Σχετικά Άρθρα
Το αδύνατο θα συμβεί – Οι ΗΠΑ βαδίζουν χωρίς φρένο στην 6η χρεοκοπία – Αρμαγεδδώνας για παγκόσμια οικονομία και assets
Χαστούκι από τη Scope στις ΗΠΑ - Υποβαθμίζει σε ΑΑ- την αξιολόγηση, προειδοποιεί για το χρέος
«American Dream» - Ένας στους τρεις Αμερικάνους έχουν περισσότερο χρέος από αποταμιεύσεις
Σε τροχιά ανεξέλεγκτης διόγκωσης κινείται το δημόσιο χρέος των Ηνωμένων Πολιτειών, με τους Financial Times να κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου για τη «μαύρη τρύπα» στα δημόσια οικονομικά της υπερδύναμης.
Σύμφωνα με τις τελευταίες προβλέψεις του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ), το χρέος της γενικής κυβέρνησης των ΗΠΑ αναμένεται να εκτιναχθεί στο 143,4% του ΑΕΠ μέχρι το 2030, ξεπερνώντας όχι μόνο το ιταλικό, αλλά και το ελληνικό ποσοστό χρέους.
Πρόκειται για ένα ιστορικό ρεκόρ, που θέτει εν αμφιβόλω τη μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα της αμερικανικής οικονομίας και απειλεί να προκαλέσει αλυσιδωτές αναταράξεις στις διεθνείς αγορές.
Από «παράδειγμα σταθερότητας» σε ωρολογιακή βόμβα χρέους
Όπως υπενθυμίζουν οι Financial Times (FT), χώρες όπως η Ιταλία και η Ελλάδα είχαν για χρόνια βρεθεί στο στόχαστρο των αγορών και των οικονομολόγων λόγω του εύθραυστου δημοσιονομικού τους προφίλ. Ήταν τα κεντρικά θύματα της κρίσης χρέους της Ευρωζώνης το 2010–2012, με την Αθήνα να οδηγείται σε διαδοχικές διασώσεις και αναδιαρθρώσεις υπό το ΔΝΤ και την ΕΕ.
Σήμερα, όμως, το σκηνικό αντιστρέφεται. Οι δύο ευρωπαϊκές χώρες, χάρη στην αυστηρή δημοσιονομική εποπτεία και την περιοριστική πολιτική, κινούνται πλέον σε πτωτική τροχιά χρέους. Αντίθετα, οι Ηνωμένες Πολιτείες βλέπουν το δικό τους λόγο χρέους προς ΑΕΠ να αυξάνεται εκθετικά, με τις τάσεις να παραμένουν ανοδικές και πέραν του 2030.
Το Γραφείο Προϋπολογισμού του Κογκρέσου (CBO) προβλέπει ότι ο δείκτης θα συνεχίσει να επιταχύνεται για δεκαετίες, μετατρέποντας την Αμερική σε τον μεγαλύτερο καθαρό οφειλέτη της παγκόσμιας οικονομίας.
«Kοίτα πρώτα τα του οίκου σου»
«Πολλοί Αμερικανοί πολιτικοί και επενδυτές αντιμετωπίζουν την Ευρώπη με συγκατάβαση, θεωρώντας την αργή και δυσκίνητη οικονομικά. Όμως όταν οι δείκτες χρέους εξελίσσονται έτσι, η συζήτηση αλλάζει ριζικά», τονίζει ο James Knightley, επικεφαλής οικονομολόγος της ING στις ΗΠΑ.
Πράγματι, από τις αρχές της χιλιετίας το αμερικανικό δημόσιο χρέος βρισκόταν κάτω από τα επίπεδα της Ιταλίας και της Ελλάδας. Πλέον, όμως, η εικόνα αντιστρέφεται: η Ιταλία δείχνει τάσεις σταθεροποίησης, ενώ το ελληνικό χρέος, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του ΔΝΤ, αναμένεται να μειωθεί ως ποσοστό του ΑΕΠ μέσα στην επόμενη δεκαετία.
Η Ρώμη, μάλιστα, έχει ήδη κερδίσει τα εύσημα των αγορών: υπό την πρωθυπουργό Giorgia Meloni, το δημοσιονομικό έλλειμμα περιορίζεται δραστικά – από 8,1% του ΑΕΠ το 2022 στο 3% το 2025 – ενώ προβλέπεται πρωτογενές πλεόνασμα 0,9%. Έτσι, η Ιταλία μπορεί να εξέλθει από τις διαδικασίες υπερβολικού ελλείμματος ένα χρόνο νωρίτερα.
Στο χείλος του δημοσιονομικού γκρεμού
Την ίδια ώρα, οι Ηνωμένες Πολιτείες συνεχίζουν να κινούνται στο κόκκινο. Παρότι το έλλειμμα για το οικονομικό έτος 2025 (Οκτώβριος 2024 – Σεπτέμβριος 2025) μειώθηκε οριακά στα 1,775 τρισ. δολάρια από 1,817 τρισ. την προηγούμενη χρονιά, η «βελτίωση» αυτή μοιάζει ασήμαντη μπροστά στο μέγεθος του συνολικού προβλήματος.
Τα έσοδα αυξήθηκαν μεν στα 5,235 τρισ. δολάρια (+6%), χάρη σε έσοδα-ρεκόρ 195 δισ. από δασμούς, όμως οι ομοσπονδιακές δαπάνες εκτοξεύθηκαν στα 7,01 τρισ. δολάρια (+4%). Το αποτέλεσμα; Ένα έλλειμμα που, αν και ελαφρώς μειωμένο, παραμένει μακράν το μεγαλύτερο στον κόσμο.
Σύμφωνα με το CBO, είναι η πρώτη φορά από το 2022 που το έλλειμμα εμφανίζει συρρίκνωση – ένα πρώτο σημάδι αισιοδοξίας, αλλά σίγουρα ανεπαρκές για να ανακόψει την πορεία προς τη δημοσιονομική ασφυξία. Το συνολικό δημόσιο χρέος έχει ήδη εκτιναχθεί στα 37 τρισ. δολάρια, αριθμός που προκαλεί σοκ ακόμα και στους πιο αισιόδοξους αναλυτές.
Το «κανόνι» που απειλεί να τινάξει την παγκόσμια οικονομία
Η σύγκριση με την Ελλάδα και την Ιταλία είναι αποκαλυπτική: δύο χώρες που βρέθηκαν στο χείλος της κατάρρευσης πριν από 15 χρόνια, σήμερα καταφέρνουν να περιορίσουν τα ελλείμματά τους, ενώ οι ΗΠΑ –ο παγκόσμιος δανειστής και εκδότης του ισχυρότερου νομίσματος– δείχνουν να βυθίζονται στην ίδια παγίδα.
Η κατάσταση αυτή προκαλεί σοβαρές ανησυχίες στις διεθνείς αγορές, καθώς το αμερικανικό δημόσιο χρέος λειτουργεί ως θεμέλιο του παγκόσμιου χρηματοπιστωτικού συστήματος. Εάν η αξιοπιστία του υπονομευθεί, οι συνέπειες θα είναι κατακλυσμιαίες:
-
άνοδος αποδόσεων στα αμερικανικά ομόλογα,
-
πιέσεις στο δολάριο,
-
και ντόμινο επιπτώσεων στις αναδυόμενες αγορές και τα διεθνή επιτόκια.
Η οριακή μείωση του ελλείμματος το 2025 είναι ένα πρώτο θετικό σημάδι, αλλά δεν αρκεί. Με το δημόσιο χρέος να αγγίζει νέα ιστορικά υψηλά και την πολιτική αδυναμία να επιβάλει περικοπές δαπανών, οι Ηνωμένες Πολιτείες κινδυνεύουν να δουν το δικό τους δημοσιονομικό μοντέλο να καταρρέει κάτω από το ίδιο του το βάρος.
Αν οι προβλέψεις του ΔΝΤ επαληθευτούν, και ο λόγος χρέους προς ΑΕΠ ξεπεράσει εκείνον της Ελλάδας και της Ιταλίας, τότε η κρίση χρέους δεν θα είναι πλέον «ευρωπαϊκό πρόβλημα» – θα είναι αμερικανικό, και άρα παγκόσμιο.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών