Tο ΟΧΙ της Ελλάδας και το Ein Brera του Ισραήλ δεν απορρίπτουν τη διπλωματία αλλά αποτελούν το ηθικό της θεμέλιο, σημειώνει ο Ισραηλινός αναλυτής Shay Gal
Η 28η Οκτωβρίου δεν είναι απλώς μια ημερομηνία στην ελληνική ιστορία — είναι ένα ετήσιο μάθημα στρατηγικής και θάρρους.
Όπως εξηγεί ο Ισραηλινός Shay Gal, διεθνούς κύρους σύμβουλος σε θέματα ασφάλειας, γεωπολιτικής και στρατηγικής, οι μικρές χώρες μπορούν να επιβιώσουν μετατρέποντας την αντίσταση σε στρατηγικό πλεονέκτημα, την ισχύ σε ειρήνη και τις συμμαχίες σε ασφάλεια.
Η Ελλάδα με το ΟΧΙ του 1940 και το Ισραήλ με το δόγμα «Ein Brera» («אין ברירה») δείχνουν πώς η αποφασιστικότητα και η ικανότητα στρατηγικού σχεδιασμού μπορούν να αντισταθμίσουν τη δύναμη μεγαλύτερων δυνάμεων.
Ο Ιωάννης Μεταξάς, απαντώντας στο τελεσίγραφο του Ιταλού πρέσβη Emanuele Grazzi, μετατράπηκε σε σύμβολο εθνικής υπερηφάνειας: μέσα σε λίγες ώρες, ο Ελληνικός Στρατός απέκρουσε τις ιταλικές δυνάμεις, δημιουργώντας το πρώτο πλήγμα στον Άξονα.
Αλλά το ΟΧΙ δεν είναι ρομαντικός συμβολισμός - είναι πρακτική στρατηγική.
Από την Επανάσταση του 1821 μέχρι τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, η Ελλάδα διδάσκει ότι όταν οι μεγάλες δυνάμεις επιβάλλουν όρους, οι πραγματικοί λαοί καθορίζουν τους δικούς τους κανόνες και αναλαμβάνουν το κόστος με πειθαρχία και αξιοπρέπεια.
Η φράση «Ελευθερία ή Θάνατος» σχημάτισε μια εθνική κουλτούρα που συνδυάζει φρόνηση με φιλότιμο: σοφία με τιμή, δύναμη με ευθύνη.
Βίοι παράλληλοι
Το Ισραήλ ακολούθησε παρόμοιο δρόμο: από την ανεξαρτησία του το 1948 μέχρι τον Πόλεμο των Έξι Ημερών, η χώρα εφαρμόζει το δόγμα «Ein Brera» -«καμία εναλλακτική»- παίρνοντας αποφάσεις που εξασφαλίζουν επιβίωση, ακόμα και υπό την απειλή καταστροφής.
Οι προληπτικές στρατηγικές κινήσεις του Ισραήλ δεν ήταν έκσταση δύναμης, αλλά υπολογισμός κινδύνου για την αποφυγή καταστροφής, και αυτή το δόγμα είναι βαθιά ενσωματωμένη στη στρατηγική σκέψη της χώρας.
Μετά το πέρας των κρίσεων, οι χώρες αυτές θεσμοθετούν το δόγμα τους: το Ισραήλ οργανώνει την IDF για αποτροπή, έγκαιρη προειδοποίηση και αποφασιστική δράση, ενώ η Ελλάδα εκσυγχρόνισε τον στρατιωτικό της σχεδιασμό, μετατρέποντας το ΟΧΙ σε σύστημα.
Το να λες «Όχι» στην εξουσία δεν είναι απλή άρνηση. Όπως υπενθυμίζει ο Albert Camus στον «Επαναστατημένο άνθρωπο», το «Όχι» του επαναστάτη δεν είναι καταστροφικό αλλά υπεράσπιση της έννοιας — άρνηση που υποδηλώνει ένα «Ναι» σε κάτι ανώτερο: στο νόμο, την αξιοπρέπεια, τη ζωή.
Το ΟΧΙ της Ελλάδας και το Ein Brera του Ισραήλ δεν είναι στιγμιαίες εκρήξεις άρνησης, αλλά ηθικά και στρατηγικά πρότυπα για μικρές χώρες που βρίσκονται στα όρια των αυτοκρατοριών.
Η ειρήνη δεν είναι διάθεση αλλά σύστημα κινήτρων. Όπως εξηγεί ο Thomas Schelling, η «διπλωματία της βίας» καθορίζει τις επιλογές του αντιπάλου ώστε η συμμόρφωση να είναι προτιμότερη της αντίστασης.
Η ειρήνη οικοδομείται σε αξιόπιστη δύναμη, θέληση να τη χρησιμοποιήσεις αν χρειαστεί, και την προσφορά καλύτερης συμφωνίας.
Για παράδειγμα, οι διαπραγματεύσεις του Camp David το 1978 οδήγησαν στη Συνθήκη Ειρήνης Αιγύπτου–Ισραήλ: η εναλλακτική, ένας νέος πόλεμος, ήταν σαφώς χειρότερη, ενώ η συνθήκη προσέφερε πλήρη αποχώρηση Σινά και κανονικοποίηση.
Γαλάζια Πατρίδα
Οι σημερινές προκλήσεις δεν είναι αφηρημένες: η Τουρκία με το δόγμα της Γαλάζιας Πατρίδας, οι παραβιάσεις στο Αιγαίο και η κατοχή της Κύπρου αποδεικνύουν ότι ο νόμος χωρίς δύναμη είναι απλώς πρόταση.
Στην πράξη, η στρατηγική «Οργή του Ποσειδώνα», κοινή για Ελλάδα, Κύπρο και Ισραήλ, υπενθυμίζει ότι αν η ειρηνική επανένωση της Κύπρου υπό το πνεύμα των ψηφισμάτων του ΟΗΕ δεν μπορεί να επιτευχθεί, δεν θα επιβληθεί με βία.
Για το Ισραήλ, η ίδια λογική επιβίωσης ισχύει: η αυτοάμυνα δεν είναι επίθεση, η αποτροπή δεν είναι ντροπή.
Η δύναμη, η θέληση να τη χρησιμοποιήσεις και η πράξη όταν δεν υπάρχει άλλη επιλογή, δεν απειλούν την ειρήνη - είναι η βάση της.
Οι τρεις χώρες δείχνουν πώς λειτουργεί ένα «κυρίαρχο κράτος»: μικρές, εκτεθειμένες γεωγραφικά χώρες που όμως, με πειθαρχία, απορροφούν απειλές, αποτρέπουν επιθετικότητα και παραμένουν δεσμευμένες σε έναν ανοιχτό, βασισμένο σε κανόνες κόσμο.
Τι πρέπει να μάθει ο κόσμος από το ΟΧΙ της 28ης Οκτωβρίου και το δόγμα Ein Brera;
Η ειρήνη χωρίς μοχλό πίεσης είναι ψευδαίσθηση. Η αποτροπή, όχι η υποχώρηση, διασφαλίζει σταθερότητα.
Οι πιο δύσκολες αποφάσεις των εθνών δεν γίνονται για τις ειδήσεις αλλά για γενιές: να δράσουν ή να συγκρατηθούν, πάντα από θέση αδιαμφισβήτητης ισχύος.
Το ΟΧΙ της Ελλάδας και το Ein Brera του Ισραήλ δεν απορρίπτουν τη διπλωματία αλλά αποτελούν το ηθικό της θεμέλιο.
Το να πεις «Όχι» στην καταπίεση είναι μόνο η μισή ηγεσία — η άλλη μισή είναι η τόλμη να χτίσεις μέλλον με δύναμη, συμμαχίες και εμπιστοσύνη.
Γι’ αυτό η 28η Οκτωβρίου δεν είναι μόνο ελληνική γιορτή: είναι μάθημα υπευθυνότητας, στρατηγικής και ηγεσίας.
Ο ελεύθερος κόσμος πρέπει να επιλέξει για τα παιδιά του, όχι για τη στιγμή: να χτίσει δύναμη που αποτρέπει, συμμαχίες που διαρκούν και τη θάρρος να πει «Όχι» όταν χρειάζεται — για να μπορεί να πει «Ναι» όταν έχει σημασία, καταλήγει ο Shay Gal.
www.bankingnews.gr
Όπως εξηγεί ο Ισραηλινός Shay Gal, διεθνούς κύρους σύμβουλος σε θέματα ασφάλειας, γεωπολιτικής και στρατηγικής, οι μικρές χώρες μπορούν να επιβιώσουν μετατρέποντας την αντίσταση σε στρατηγικό πλεονέκτημα, την ισχύ σε ειρήνη και τις συμμαχίες σε ασφάλεια.
Η Ελλάδα με το ΟΧΙ του 1940 και το Ισραήλ με το δόγμα «Ein Brera» («אין ברירה») δείχνουν πώς η αποφασιστικότητα και η ικανότητα στρατηγικού σχεδιασμού μπορούν να αντισταθμίσουν τη δύναμη μεγαλύτερων δυνάμεων.
Ο Ιωάννης Μεταξάς, απαντώντας στο τελεσίγραφο του Ιταλού πρέσβη Emanuele Grazzi, μετατράπηκε σε σύμβολο εθνικής υπερηφάνειας: μέσα σε λίγες ώρες, ο Ελληνικός Στρατός απέκρουσε τις ιταλικές δυνάμεις, δημιουργώντας το πρώτο πλήγμα στον Άξονα.
Αλλά το ΟΧΙ δεν είναι ρομαντικός συμβολισμός - είναι πρακτική στρατηγική.
Από την Επανάσταση του 1821 μέχρι τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, η Ελλάδα διδάσκει ότι όταν οι μεγάλες δυνάμεις επιβάλλουν όρους, οι πραγματικοί λαοί καθορίζουν τους δικούς τους κανόνες και αναλαμβάνουν το κόστος με πειθαρχία και αξιοπρέπεια.
Η φράση «Ελευθερία ή Θάνατος» σχημάτισε μια εθνική κουλτούρα που συνδυάζει φρόνηση με φιλότιμο: σοφία με τιμή, δύναμη με ευθύνη.
Βίοι παράλληλοι
Το Ισραήλ ακολούθησε παρόμοιο δρόμο: από την ανεξαρτησία του το 1948 μέχρι τον Πόλεμο των Έξι Ημερών, η χώρα εφαρμόζει το δόγμα «Ein Brera» -«καμία εναλλακτική»- παίρνοντας αποφάσεις που εξασφαλίζουν επιβίωση, ακόμα και υπό την απειλή καταστροφής.
Οι προληπτικές στρατηγικές κινήσεις του Ισραήλ δεν ήταν έκσταση δύναμης, αλλά υπολογισμός κινδύνου για την αποφυγή καταστροφής, και αυτή το δόγμα είναι βαθιά ενσωματωμένη στη στρατηγική σκέψη της χώρας.
Μετά το πέρας των κρίσεων, οι χώρες αυτές θεσμοθετούν το δόγμα τους: το Ισραήλ οργανώνει την IDF για αποτροπή, έγκαιρη προειδοποίηση και αποφασιστική δράση, ενώ η Ελλάδα εκσυγχρόνισε τον στρατιωτικό της σχεδιασμό, μετατρέποντας το ΟΧΙ σε σύστημα.
Το να λες «Όχι» στην εξουσία δεν είναι απλή άρνηση. Όπως υπενθυμίζει ο Albert Camus στον «Επαναστατημένο άνθρωπο», το «Όχι» του επαναστάτη δεν είναι καταστροφικό αλλά υπεράσπιση της έννοιας — άρνηση που υποδηλώνει ένα «Ναι» σε κάτι ανώτερο: στο νόμο, την αξιοπρέπεια, τη ζωή.
Το ΟΧΙ της Ελλάδας και το Ein Brera του Ισραήλ δεν είναι στιγμιαίες εκρήξεις άρνησης, αλλά ηθικά και στρατηγικά πρότυπα για μικρές χώρες που βρίσκονται στα όρια των αυτοκρατοριών.
Η ειρήνη δεν είναι διάθεση αλλά σύστημα κινήτρων. Όπως εξηγεί ο Thomas Schelling, η «διπλωματία της βίας» καθορίζει τις επιλογές του αντιπάλου ώστε η συμμόρφωση να είναι προτιμότερη της αντίστασης.
Η ειρήνη οικοδομείται σε αξιόπιστη δύναμη, θέληση να τη χρησιμοποιήσεις αν χρειαστεί, και την προσφορά καλύτερης συμφωνίας.
Για παράδειγμα, οι διαπραγματεύσεις του Camp David το 1978 οδήγησαν στη Συνθήκη Ειρήνης Αιγύπτου–Ισραήλ: η εναλλακτική, ένας νέος πόλεμος, ήταν σαφώς χειρότερη, ενώ η συνθήκη προσέφερε πλήρη αποχώρηση Σινά και κανονικοποίηση.
Γαλάζια Πατρίδα
Οι σημερινές προκλήσεις δεν είναι αφηρημένες: η Τουρκία με το δόγμα της Γαλάζιας Πατρίδας, οι παραβιάσεις στο Αιγαίο και η κατοχή της Κύπρου αποδεικνύουν ότι ο νόμος χωρίς δύναμη είναι απλώς πρόταση.
Στην πράξη, η στρατηγική «Οργή του Ποσειδώνα», κοινή για Ελλάδα, Κύπρο και Ισραήλ, υπενθυμίζει ότι αν η ειρηνική επανένωση της Κύπρου υπό το πνεύμα των ψηφισμάτων του ΟΗΕ δεν μπορεί να επιτευχθεί, δεν θα επιβληθεί με βία.
Για το Ισραήλ, η ίδια λογική επιβίωσης ισχύει: η αυτοάμυνα δεν είναι επίθεση, η αποτροπή δεν είναι ντροπή.
Η δύναμη, η θέληση να τη χρησιμοποιήσεις και η πράξη όταν δεν υπάρχει άλλη επιλογή, δεν απειλούν την ειρήνη - είναι η βάση της.
Οι τρεις χώρες δείχνουν πώς λειτουργεί ένα «κυρίαρχο κράτος»: μικρές, εκτεθειμένες γεωγραφικά χώρες που όμως, με πειθαρχία, απορροφούν απειλές, αποτρέπουν επιθετικότητα και παραμένουν δεσμευμένες σε έναν ανοιχτό, βασισμένο σε κανόνες κόσμο.
Τι πρέπει να μάθει ο κόσμος από το ΟΧΙ της 28ης Οκτωβρίου και το δόγμα Ein Brera;
Η ειρήνη χωρίς μοχλό πίεσης είναι ψευδαίσθηση. Η αποτροπή, όχι η υποχώρηση, διασφαλίζει σταθερότητα.
Οι πιο δύσκολες αποφάσεις των εθνών δεν γίνονται για τις ειδήσεις αλλά για γενιές: να δράσουν ή να συγκρατηθούν, πάντα από θέση αδιαμφισβήτητης ισχύος.
Το ΟΧΙ της Ελλάδας και το Ein Brera του Ισραήλ δεν απορρίπτουν τη διπλωματία αλλά αποτελούν το ηθικό της θεμέλιο.
Το να πεις «Όχι» στην καταπίεση είναι μόνο η μισή ηγεσία — η άλλη μισή είναι η τόλμη να χτίσεις μέλλον με δύναμη, συμμαχίες και εμπιστοσύνη.
Γι’ αυτό η 28η Οκτωβρίου δεν είναι μόνο ελληνική γιορτή: είναι μάθημα υπευθυνότητας, στρατηγικής και ηγεσίας.
Ο ελεύθερος κόσμος πρέπει να επιλέξει για τα παιδιά του, όχι για τη στιγμή: να χτίσει δύναμη που αποτρέπει, συμμαχίες που διαρκούν και τη θάρρος να πει «Όχι» όταν χρειάζεται — για να μπορεί να πει «Ναι» όταν έχει σημασία, καταλήγει ο Shay Gal.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών