
Σε επικίνδυνη καμπή βρίσκεται η Τουρκία… με τον Τούρκο πρόεδρο, Recep Tayyip Erdogan -μετά την ισχυροποίηση της θέσης του στο ΝΑΤΟ στον απόηχο της αποκατάστασης των σχέσεων Ρωσίας και ΗΠΑ- να έχει προβεί σε μια… επίδειξη ισχύος με πογκρόμ κατά της αντιπολίτευσης.
Μετά τη σύλληψη του βασικού πολιτικού αντιπάλου του Erdogan, του Ekrem Imamoglu, οι τουρκικές Αρχές προχωρούν στην κατάσχεση της κατασκευαστικής εταιρείες συνιδιοκτησίας του προφυλακισμένου δημάρχου της Κωνσταντινούπολης.
Η σύλληψη Imamoglu
H Τουρκία συνέλαβε τον Imamoglu χθες (19/3/2025) με κατηγορίες όπως δωροδοκία και παροχή βοήθειας σε τρομοκρατική ομάδα, ένα βήμα που το κύριο κόμμα της αντιπολίτευσης επέκρινε ως «απόπειρα πραξικοπήματος κατά του επόμενου προέδρου». Σε ανακοίνωσή του αργά το βράδυ της Τετάρτης, το γραφείο του εισαγγελέα ανέφερε ότι ο έλεγχος της Imamoglu Construction, Trade and Industry διατάχθηκε από το ποινικό ειρηνοδικείο, με βάση τις εκθέσεις έρευνας για οικονομικό έγκλημα.
Αναθέρμανση σχέσεων με ΕΕ
Κι όλα αυτά τη στιγμή, που η σημασία της Τουρκίας ως συμμάχου στο ΝΑΤΟ ενισχύθηκε από τη στροφή του Αμερικανού προέδρου, Donald Trump, προς τη Μόσχα- ο ανεξέλεγκτος πληθωρισμός της Τουρκίας ψυχραίνονταν- και τα επιτόκια, που αποτελούσαν επί μακρόν την πληγή του Erdogan, μειώνονταν. Υπήρχαν ακόμη και ενδείξεις ότι μια 40ετής εξέγερση των Κούρδων αυτονομιστών μπορεί να πλησιάζει στο τέλος της.
«Με μία κίνηση, οι επιτυχίες στις οποίες θα μπορούσε να αναφερθεί ο Erdogan τους τελευταίους 18 μήνες τέθηκαν σε κίνδυνο εν μέσω φόβων ότι η σύλληψη του İmamoğlu σηματοδότησε μια επικίνδυνη καμπή για την Τουρκία - ακόμη και σε ένα έθνος που έχει συνηθίσει σε χρόνια υφέρποντος αυταρχισμού υπό την εξουσία του» επισημαίνεται σε δημοσίευμα των Financial Times.
«Πέρασε τον Ρουβίκωνα», δήλωσε ο Suat Kınıklıoğlu, πρώην βουλευτής. «Δεν υπάρχει επιστροφή από εδώ και πέρα γι' αυτόν».
Σε… σοκ οι επενδυτές
Οι επενδυτές, οι οποίοι επέστρεψαν προσεκτικά στις τουρκικές αγορές αφότου ο Erdogan εγκατέλειψε τις ανορθόδοξες νομισματικές πολιτικές που είχαν βυθίσει τη χώρα στην κρίση, αντέδρασαν με το ίδιο σοκ.
Η λίρα σημείωσε χαμηλό ρεκόρ έναντι του δολαρίου πριν κλείσει με πτώση 3,3%, καθώς αυξήθηκαν οι ανησυχίες για τη δέσμευση του Erdogan στο κράτος δικαίου και τις οικονομικές μεταρρυθμίσεις υπό τον υπουργό Οικονομικών Mehmet Şimşek. Ο δείκτης αναφοράς Bist 100 έκλεισε με πτώση σχεδόν 9 τοις εκατό.
Η Capital Economics δήλωσε ότι η σύλληψη του İmamoğlu προκάλεσε ανησυχίες σχετικά με «την ευρύτερη μεταρρυθμιστική ατζέντα» και υπέδειξε ότι «οι πολιτικές και όχι οι οικονομικές ανησυχίες μπορεί να αρχίσουν να κυριαρχούν στη σκέψη του προέδρου Erdoğan».
Ο Galip Dalay στο Chatham House δήλωσε ότι η σύλληψη του İmamoğlu θα μπορούσε επίσης να κάμψει τις ελπίδες της Άγκυρας να χρησιμοποιήσει τους ενισχυμένους δεσμούς άμυνας και ασφάλειας με την Ευρώπη για να αναπτύξει μια ευρύτερη σχέση με την ήπειρο. «Ο δήμαρχος της Κωνσταντινούπολης είναι το δεύτερο σημαντικότερο αιρετό αξίωμα στη χώρα μετά τον πρόεδρο», δήλωσε ο Dalay. «Το πρόβλημα είναι ότι αυτό που βλέπουμε τώρα θα δηλητηριάσει τη σχέση».
Ένας Γερμανός αξιωματούχος δήλωσε ότι είναι αδύνατο να «αγνοηθεί η Τουρκία», δεδομένου του μεγέθους της αμυντικής της βιομηχανίας. «Αλλά βρισκόμαστε στην αρχή της συζήτησης», δήλωσε ο αξιωματούχος. «Είναι στα χέρια της Τουρκίας να κάνει αυτή τη συζήτηση ευκολότερη ή δυσκολότερη. Θα θέλαμε να την κάνει ευκολότερη η Τουρκία. Αλλά τα τελευταία 24ωρα δείχνουν ότι πηγαίνει σε διαφορετική κατεύθυνση».
Τι ενθάρρυνε τον Erdogan
Ωστόσο, η νεοαποκτηθείσα σημασία της Άγκυρας για την ευρωπαϊκή άμυνα, σε συνδυασμό με την επιστροφή του Trump στον Λευκό Οίκο, μπορεί να ήταν οι παράγοντες που ενθάρρυναν τον Erdogan, έναν αδίστακτο πολιτικό χειριστή, να κινηθεί εναντίον του κύριου αντιπάλου του, δήλωσαν αναλυτές.
Ο Seda Demiralp, καθηγητής πολιτικών επιστημών στο Πανεπιστήμιο Işık της Κωνσταντινούπολης, δήλωσε ότι οι ΗΠΑ «διευκόλυναν τη στροφή σε αυτή τη γωνία», δείχνοντας ότι μπορούν να «συνεργαστούν με τους ανθρώπους που αποκαλούμε ισχυρούς άνδρες».
Ο İmamoğlu, ο οποίος εκτοξεύθηκε στην πολιτική προβολή μετά την ήττα του υποψηφίου του Erdogan για να γίνει δήμαρχος της Κωνσταντινούπολης το 2019, ξεχωρίζει ως ένας από τους λίγους πολιτικούς που απευθύνεται σε ένα ευρύ φάσμα ψηφοφόρων, συμπεριλαμβανομένων των Κούρδων, των συντηρητικών και των κοσμικών. Βοήθησε επίσης το κεντρώο, κοσμικό αντιπολιτευόμενο Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα (CHP) να επιφέρει τη χειρότερη εκλογική ήττα στην ιστορία του ΑΚΡ του Erdogan στις τοπικές εκλογές πέρυσι.
Αλλά ο 54χρονος έχει αντιμετωπίσει μια σειρά από ποινικές έρευνες σε μια χώρα όπου ο Erdogan, ο οποίος κυριαρχεί στην τουρκική πολιτική για περισσότερες από δύο δεκαετίες, ασκεί τεράστιες εξουσίες σε κρατικούς θεσμούς, συμπεριλαμβανομένου του δικαστικού συστήματος.
Η σύλληψή του -σε σχέση με φερόμενες διασυνδέσεις με την «τρομοκρατία», καθώς και με κατηγορίες για διαφθορά- ήρθε μόλις λίγες ημέρες πριν το CHP τον ορίσει ως υποψήφιο πρόεδρό του ενόψει των εκλογών που θα διεξαχθούν έως το 2028.
Ο υπουργός Δικαιοσύνης Yılmaz Tunç επέμεινε ότι το δικαστικό σώμα ενήργησε ανεξάρτητα και χαρακτήρισε «εξαιρετικά επικίνδυνο» τον ισχυρισμό της αντιπολίτευσης ότι η σύλληψη ήταν «πραξικόπημα» κατά του İmamoğlu. Αλλά για τον Kınıklıoğlu, τον πρώην βουλευτή, οι κινήσεις αυτές ήταν «ένα σαφές σημάδι ότι ο Erdogan δεν θέλει να πάρει κανένα ρίσκο» πριν από τις επόμενες προεδρικές εκλογές.
Αποφασισμένος να παραμείνει στην εξουσία
Σύμφωνα με τους Financial Times, οι επικριτές του Erdogan και η αντιπολίτευση πιστεύουν εδώ και καιρό ότι ο υφέρπων αυταρχισμός καθοδηγείται από έναν κυρίαρχο παράγοντα: την αποφασιστικότητά του να παραμείνει στην εξουσία.
Ο Τούρκος πρόεδρος προώθησε μια εκτελεστική προεδρία που του παρείχε σαρωτικές εξουσίες στο κράτος σε ένα αμφιλεγόμενο δημοψήφισμα το 2017, ενώ οι σύμμαχοί του διεξάγουν εκστρατεία για την αλλαγή του Συντάγματος ώστε να μπορέσει να διεκδικήσει μια τρίτη προεδρική θητεία το 2028.
Σύμφωνα με τους ισχύοντες κανόνες, θα μπορούσε να διεκδικήσει νέες εκλογές εάν το κοινοβούλιο προκηρύξει εκλογές πριν από τη λήξη της θητείας του ή εάν τροποποιηθεί το σύνταγμα. Αλλά αυτό θα απαιτούσε σημαντική υποστήριξη από την αντιπολίτευση για να εξασφαλίσει υπερπλειοψηφία στο κοινοβούλιο.
Ο Hamish Kinnear από την Verisk Maplecroft, δήλωσε ότι ο κίνδυνος τώρα είναι ότι «η σύλληψη του Imamoglu θα ενώσει την αντιπολίτευση και θα προκαλέσει πολιτική αντίδραση».
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών