Η Κομισιόν θα συγκεντρώσει μετρητά μέσω δημοπρασιών ομολόγων και θα διοχετεύσει τα χρήματα στα κράτη μέλη για αμυντικές δαπάνες
Η Ευρωπαϊκή Ένωση ετοιμάζεται να αξιοποιήσει τις αγορές για έως και 150 δισ. ευρώ για να βοηθήσει στη χρηματοδότηση στρατιωτικών δαπανών.
Εάν το κάνει, δεν θα πρέπει να έχει κανένα πρόβλημα να βρει αγοραστές, σύμφωνα με ανάλυση του Politico.
Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ursula Von Der Leyen ανακοίνωσε την Τρίτη σχέδια να συγκεντρώσει νέα κεφάλαια από τα οποία θα μπορούσαν να αντλήσουν τα κεφάλαια για να ενισχύσουν την άμυνά τους καθώς οι Ηνωμένες Πολιτείες αποσύρονται από τις μακροχρόνιες εγγυήσεις ασφαλείας τους.
Το σχέδιο εξακολουθεί να χρειάζεται έγκριση από τις πρωτεύουσες της ΕΕ — αλλά αν προχωρήσει, η Επιτροπή θα συγκεντρώσει μετρητά μέσω δημοπρασιών ομολόγων και θα διοχετεύσει τα χρήματα στα κράτη μέλη για αμυντικές δαπάνες.
Στη συνέχεια, θα επέστρεφαν στην Επιτροπή για τη χρηματοδότηση.
Θετική η υποδοχή
Η Ulrika Torell, ανώτερη διευθύντρια χαρτοφυλακίου στο Alecta, ένα σουηδικό συνταξιοδοτικό ταμείο που διαχειρίζεται περιουσιακά στοιχεία 1,3 τρισεκατομμυρίων κορωνών (118 δισεκατομμυρίων ευρώ), είπε ότι το ταμείο θα εξετάσει προσεκτικά οποιοδήποτε νέο χρέος της ΕΕ, έχοντας ήδη το αγοράσει στο παρελθόν.
Ο Tony Persson, επικεφαλής σταθερού εισοδήματος του ταμείου, δήλωσε: «Εάν υπάρξει πολιτική συμφωνία για να προχωρήσει, θα υπάρξει μια λειτουργική αγορά για τη χρηματοδότηση αυτών των πρωτοβουλιών. Είμαι πολύ σίγουρος γι' αυτό».
Το μεγαλύτερο σημείο πώλησης της ΕΕ ως δανειολήπτη είναι η πιστοληπτική της αξιολόγηση: εκτός από την Standard & Poor's, όλες οι μεγάλες εταιρείες αξιολόγησης της δίνουν βαθμολογία AAA, θεωρώντας την ουσιαστικά ακίνδυνη.
Από τις μεγάλες οικονομίες της ΕΕ, μόνο η Γερμανία μπορεί να ανταποκριθεί σε αυτό.
«Η παγκόσμια προσφορά ομολόγων υψηλής αξιολόγησης μειώθηκε μετά τις υποβαθμίσεις της πιστοληπτικής ικανότητας», δήλωσε η Elizabeth Palandeng, εκπρόσωπος της APG, του επενδυτικού βραχίονα του μεγαλύτερου συνταξιοδοτικού ταμείου της Ολλανδίας ABP.
«Αν και υπάρχουν ακόμη πολλοί δημοσιονομικά ισχυροί εκδότες στην Ευρώπη, η έκδοση ευρωομολόγων θα μπορούσε να είναι μια χρήσιμη προσθήκη», πρόσθεσε.
Σημείο καμπής
Ο κοινός δανεισμός της ΕΕ δεν είναι κάτι καινούργιο — αλλά η πανδημία σηματοδότησε ένα σημείο καμπής στη χρήση του, επειδή η ΕΕ μπόρεσε να δανειστεί όταν ορισμένα κράτη μέλη της, ιδιαίτερα τα υπερχρεωμένα, δεν θα μπορούσαν από μόνα τους.
Μέχρι το τέλος του περασμένου έτους, η Επιτροπή είχε συγκεντρώσει κεφάλαια αξίας 330 δισεκατομμυρίων ευρώ για να βοηθήσει στην ανάκαμψη του μπλοκ, συν άλλα 100 δισ. ευρώ για το πρόγραμμα SURE βραχυπρόθεσμης απώλειας θέσεων εργασίας.
Για να το θέσουμε σε προοπτική: Πριν από τότε, η Επιτροπή συγκέντρωνε περίπου 500 εκατομμύρια ευρώ ετησίως από τις αγορές.
Αλλά από τότε, ο εκτελεστικός βραχίονας της ΕΕ επέστρεψε στις αγορές για να αξιοποιήσει άλλα 50 δισ. ευρώ για να στηρίξει την Ουκρανία και 4 δισ. ευρώ για να βοηθήσει στη χρηματοδότηση επενδύσεων στα Δυτικά Βαλκάνια.
Πριν από την ανακοίνωση της von der Leyen, η Επιτροπή είχε πει ότι σχεδίαζε να δανειστεί περίπου 160 δισ. ευρώ από τις αγορές το 2025.
Αυτό την καθιστά τον πέμπτο μεγαλύτερο εκδότη σε εμπορεύσιμο χρέος σε ευρώ φέτος. Ωστόσο, εξακολουθεί να είναι επισκέψιμο από ορισμένα εθνικά ταμεία: Τόσο η Γαλλία όσο και η Ιταλία σχεδιάζουν να εκδώσουν περισσότερα από 300 δισ. ευρώ φέτος.
Πιο συντηρητικές δημοσιονομικά χώρες, όπως η Γερμανία ή η Δανία - απρόθυμες να σταματήσουν τους πιο υπερχρεωμένους γείτονές τους - πάντα ήθελαν ο δανεισμός της ΕΕ να είναι περιορισμένος σε όγκο και εύρος.
Ωστόσο, εάν πραγματοποιηθεί ένας άλλος, βαρύς γύρος κοινού δανεισμού, αυτό θα ήταν ένα μεγάλο βήμα προς την κατεύθυνση της μετατροπής της ΕΕ σε τακτικό συμμετέχοντα στην αγορά ομολόγων παρόμοια με τις εθνικές κυβερνήσεις.
Κοινή απάντηση
Η πρόταση του Von der Leyen είναι συνεπής με τις συστάσεις του πρώην προέδρου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Mario Draghi, ο οποίος σε μια ειδική έκθεση ανταγωνιστικότητας του 2024 προώθησε τη χρηματοδότηση των κοινών ευρωπαϊκών προκλήσεων από συγκεντρωτικούς πόρους.
«Η ασφάλεια και η άμυνα είναι ένα ευρωπαϊκό «δημόσιο αγαθό»», δήλωσε ο Alvise Lennkh-Yunus, επικεφαλής του δημόσιου χρέους και του δημόσιου τομέα στην Scope Ratings, αναφερόμενος στη διατύπωση στην έκθεση του Draghi.
Είπε ότι ο νέος κοινός δανεισμός θα παράσχει «σαφή εμπιστοσύνη» και «ένα αποτέλεσμα σηματοδότησης».
«Πιστεύω ότι θα ήταν παρόμοιο με όταν η Ευρώπη αντιμετώπισε το σοκ του Covid», είπε.
«Μπορείτε να υποστηρίξετε ατελείωτα ποιος ήταν ο αντίκτυπος του NextGenerationEU στην ανάπτυξη», πρόσθεσε, αναφερόμενος στο μέσο οικονομικής ανάκαμψης του κορωνοϊού.
«Αλλά υπήρχε ένας αντίκτυπος εμπιστοσύνης, καθώς ηρεμούσε την αγορά».
Προς το παρόν, ωστόσο, η ΕΕ ως δανειολήπτης εξακολουθεί να αντιμετωπίζει εμπόδια για να πάρει την καλύτερη τιμή για το χρέος της.
Δεν υπάρχει θέση —τουλάχιστον όχι ακόμη— για τα ομόλογά της στους δείκτες κρατικού χρέους που παρακολουθούνται από κεφάλαια που διαθέτουν περιουσιακά στοιχεία τρισεκατομμυρίων ευρώ.
Φθηνότερος δανεισμός
Η συμπερίληψη σε τέτοιους δείκτες θα ανάγκαζε ουσιαστικά αυτά τα κεφάλαια να διαθέσουν ένα μέρος των χρημάτων τους σε χρέη με το σήμα της ΕΕ, καθιστώντας φθηνότερο τον δανεισμό.
Επιπλέον, υπάρχουν λίγες ευκαιρίες για τους επενδυτές να αντισταθμίσουν τον κίνδυνο μέσω συμβολαίων μελλοντικής εκπλήρωσης και δικαιωμάτων προαίρεσης — σε αντίθεση με τις εθνικές αγορές κρατικών ομολόγων όπως τα γερμανικά ομόλογα και τα γαλλικά ομόλογα.
Η κορυφαία αξιωματούχος του προϋπολογισμού της Επιτροπής, Stéphanie Riso, δεν έχει κρύψει ότι θα ήθελε τα κοινά ευρωπαϊκά ομόλογα να είναι καλύτερα εδραιωμένα χρηματοοικονομικά προϊόντα.
Σε μια εμφάνιση podcast νωρίτερα φέτος, ο Riso είπε ότι στο παρελθόν, οι επενδυτές αντιμετώπιζαν τον κοινό δανεισμό της ΕΕ περισσότερο σαν χρέος που εκδόθηκε από κρατικούς φορείς, όπως το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο ή η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, παρά ως κανονικό δημόσιο χρέος.
«Η κατάσταση έχει αλλάξει», είπε ο Riso. «Αυτό προσπαθούμε να εξηγήσουμε στην αγορά».
Αλλά οι καιροί γίνονται δύσκολοι για τους δανειολήπτες σε όλο τον κόσμο που ήδη βρίσκονται υπό πίεση από μια πλημμύρα νέου κρατικού χρέους — όχι μόνο στην Ευρώπη, αλλά από τις ΗΠΑ στην Κίνα. Το κοινό χρέος θα ήταν σχεδόν σίγουρα φθηνότερο για ορισμένες μεμονωμένες χώρες από το εθνικό του ισοδύναμο.
Ωστόσο, μια μεγαλύτερη προσφορά ομολόγων θα ωθήσει τελικά το κόστος δανεισμού υψηλότερα, όποιος κι αν είναι ο εκδότης.
«Τα ομόλογα έτυχαν καλής αποδοχής από τις χρηματοπιστωτικές αγορές τα τελευταία δύο χρόνια, όταν τα επίπεδα χρέους ανέβηκαν πολύ», επεσήμανε ο Stefan Hofrichter, επικεφαλής παγκόσμιας οικονομίας και στρατηγικής στην Allianz Global Investors.
Για άλλους, ωστόσο, υπάρχει ακόμα αρκετή ικανότητα να πάρουν ό,τι έρθει.
«Ήταν η οικονομική κρίση. Ήταν πανδημία. Είναι πόλεμος - και ακόμα τα χρήματα ρέουν και η αγορά λειτουργεί», δήλωσε ο Persson της Alecta.
www.bankingnews.gr
Εάν το κάνει, δεν θα πρέπει να έχει κανένα πρόβλημα να βρει αγοραστές, σύμφωνα με ανάλυση του Politico.
Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ursula Von Der Leyen ανακοίνωσε την Τρίτη σχέδια να συγκεντρώσει νέα κεφάλαια από τα οποία θα μπορούσαν να αντλήσουν τα κεφάλαια για να ενισχύσουν την άμυνά τους καθώς οι Ηνωμένες Πολιτείες αποσύρονται από τις μακροχρόνιες εγγυήσεις ασφαλείας τους.
Το σχέδιο εξακολουθεί να χρειάζεται έγκριση από τις πρωτεύουσες της ΕΕ — αλλά αν προχωρήσει, η Επιτροπή θα συγκεντρώσει μετρητά μέσω δημοπρασιών ομολόγων και θα διοχετεύσει τα χρήματα στα κράτη μέλη για αμυντικές δαπάνες.
Στη συνέχεια, θα επέστρεφαν στην Επιτροπή για τη χρηματοδότηση.
Θετική η υποδοχή
Η Ulrika Torell, ανώτερη διευθύντρια χαρτοφυλακίου στο Alecta, ένα σουηδικό συνταξιοδοτικό ταμείο που διαχειρίζεται περιουσιακά στοιχεία 1,3 τρισεκατομμυρίων κορωνών (118 δισεκατομμυρίων ευρώ), είπε ότι το ταμείο θα εξετάσει προσεκτικά οποιοδήποτε νέο χρέος της ΕΕ, έχοντας ήδη το αγοράσει στο παρελθόν.
Ο Tony Persson, επικεφαλής σταθερού εισοδήματος του ταμείου, δήλωσε: «Εάν υπάρξει πολιτική συμφωνία για να προχωρήσει, θα υπάρξει μια λειτουργική αγορά για τη χρηματοδότηση αυτών των πρωτοβουλιών. Είμαι πολύ σίγουρος γι' αυτό».
Το μεγαλύτερο σημείο πώλησης της ΕΕ ως δανειολήπτη είναι η πιστοληπτική της αξιολόγηση: εκτός από την Standard & Poor's, όλες οι μεγάλες εταιρείες αξιολόγησης της δίνουν βαθμολογία AAA, θεωρώντας την ουσιαστικά ακίνδυνη.
Από τις μεγάλες οικονομίες της ΕΕ, μόνο η Γερμανία μπορεί να ανταποκριθεί σε αυτό.
«Η παγκόσμια προσφορά ομολόγων υψηλής αξιολόγησης μειώθηκε μετά τις υποβαθμίσεις της πιστοληπτικής ικανότητας», δήλωσε η Elizabeth Palandeng, εκπρόσωπος της APG, του επενδυτικού βραχίονα του μεγαλύτερου συνταξιοδοτικού ταμείου της Ολλανδίας ABP.
«Αν και υπάρχουν ακόμη πολλοί δημοσιονομικά ισχυροί εκδότες στην Ευρώπη, η έκδοση ευρωομολόγων θα μπορούσε να είναι μια χρήσιμη προσθήκη», πρόσθεσε.
Σημείο καμπής
Ο κοινός δανεισμός της ΕΕ δεν είναι κάτι καινούργιο — αλλά η πανδημία σηματοδότησε ένα σημείο καμπής στη χρήση του, επειδή η ΕΕ μπόρεσε να δανειστεί όταν ορισμένα κράτη μέλη της, ιδιαίτερα τα υπερχρεωμένα, δεν θα μπορούσαν από μόνα τους.
Μέχρι το τέλος του περασμένου έτους, η Επιτροπή είχε συγκεντρώσει κεφάλαια αξίας 330 δισεκατομμυρίων ευρώ για να βοηθήσει στην ανάκαμψη του μπλοκ, συν άλλα 100 δισ. ευρώ για το πρόγραμμα SURE βραχυπρόθεσμης απώλειας θέσεων εργασίας.
Για να το θέσουμε σε προοπτική: Πριν από τότε, η Επιτροπή συγκέντρωνε περίπου 500 εκατομμύρια ευρώ ετησίως από τις αγορές.
Αλλά από τότε, ο εκτελεστικός βραχίονας της ΕΕ επέστρεψε στις αγορές για να αξιοποιήσει άλλα 50 δισ. ευρώ για να στηρίξει την Ουκρανία και 4 δισ. ευρώ για να βοηθήσει στη χρηματοδότηση επενδύσεων στα Δυτικά Βαλκάνια.
Πριν από την ανακοίνωση της von der Leyen, η Επιτροπή είχε πει ότι σχεδίαζε να δανειστεί περίπου 160 δισ. ευρώ από τις αγορές το 2025.
Αυτό την καθιστά τον πέμπτο μεγαλύτερο εκδότη σε εμπορεύσιμο χρέος σε ευρώ φέτος. Ωστόσο, εξακολουθεί να είναι επισκέψιμο από ορισμένα εθνικά ταμεία: Τόσο η Γαλλία όσο και η Ιταλία σχεδιάζουν να εκδώσουν περισσότερα από 300 δισ. ευρώ φέτος.
Πιο συντηρητικές δημοσιονομικά χώρες, όπως η Γερμανία ή η Δανία - απρόθυμες να σταματήσουν τους πιο υπερχρεωμένους γείτονές τους - πάντα ήθελαν ο δανεισμός της ΕΕ να είναι περιορισμένος σε όγκο και εύρος.
Ωστόσο, εάν πραγματοποιηθεί ένας άλλος, βαρύς γύρος κοινού δανεισμού, αυτό θα ήταν ένα μεγάλο βήμα προς την κατεύθυνση της μετατροπής της ΕΕ σε τακτικό συμμετέχοντα στην αγορά ομολόγων παρόμοια με τις εθνικές κυβερνήσεις.
Κοινή απάντηση
Η πρόταση του Von der Leyen είναι συνεπής με τις συστάσεις του πρώην προέδρου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Mario Draghi, ο οποίος σε μια ειδική έκθεση ανταγωνιστικότητας του 2024 προώθησε τη χρηματοδότηση των κοινών ευρωπαϊκών προκλήσεων από συγκεντρωτικούς πόρους.
«Η ασφάλεια και η άμυνα είναι ένα ευρωπαϊκό «δημόσιο αγαθό»», δήλωσε ο Alvise Lennkh-Yunus, επικεφαλής του δημόσιου χρέους και του δημόσιου τομέα στην Scope Ratings, αναφερόμενος στη διατύπωση στην έκθεση του Draghi.
Είπε ότι ο νέος κοινός δανεισμός θα παράσχει «σαφή εμπιστοσύνη» και «ένα αποτέλεσμα σηματοδότησης».
«Πιστεύω ότι θα ήταν παρόμοιο με όταν η Ευρώπη αντιμετώπισε το σοκ του Covid», είπε.
«Μπορείτε να υποστηρίξετε ατελείωτα ποιος ήταν ο αντίκτυπος του NextGenerationEU στην ανάπτυξη», πρόσθεσε, αναφερόμενος στο μέσο οικονομικής ανάκαμψης του κορωνοϊού.
«Αλλά υπήρχε ένας αντίκτυπος εμπιστοσύνης, καθώς ηρεμούσε την αγορά».
Προς το παρόν, ωστόσο, η ΕΕ ως δανειολήπτης εξακολουθεί να αντιμετωπίζει εμπόδια για να πάρει την καλύτερη τιμή για το χρέος της.
Δεν υπάρχει θέση —τουλάχιστον όχι ακόμη— για τα ομόλογά της στους δείκτες κρατικού χρέους που παρακολουθούνται από κεφάλαια που διαθέτουν περιουσιακά στοιχεία τρισεκατομμυρίων ευρώ.
Φθηνότερος δανεισμός
Η συμπερίληψη σε τέτοιους δείκτες θα ανάγκαζε ουσιαστικά αυτά τα κεφάλαια να διαθέσουν ένα μέρος των χρημάτων τους σε χρέη με το σήμα της ΕΕ, καθιστώντας φθηνότερο τον δανεισμό.
Επιπλέον, υπάρχουν λίγες ευκαιρίες για τους επενδυτές να αντισταθμίσουν τον κίνδυνο μέσω συμβολαίων μελλοντικής εκπλήρωσης και δικαιωμάτων προαίρεσης — σε αντίθεση με τις εθνικές αγορές κρατικών ομολόγων όπως τα γερμανικά ομόλογα και τα γαλλικά ομόλογα.
Η κορυφαία αξιωματούχος του προϋπολογισμού της Επιτροπής, Stéphanie Riso, δεν έχει κρύψει ότι θα ήθελε τα κοινά ευρωπαϊκά ομόλογα να είναι καλύτερα εδραιωμένα χρηματοοικονομικά προϊόντα.
Σε μια εμφάνιση podcast νωρίτερα φέτος, ο Riso είπε ότι στο παρελθόν, οι επενδυτές αντιμετώπιζαν τον κοινό δανεισμό της ΕΕ περισσότερο σαν χρέος που εκδόθηκε από κρατικούς φορείς, όπως το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο ή η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, παρά ως κανονικό δημόσιο χρέος.
«Η κατάσταση έχει αλλάξει», είπε ο Riso. «Αυτό προσπαθούμε να εξηγήσουμε στην αγορά».
Αλλά οι καιροί γίνονται δύσκολοι για τους δανειολήπτες σε όλο τον κόσμο που ήδη βρίσκονται υπό πίεση από μια πλημμύρα νέου κρατικού χρέους — όχι μόνο στην Ευρώπη, αλλά από τις ΗΠΑ στην Κίνα. Το κοινό χρέος θα ήταν σχεδόν σίγουρα φθηνότερο για ορισμένες μεμονωμένες χώρες από το εθνικό του ισοδύναμο.
Ωστόσο, μια μεγαλύτερη προσφορά ομολόγων θα ωθήσει τελικά το κόστος δανεισμού υψηλότερα, όποιος κι αν είναι ο εκδότης.
«Τα ομόλογα έτυχαν καλής αποδοχής από τις χρηματοπιστωτικές αγορές τα τελευταία δύο χρόνια, όταν τα επίπεδα χρέους ανέβηκαν πολύ», επεσήμανε ο Stefan Hofrichter, επικεφαλής παγκόσμιας οικονομίας και στρατηγικής στην Allianz Global Investors.
Για άλλους, ωστόσο, υπάρχει ακόμα αρκετή ικανότητα να πάρουν ό,τι έρθει.
«Ήταν η οικονομική κρίση. Ήταν πανδημία. Είναι πόλεμος - και ακόμα τα χρήματα ρέουν και η αγορά λειτουργεί», δήλωσε ο Persson της Alecta.
www.bankingnews.gr
.gif)
Σχόλια αναγνωστών