Η πρόοδος όσον αφορά τη διεύρυνση, τον προϋπολογισμό και τη διακυβέρνηση θα είναι σχεδόν αδύνατη χωρίς αρμονία μεταξύ Παρισιού και Βερολίνου
Ο γαλλογερμανικός "κινητήρας" που βρίσκεται στην καρδιά της ΕΕ εδώ και έξι δεκαετίες έχει καταρρεύσει.
Ο μεγαλύτερος ένοχος είναι η νέα κυβέρνηση στο Βερολίνο, σύμφωνα με ανάλυση του Eurasia Group.
Ο καγκελάριος Olaf Scholz ασχολείται κυρίως με την ενότητα του συνασπισμού του και την οικονομία της Γερμανίας.
Αν σηκώνει το κεφάλι του για να αναλογιστεί τον κόσμο έξω από τη Γερμανία, είναι συνήθως για να κοιτάξει πέρα από τον Ατλαντικό, όχι προς το Παρίσι ή τις Βρυξέλλες.
Ως απόδειξη, ήταν η ομιλία του Scholz για την Ευρώπη στην Πράγα τον περασμένο Αύγουστο.
Ο καγκελάριος έκανε μόνο μια περαστική αναφορά στη Γαλλία.
Από την άλλη, η ομιλία του Γάλλου προέδρου Emmanuel Macron για την Ευρώπη στη Σορβόννη το 2017 ανέφερε τη Γερμανία έξι φορές.
Τα προβλήματα του Scholz
Το μεγαλύτερο πρόβλημα του Scholz είναι ότι το μικρότερο κόμμα του συνασπισμού του, οι Ελεύθεροι Δημοκράτες, παλεύει για την επιβίωσή του, έχοντας χάσει τρία κοινοβούλια κρατιδίων μετά τις ομοσπονδιακές εκλογές του Σεπτεμβρίου 2021.
Κινδυνεύουν επίσης με ήττα στις εκλογές στη Βαυαρία και την Έσση αυτό το φθινόπωρο.
Έτσι, έχουν επιστρέψει στις πρώτες αρχές - τις ασυμβίβαστες θέσεις για την Ευρώπη, τη δημοσιονομική πολιτική και την κλιματική αλλαγή - για να προσπαθήσουν να ανακτήσουν την υποστήριξή τους.
Χωρίς τους φιλελεύθερους, η κυβέρνηση Scholz θα πέσει.
Θα ήταν επίσης ανίκανος να διαμορφώσει μια νέα πλειοψηφία, δεδομένης της σημερινής διάταξης δυνάμεων στην Μπούντεσταγκ.
Αυτό εξηγεί την αμυντικότητα της ευρωπαϊκής ατζέντας του Scholz και γιατί απέσυρε την υποστήριξη της κυβέρνησής του για την απαγόρευση των κινητήρων εσωτερικής καύσης της ΕΕ από το 2035, αν και θεωρούνταν τελειωμένη υπόθεση στις Βρυξέλλες.
Τα προβλήματα Macron
Βέβαια, ούτε ο Macron είναι απαλλαγμένος από ευθύνες.
Έχει την τάση να ξεφεύγει από το σενάριο, όπως έδειξαν τα πρόσφατα σχόλια που επικρίθηκαν πολύ για την Ταϊβάν.
Και μπορεί να γίνει υποκριτής.
Παραπονέθηκε για τις γερμανικές επιδοτήσεις των τιμών ενέργειας, αφού η Γαλλία δαπάνησε 100 δισ. ευρώ για δικές της επιδοτήσεις.
Πικρή ιστορία
Το γαλλογερμανικό δίδυμο είχε πάντα δύσκολες σχέσεις στο παρελθόν.
Ο καγκελάριος Gerhard Schröder και ο πρόεδρος Jacques Chirac δεν μιλούσαν σχεδόν καθόλου μεταξύ τους για αρκετούς μήνες μετά από μια διαμάχη για την αγροτική πολιτική της ΕΕ το 1999.
Η καγκελάριος Angela Merkel και οι πρόεδροι Nicolas Sarkozy και François Hollande είχαν κακή αρχή σε αυτό που τελικά έγινε γόνιμος γάμος, με τους όρους της Merkel, το 2007-2012 και το 2012-2017.
Αλλά η σημερινή ψυχρότητα στις σχέσεις αντανακλά κάτι πιο θεμελιώδες.
Η νέα δομή εξουσίας της Γερμανίας φαίνεται να μην ενδιαφέρεται ή να μην επιθυμεί να σκεφτεί με ευρωπαϊκούς όρους.
Χωρίς αυτούς, ο Macron δεν έχει πολλές ελπίδες να πραγματοποιήσει το όραμά του για μια "κυρίαρχη" Ευρώπη, διπλωματικά ανεξάρτητη από τις ΗΠΑ, χωρίς να εξαρτάται από την Κίνα.
Η κατάρρευση υπονομεύει ήδη την ατζέντα της ΕΕ σε τομείς όπως το κλίμα.
Θέτει υπό αμφισβήτηση τη μεταρρύθμιση του δημοσιονομικού πλαισίου της ΕΕ, του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης, δημιουργώντας λιγότερη προβλεψιμότητα για τους επενδυτές όσον αφορά τη βιωσιμότητα των δημόσιων οικονομικών στις οικονομίες της Ευρώπης με υψηλό έλλειμμα και υψηλό χρέος.
Κάνει επίσης λιγότερο πιθανή μια αξιόπιστη απάντηση στο νόμο των ΗΠΑ για τη μείωση του πληθωρισμού, καθώς η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ursula von der Leyen αναζητά πρόρους από τον προϋπολογισμό της ΕΕ για να χρηματοδοτήσει μια συλλογική ευρωπαϊκή απάντηση.
Τα θεμελιώδη προβλήματα
Ωστόσο, εγείρει πιο θεμελιώδη ερωτήματα σχετικά με τις στρατηγικές προτεραιότητες της ΕΕ, ιδίως καθώς μια νέα επιτροπή αναλαμβάνει καθήκοντα μετά τις εκλογές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου του επόμενου έτους.
Τα πιο ακανθώδη ζητήματα θα αφορούν τη διεύρυνση της ΕΕ προς την Ουκρανία, τη Μολδαβία και τα δυτικά Βαλκάνια, καθώς και τις δημοσιονομικές και διοικητικές επιπτώσεις που θα ακολουθήσουν.
Η χονδρική αλλαγή των συνθηκών φαίνεται αναπόφευκτη.
Όμως, η επίτευξη προόδου σε αυτά τα ζητήματα - καθώς και το ποιος στις Βρυξέλλες θα είναι σε καλύτερη θέση να τα προωθήσει - θα είναι δύσκολη, αν όχι αδύνατη, χωρίς ευθυγράμμιση μεταξύ Παρισιού και Βερολίνου.
Τα περισσότερα από τα μεγάλα επιτεύγματα της ΕΕ τις τελευταίες έξι δεκαετίες διαμορφώθηκαν από κοινού από τη Γερμανία και τη Γαλλία ή διαμορφώθηκαν από γαλλογερμανικούς συμβιβασμούς.
Η Ενιαία Ευρωπαϊκή Πράξη που οδήγησε στη δημιουργία της ενιαίας αγοράς το 1993 ήταν εν μέρει έργο αυτού του απίθανου ζευγαριού, του Jacques Delors και Margaret Thatcher, αλλά θα είχε αποτύχει χωρίς τον Helmut Kohl και τον François Mitterrand, η φιλία των οποίων συμβολίστηκε με τον περίπατό τους χέρι-χέρι στο Βερντέν το 1984.
Το ευρώ δημιουργήθηκε σε μεγάλο βαθμό από τον Kohl και τον Mitterrand ως αντίβαρο στη γερμανική ενοποίηση.
Μπορεί η Γαλλία και η Γερμανία να μην πρέπει να επισκιάσουν τις αποφάσεις στην Ευρώπη, αλλά το Βερολίνο και το Παρίσι θα πρέπει να αναγνωρίσουν μια θεμελιώδη αλήθεια.
Η σχέση τους αφορά περισσότερα από τη Γαλλία και τη Γερμανία.
Εξυπηρετεί έναν ανώτερο σκοπό.
Τίποτα ουσιαστικό δεν μπορεί να συμβεί στην Ευρώπη αν οι δύο μεγαλύτερες οικονομίες της δεν τα βρουν μεταξύ τους, αναφέρει το Eurasia Group.
www.bankingnews.gr
Ο μεγαλύτερος ένοχος είναι η νέα κυβέρνηση στο Βερολίνο, σύμφωνα με ανάλυση του Eurasia Group.
Ο καγκελάριος Olaf Scholz ασχολείται κυρίως με την ενότητα του συνασπισμού του και την οικονομία της Γερμανίας.
Αν σηκώνει το κεφάλι του για να αναλογιστεί τον κόσμο έξω από τη Γερμανία, είναι συνήθως για να κοιτάξει πέρα από τον Ατλαντικό, όχι προς το Παρίσι ή τις Βρυξέλλες.
Ως απόδειξη, ήταν η ομιλία του Scholz για την Ευρώπη στην Πράγα τον περασμένο Αύγουστο.
Ο καγκελάριος έκανε μόνο μια περαστική αναφορά στη Γαλλία.
Από την άλλη, η ομιλία του Γάλλου προέδρου Emmanuel Macron για την Ευρώπη στη Σορβόννη το 2017 ανέφερε τη Γερμανία έξι φορές.
Τα προβλήματα του Scholz
Το μεγαλύτερο πρόβλημα του Scholz είναι ότι το μικρότερο κόμμα του συνασπισμού του, οι Ελεύθεροι Δημοκράτες, παλεύει για την επιβίωσή του, έχοντας χάσει τρία κοινοβούλια κρατιδίων μετά τις ομοσπονδιακές εκλογές του Σεπτεμβρίου 2021.
Κινδυνεύουν επίσης με ήττα στις εκλογές στη Βαυαρία και την Έσση αυτό το φθινόπωρο.
Έτσι, έχουν επιστρέψει στις πρώτες αρχές - τις ασυμβίβαστες θέσεις για την Ευρώπη, τη δημοσιονομική πολιτική και την κλιματική αλλαγή - για να προσπαθήσουν να ανακτήσουν την υποστήριξή τους.
Χωρίς τους φιλελεύθερους, η κυβέρνηση Scholz θα πέσει.
Θα ήταν επίσης ανίκανος να διαμορφώσει μια νέα πλειοψηφία, δεδομένης της σημερινής διάταξης δυνάμεων στην Μπούντεσταγκ.
Αυτό εξηγεί την αμυντικότητα της ευρωπαϊκής ατζέντας του Scholz και γιατί απέσυρε την υποστήριξη της κυβέρνησής του για την απαγόρευση των κινητήρων εσωτερικής καύσης της ΕΕ από το 2035, αν και θεωρούνταν τελειωμένη υπόθεση στις Βρυξέλλες.
Τα προβλήματα Macron
Βέβαια, ούτε ο Macron είναι απαλλαγμένος από ευθύνες.
Έχει την τάση να ξεφεύγει από το σενάριο, όπως έδειξαν τα πρόσφατα σχόλια που επικρίθηκαν πολύ για την Ταϊβάν.
Και μπορεί να γίνει υποκριτής.
Παραπονέθηκε για τις γερμανικές επιδοτήσεις των τιμών ενέργειας, αφού η Γαλλία δαπάνησε 100 δισ. ευρώ για δικές της επιδοτήσεις.
Πικρή ιστορία
Το γαλλογερμανικό δίδυμο είχε πάντα δύσκολες σχέσεις στο παρελθόν.
Ο καγκελάριος Gerhard Schröder και ο πρόεδρος Jacques Chirac δεν μιλούσαν σχεδόν καθόλου μεταξύ τους για αρκετούς μήνες μετά από μια διαμάχη για την αγροτική πολιτική της ΕΕ το 1999.
Η καγκελάριος Angela Merkel και οι πρόεδροι Nicolas Sarkozy και François Hollande είχαν κακή αρχή σε αυτό που τελικά έγινε γόνιμος γάμος, με τους όρους της Merkel, το 2007-2012 και το 2012-2017.
Αλλά η σημερινή ψυχρότητα στις σχέσεις αντανακλά κάτι πιο θεμελιώδες.
Η νέα δομή εξουσίας της Γερμανίας φαίνεται να μην ενδιαφέρεται ή να μην επιθυμεί να σκεφτεί με ευρωπαϊκούς όρους.
Χωρίς αυτούς, ο Macron δεν έχει πολλές ελπίδες να πραγματοποιήσει το όραμά του για μια "κυρίαρχη" Ευρώπη, διπλωματικά ανεξάρτητη από τις ΗΠΑ, χωρίς να εξαρτάται από την Κίνα.
Η κατάρρευση υπονομεύει ήδη την ατζέντα της ΕΕ σε τομείς όπως το κλίμα.
Θέτει υπό αμφισβήτηση τη μεταρρύθμιση του δημοσιονομικού πλαισίου της ΕΕ, του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης, δημιουργώντας λιγότερη προβλεψιμότητα για τους επενδυτές όσον αφορά τη βιωσιμότητα των δημόσιων οικονομικών στις οικονομίες της Ευρώπης με υψηλό έλλειμμα και υψηλό χρέος.
Κάνει επίσης λιγότερο πιθανή μια αξιόπιστη απάντηση στο νόμο των ΗΠΑ για τη μείωση του πληθωρισμού, καθώς η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ursula von der Leyen αναζητά πρόρους από τον προϋπολογισμό της ΕΕ για να χρηματοδοτήσει μια συλλογική ευρωπαϊκή απάντηση.
Τα θεμελιώδη προβλήματα
Ωστόσο, εγείρει πιο θεμελιώδη ερωτήματα σχετικά με τις στρατηγικές προτεραιότητες της ΕΕ, ιδίως καθώς μια νέα επιτροπή αναλαμβάνει καθήκοντα μετά τις εκλογές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου του επόμενου έτους.
Τα πιο ακανθώδη ζητήματα θα αφορούν τη διεύρυνση της ΕΕ προς την Ουκρανία, τη Μολδαβία και τα δυτικά Βαλκάνια, καθώς και τις δημοσιονομικές και διοικητικές επιπτώσεις που θα ακολουθήσουν.
Η χονδρική αλλαγή των συνθηκών φαίνεται αναπόφευκτη.
Όμως, η επίτευξη προόδου σε αυτά τα ζητήματα - καθώς και το ποιος στις Βρυξέλλες θα είναι σε καλύτερη θέση να τα προωθήσει - θα είναι δύσκολη, αν όχι αδύνατη, χωρίς ευθυγράμμιση μεταξύ Παρισιού και Βερολίνου.
Τα περισσότερα από τα μεγάλα επιτεύγματα της ΕΕ τις τελευταίες έξι δεκαετίες διαμορφώθηκαν από κοινού από τη Γερμανία και τη Γαλλία ή διαμορφώθηκαν από γαλλογερμανικούς συμβιβασμούς.
Η Ενιαία Ευρωπαϊκή Πράξη που οδήγησε στη δημιουργία της ενιαίας αγοράς το 1993 ήταν εν μέρει έργο αυτού του απίθανου ζευγαριού, του Jacques Delors και Margaret Thatcher, αλλά θα είχε αποτύχει χωρίς τον Helmut Kohl και τον François Mitterrand, η φιλία των οποίων συμβολίστηκε με τον περίπατό τους χέρι-χέρι στο Βερντέν το 1984.
Το ευρώ δημιουργήθηκε σε μεγάλο βαθμό από τον Kohl και τον Mitterrand ως αντίβαρο στη γερμανική ενοποίηση.
Μπορεί η Γαλλία και η Γερμανία να μην πρέπει να επισκιάσουν τις αποφάσεις στην Ευρώπη, αλλά το Βερολίνο και το Παρίσι θα πρέπει να αναγνωρίσουν μια θεμελιώδη αλήθεια.
Η σχέση τους αφορά περισσότερα από τη Γαλλία και τη Γερμανία.
Εξυπηρετεί έναν ανώτερο σκοπό.
Τίποτα ουσιαστικό δεν μπορεί να συμβεί στην Ευρώπη αν οι δύο μεγαλύτερες οικονομίες της δεν τα βρουν μεταξύ τους, αναφέρει το Eurasia Group.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών