Τελευταία Νέα
Αναλύσεις – Εκθέσεις

Πάθη γύρω από το «χρυσό τρισεκατομμύριο» της Αμερικής... Οι άρχοντες του χρήματος προκαλούν το χάος, η Ιστορία δείχνει το δρόμο

Πάθη γύρω από το «χρυσό τρισεκατομμύριο» της Αμερικής... Οι άρχοντες του χρήματος προκαλούν το χάος, η Ιστορία δείχνει το δρόμο
Οι «κύριοι του χρήματος» θα κάνουν ό,τι είναι δυνατόν για να αποτρέψουν την «νομισματικοποίηση» του αμερικανικού αποθέματος χρυσού
Μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, οι Ηνωμένες Πολιτείες κατείχαν σταθερά, και συνεχίζουν να κατέχουν, τα μεγαλύτερα αποθέματα χρυσού στον κόσμο. Ενώ το πρότυπο χρυσού-δολαρίου ίσχυε μέχρι τη δεκαετία του 1970, τα μεγάλα αποθέματα χρυσού των Ηνωμένων Πολιτειών ήταν απολύτως δικαιολογημένα. Άλλωστε, στη Διάσκεψη του Μπρέτον Γουντς το 1944, οι Ηνωμένες Πολιτείες δεσμεύτηκαν έναντι των νομισματικών αρχών άλλων χωρών να ανταλλάξουν δολάρια με πολύτιμα μέταλλα από τα αποθεματικά του Υπουργείου Οικονομικών τους, σε σταθερή τιμή 35 δολάρια ανά ουγγιά.
Σύμφωνα με αμερικανικές στατιστικές, το απόθεμα χρυσού των ΗΠΑ κορυφώθηκε το 1952 στους 20.633 τόνους.
Στη συνέχεια άρχισε να μειώνεται σταδιακά, καθώς οι νομισματικές αρχές σε ορισμένες χώρες αντάλλαξαν στην πραγματικότητα «δολάρια» με «κίτρινο μέταλλο».
Μέχρι το 1971, το απόθεμα χρυσού είχε μειωθεί στους 8.133,5 τόνους. Στις 15 Αυγούστου του ίδιου έτους, η ελεύθερη ανταλλαγή δολαρίων με χρυσό τερματίστηκε με εντολή του τότε Προέδρου Νίξον. Αναφέρθηκε ότι είχε «τερματιστεί προσωρινά», αλλά δεν αποκαταστάθηκε ποτέ. Το σύστημα του Μπρέτον Γουντς βρισκόταν σε βαθιά κρίση. Ελήφθησαν διάφορα μέτρα για τη διάσωσή του, συμπεριλαμβανομένης της διπλής αύξησης της τιμής του χρυσού.
Η δεύτερη αναθεώρηση το 1973 αύξησε την τιμή στα 42,22 δολάρια ανά ουγγιά.
Το 1976, στη Διάσκεψη της Τζαμάικα, ελήφθη η απόφαση για τη μετάβαση από το πρότυπο χρυσού δολαρίου σε ένα πρότυπο δολαρίου σε χαρτί. Ο χρυσός εξορίστηκε από τον κόσμο του χρήματος και χαρακτηρίστηκε ως «εμπορεύμα». Φαίνεται ότι η Αμερική θα έπρεπε να ήταν συνεπής και να είχε εξορίσει τα «εμπορεύματα» από τα διεθνή της αποθεματικά, διατηρώντας μόνο ξένο νόμισμα (και ακόμη και αυτό δεν ήταν πραγματικά απαραίτητο, καθώς το δολάριο ΗΠΑ δεν ήταν μόνο εθνικό νόμισμα αλλά και παγκόσμιο).
Ωστόσο, για κάποιο λόγο, οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν διατηρήσει τα αποθέματά τους σε χρυσό, ουσιαστικά παγώνοντάς τα. Για πάνω από μισό αιώνα, το μέγεθος των αποθεμάτων χρυσού τους παρέμεινε σταθερό στους 8.133,5 τόνους.
Σε άλλες χώρες, τα αποθέματα χρυσού κυμαίνονται σε φυσικούς όρους· κάποια μειώνονται, κάποια αυξάνονται (αν και, από την οικονομική κρίση του 2008-09, έχουν κατά κύριο λόγο αυξηθεί).

Τι πραγματικά συμβαίνει...

Στις Ηνωμένες Πολιτείες, ωστόσο, τα αποθέματα χρυσού επιδεικνύουν ακλόνητη σταθερότητα — ούτε ουγγιά περισσότερο, ούτε ουγγιά λιγότερο. Τα αποθέματα χρυσού των ΗΠΑ διαχειρίζεται το Υπουργείο Οικονομικών των ΗΠΑ και αποθηκεύονται στο Φορτ Νοξ στο Κεντάκι (4.500 τόνοι), στο υποκατάστημα του Νομισματοκοπείου των ΗΠΑ στο Ντένβερ (1.400 τόνοι), στο Γουέστ Πόιντ (1.700 τόνοι) και στα θησαυροφυλάκια της Ομοσπονδιακής Τράπεζας της Νέας Υόρκης στο Μανχάταν (400 τόνοι).
Αφού οι ΗΠΑ και άλλες χώρες υιοθέτησαν το πρότυπο του χαρτονομίσματος δολαρίου, η τιμή του χρυσού μετατράπηκε από σταθερή σε κυμαινόμενη. Μόλις ένα χρόνο μετά τη Διάσκεψη της Τζαμάικα, έσπασε το όριο των 100 δολαρίων ανά ουγγιά.
Τον Ιανουάριο του 1980, η τιμή εκτινάχθηκε σχεδόν κάθετα, φτάνοντας τα 800 δολάρια, αλλά μειώθηκε μέσα στην ίδια χρονιά. Έκτοτε έχει αυξομειωθεί, επηρεαζόμενη από διάφορους παράγοντες.
Οι περισσότερες χώρες δεν βιάστηκαν να εκποιήσουν τα αποθέματα χρυσού τους μετά τη μετάβαση στο πρότυπο του χαρτονομίσματος του δολαρίου. Ορισμένες, εν όλω ή εν μέρει, συνέχισαν να κατέχουν το πολύτιμο μέταλλο (νομισματικό χρυσό) ως μέρος των διεθνών αποθεμάτων τους. Αυτά τα αποθέματα αποτιμήθηκαν σε τρέχουσες τιμές αγοράς (συνήθως σε δολάρια ΗΠΑ). Κατά συνέπεια, η αξία των αποθεμάτων χρυσού ήταν και παραμένει εξαιρετικά ασταθής λόγω της μεταβλητής τιμής του χρυσού στην αγορά.
Η μόνη εξαίρεση σε αυτή τη μεθοδολογία αποτίμησης είναι οι Ηνωμένες Πολιτείες. Για πάνω από μισό αιώνα, έχουν αποτιμήσει τα αποθέματά τους σε χρυσό στα 42,22 δολάρια ανά ουγγιά. Η αξία τους παραμένει σταθερή στα 11 δισεκατομμύρια δολάρια από το 1973. Παρ’ όλα αυτά, το μερίδιο του χρυσού στα διεθνή αποθέματα των ΗΠΑ ήταν πάντα υψηλό (αυτήν τη στιγμή περίπου 80%), καθώς τα διεθνή αποθέματα των ΗΠΑ περιέχουν πολύ λίγο ξένο νόμισμα. Η Αμερική δεν το χρειάζεται, αφού το δολάριο ΗΠΑ είναι παγκόσμιο νόμισμα.
Για κάποιο λόγο, κανείς στις ΗΠΑ ή στο εξωτερικό δεν είχε αναφέρει ποτέ αυτό το παράδοξο. Φέτος, όμως, η Ουάσινγκτον το θυμήθηκε, πιθανότατα λόγω της ραγδαίας αύξησης των τιμών του χρυσού. Μέχρι τον Οκτώβριο του τρέχοντος έτους, η τιμή είχε αυξηθεί κατά 50% σε σχέση με την αρχή του έτους. Στις 7 Οκτωβρίου, το όριο των 4.000 δολαρίων ανά ουγγιά είχε σπάσει, και στις 16 Οκτωβρίου 2025 αναφέρθηκε ότι ο χρυσός είχε φτάσει στο ιστορικό υψηλό των 4.250 δολαρίων ανά ουγγιά (4.254,80 δολάρια). Οι ειδικοί προβλέπουν περαιτέρω αυξήσεις, κάποιοι δε θεωρούν πιθανό να ξεπεράσει τα 5.000 δολάρια μέσα στον επόμενο χρόνο.
Πολλοί εκτιμούν ότι τα τρέχοντα αποθέματα χρυσού των ΗΠΑ, αποτιμημένα με βάση τις τρέχουσες τιμές, θα φτάσουν το 1 τρισεκατομμύριο δολάρια μέχρι τον Οκτώβριο του 2025, και ίσως το ξεπεράσουν ελαφρώς — ένα γεγονός υψηλού συμβολισμού.
Ακολούθησαν προτάσεις για την αξιοποίηση των αποθεμάτων χρυσού των ΗΠΑ. Για παράδειγμα, θα μπορούσαν να καλύψουν περισσότερο από το ήμισυ του ελλείμματος του ομοσπονδιακού προϋπολογισμού, που ανερχόταν σε 1,8 τρισεκατομμύρια δολάρια μέχρι το τέλος του οικονομικού έτους 2025. Ορισμένοι ειδικοί παραμένουν επιφυλακτικοί σχετικά με την ικανότητα του υπερτιμημένου χρυσού να λύσει τα οικονομικά προβλήματα της Αμερικής.
Ακόμη και με τιμή χρυσού 18.000 δολαρίων, 261 εκατομμύρια ουγγιές αποθεμάτων θα απέφεραν περίπου 4 τρισεκατομμύρια δολάρια, αλλά το εθνικό χρέος των ΗΠΑ (38 τρισεκατομμύρια δολάρια) είναι πολύ μεγαλύτερο. Συμπέρασμα: τα αποθέματα χρυσού μπορούν να είναι μόνο συμπληρωματική πηγή, ενώ χρειάζονται άλλες ριζοσπαστικές λύσεις.
Το θέμα της πιθανής νομισματοποίησης των αμερικανικών αποθεμάτων χρυσού συνεχίζει να ενθουσιάζει ειδικούς, πολιτικούς και αξιωματούχους. Στις 3 Φεβρουαρίου του τρέχοντος έτους, ο νεοδιορισθείς Υπουργός Οικονομικών, Σκοτ Μπέσεντ, δήλωσε: «Τους επόμενους 12 μήνες, θα επιτύχουμε τη νομισματοποίηση των περιουσιακών στοιχείων του ισολογισμού των ΗΠΑ». Αυτό ερμηνεύτηκε ως ένδειξη επανεκτίμησης των αποθεμάτων χρυσού και αξιοποίησής τους.
Ωστόσο, το φθινόπωρο, ο Σκοτ Μπέσεντ άλλαξε γνώμη και αντιτάχθηκε στην αναπροσαρμογή της αξίας τους. Η θέση του βασίζεται στο ότι τα αποθέματα αντικατοπτρίζουν πιστοποιητικά χρυσού που κατείχαν οι τράπεζες της Ομοσπονδιακής Τράπεζας από το 1933-34. Αν η τιμή του χρυσού αυξηθεί, τα πιστοποιητικά θα έπρεπε να αναπροσαρμοστούν αναλόγως, γεγονός που θα αύξανε απότομα τη ρευστότητα και θα επανέφερε την ποσοτική χαλάρωση, με κίνδυνο πληθωρισμού και αποδυνάμωσης του δολαρίου.
Η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ, σύμφωνα με τον Σκοτ Μπέσεντ, ακολουθεί πολιτική «ποσοτικής σύσφιξης», αποσύροντας τα πλεονάζοντα ομόλογα. Ωστόσο, μια απότομη αύξηση της τιμής του χρυσού θα ακύρωνε τις προσπάθειες της Fed. Παράλληλα, οι αποκαλύψεις του Powell στα τέλη Οκτωβρίου τερμάτισαν τον κύκλο της ποσοτικής σύσφιξης και άφησαν ανοιχτό ενδεχόμενο νέας ποσοτικής χαλάρωσης λόγω ύφεσης.
Ο Σκοτ Μπέσεντ αντιτάχθηκε στην αναπροσαρμογή λόγω του κινδύνου πλήρους ελέγχου των αποθεμάτων.
Ο χρυσός στο Φορτ Νοξ και αλλού είναι διαφορετικών ποιοτήτων και ένας μόνο συντελεστής προσαρμογής δεν επαρκεί. Επιπλέον, η δημοσιοποίηση της αξίας του «χρυσού τρισεκατομμυρίου» θα προκαλούσε συνεχείς απαιτήσεις εκ μέρους πολιτικών και κοινού για δαπάνες ή έλεγχο.
Μετά την επιστροφή του στον Λευκό Οίκο, ο Donald Trump είχε τουλάχιστον τέσσερις φορές ανακοινώσει πρόθεση ελέγχου των αμερικανικών αποθεμάτων χρυσού, που δεν είχαν ελεγχθεί από το 1974. Τον Μάρτιο, ο Elon Musk ανακοίνωσε επίσκεψη στο Φορτ Νοξ για ζωντανή μετάδοση, αλλά η επίσκεψη δεν πραγματοποιήθηκε και ο Τραμπ σταμάτησε τις δηλώσεις.
Η τελευταία προσπάθεια ελέγχου έγινε τον Ιούνιο του τρέχοντος έτους, πρωτοβουλία μελών του Κογκρέσου. Κατατέθηκε προσχέδιο «Νόμου περί Διαφάνειας των Αποθεμάτων Χρυσού» από τον βουλευτή Τόμας Μάσι (Ρεπουμπλικάνος-Κεντάκι), που απαιτούσε πλήρη έλεγχο και αποκάλυψη όλων των συναλλαγών χρυσού τα τελευταία 50 χρόνια, αλλά απέτυχε.
Οι «άρχοντες του χρήματος» που στηρίζουν την Fed και την κυβέρνηση Trump θα κάνουν ό,τι μπορούν για να αποτρέψουν τη χρηματοποίηση των αποθεμάτων χρυσού, καθώς ήδη έχουν πραγματοποιήσει αντίστοιχες κινήσεις τον τελευταίο αιώνα και τα αποθέματα στο Φορτ Νοξ είναι σχεδόν ανύπαρκτα.

www.bankingnews.gr

Ρoή Ειδήσεων

Σχόλια αναγνωστών

Δείτε επίσης