Η Κίνα παύει να είναι το «παγκόσμιο εργοστάσιο» - Σε ποιες χώρες της Ασίας πάνε οι δυτικές πολυεθνικές

Επί τέσσερις δεκαετίες η Κίνα υπήρξε το εργοστάσιο του κόσμου.
Όμως η πανδημία άρχισε να αλλάζει την κατάσταση.
Η ανάδειξη της Κίνας στο παγκόσμιο εργοστάσιο κράτησε τέσσερις δεκαετίες και εγκαινίασε μια εποχή παγκοσμιοποίησης και ολοκληρωμένων αλυσίδων εφοδιασμού.
Αυτή η συνθήκη όμως άρχισε να καταρρέει γύρω στο 2018 όταν ο Αμερικανός πρόεδρος Donald Trump ξεκίνησε έναν εμπορικό πόλεμο εναντίον του γίγαντα της Ανατολικής Ασίας.
Αυτό, με τη σειρά του, ώθησε τους επενδυτές να επανεκτιμήσουν τους γεωπολιτικούς κινδύνους.
Κι ενώ ορισμένοι επενδυτές άρχισαν να μεταφέρουν τμήματα της παραγωγής τους εκτός Κίνας ευθύς αμέσως, ήταν στην πραγματικότητα η πανδημία - και η πολιτική μηδενικής ανοχής των κινεζικών αρχών - που έκανε πολλές δυτικές και κυρίως αμερικανικές πολυεθνικές να συνειδητοποιήσουν ότι δεν πρέπει να εξαρτώνται από μια χώρα του κόσμου για το μεγαλύτερο μέρος της παραγωγής τους.
«Οι γεωπολιτικές εντάσεις, από μόνες τους, μπορεί να αναστάτωσαν λίγο τις αλυσίδες εφοδιασμού, αλλά ήταν σίγουρα ο COVID που έδωσε στις δυτικές επιχειρήσεις το κίνητρο να μεταφέρουν την παραγωγή τους εκτός Κίνας», δήλωσε στο Insider o Ashutosh Sharma, διευθυντής έρευνας στην εταιρεία έρευνας των αγορών Forrester.
Και πριν προλάβει η Κίνα, έστω και μεγάλη καθυστέρηση, να επιλέξει τον τερματισμό των μέτρων κατά το Covid 19, ο Αμερικανός πρόεδρος Joe Biden επανέλαβε τον εμπορικό πόλεμο, προσθέτοντας στους αυξημένους δασμούς που επέβαλε ο Trump στην Κίνα, περιορισμούς στις εξαγωγές αμερικανικών τσιπ προηγμένης τεχνολογίας στα εργοστάσια της Κίνας.
Η νέα πολεμική αυτή πράξη επιβάρυνε περαιτέρω μια τεταμένη σχέση.
Για να τα βγάλουν πέρα με αυτό τον περίπλοκο ιστό εμπορικών εντάσεων ΗΠΑ-Κίνας, οι πολυεθνικές προσπαθούν να αντισταθμίσουν τους επιχειρηματικούς τους κινδύνους, αποσύροντας σημαντικό τμήμα της παραγωγής τους από την Κίνα και μεταφέροντας τα σε πέντε χώρες της Ασίας, τις εξής:

Ινδία

Η Ινδία προσπαθεί να ξεπεράσει την Κίνα στην κατασκευή προϊόντων υψηλής τεχνολογίας, με την Apple να έχει μεταφέρει εκεί την παραγωγή των iPhone και πολλούς κατασκευαστές τσιπ να κοιτάζουν με προσδοκίες την απέραντη ινδική ήπειρο και τον νεαρό πληθυσμό της.
Με την απέραντη γη και τον μεγάλο, νεαρό πληθυσμό της, η Ινδία αποτελεί μια λογική εναλλακτική λύση στην Κίνα ως το εργοστάσιο του κόσμου.
Η Ινδία πρόκειται να ξεπεράσει την Κίνα το 2023 ως η χώρα με τον υψηλότερο πληθυσμό στον κόσμο, ανέφερε σε έκθεση του Ιουλίου το Υπουργείο Οικονομικών και Κοινωνικών Υποθέσεων του ΟΗΕ.
Η Apple έχει ήδη μεταφέρει μέρος της παραγωγής iPhone της στις ινδικές πολιτείες Ταμίλ Ναντού και Καρνατάκα και διερευνά επίσης τη μεταφορά της κατασκευής iPad.
Οι αναλυτές της JPMorgan αναμένουν ότι η Apple θα μεταφέρει το 5% της παραγωγής iPhone 14 στην Ινδία μέχρι το τέλος του 2022 και ότι 1 στα 4 iPhone θα κατασκευέζεται στην Ινδία μέχρι το 2025.
«Η Ινδία έχει μεγάλη δεξαμενή εργατικού δυναμικού, μακρά ιστορία παραγωγής και κρατική υποστήριξη για την ενίσχυση της βιομηχανίας και των εξαγωγών», είπε στο Insider η Julie Gerdeman, διευθύνουσα σύμβουλος της Everstream, μιας πλατφόρμας για τη διαχείριση κινδύνου της εφοδιαστικής αλυσίδας.
«Εξαιτίας αυτού, πολλοί διερευνούν εάν η μεταφορά της παραγωγής στην Ινδία είναι μια βιώσιμη εναλλακτική λύση στην Κίνα».
Αυτό όμως είναι πιο εύκολο να το λες παρά να το κάνεις.
Ο πρωθυπουργός της Ινδίας Narendra Mondi εργάζεται για την προσέλκυση άμεσων ξένων επενδύσεων από τότε που ανέλαβε τα καθήκοντά του το 2014, οδηγώντας τις ΑΞΕ σε ρεκόρ 83,6 δισεκατομμυρίων δολαρίων το περασμένο οικονομικό έτος, σύμφωνα με κυβερνητικά στοιχεία.
Ωστόσο, εξακολουθούν να υπάρχουν σημαντικά εμπόδια: είναι πιο δύσκολο να δραστηριοποιηθεί κανείς στην Ινδία παρά στην Κίνα, εν μέρει λόγω της γραφειοκρατίας και των πολλαπλών ενδιαφερομένων που παρατείνουν τη λήψη αποφάσεων.

Βιετνάμ

Το Βιετνάμ ακολουθεί ένα πρόγραμμα γρήγορων οικονομικών μεταρρυθμίσεων από το 1986, το οποίο του έχει αποφέρει σημαντικές αποδόσεις.
Έτσι το Βιετνάμ από «ένα από τα φτωχότερα έθνη του κόσμου έχει μετατραπεί σε μια οικονομία μεσαίου εισοδήματος σε μια γενιά», ανέφερε η Παγκόσμια Τράπεζα τον περασμένο μήνα.
Το 2021, το Βιετνάμ προσέλκυσε πάνω από 31,15 δισεκατομμύρια δολάρια ξένες άμεσες επενδύσεις — αυξημένες κατά 9% σε σχέση με το προηγούμενο έτος, σύμφωνα με το Υπουργείο Σχεδιασμού και Επενδύσεων της χώρας.
Περίπου το 60% των επενδύσεων πήγε στον τομέα της μεταποίησης.
Τα βασικά πλεονεκτήματα του Βιετνάμ είναι στην κατασκευή ενδυμάτων, υποδημάτων και ηλεκτρονικών και ηλεκτρικών συσκευών.
Η Apple έχει ήδη μεταφέρει μέρος της κατασκευής iPhone στο Βιετνάμ και σχεδιάζει να μεταφέρει και μέρος της παραγωγής της MacBook.
Και άλλες εταιρείες έχουν μεταφέρει ορισμένες από τις γραμμές παραγωγής τους από την Κίνα στο Βιετνάμ, συγκεκριμένα η Nike, η Adidas και η Samsung.

Ταϋλάνδη

Ως η δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία της Νοτιοανατολικής Ασίας, η Ταϊλάνδη ανέρχεται στην αλυσίδα αξίας στον τομέα της μεταποίησης και αποτελεί κόμβο παραγωγής ανταλλακτικών αυτοκινήτων, οχημάτων και ηλεκτρονικών ειδών, με πολυεθνικές εταιρείες όπως η Sony και η Sharp να δημιουργούν εκεί μονάδες παραγωγής.
Η Sony ανακοίνωσε το 2019 ότι κλείνει το εργοστάσιο παραγωγής smartphone στο Πεκίνο για να μειώσει το κόστος και μετέφερε μέρος της παραγωγής στην Ταϊλάνδη.
Η Sharp είπε την ίδια χρονιά ότι μετέφερε μέρος της παραγωγής εκτυπωτών της στην Ταϊλάνδη λόγω του εμπορικού πολέμου ΗΠΑ-Κίνας.
Δεν είναι όμως μόνο οι διεθνείς εταιρείες.
Ακόμη και κινεζικές εταιρείες έχουν μεταφέρει τμήματα των αλυσίδων εφοδιασμού τους στην Ταϊλάνδη.
Εταιρείες που παράγουν ηλιακούς συλλέκτες, όπως το JinkoSolar της Σαγκάης, μεταφέρουν την παραγωγή τους στην Ταϋλάνδη για να επωφεληθούν από το χαμηλότερο κόστος και να αποφύγουν τις γεωπολιτικές εντάσεις, ανέφερε η South China Morning Post τον Ιούλιο.
«Η δημιουργία εργοστασίων παραγωγής στο εξωτερικό δεν προήλθε από την αναζήτηση ευκαιριών, είναι περισσότερο μια στρατηγική αντιμετώπισης των προκλήσεων για να έχουμε πρόσβαση στην αγορά», δήλωσε ο Zhuang Yan, πρόεδρος της Canadian Solar, σε εκδήλωση του κλάδου τον Ιούλιο, ανέφερε η SCMP.
Οι άμεσες ξένες επενδύσεις τριπλασιάστηκαν στα 13,1 εκατομμύρια δολάρια, μεταξύ 2020 και 2021, ανακοίνωσε το Συμβούλιο Επενδύσεων της Ταϊλάνδης τον Φεβρουάριο.

Μπαγκλαντές

Το Μπαγκλαντές έχει ήδη επωφεληθεί από τη μετατόπισης της εφοδιαστικής αλυσίδας εκτός Κίνας. Τώρα θέλει μεγαλύτερη φέτα από την πίτα.
Ακόμη και πριν η πολιτική μηδενικής ανοχής των κινεζικών αρχών κατά του covid 19 ακρωτηριάσει τον μεταποιητικό τομέα της Κίνας, το Μπαγκλαντές ήταν ένα ανερχόμενο αστέρι στον τομέα της κατασκευής ενδυμάτων.
Η άνοδος του Μπαγκλαντές οφειλόταν κυρίως στο αύξηση του κόστους εργασίας στην Κίνα, πριν από την προεδρία του Trump.
Η διαφορά κόστους είναι μεγάλη - ο μέσος μηνιαίος μισθός ενός εργάτη στο Μπαγκλαντές είναι 120 δολάρια, ή λιγότερο από το ένα πέμπτο των 670 δολαρίων που παίρνει ο εργάτης στο εργοστάσιο στο Guangzhou της νότιας Κίνας, δήλωσε ο Mostafiz Uddin, ιδιοκτήτης μιας εταιρείας κατασκευής ενδυμάτων Denim Expert, στο Insider.
«Επιπλέον, η αύξηση του κόστους των υλικών ωθεί τις εταιρείες ένδυσης να αναζητήσουν εναλλακτικούς προορισμούς όπως το Μπαγκλαντές όπου οι τιμές παραγωγής είναι συγκριτικά χαμηλές», είπε ο Uddin.
Παρά την κατάρρευση ενός εργοστασίου που στοίχισε τη ζωή σε 1.132 ανθρώπους, κυρίως εργάτριες, τον Απρίλιο του 2013 και έπληξε τη φήμη του Μπαγκλαντές όσον αφορά την ασφάλεια της εργασίας, η βιομηχανία κατασκευής ενδυμάτων είναι βασικός πυλώνας της οικονομίας του και το 2021 αντιπροσώπευε το 85% των εξαγωγών ύψους άνω των 42 δισεκατομμυρίων δολαρίων.
Η χώρα είναι επίσης ο δεύτερος μεγαλύτερος εξαγωγέας ενδυμάτων στον κόσμο, μετά την Κίνα.
Το Μπαγκλαντές εργάζεται τώρα για να προσελκύσει επενδύσεις πέρα από τον τομέα των ενδυμάτων, συμπεριλαμβανομένων των φαρμακευτικών προϊόντων και της μεταποίησης των αγροτικών προϊόντων.

Μαλαισία

Η Μαλαισία εδώ και χρόνια προσβλέπει στις ευκαιρίες που δημιουργούνται από εταιρείες που απομακρύνονται από την Κίνα.
Κάτι έχει καταφέρει αν ληφθεί υπόψη ότι η χώρα έχει προσελκύσει τουλάχιστον 32 έργα που μετεγκαταστάθηκαν από την Κίνα στη Μαλαισία, δήλωσε η Αρχή Ανάπτυξης Επενδύσεων της Μαλαισίας τον Ιούλιο του 2020. Η αρχή δεν έδωσε λεπτομέρειες για τα έργα ή τις εταιρείες που μετακόμισαν.
Αλλά ακόμη και πριν από την πανδημία, οι επενδύσεις τεχνολογίας στη Μαλαισία αυξάνονταν λόγω του χαμηλότερου κόστους εργασίας και των εμπορικών εντάσεων ΗΠΑ-Κίνας.
Μια από τις σημαντικές συμφωνίες των τελευταίων ετών αφορούσε την επένδυση 339 εκατομμυρίων δολαρίων της αμερικανικής εταιρείας κατασκευής τσιπ Micron για πέντε χρόνια ξεκινώντας το 2018. Η Jabil, μια αμερικανική εταιρεία που κατασκευάζει καλύμματα iPhone, έχει επίσης επεκτείνει τις δραστηριότητές της στη Μαλαισία.
«Γνωρίζαμε πολλούς που εξέφρασαν την πρόθεσή τους να φύγουν από την Κίνα και τους πλησιάσαμε. Το μόνο πράγμα είναι ο συγχρονισμός, είπε ο Azman Mahmud, τότε διευθύνων σύμβουλος της Malaysian Investment Development Authority, στο The Malaysian Reserve το 2020.
Οι εισροές άμεσων ξένων επενδύσεων στη Μαλαισία έφθασαν στο υψηλό πενταετίας των 48,1 δισεκατομμυρίων δολαρίων το 2021, με την κατασκευή ηλεκτρονικών ειδών και οχημάτων να είναι ο κύριος συντελεστής, σύμφωνα με επίσημες κυβερνητικές πληροφορίες.

www.bankingnews.gr