Τελευταία Νέα
Chania
Απόψεις - Άρθρα

Το τέλος της εργασίας, το τέλος της παραγωγής, το τέλος της πολιτικής οικονομίας - Η δια-οικονομία του Jean Baudrillard

Το τέλος της εργασίας, το τέλος της παραγωγής, το τέλος της πολιτικής οικονομίας - Η δια-οικονομία του Jean Baudrillard
Άρθρο του Απόστολου Αποστόλου στο Bankingnews.gr
«Ο υπερπραγματοποιημένος πόλεμος και το υπερπραγματοποιημένο χρήμα κυκλοφορούν εξίσου σε έναν χώρο που είναι απροσπέλαστος - αλλά που ωστόσο αφήνει τον κόσμο όπως είναι.
Το αποτέλεσμα είναι ότι οι (πραγματικές) οικονομίες μας συνεχίζουν να παράγουν, παρόλο που η παραμικρή λογική συνέπεια των διακυμάνσεων που συμβαίνουν στη φανταστική μας οικονομία θα ήταν αρκετή για να τις καταστρέψει τελείως».
Ζ.Μπωντριγιάρ.

Μήπως διανύουμε την «εποχή του τέλους» όλων όσων οραματιστήκαμε, όσων πιστέψαμε, όσων επιλέξαμε να μας συντροφεύουν και να μας εμπνέουν, όσων λειτούργησαν στην χάραξη του πολιτισμού μας και στην εξέλιξη του, που ενδεχομένως να μας πρόδωσαν, να μας εξουσίασαν και να μας ταπείνωσαν πολλές φορές αποικιοποιώντας τη σκέψη μας και μεταθέτοντας τη ζωή μας σε κλειστούς ορίζοντες; Πέραν όμως όλων των άλλων, ο λόγος «περί τέλους» αναγγέλλει και τη μετανεωτερική ρήξη με την ιστορία, όπως εκείνη αρθρωνόταν με τις οργανικές της συνέχειες και με τα ομοιώματα της. Μέσα όμως σ’ αυτά τα τέλη διακηρύσσεται και το «τέλος» της οικονομίας έτσι όπως (η οικονομία) συνδεόταν αποκλειστικά με την παραγωγή και την οργανική της μορφή. Δηλαδή στο σημείο όπου η ζωή άρχιζε και τελείωνε με τις παραγωγικές σχέσεις και την προτεραιότητα του οικονομικού παράγοντα ο οποίος εξελισσόταν ως απόλυτη και αναμφισβήτητη εξουσία.

Ο Ζαν Μπωντριγιάρ αναφερόμενος στα τέλη θα γράψει: «Το τέλος της εργασίας. Το τέλος της παραγωγής. Το τέλος της πολιτικής οικονομίας. Το τέλος της διαλεκτικής σημαίνοντος/σημαινόμενου που διευκολύνει τη συσσώρευση της γνώσης και του νοήματος, αλλά και το τέλος του γραμμικού συντάγματος του αθροιστικού λόγου.
Και συνάμα, το τέλος της διαλεκτικής ανταλλακτικής αξίας, αλλά και αξίας χρήσης, που είναι το μόνο πράγμα που καθιστούν δυνατή τη συσσώρευση και την κοινωνική παραγωγή. Το τέλος της γραμμικής διάστασης του λόγου. Το τέλος της γραμμικής διάστασης του εμπορεύματος. Το τέλος της κλασσικής εποχής του σημείου. Το τέλος της εποχής της παραγωγής». (J.Baudrillard Lo scambio simbolico e la morte, σελ.22)

ddaa.JPG
Ο σπουδαιός Γάλλος κοινωνιολόγος Jean Baudrillard

Βρισκόμαστε σε μια καινούργια εποχή σύμφωνα με τον Ζαν Μπωντριγιάρ, όπου υπάρχει τώρα πια μια κοινωνική αναπαραγωγή σε όλα τα επίπεδα, η οποία αντικαθιστά την παραδοσιακή παραγωγή της οργανικής κοινωνικής μορφής του χθες. Για παράδειγμα η εργασία δεν αποτελεί μια παραγωγική δύναμη αλλά «ένα σημείο ανάμεσα σε πολλά άλλα σημεία». Γίνεται δηλαδή ένα σημείο κοινωνικής καταξίωσης, ή κοινωνικής θέσης του τρόπου ζωής και μαζί του τρόπου υποτέλειας κάποιου. Αλλά και ποιος μπορεί να πει σήμερα ότι οι μισθοί έχουν λογική σχέση με το έργο που εκτελεί ή παράγει κάποιος; Σαφώς όμως έχουν μια σχέση με τη θέση κάποιου μέσα στο σύστημα.

Όπως επίσης και η ανεργία η οποία άλλαξε επίσης νόημα. Δεν αποτελεί –μας έλεγε ο Ζ. Μπωντριγιάρ - μια στρατηγική του κεφαλαίου, ένα είδος εφεδρικού στρατεύματος, ούτε βέβαια έναν κρίσιμο παράγοντα στο παιχνίδι των κοινωνικών σχέσεων, γιατί αν ήταν κάτι τέτοιο, θα είχε προκαλέσει πρωτοφανείς αναταραχές, δεδομένου μάλιστα ότι το όριο συναγερμού της ανεργίας έχει ήδη ξεπεραστεί προ πολλού.
Αλλά και το νόμισμα όσο ακόμη εκείνο διατηρεί κάτι από την παλιά του δύναμη, σύμφωνα με τον Ζ. Μπωντριγιάρ έχει γίνει καθαρό τεχνούργημα αστρικής κινητικότητας και ακραίας μετατρεψιμότητας, έχει βρει την πραγματική του θέση στη τροχιά όπου ανατέλλει και δύει σαν τεχνικός ήλιος. Το δε παγκόσμιο χρέος υποστήριζε ο Ζ. Μπωντριγιάρ έχει τεθεί σε δορυφορική τροχιά, κυκλοφορεί από τράπεζα σε τράπεζα και από χώρα σε χώρα ως αντικείμενο εξαγοράς ώσπου κάποια μέρα θα καταλήξουμε να το ξεχάσουμε εγκαταλείποντας το στη δορυφορική του τροχιά όπως συνέβη με τα διαστημικά απόβλητα.

Στην προοπτική της δια-οικονομίας να συνυπολογιστεί ότι η κερδοσκοπία δεν έχει πλέον να κάνει με την υπεραξία γιατί η υπεραξία λειτουργεί με την έκταση της αξίας χωρίς κάποια αναφορά τόσο στην παραγωγή, όσο και στις πραγματικές συνθήκες της. Η δια-οικονομία δεν είναι πια η υποδομή της υλικής παραγωγής, ούτε η υπερδομή, αλλά η απορρόφηση της αξίας και ο θρίαμβος της οικονομίας απαλλαγμένη από τις ιδεολογίες, την ιστορία και παραδομένη σε μια νέου τύπου κερδοσκοπία.

Απόστολος Αποστόλου. Καθηγητής Πολιτικής και Κοινωνικής Φιλοσοφίας πανεπιστημίου Ρώμης

www.bankingnews.gr

Ρoή Ειδήσεων

Σχόλια αναγνωστών

Δείτε επίσης

Chania