Παρά την αυξημένη δύναμη τους, εταιρείες όπως Facebook, Google και άλλες δεν μπορούν να υποκαταστήσουν βασικούς θεσμούς
Άρθρο για την εντυπωσιακή αύξηση όχι μόνο της οικονομικής θέσης τους αλλά και της επιρροής τους στον κοινωνικό ιστό ορισμένων επιχειρήσεων φιλοξενεί στην ιστοσελίδα του το think tank, Stratfor.
Το βασικό ερώτημα που θέτει είναι εάν μπορούν μεγάλες επιχειρήσεις –όπως για παράδειγμα το Facebook- κάποια στιγμή να καταστούν συμπληρωματικές των κρατικών μηχανών ή ακόμη και να αντικαταστήσουν συγκεκριμένους θεσμούς κάποια στιγμή στο μέλλον.
Στο άρθρο του Stratfor τονίζονται τα ακόλουθα:
«Μπορούν κάποιες επιχειρήσεις να αντικαταστήσουν το κράτος ως την κυρίαρχη οργανωτική δομή του κόσμου τον επόμενο αιώνα;
Είναι μια ερώτηση στην οποία πολλοί αναλυτές απαντούν με ένα σίγουρο "ναι".
Σε αυτό το τολμηρό όραμα για το μέλλον, τα εθνικά σύνορα σταδιακά χάνονται, καθώς οι διακρατικές εταιρείες γίνονται ολοένα και πιο ισχυρές και μπορούν αυτές να καθορίζουν την πολιτική των κυβερνήσεων.
Για τους υποστηρικτές αυτού του οράματος, οι επικρατούσες τάσεις σε όλο τον κόσμο, η αυξανόμενη επιρροή των μεγάλων εταιρειών, οι γιγαντιαίες ταμειακές ροές εταιρειών όπως η Apple και η μείωση των εμπορικών εμποδίων δείχνουν ότι στο μέλλον θα υπάρξει μία απόλυτη κυριαρχία των εταιρειών έναντι των κρατών.
Οι σκεπτικιστές, αντιθέτως, λένε ότι η συζήτηση για «θάνατο του κράτους» είναι πρόωρη, αν και παραδέχονται ότι οι εταιρείες μπορεί, στις επόμενες 10ετίες, να αντικαταστήσουν το κράτος σε κάποιες δραστηριότητες.
Η ιστορία του κόσμου είναι ουσιαστικά μια ιστορία των αόρατων γραμμών που έχουν διαμορφώσει τον παγκόσμιο πληθυσμό.
Η βασική κοινωνική μονάδα, ο άνθρωπος, είναι σε μεγάλο βαθμό ίδιος σε όλον τον κόσμο, αλλά έχουν προκύψει συστήματα για να μετατρέψουν τους ανθρώπους σε γρανάζια σε μεγάλες μηχανές.
Οι οργανισμοί και τα ιδρύματα ασκούν την εξουσία χάρη στην προθυμία των ατόμων να υποτάσσονται σε ευρύτερους στόχους.
Στους φεουδαρχικούς χρόνους, η εξουσία ενός βασιλιά εξαρτάται από την πίστη των αξιωματικών του, οι οποίοι οφείλουν να κρατούν τους αγρότες τους σε ευθεία γραμμή για να εξασφαλίσουν τη δική τους δύναμη.
Στο παρελθόν η Καθολική Εκκλησία προσπάθησε να διαδραματίσει τον ρόλο της κυρίαρχης δύναμης.
Σήμερα, ωστόσο, είναι μια σκιά του πρώην ισχυρού εαυτού της επειδή δεν κατάφερε να πείσει ένα τόσο μεγάλο ποσοστό του πληθυσμού να την πιστέψει.
Κατά τους αιώνες που ακολούθησαν τη Συμφωνία Ειρήνης της Βεστφαλίας το 1648, το έθνος-κράτος άρχισε να αντικαθιστά την εκκλησία, προσφέροντας τελικά μια κοινή αίσθηση ταυτότητας για την οποία οι μεγάλες ομάδες διαφορετικών ανθρώπων ήταν πρόθυμοι να πεθάνουν.
Αλλά η ιδέα ότι τα άτομα θα μπορούσαν να αρχίσουν να συσπειρώνουν γύρω από μία εταιρεία περισσότερο από το έθνος-κράτος είναι λανθασμένη.
Πρώτον, οι ευνοϊκές γεωπολιτικές συνθήκες που επέτρεψαν στις εταιρείες να αναπτυχθούν τις τελευταίες επτά δεκαετίες ενδέχεται να μην συνεχιστούν.
Πέραν από αυτό, ωστόσο, υπάρχουν και βαθύτερα φιλοσοφικά προβλήματα με αυτήν την ιδέα, με επίκεντρο το ζήτημα των προσωπικών κινήτρων.
Εάν οι επιχειρήσεις μπορούν να ξεπεράσουν τη δύναμη του κράτους σε παγκόσμιο επίπεδο και οι άνθρωποι θα πρέπει να αλλάξουν τον «αρχηγό» τους.
Δεν θα πιστεύουν πλέον σε μία κυβέρνηση αλλά σε μία εταιρεία.
Η κατάσταση θα απαιτούσε επίσης από τον μέσο άνθρωπο να κερδίσει μια εταιρική ταυτότητα περισσότερο από μια εθνική - κάτι που λίγοι ήταν πρόθυμοι να κάνουν μέχρι τώρα.
Οι εθνικές ταυτότητες έχουν συσσωρευτεί εδώ και πολλούς αιώνες, μετατρέπονται σε οικογένειες, πολιτισμούς, παραδόσεις και γλώσσες.
Οι εταιρείες, αντιθέτως, είναι σχετικά νέες στο χώρο της πολιτικής ταυτότητας και δεν κατάφεραν να επιτύχουν τον ίδιο βαθμό διείσδυσης στις ζωές των ανθρώπων. Ωστόσο, οι πρόσφατες εξελίξεις δείχνουν μια μετατόπιση της εξουσίας από χώρα σε εταιρεία.
Τα τελευταία χρόνια, οι προσωπικές πληροφορίες έχουν καταστεί όλο και πιο σημαντικό εμπόρευμα, ιδίως στην Ευρώπη και τη Βόρεια Αμερική.
Αλλά ενώ κάποιος θα περίμενε το κράτος να συλλέγει αυτές τις πληροφορίες στο παρελθόν, σήμερα είναι η εταιρεία που συγκεντρώνει αυτές τις γνώσεις.
Οι δυτικοί πληθυσμοί ήταν σχετικά ικανοποιημένοι - παρά τα σημερινά αποτελέσματα από το περιστατικό Facebook-Cambridge Analytica - για να επιτρέψουν στις εταιρείες να μάθουν σχεδόν τα πάντα γι’ αυτούς.
Τις τελευταίες δύο δεκαετίες, εταιρείες όπως το Facebook, το Google και η Amazon έχουν ταυτιστεί με την καθημερινή ζωή των δυτικών πολιτών και έχουν συγκεντρώσει εξαιρετικές ποσότητες πληροφοριών σε επίπεδο μεμονωμένων χρηστών, προκειμένου να τις χρησιμοποιήσουν για διαφημιστικούς σκοπούς.
Αυτές οι εξελίξεις έδωσαν στις εταιρείες τεχνολογίας τη δυνατότητα να αποκτήσουν πρόσβαση στη ζωή των ατόμων, κάτι το οποίο ένας πολιτικός που επιδιώκει να κερδίσει τις εκλογές θα μπορούσε μόνο να ονειρευτεί.
Μεγάλο μέρος της καθημερινής ζωής των ανθρώπων μετακινούνται online σε τομείς όπως τα κοινωνικά μέσα ενημέρωσης και εάν η πορεία συνεχίζεται με τον τρέχοντα ρυθμό, εταιρείες όπως το Facebook και η Amazon θα μπορούσαν σύντομα να έχουν περισσότερες γνώσεις σχετικά με τα άτομα σε μια δυτική χώρα από τις εθνικές κυβερνήσεις, οι οποίες είναι σε μεγάλο βαθμό συγκρατημένες στις πληροφορίες που μπορούν να συλλέξουν και να διατηρήσουν.
Αυτό μπορεί να αποτελέσει μία ισχυρή δύναμη για τις εταιρίες, μάλιστα μπορεί να τις βοηθήσει να βρουν τον δρόμο να κατακτήσουν το μυαλό και τις καρδιές των πολιτών.
Ήδη, φαίνεται ότι τα κράτη προετοιμάζουν μια αντεπίθεση εναντίον του εταιρικού «αντίζηλου», ιδίως με τη χρήση αντιμονοπωλιακής νομοθεσίας.
Οι αξιωματούχοι στην Ευρωπαϊκή Ένωση έχουν ξεκινήσει νομικές ενέργειες εναντίον μεγάλων εταιρειών τεχνολογίας των ΗΠΑ μέσω τέτοιων μεθόδων, ενώ παρόμοιες συζητήσεις έχουν αρχίσει και στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Ο πλανήτης φυσικά δεν θα κάτσει να παρακολουθήσει άπραγος έναν αγώνα του Παγκοσμίου Κυπέλλου που αμαυρώνει το Amazon έναντι του Facebook αντί για τους Εθνικές Ομάδες Ποδοσφαίρου της Βραζιλίας έναντι της Γαλλίας, όμως οι εταιρείες θα συνεχίσουν να εισβάλουν στη ζωή των ανθρώπων.
www.bankingnews.gr
Το βασικό ερώτημα που θέτει είναι εάν μπορούν μεγάλες επιχειρήσεις –όπως για παράδειγμα το Facebook- κάποια στιγμή να καταστούν συμπληρωματικές των κρατικών μηχανών ή ακόμη και να αντικαταστήσουν συγκεκριμένους θεσμούς κάποια στιγμή στο μέλλον.
Στο άρθρο του Stratfor τονίζονται τα ακόλουθα:
«Μπορούν κάποιες επιχειρήσεις να αντικαταστήσουν το κράτος ως την κυρίαρχη οργανωτική δομή του κόσμου τον επόμενο αιώνα;
Είναι μια ερώτηση στην οποία πολλοί αναλυτές απαντούν με ένα σίγουρο "ναι".
Σε αυτό το τολμηρό όραμα για το μέλλον, τα εθνικά σύνορα σταδιακά χάνονται, καθώς οι διακρατικές εταιρείες γίνονται ολοένα και πιο ισχυρές και μπορούν αυτές να καθορίζουν την πολιτική των κυβερνήσεων.
Για τους υποστηρικτές αυτού του οράματος, οι επικρατούσες τάσεις σε όλο τον κόσμο, η αυξανόμενη επιρροή των μεγάλων εταιρειών, οι γιγαντιαίες ταμειακές ροές εταιρειών όπως η Apple και η μείωση των εμπορικών εμποδίων δείχνουν ότι στο μέλλον θα υπάρξει μία απόλυτη κυριαρχία των εταιρειών έναντι των κρατών.
Οι σκεπτικιστές, αντιθέτως, λένε ότι η συζήτηση για «θάνατο του κράτους» είναι πρόωρη, αν και παραδέχονται ότι οι εταιρείες μπορεί, στις επόμενες 10ετίες, να αντικαταστήσουν το κράτος σε κάποιες δραστηριότητες.
Η ιστορία του κόσμου είναι ουσιαστικά μια ιστορία των αόρατων γραμμών που έχουν διαμορφώσει τον παγκόσμιο πληθυσμό.
Η βασική κοινωνική μονάδα, ο άνθρωπος, είναι σε μεγάλο βαθμό ίδιος σε όλον τον κόσμο, αλλά έχουν προκύψει συστήματα για να μετατρέψουν τους ανθρώπους σε γρανάζια σε μεγάλες μηχανές.
Οι οργανισμοί και τα ιδρύματα ασκούν την εξουσία χάρη στην προθυμία των ατόμων να υποτάσσονται σε ευρύτερους στόχους.
Στους φεουδαρχικούς χρόνους, η εξουσία ενός βασιλιά εξαρτάται από την πίστη των αξιωματικών του, οι οποίοι οφείλουν να κρατούν τους αγρότες τους σε ευθεία γραμμή για να εξασφαλίσουν τη δική τους δύναμη.
Στο παρελθόν η Καθολική Εκκλησία προσπάθησε να διαδραματίσει τον ρόλο της κυρίαρχης δύναμης.
Σήμερα, ωστόσο, είναι μια σκιά του πρώην ισχυρού εαυτού της επειδή δεν κατάφερε να πείσει ένα τόσο μεγάλο ποσοστό του πληθυσμού να την πιστέψει.
Κατά τους αιώνες που ακολούθησαν τη Συμφωνία Ειρήνης της Βεστφαλίας το 1648, το έθνος-κράτος άρχισε να αντικαθιστά την εκκλησία, προσφέροντας τελικά μια κοινή αίσθηση ταυτότητας για την οποία οι μεγάλες ομάδες διαφορετικών ανθρώπων ήταν πρόθυμοι να πεθάνουν.
Αλλά η ιδέα ότι τα άτομα θα μπορούσαν να αρχίσουν να συσπειρώνουν γύρω από μία εταιρεία περισσότερο από το έθνος-κράτος είναι λανθασμένη.
Πρώτον, οι ευνοϊκές γεωπολιτικές συνθήκες που επέτρεψαν στις εταιρείες να αναπτυχθούν τις τελευταίες επτά δεκαετίες ενδέχεται να μην συνεχιστούν.
Πέραν από αυτό, ωστόσο, υπάρχουν και βαθύτερα φιλοσοφικά προβλήματα με αυτήν την ιδέα, με επίκεντρο το ζήτημα των προσωπικών κινήτρων.
Εάν οι επιχειρήσεις μπορούν να ξεπεράσουν τη δύναμη του κράτους σε παγκόσμιο επίπεδο και οι άνθρωποι θα πρέπει να αλλάξουν τον «αρχηγό» τους.
Δεν θα πιστεύουν πλέον σε μία κυβέρνηση αλλά σε μία εταιρεία.
Η κατάσταση θα απαιτούσε επίσης από τον μέσο άνθρωπο να κερδίσει μια εταιρική ταυτότητα περισσότερο από μια εθνική - κάτι που λίγοι ήταν πρόθυμοι να κάνουν μέχρι τώρα.
Οι εθνικές ταυτότητες έχουν συσσωρευτεί εδώ και πολλούς αιώνες, μετατρέπονται σε οικογένειες, πολιτισμούς, παραδόσεις και γλώσσες.
Οι εταιρείες, αντιθέτως, είναι σχετικά νέες στο χώρο της πολιτικής ταυτότητας και δεν κατάφεραν να επιτύχουν τον ίδιο βαθμό διείσδυσης στις ζωές των ανθρώπων. Ωστόσο, οι πρόσφατες εξελίξεις δείχνουν μια μετατόπιση της εξουσίας από χώρα σε εταιρεία.
Τα τελευταία χρόνια, οι προσωπικές πληροφορίες έχουν καταστεί όλο και πιο σημαντικό εμπόρευμα, ιδίως στην Ευρώπη και τη Βόρεια Αμερική.
Αλλά ενώ κάποιος θα περίμενε το κράτος να συλλέγει αυτές τις πληροφορίες στο παρελθόν, σήμερα είναι η εταιρεία που συγκεντρώνει αυτές τις γνώσεις.
Οι δυτικοί πληθυσμοί ήταν σχετικά ικανοποιημένοι - παρά τα σημερινά αποτελέσματα από το περιστατικό Facebook-Cambridge Analytica - για να επιτρέψουν στις εταιρείες να μάθουν σχεδόν τα πάντα γι’ αυτούς.
Τις τελευταίες δύο δεκαετίες, εταιρείες όπως το Facebook, το Google και η Amazon έχουν ταυτιστεί με την καθημερινή ζωή των δυτικών πολιτών και έχουν συγκεντρώσει εξαιρετικές ποσότητες πληροφοριών σε επίπεδο μεμονωμένων χρηστών, προκειμένου να τις χρησιμοποιήσουν για διαφημιστικούς σκοπούς.
Αυτές οι εξελίξεις έδωσαν στις εταιρείες τεχνολογίας τη δυνατότητα να αποκτήσουν πρόσβαση στη ζωή των ατόμων, κάτι το οποίο ένας πολιτικός που επιδιώκει να κερδίσει τις εκλογές θα μπορούσε μόνο να ονειρευτεί.
Μεγάλο μέρος της καθημερινής ζωής των ανθρώπων μετακινούνται online σε τομείς όπως τα κοινωνικά μέσα ενημέρωσης και εάν η πορεία συνεχίζεται με τον τρέχοντα ρυθμό, εταιρείες όπως το Facebook και η Amazon θα μπορούσαν σύντομα να έχουν περισσότερες γνώσεις σχετικά με τα άτομα σε μια δυτική χώρα από τις εθνικές κυβερνήσεις, οι οποίες είναι σε μεγάλο βαθμό συγκρατημένες στις πληροφορίες που μπορούν να συλλέξουν και να διατηρήσουν.
Αυτό μπορεί να αποτελέσει μία ισχυρή δύναμη για τις εταιρίες, μάλιστα μπορεί να τις βοηθήσει να βρουν τον δρόμο να κατακτήσουν το μυαλό και τις καρδιές των πολιτών.
Ήδη, φαίνεται ότι τα κράτη προετοιμάζουν μια αντεπίθεση εναντίον του εταιρικού «αντίζηλου», ιδίως με τη χρήση αντιμονοπωλιακής νομοθεσίας.
Οι αξιωματούχοι στην Ευρωπαϊκή Ένωση έχουν ξεκινήσει νομικές ενέργειες εναντίον μεγάλων εταιρειών τεχνολογίας των ΗΠΑ μέσω τέτοιων μεθόδων, ενώ παρόμοιες συζητήσεις έχουν αρχίσει και στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Ο πλανήτης φυσικά δεν θα κάτσει να παρακολουθήσει άπραγος έναν αγώνα του Παγκοσμίου Κυπέλλου που αμαυρώνει το Amazon έναντι του Facebook αντί για τους Εθνικές Ομάδες Ποδοσφαίρου της Βραζιλίας έναντι της Γαλλίας, όμως οι εταιρείες θα συνεχίσουν να εισβάλουν στη ζωή των ανθρώπων.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών