθού» συνδέεται συχνά με το γενικό συμφέρον.
Αντίθετα απ’ ό,τι υποστηρίζουν οι κεντρικοί τραπεζίτες, το γενικό συμφέρον δεν ταυτίζεται με τον κρατικό μονοπωλιακό έλεγχο του χρήματος.
Στην πραγματικότητα, κάθε νόμισμα που ελέγχεται κατά το δοκούν από μια κεντρική αρχή χωρίς λογοδοσία αποτελεί απειλή για το γενικό συμφέρον.
Ας ορίσουμε πρώτα τι σημαίνει «δημόσιο αγαθό».
Σύμφωνα με τον Frédéric Bastiat — εξέχουσα μορφή του κλασικού φιλελευθερισμού — το δημόσιο αγαθό περιλαμβάνει όλα όσα προηγούνται και υπερβαίνουν τη θετική νομοθεσία: την ελευθερία, την ιδιοκτησία και την προστασίας της προσωπικότητας (δηλαδή την αξιοπρέπεια, τη ζωή και τη μοναδικότητα κάθε ανθρώπου).
Είναι όλα όσα το θετικό δίκαιο (δημιούργημα του κράτους) οφείλει να προστατεύει — και όχι να υπονομεύει, όπως συχνά κάνει.
Το γενικό συμφέρον και η τάξη της αγοράς
Για τους κλασικούς φιλελεύθερους και τους Αυστριακούς οικονομολόγους, το γενικό συμφέρον βρίσκεται στις αυθόρμητες θεσμικές μορφές που αναπτύχθηκαν από τους ανθρώπους διαχρονικά.
Κάθε προσπάθεια του νομοθέτη να αποδομήσει και να επανασχεδιάσει αυτούς τους θεσμούς στο όνομα ενός «νέου συλλογικού γενικού συμφέροντος» συνιστά επίθεση στον αυθεντικό δημόσιο σκοπό που έχει αναδυθεί μέσα από την ανθρώπινη δράση.
Αυτό ισχύει πρωτίστως για το χρήμα — έναν από τους πρώτους θεσμούς που έχουν υποστεί κρατική χειραγώγηση.
Διότι το μονοπώλιο του χρήματος είναι η πιο ισχυρή μορφή ελέγχου που μπορεί να ασκήσει μια ελίτ πάνω στον πληθυσμό.
Όπως έγραψε ο Hayek:
«Σε μια ελεύθερη κοινωνία, το γενικό καλό έγκειται κυρίως στη διευκόλυνση της επιδίωξης άγνωστων ατομικών στόχων…
Το σημαντικότερο από τα δημόσια αγαθά για τα οποία απαιτείται κυβέρνηση δεν είναι η άμεση ικανοποίηση συγκεκριμένων αναγκών, αλλά η διασφάλιση των συνθηκών στις οποίες άτομα και ομάδες μπορούν να ικανοποιούν αμοιβαία τις ανάγκες τους.»
Η Ιστορία δείχνει ότι το σύστημα των κεντρικών τραπεζών έχει επανειλημμένα υπονομεύσει το δημόσιο συμφέρον — δηλαδή την ιδιοκτησία, την ελευθερία και την προστασία του ατόμου — μέσω της πολιτικοποίησης, της υποτίμησης και της συγκεντρωτικής διαχείρισης του νομίσματος.
Αποτέλεσμα αυτών των πολιτικών είναι ότι το σημερινό fiat νόμισμα (δημιούργημα κρατικού μονοπωλίου) δεν πληροί πια τα βασικά χαρακτηριστικά του χρήματος:
• δεν αντανακλά τη σχετική σπανιότητα των αγαθών,
• δεν λειτουργεί αποτελεσματικά ως μέσο ανταλλαγής,
• ούτε ως μέσο αποθήκευσης αξίας.
Αλλά τι θα γινόταν αν ο ρόλος των κεντρικών τραπεζών ήταν ακριβώς να καταστρέψουν το «δημόσιο αγαθό» του χρήματος, χρησιμοποιώντας το ως εργαλείο νομικής λεηλασίας μέσω πληθωρισμού, διαστρέβλωσης των επιτοκίων και περιορισμού των ατομικών ελευθεριών;
Σ’ αυτό το πλαίσιο, η υπόσχεση για ένα ψηφιακό ευρώ (CBDC) μοιάζει να αποτελεί την κορύφωση αυτής της συντονισμένης επίθεσης στο πραγματικό δημόσιο αγαθό.
Ιδιωτικά Νομίσματα και ο φόβος του ανταγωνισμού
Ο Hayek, στο έργο του The Denationalization of Money, έγραφε:
«Αν θέλουμε να διατηρήσουμε μια λειτουργική οικονομία της αγοράς (και μαζί της την ατομική ελευθερία), τίποτε δεν είναι πιο επείγον από το να διαλύσουμε τον ανίερο γάμο μεταξύ νομισματικής και δημοσιονομικής πολιτικής, που καθαγιάστηκε με τη νίκη του ‘κεϋνσιανισμού’.»
Αντίθετα από όσα φαίνεται να υποστηρίζει η Christine Lagarde, ένα νομισματικό σύστημα ιδιωτικών νομισμάτων θα ήταν ο καλύτερος τρόπος να προστατευτεί το «δημόσιο αγαθό» και το γενικό συμφέρον.
Γιατί; Επειδή, δίνοντας στους πολίτες τη δυνατότητα επιλογής, εκείνοι θα επέλεγαν το καλύτερο νόμισμα που μπορεί να τους προσφέρει η αγορά:
• ένα σπάνιο νόμισμα, που αντανακλά τη σπανιότητα του κόσμου,
• ουδέτερο,
• αφορολόγητο,
• αδιάφθορο και σταθερό,
• ένα νόμισμα στο οποίο μπορούμε να αποθηκεύσουμε τον χρόνο και την ενέργειά μας, μεταθέτοντας τη χρήση του στο μέλλον.
Ιδανικά, αυτό σημαίνει ένα νόμισμα εκτός κρατικού ελέγχου και πέρα από τις αλλοιώσεις της ανθρώπινης εξουσίας.
Αυτό είναι που υποστήριζαν οι Αυστριακοί οικονομολόγοι, όπως ο Hayek στο The Denationalization of Money: η ελεύθερη κυκλοφορία και ανταγωνισμός μεταξύ ιδιωτικών νομισμάτων θα οδηγούσε σε ανώτερης ποιότητας χρήμα, χάρη στους μηχανισμούς αυθόρμητης επιλογής των πολιτών – δηλαδή την αυθόρμητη τάξη της αγοράς.
Στο πλαίσιο αυτό, το δολάριο, το ευρώ, όπως και κάθε άλλο fiat νόμισμα, δεν θα είχε καμία τύχη.
www.bankingnews.gr
Αυτά τα stablecoins, τα οποία είναι tokens (ψηφιακά διακριτικά) που υποστηρίζονται από κρατικά νομίσματα (fiat), αποτελούν σοβαρό κίνδυνο τόσο για την νομισματική κυριαρχία των κρατών όσο και για το «κοινό αγαθό» του χρήματος.
Για τον λόγο αυτό, κάλεσε να ρυθμιστούν σε παγκόσμιο επίπεδο.
Καθ’ όλη τη δήλωσή της, γίνεται φανερό ότι ο βασικός κίνδυνος αυτών των ψηφιακών περιουσιακών στοιχείων είναι η δημοτικότητά τους μεταξύ των πολιτών, οι οποίοι τα βλέπουν ως έναν σχετικά απλό τρόπο να αποκτήσουν έκθεση στα «λιγότερο κακά» νομίσματα fiat — με πρώτο στη λίστα το δολάριο.
Σύμφωνα με την Lagarde, αυτή η επιτυχία των stablecoins στις αγορές κρυπτονομισμάτων υπονομεύει την αποτελεσματικότητα της νομισματικής πολιτικής των κεντρικών τραπεζών, καθώς μειώνεται το ποσό χρήματος που διακινείται μέσω των παραδοσιακών εμπορικών τραπεζών.
«Πιστεύω ότι πέφτουμε θύματα σύγχυσης μεταξύ του χρήματος, των μέσων πληρωμής και των υποδομών πληρωμής, και αυτό επιτείνεται από την τεχνολογία που χρησιμοποιείται — ορισμένες τεχνολογίες ειδικότερα.
Εγώ θεωρώ το χρήμα ως δημόσιο αγαθό και εμάς ως δημόσιους λειτουργούς που έχουν αναλάβει την ευθύνη να το προστατεύουν.»
«Ο φόβος μου είναι ότι αυτή η σύγχυση που προανέφερα μπορεί να οδηγήσει σε ιδιωτικοποίηση του χρήματος.
Δεν θεωρώ ότι αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο διοριστήκαμε ούτε είναι καλό για αυτό το δημόσιο αγαθό που είναι το χρήμα.»
Η ιδιωτικοποίηση του χρήματος - Τα stablecoins δεν είναι νομίσματα
Ένα ακόμα ενδιαφέρον σημείο στη δήλωση της Christine Lagarde είναι ότι — όπως και ο Andrew Bailey (διοικητής της Bank of England) — ισχυρίζεται πως τα stablecoins «προσποιούνται» ότι είναι νομίσματα, ενώ στην πραγματικότητα δεν είναι.
Σύμφωνα με τους ίδιους, τα stablecoins δεν μπορούν να θεωρηθούν πραγματικά νομίσματα επειδή δεν εκδίδονται από δημόσιες αρχές, αλλά από ιδιωτικές εταιρείες — δηλαδή από την ίδια την αγορά.
Το πρόβλημα έγκειται σε αυτή την αντίληψη του χρήματος ως δημόσιου αγαθού• ενός αγαθού του οποίου η διαχείριση, η εγγύηση και η προστασία είναι καθήκον των κεντρικών τραπεζών.
Το χρήμα ως «δημόσιο αγαθό» και το κρατικό μονοπώλιο
Η έννοια του «δημοσίου αγαθού» συνδέεται συχνά με το γενικό συμφέρον.
Αντίθετα απ’ ό,τι υποστηρίζουν οι κεντρικοί τραπεζίτες, το γενικό συμφέρον δεν ταυτίζεται με τον κρατικό μονοπωλιακό έλεγχο του χρήματος.
Στην πραγματικότητα, κάθε νόμισμα που ελέγχεται κατά το δοκούν από μια κεντρική αρχή χωρίς λογοδοσία αποτελεί απειλή για το γενικό συμφέρον.
Ας ορίσουμε πρώτα τι σημαίνει «δημόσιο αγαθό».
Σύμφωνα με τον Frédéric Bastiat — εξέχουσα μορφή του κλασικού φιλελευθερισμού — το δημόσιο αγαθό περιλαμβάνει όλα όσα προηγούνται και υπερβαίνουν τη θετική νομοθεσία: την ελευθερία, την ιδιοκτησία και την προστασίας της προσωπικότητας (δηλαδή την αξιοπρέπεια, τη ζωή και τη μοναδικότητα κάθε ανθρώπου).
Είναι όλα όσα το θετικό δίκαιο (δημιούργημα του κράτους) οφείλει να προστατεύει — και όχι να υπονομεύει, όπως συχνά κάνει.
Το γενικό συμφέρον και η τάξη της αγοράς
Για τους κλασικούς φιλελεύθερους και τους Αυστριακούς οικονομολόγους, το γενικό συμφέρον βρίσκεται στις αυθόρμητες θεσμικές μορφές που αναπτύχθηκαν από τους ανθρώπους διαχρονικά.
Κάθε προσπάθεια του νομοθέτη να αποδομήσει και να επανασχεδιάσει αυτούς τους θεσμούς στο όνομα ενός «νέου συλλογικού γενικού συμφέροντος» συνιστά επίθεση στον αυθεντικό δημόσιο σκοπό που έχει αναδυθεί μέσα από την ανθρώπινη δράση.
Αυτό ισχύει πρωτίστως για το χρήμα — έναν από τους πρώτους θεσμούς που έχουν υποστεί κρατική χειραγώγηση.
Διότι το μονοπώλιο του χρήματος είναι η πιο ισχυρή μορφή ελέγχου που μπορεί να ασκήσει μια ελίτ πάνω στον πληθυσμό.
Όπως έγραψε ο Hayek:
«Σε μια ελεύθερη κοινωνία, το γενικό καλό έγκειται κυρίως στη διευκόλυνση της επιδίωξης άγνωστων ατομικών στόχων…
Το σημαντικότερο από τα δημόσια αγαθά για τα οποία απαιτείται κυβέρνηση δεν είναι η άμεση ικανοποίηση συγκεκριμένων αναγκών, αλλά η διασφάλιση των συνθηκών στις οποίες άτομα και ομάδες μπορούν να ικανοποιούν αμοιβαία τις ανάγκες τους.»
Η Ιστορία δείχνει ότι το σύστημα των κεντρικών τραπεζών έχει επανειλημμένα υπονομεύσει το δημόσιο συμφέρον — δηλαδή την ιδιοκτησία, την ελευθερία και την προστασία του ατόμου — μέσω της πολιτικοποίησης, της υποτίμησης και της συγκεντρωτικής διαχείρισης του νομίσματος.
Αποτέλεσμα αυτών των πολιτικών είναι ότι το σημερινό fiat νόμισμα (δημιούργημα κρατικού μονοπωλίου) δεν πληροί πια τα βασικά χαρακτηριστικά του χρήματος:
• δεν αντανακλά τη σχετική σπανιότητα των αγαθών,
• δεν λειτουργεί αποτελεσματικά ως μέσο ανταλλαγής,
• ούτε ως μέσο αποθήκευσης αξίας.
Αλλά τι θα γινόταν αν ο ρόλος των κεντρικών τραπεζών ήταν ακριβώς να καταστρέψουν το «δημόσιο αγαθό» του χρήματος, χρησιμοποιώντας το ως εργαλείο νομικής λεηλασίας μέσω πληθωρισμού, διαστρέβλωσης των επιτοκίων και περιορισμού των ατομικών ελευθεριών;
Σ’ αυτό το πλαίσιο, η υπόσχεση για ένα ψηφιακό ευρώ (CBDC) μοιάζει να αποτελεί την κορύφωση αυτής της συντονισμένης επίθεσης στο πραγματικό δημόσιο αγαθό.
Ιδιωτικά Νομίσματα και ο φόβος του ανταγωνισμού
Ο Hayek, στο έργο του The Denationalization of Money, έγραφε:
«Αν θέλουμε να διατηρήσουμε μια λειτουργική οικονομία της αγοράς (και μαζί της την ατομική ελευθερία), τίποτε δεν είναι πιο επείγον από το να διαλύσουμε τον ανίερο γάμο μεταξύ νομισματικής και δημοσιονομικής πολιτικής, που καθαγιάστηκε με τη νίκη του ‘κεϋνσιανισμού’.»
Αντίθετα από όσα φαίνεται να υποστηρίζει η Christine Lagarde, ένα νομισματικό σύστημα ιδιωτικών νομισμάτων θα ήταν ο καλύτερος τρόπος να προστατευτεί το «δημόσιο αγαθό» και το γενικό συμφέρον.
Γιατί; Επειδή, δίνοντας στους πολίτες τη δυνατότητα επιλογής, εκείνοι θα επέλεγαν το καλύτερο νόμισμα που μπορεί να τους προσφέρει η αγορά:
• ένα σπάνιο νόμισμα, που αντανακλά τη σπανιότητα του κόσμου,
• ουδέτερο,
• αφορολόγητο,
• αδιάφθορο και σταθερό,
• ένα νόμισμα στο οποίο μπορούμε να αποθηκεύσουμε τον χρόνο και την ενέργειά μας, μεταθέτοντας τη χρήση του στο μέλλον.
Ιδανικά, αυτό σημαίνει ένα νόμισμα εκτός κρατικού ελέγχου και πέρα από τις αλλοιώσεις της ανθρώπινης εξουσίας.
Αυτό είναι που υποστήριζαν οι Αυστριακοί οικονομολόγοι, όπως ο Hayek στο The Denationalization of Money: η ελεύθερη κυκλοφορία και ανταγωνισμός μεταξύ ιδιωτικών νομισμάτων θα οδηγούσε σε ανώτερης ποιότητας χρήμα, χάρη στους μηχανισμούς αυθόρμητης επιλογής των πολιτών – δηλαδή την αυθόρμητη τάξη της αγοράς.
Στο πλαίσιο αυτό, το δολάριο, το ευρώ, όπως και κάθε άλλο fiat νόμισμα, δεν θα είχε καμία τύχη.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών