Τέσσερα χρόνια μετά το επίσημο «διαζύγιο» τους, Ευρωπαϊκή Ένωση και Ηνωμένο Βασίλειο κατέληξαν σε μια «ιστορική» –όπως χαρακτηρίστηκε– συμφωνία, που διευκολύνει την κυκλοφορία τροφίμων και προϊόντων, επαναφέρει τη συνεργασία σε κρίσιμους τομείς όπως η άμυνα και η ασφάλεια, και παρατείνει τα δικαιώματα αλιείας των ευρωπαϊκών αλιευτικών στόλων στα βρετανικά ύδατα έως το 2038. Κατά συνέπεια, στο Ηνωμένο Βασίλειο «επιστρέφονται» μια σειρά από προνόμια της ΕΕ, με αποτέλεσμα το Brexit να μην μοιάζει… τόσο με Brexit...
Βρετανοί αξιωματούχοι δήλωσαν ότι η υπογραφή της εν λόγω συμφωνίας σηματοδοτεί μια «ιστορική ημέρα» για τις δύο πλευρές και ένα «νέο κεφάλαιο» στη σχέση τους, έπειτα από χρόνια τεταμένων μετα-Brexit σχέσεων.
Λουκάνικα, άμυνα και eGates στα αεροδρόμια
Ακολουθούν μερικά βασικά σημεία της συμφωνίας και πώς αυτή θα επηρεάσει τους Βρετανούς καταναλωτές και τις επιχειρήσεις:
- Πρώτον, η συμφωνία θα διευκολύνει τις εισαγωγές και εξαγωγές βρετανικών τροφίμων και ποτών, μειώνοντας τη γραφειοκρατία που προκάλεσε μακρές ουρές φορτηγών στα σύνορα. Ορισμένοι τακτικοί έλεγχοι σε ζωικά και φυτικά προϊόντα θα καταργηθούν πλήρως, επιτρέποντας την εκ νέου πώληση προϊόντων όπως τα βρετανικά λουκάνικα και μπιφτέκια στην Ε.Ε.
- Όσον αφορά την ασφάλεια και την άμυνα, Ηνωμένο Βασίλειο και Ε.Ε. συμφώνησαν σε μια νέα εταιρική σχέση που ανοίγει τον δρόμο για τη συμμετοχή της βρετανικής αμυντικής βιομηχανίας στο προτεινόμενο νέο ευρωπαϊκό αμυντικό ταμείο ύψους 150 δισ. λιρών (200 δισ. δολάρια).
- Η αλιεία αποτέλεσε ένα δύσκολο σημείο στις διαπραγματεύσεις. Η νέα συμφωνία παρατείνει το δικαίωμα των ευρωπαϊκών αλιευτικών σκαφών να ψαρεύουν στα βρετανικά ύδατα έως το 2038 — συμφωνία που επιθυμούσε ιδιαίτερα η Ε.Ε., καθώς η ισχύουσα έληγε το επόμενο έτος.
- Οι Βρετανοί τουρίστες θα επωφεληθούν από το γεγονός ότι θα μπορούν να χρησιμοποιούν περισσότερα eGates στα ευρωπαϊκά αεροδρόμια, αντί να τους ελέγχουν χειροκίνητα τα διαβατήρια. Πρόκειται για μια ρύθμιση που, σύμφωνα με την κυβέρνηση, θα τερματίσει τις «τρομακτικές ουρές στον συνοριακό έλεγχο».
Ωστόσο, κάποια θέματα παραμένουν ανοιχτά, όπως το πρόγραμμα ανταλλαγών νέων (youth experience scheme). Και οι δύο πλευρές δήλωσαν ότι θα εργαστούν για μια συμφωνία που θα διευκολύνει τους νέους να ζουν και να εργάζονται στην Ευρώπη. Το πρόγραμμα αυτό θα επιτρέπει στους νέους να εργάζονται και να ταξιδεύουν ελεύθερα στην Ευρώπη, αλλά θα έχει όριο και χρονικό περιορισμό, αντίστοιχο με υφιστάμενα προγράμματα που έχει το Ηνωμένο Βασίλειο με χώρες όπως η Αυστραλία και η Νέα Ζηλανδία.
Η άνοδος του Reform UK φέρνει πιέσεις
Ο πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου, Keir Starmer, υποδέχθηκε σήμερα (19/5/2025) στο Λονδίνο την πρόεδρο της Κομισιόν, Ursula von der Leyen, και άλλους υψηλόβαθμους αξιωματούχους για τη πολυαναμενόμενη σύνοδο κορυφής Ηνωμένου Βασιλείου – Ε.Ε.. Και οι δύο πλευρές επαίνεσαν την προσέγγιση που επιτεύχθηκε, σε ένα διεθνές περιβάλλον αβεβαιότητας και μεταβαλλόμενων συμμαχιών.
Η Ursula von der Leyen δήλωσε στη συνέντευξη Τύπου μετά τη σύνοδο ότι η συμφωνία είναι «ιστορική» και πρόσθεσε: «το μήνυμα που στέλνουμε στον κόσμο σήμερα είναι... ότι στην Ευρώπη στεκόμαστε ενωμένοι».
Από την πλευρά του, ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, António Costa, επανέλαβε το ίδιο πνεύμα, λέγοντας ότι οι συμφωνίες «σηματοδοτούν όχι απλώς πρόοδο, αλλά την απαρχή μιας ανανεωμένης και ενισχυμένης στρατηγικής συνεργασίας» στους τομείς του εμπορίου, της μετανάστευσης και της ασφάλειας.
Ο Starmer χαρακτήρισε τη συμφωνία «win-win» και για τις δύο πλευρές, δηλώνοντας: «Η Βρετανία επιστρέφει στη διεθνή σκηνή, συνεργαζόμενη με τους εταίρους της, κλείνοντας συμφωνίες που ενισχύουν την οικονομία μας και βάζουν περισσότερα χρήματα στις τσέπες των εργαζόμενων».
Οι δασμοί Trump
Η πρόσφατη απομονωτική στροφή της κυβέρνησης Trump σε παγκόσμια θέματα -ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά την Ευρώπη και τον πόλεμο στην Ουκρανία- άσκησε επιπλέον πίεση σε Ηνωμένο Βασίλειο και Ε.Ε. να καταλήξουν σε συμφωνία.
Ωστόσο, η κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου βρίσκεται σε δύσκολη θέση, λόγω της αυξανόμενης λαϊκής στήριξης στο Reform UK, το κόμμα του αρχιτέκτονα του Brexit, Nigel Farage.
Η δημοτικότητα του Starmer έχει πέσει στο χαμηλότερο επίπεδο που έχει καταγραφεί ποτέ, με μόλις 23% των Βρετανών να έχουν θετική γνώμη για τον πρωθυπουργό, σύμφωνα με δημοσκόπηση της YouGov που δημοσιεύθηκε την περασμένη εβδομάδα. Αντίθετα, η θετική εικόνα για τον Farage και το Reform UK αυξάνεται.
Αγκάθι τα αλιευτικά δικαιώματα
Ένα από τα μεγαλύτερα εμπόδια πριν από τη σύνοδο ήταν η πρόσβαση των ευρωπαϊκών αλιευτικών σκαφών στα βρετανικά ύδατα, με τη μετα-Brexit συμφωνία για την αλιεία να λήγει το 2026 και τη Γαλλία και τη Δανία να ζητούν την επέκτασή της.
Το πρόβλημα για την κυβέρνηση των Εργατικών ήταν πώς να συμφωνήσει σε τέτοια δύσκολα θέματα χωρίς να φαίνεται ότι επιστρέφει σε μια προ-Brexit εταιρική σχέση.
Η κυβέρνηση επέμεινε τη Δευτέρα ότι δεν κάνει πίσω στο Brexit, δηλώνοντας ότι η συμφωνία «σέβεται τις κόκκινες γραμμές του κυβερνητικού προγράμματος — όχι επιστροφή στην ενιαία αγορά, όχι επιστροφή στην τελωνειακή ένωση και όχι επιστροφή στην ελεύθερη κυκλοφορία.»
Όμως οι επικριτές της συμφωνίας, όπως ο Nigel Farage και η ηγέτιδα των Συντηρητικών Kemi Badenoch, αντέδρασαν έντονα καθώς διέρρεαν οι λεπτομέρειες το πρωί της Δευτέρας. Η Badenoch δήλωσε: «Γινόμαστε ξανά αποδέκτες κανόνων από τις Βρυξέλλες».
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών