Και ενώ ο πλανήτης εξαντλημένος εισέρχεται στον τρίτο χρόνο του κορωνοϊού και η εξάπλωσή του υπερτροφοδοτείται από την πιο μολυσματική παραλλαγή Omicron , υπάρχει αισιοδοξία μεταξύ πολλών επιστημόνων ότι η επίδραση της πανδημίας στην παγκόσμια υγεία θα μειωθεί σημαντικά το 2022.
Βαρύνουσα σημασία έχει η πρόβλεψη κορυφαίου επιδημιολόγου του University College London (UCL), όπως αναφέρουν σε δημοσίευμά τους οι Financial Times.
Αν και η παραλλαγή του κορωνοϊού Omicron απειλεί με κρίση τους επόμενους μήνες, τα πιο πιθανά σενάρια δείχνουν μια πολύ βελτιωμένη προοπτική μετά από αυτό, λόγω της αυξανόμενης ανοσίας στον παγκόσμιο πληθυσμό, μέσω κυρίως της ανάρρωσης από τον ιό.
Απότομη πτώση
«Η αλματώδης αύξηση των κρουσμάτων Omicron στην Ευρώπη και τη Βόρεια Αμερική ήταν εξαιρετικά ραγδαία και μπορεί να δούμε μια εξίσου απότομη πτώση τους επόμενους ή δύο μήνες, αν και μπορεί να χρειαστούν τέσσερις έως έξι μήνες για να αντηχήσει η παραλλαγή σε όλο τον κόσμο», είπε.
Ο Sir Jeremy Farrar, διευθυντής του ιατρικού ιδρύματος Wellcome, προβλέπει πως αφού περάσουν τα κύματα της Omicron, «η ανοσία που έχει δημιουργηθεί είναι πιθανό να μας δώσει μια περίοδο ηρεμίας.
Ένα ενθαρρυντικό σημάδι ήρθε την Πέμπτη (30/12/2021) όταν η Νότια Αφρική, όπου καταγράφηκε για πρώτη φορά η Omicron τον Νοέμβριο, ήρε τους περιορισμούς στις μετακινήσεις των ανθρώπων που επιβλήθηκαν όταν αυξήθηκαν τα κρούσματα.
Το τέλος της πανδημίας
Ο Tim Colbourn, καθηγητής επιδημιολογίας στο University College του Λονδίνου, τονίζει ότι «είναι απολύτως λογικό να πιστεύουμε ότι το βάρος του Covid μπορεί να μειωθεί κατά 95% το 2022, έτσι ώστε να μην είναι πλέον ένα από τα κορυφαία 10 προβλήματα υγείας. Αυτός θα ήταν ένας λογικός στόχος για τον τερματισμό της πανδημίας».
Ορισμένοι ειδικοί βλέπουν την Omicron ως δείκτη για τη μελλοντική εξέλιξη του ιού Sars-Cov-2, καθώς η φυσική επιλογή ευνοεί τις μεταλλάξεις που περνούν όσο το δυνατόν πιο γρήγορα και αποτελεσματικά μεταξύ ατόμων που έχουν ήδη κάποια ανοσολογική προστασία.
Ο θετικός ρόλος της Omicron
Εργαστηριακές δοκιμές δείχνουν ότι οι μεταλλάξεις στην Omicron την έχουν καταστήσει πολύ πιο μολυσματική από προηγούμενες παραλλαγές στη ρινική και ανώτερη αναπνευστική οδό - ευνοώντας την ταχεία μετάδοση - αλλά αντίθετα λιγότερο πιθανό να διεισδύσει βαθιά στους πνεύμονες όπου τείνει να κάνει τη μεγαλύτερη ζημιά.
Αυτά τα συμπεράσματα υποστηρίζονται από επιδημιολογικά στοιχεία ότι ο κίνδυνος σοβαρής νόσου μειώνεται κατά το ήμισυ ή και περισσότερο με την Omicron.
Η υψηλή μεταδοτικότητα της Omicron σημαίνει 3 δισεκατομμύρια μολύνσεις παγκοσμίως τους επόμενους δύο μήνες, όσες και τα δύο πρώτα χρόνια της πανδημίας, σύμφωνα με το μοντέλο του Ινστιτούτου Μετρήσεων και Αξιολόγησης Υγείας στο Πανεπιστήμιο της Ουάσιγκτον.
Ο εκτοπισμός της Delta
«Αλλά αυτό το τεράστιο κύμα λοιμώξεων και περιπτώσεων θα μεταφραστεί σε μικρότερο κύμα νοσηλειών από τη Delta ή την κορύφωση τον περασμένο χειμώνα σε παγκόσμιο επίπεδο», δήλωσε ο Chris Murray, διευθυντής του ινστιτούτου.
Τα μέχρι στιγμής στοιχεία δείχνουν ότι η Omicron θα εκτοπίσει τη Delta ως την παραλλαγή που κυκλοφορεί στο μεγαλύτερο μέρος του κόσμου, όπως ακριβώς η Delta παρέσυρε προηγούμενα στελέχη.
«Είμαι ενθουσιασμένος με αυτή την προοπτική», είπε ο Farrar. «Θα ανησυχούσα περισσότερο εάν κυκλοφορούσαν διαφορετικές παραλλαγές ταυτόχρονα, γιατί αυτό θα σήμαινε ότι εκμεταλλεύονται διαφορετικές οικολογικές θέσεις και θα καταλήξαμε σε μια δυνητικά επικίνδυνη δυναμική πολλαπλών στελεχών που αλληλεπιδρούν».
Βέβαιη μία νέα παραλλαγή αλλά...
Ακόμα κι αν η Omicron καταστεί το κυρίαρχο στέλεχος, μια νέα παραλλαγή του ιού είναι βέβαιη.
Ένας κόσμος όπου οι περισσότεροι άνθρωποι έχουν εκτεθεί στον Sars-Cov-2 θα ευνοήσει παραλλαγές που μεταδίδονται γρήγορα και εύκολα, ενώ αποφεύγουν την προσοχή του ανθρώπινου ανοσοποιητικού συστήματος.
«Αν και μπορείτε να φανταστείτε μια θανατηφόρα νέα παραλλαγή να εμφανίζεται και είναι πιο μεταδοτική, δεν νομίζω πως είναι εφικτή με αυτό τον ιό. Ο Sars-Cov-2 εξαρτάται από τη μόλυνση των κυττάρων και μπορεί να είναι ήδη κοντά στα όριά του», τονίζει η Jennifer Rohn κυτταρική βιολόγος στο UCL.
Το αν τα νέα παθογόνα τείνουν να γίνονται πιο ήπια με την πάροδο του χρόνου καθώς εδραιώνονται στους ανθρώπινους πληθυσμούς είναι θέμα συζήτησης μεταξύ των επιστημόνων.
Τι θα συμβεί στο τέλος
Αλλά ο Paul Hunter, καθηγητής ιατρικής στο University of East Anglia,, είναι πεπεισμένος ότι θα συμβεί με τον κορωνοϊό.
Τέσσερις ανθρώπινοι κορωνοϊοί, οι οποίοι εδώ και καιρό κυκλοφορούν παγκοσμίως προκαλώντας ήπια έως μέτρια συμπτώματα κρυολογήματος, μπορεί να προκάλεσαν σοβαρές επιδημίες όταν μεταφέρθηκαν για πρώτη φορά από ζώα σε ανθρώπους.
Συγκεκριμένα, η πιο πρόσφατη άφιξη ,ο OC43, πέρασε από βοοειδή γύρω στο 1889 και προκάλεσε την πανδημία που τότε ονομαζόταν «ρωσική γρίπη», πιστεύει ο Hunter, προκαλώντας όλο και πιο ήπια κύματα ασθένειας τύπου Covid για τέσσερα ή πέντε χρόνια - αν και δεν είναι όλοι πεπεισμένοι από τα στοιχεία.
«Ο Sars-Cov-2 θα συνεχίσει να δημιουργεί νέες παραλλαγές για πάντα, αλλά η κυτταρική μας ανοσία θα ενισχύει την προστασία από σοβαρές ασθένειες κάθε φορά που μολυνόμαστε», σημείωσε.
«Στο τέλος θα σταματήσουμε να ανησυχούμε για αυτό».
Αυτό το καθησυχαστικό σενάριο μπορεί να ισχύει εάν ο Sars-Cov-2 εξελιχθεί με ουσιαστικά γραμμικό τρόπο.
Ο απρόβλεπτος παράγοντας
Ωστόσο, υπάρχει ένας μικρός κίνδυνος ενός ξαφνικού εξελικτικού άλματο, επεσήμανε ο Farrar.
Μια πιθανότητα είναι ο Sars-Cov-2 να εξελιχθεί σε πληθυσμό ζώων και στη συνέχεια να επιστρέψει στους ανθρώπους.
Οι πανδημίες γρίπης συνήθως ξεκινούν με έναν ιό που μεταπηδά από πτηνά ή χοίρους.
Ή ο Sars-Cov-2 θα μπορούσε να ανταλλάξει γονίδια με διαφορετικό ιό μέσω ενός «γενετικού ανασυνδυασμού».
Εάν, για παράδειγμα, κάποιος μολύνθηκε ταυτόχρονα με το Sars-Cov-2 και τον σχετικό κορωνοϊό Mers, ο οποίος δεν μεταδίδεται εύκολα μεταξύ των ανθρώπων, αλλά σκοτώνει περίπου το 40% όσων έχουν μολυνθεί, είναι δυνατόν να φανταστούμε ένα υβρίδιο εφιάλτη που προκύπτει ότι συνδυασμένη μεταδοτικότητα και θνησιμότητα.
Αν και ένα τέτοιο εξελικτικό άλμα δεν είναι αδύνατο, οι περισσότεροι ειδικοί το θεωρούν εξαιρετικά απίθανο.
«Φοβάμαι πολύ περισσότερο μια άλλη πανδημία που προκαλείται από έναν νέο ιό που δεν γνωρίζουμε ακόμη παρά από κάποια παραλλαγή του Sars-Cov-2», είπε ο Colbourn.
Σχόλια αναγνωστών