Ο εμπορικός πόλεμος ΗΠΑ–Κίνας κλιμακώνεται σε γεωοικονομικό εφιάλτη: σπάνιες γαίες, προηγμένα chips, τεχνολογικά εμπάργκο και στρατηγικά μέταλλα απειλούν την παγκόσμια σταθερότητα. Ένας νέος Ψυχρός Πόλεμος με «όπλα» την παραγωγή και τον έλεγχο πρώτων υλών.
ΗΠΑ και Κίνα ετοιμάζονται για έναν νέο Ψυχρό Πόλεμο – όχι με πυρηνικά, αλλά με «όπλα» της εφοδιαστικής αλυσίδας, σπάνιες γαίες, τεχνολογικούς ελέγχους και στρατηγικά μέταλλα.
Η ανακωχή που επετεύχθη πρόσφατα μεταξύ Ουάσιγκτον και Πεκίνου έφερε στην επιφάνεια την πιο τρομακτική πτυχή του σύγχρονου γεωοικονομικού ανταγωνισμού: το εμπόριο έχει μετατραπεί σε όπλο.
Το σκηνικό του παγκόσμιου εμπορικού πολέμου αλλάζει ριζικά.
Οι έλεγχοι επί των εξαγωγών και οι απαγορεύσεις σε κρίσιμες τεχνολογίες και υλικά αντικαθιστούν τους παραδοσιακούς δασμούς και τις συμφωνίες.
Η Κίνα και οι ΗΠΑ συγκρούονται για τον έλεγχο της παγκόσμιας οικονομικής ισχύος, με συνέπειες που απειλούν να «τινάξουν στον αέρα» τις εφοδιαστικές αλυσίδες, την παραγωγή και τη σταθερότητα ολόκληρων οικονομιών.
Όταν οι διαπραγματευτές των δύο υπερδυνάμεων συναντήθηκαν στο Λονδίνο, το διακύβευμα δεν ήταν οι κλασικές εμπορικές διαφωνίες. Ήταν η επιβίωση μιας εύθραυστης παγκόσμιας ισορροπίας που στηρίζεται σε στρατηγικά υλικά και τεχνολογική υπεροχή.
Ο «τεχνολογικός πόλεμος» έχει ήδη ξεκινήσει, δηλώνουν αναλυτές.
Η χρήση ελέγχων εξαγωγών, οι επιλεκτικές άδειες εξαγωγής και οι γεωπολιτικά υποκινούμενες εμπορικές πολιτικές οδηγούν σε ένα νέο μοντέλο Ψυχρού Πολέμου – αυτή τη φορά με «τσιπάκια» και μαγνήτες αντί για πυρηνικά.
ΗΠΑ: Όπλο η προηγμένη τεχνολογία – Κίνα: Όπλο οι σπάνιες γαίες
Η τεχνολογική υπεροχή των ΗΠΑ σε προηγμένα chips, λογισμικό και εξοπλισμό λιθογραφίας παραμένει το μεγαλύτερο της όπλο.
Αντίστοιχα, η Κίνα κατέχει το μονοπώλιο σε σπάνια μέταλλα και κρίσιμες πρώτες ύλες για ηλεκτρονικές και αμυντικές εφαρμογές.
Όπως αποκάλυψε η Wall Street Journal, το Πεκίνο συμφώνησε να επανεκκινήσει για έξι μήνες τις εξαγωγές σπάνιων μαγνητών προς τις ΗΠΑ, σε μια κίνηση αποκλιμάκωσης.
Όμως ο χρονικός περιορισμός υπογραμμίζει τη στρατηγική διάσταση του «ελέγχου πρώτων υλών» ως εργαλείου εκβιασμού.
«Η αβεβαιότητα είναι τεράστια», σημειώνει ο Alfredo Montufar-Helu του Conference Board.
«Η χρήση αυτών των μέτρων θυμίζει διαπραγματεύσεις στρατηγικής αποτροπής ανάμεσα σε πυρηνικές δυνάμεις», εξηγεί η Emily Benson της Minerva Technology Futures.
Η πανδημία ήταν το απόλυτο wake-up call. Η διακοπή της ροής εμπορευμάτων, η έλλειψη ημιαγωγών και εξοπλισμού, ακόμη και η εσωτερική διαμάχη στην Ευρώπη για μάσκες και αναπνευστήρες, αποκάλυψαν τη θανάσιμη εξάρτηση από την Κίνα.
Παρά τις προσπάθειες διαφοροποίησης της παραγωγής και δημιουργίας παράλληλων αλυσίδων, η Κίνα παραμένει ο «μεγάλος εργοδότης» της παγκόσμιας βιομηχανίας.
Ελέγχει κομβικούς τομείς όπως τα φάρμακα, η ηλεκτρονική παραγωγή, τα υφάσματα και τα μέταλλα.
Αντεπίθεση με κυρώσεις και εξαγωγικούς φραγμούς
Η κυβέρνηση Biden δεν περιορίστηκε σε ρητορική. Προχώρησε σε σκληρούς ελέγχους εξαγωγών υψηλής τεχνολογίας προς την Κίνα –με τη στήριξη της Ιαπωνίας και της Ολλανδίας– επιβάλλοντας φραγμούς στην εξαγωγή εργαλείων παραγωγής chips και εξειδικευμένου λογισμικού.
Ως αντίποινα, το Πεκίνο έθεσε εμπάργκο σε κρίσιμα μέταλλα όπως το γάλλιο και το γερμάνιο – υλικά απαραίτητα για στρατιωτικές και βιομηχανικές εφαρμογές.
Ο πρώην πρόεδρος Donald Trump έσπευσε να πανηγυρίσει τη συμφωνία για επανεκκίνηση των προμηθειών σπάνιων μαγνητών, όμως ο χρονικός περιορισμός των έξι μηνών μοιάζει με "βόμβα" με χρονοδιακόπτη.
Ήδη, η Ουάσιγκτον αντέδρασε στον αργό ρυθμό εφαρμογής της συμφωνίας, μπλοκάροντας εξαγωγές κρίσιμων τεχνολογιών όπως κινητήρες αεροσκαφών, λογισμικό και πρώτες ύλες όπως το αιθάνιο.
«Αν ξεσπάσει νέα ένταση, η Κίνα μπορεί να κλείσει ξανά τη στρόφιγγα. Και τότε η αμερικανική παραγωγή κινδυνεύει να παραλύσει», προειδοποιούν πηγές του Wall Street Journal.
Οικονομικός διπολισμός
Οι επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται και στις δύο χώρες αναγκάζονται πλέον να δημιουργούν παράλληλες εφοδιαστικές αλυσίδες. Όπως εξηγεί ο Eric Zheng, επικεφαλής του American Chamber of Commerce στη Σανγκάη:
«Οι εταιρείες αντιμετωπίζουν τις ΗΠΑ και την Κίνα ως δύο εντελώς διαφορετικούς κόσμους».
Ο πόλεμος ΗΠΑ–Κίνας περνά σε νέα, επικίνδυνη φάση.
Η εποχή των αθώων εμπορικών συγκρούσεων έχει παρέλθει. Οικονομικά «όπλα» στρατηγικής σημασίας έχουν μπει σε πλήρη χρήση.
Η παγκόσμια οικονομία ζει υπό την απειλή του «κουμπιού» των εξαγωγών – και αυτό το κουμπί το κρατούν δύο υπερδυνάμεις που δεν φοβούνται να το πατήσουν.
www.bankingnews.gr
Η ανακωχή που επετεύχθη πρόσφατα μεταξύ Ουάσιγκτον και Πεκίνου έφερε στην επιφάνεια την πιο τρομακτική πτυχή του σύγχρονου γεωοικονομικού ανταγωνισμού: το εμπόριο έχει μετατραπεί σε όπλο.
Το σκηνικό του παγκόσμιου εμπορικού πολέμου αλλάζει ριζικά.
Οι έλεγχοι επί των εξαγωγών και οι απαγορεύσεις σε κρίσιμες τεχνολογίες και υλικά αντικαθιστούν τους παραδοσιακούς δασμούς και τις συμφωνίες.
Η Κίνα και οι ΗΠΑ συγκρούονται για τον έλεγχο της παγκόσμιας οικονομικής ισχύος, με συνέπειες που απειλούν να «τινάξουν στον αέρα» τις εφοδιαστικές αλυσίδες, την παραγωγή και τη σταθερότητα ολόκληρων οικονομιών.
Όταν οι διαπραγματευτές των δύο υπερδυνάμεων συναντήθηκαν στο Λονδίνο, το διακύβευμα δεν ήταν οι κλασικές εμπορικές διαφωνίες. Ήταν η επιβίωση μιας εύθραυστης παγκόσμιας ισορροπίας που στηρίζεται σε στρατηγικά υλικά και τεχνολογική υπεροχή.
Ο «τεχνολογικός πόλεμος» έχει ήδη ξεκινήσει, δηλώνουν αναλυτές.
Η χρήση ελέγχων εξαγωγών, οι επιλεκτικές άδειες εξαγωγής και οι γεωπολιτικά υποκινούμενες εμπορικές πολιτικές οδηγούν σε ένα νέο μοντέλο Ψυχρού Πολέμου – αυτή τη φορά με «τσιπάκια» και μαγνήτες αντί για πυρηνικά.
ΗΠΑ: Όπλο η προηγμένη τεχνολογία – Κίνα: Όπλο οι σπάνιες γαίες
Η τεχνολογική υπεροχή των ΗΠΑ σε προηγμένα chips, λογισμικό και εξοπλισμό λιθογραφίας παραμένει το μεγαλύτερο της όπλο.
Αντίστοιχα, η Κίνα κατέχει το μονοπώλιο σε σπάνια μέταλλα και κρίσιμες πρώτες ύλες για ηλεκτρονικές και αμυντικές εφαρμογές.
Όπως αποκάλυψε η Wall Street Journal, το Πεκίνο συμφώνησε να επανεκκινήσει για έξι μήνες τις εξαγωγές σπάνιων μαγνητών προς τις ΗΠΑ, σε μια κίνηση αποκλιμάκωσης.
Όμως ο χρονικός περιορισμός υπογραμμίζει τη στρατηγική διάσταση του «ελέγχου πρώτων υλών» ως εργαλείου εκβιασμού.
«Η αβεβαιότητα είναι τεράστια», σημειώνει ο Alfredo Montufar-Helu του Conference Board.
«Η χρήση αυτών των μέτρων θυμίζει διαπραγματεύσεις στρατηγικής αποτροπής ανάμεσα σε πυρηνικές δυνάμεις», εξηγεί η Emily Benson της Minerva Technology Futures.
Η πανδημία ήταν το απόλυτο wake-up call. Η διακοπή της ροής εμπορευμάτων, η έλλειψη ημιαγωγών και εξοπλισμού, ακόμη και η εσωτερική διαμάχη στην Ευρώπη για μάσκες και αναπνευστήρες, αποκάλυψαν τη θανάσιμη εξάρτηση από την Κίνα.
Παρά τις προσπάθειες διαφοροποίησης της παραγωγής και δημιουργίας παράλληλων αλυσίδων, η Κίνα παραμένει ο «μεγάλος εργοδότης» της παγκόσμιας βιομηχανίας.
Ελέγχει κομβικούς τομείς όπως τα φάρμακα, η ηλεκτρονική παραγωγή, τα υφάσματα και τα μέταλλα.
Αντεπίθεση με κυρώσεις και εξαγωγικούς φραγμούς
Η κυβέρνηση Biden δεν περιορίστηκε σε ρητορική. Προχώρησε σε σκληρούς ελέγχους εξαγωγών υψηλής τεχνολογίας προς την Κίνα –με τη στήριξη της Ιαπωνίας και της Ολλανδίας– επιβάλλοντας φραγμούς στην εξαγωγή εργαλείων παραγωγής chips και εξειδικευμένου λογισμικού.
Ως αντίποινα, το Πεκίνο έθεσε εμπάργκο σε κρίσιμα μέταλλα όπως το γάλλιο και το γερμάνιο – υλικά απαραίτητα για στρατιωτικές και βιομηχανικές εφαρμογές.
Ο πρώην πρόεδρος Donald Trump έσπευσε να πανηγυρίσει τη συμφωνία για επανεκκίνηση των προμηθειών σπάνιων μαγνητών, όμως ο χρονικός περιορισμός των έξι μηνών μοιάζει με "βόμβα" με χρονοδιακόπτη.
Ήδη, η Ουάσιγκτον αντέδρασε στον αργό ρυθμό εφαρμογής της συμφωνίας, μπλοκάροντας εξαγωγές κρίσιμων τεχνολογιών όπως κινητήρες αεροσκαφών, λογισμικό και πρώτες ύλες όπως το αιθάνιο.
«Αν ξεσπάσει νέα ένταση, η Κίνα μπορεί να κλείσει ξανά τη στρόφιγγα. Και τότε η αμερικανική παραγωγή κινδυνεύει να παραλύσει», προειδοποιούν πηγές του Wall Street Journal.
Οικονομικός διπολισμός
Οι επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται και στις δύο χώρες αναγκάζονται πλέον να δημιουργούν παράλληλες εφοδιαστικές αλυσίδες. Όπως εξηγεί ο Eric Zheng, επικεφαλής του American Chamber of Commerce στη Σανγκάη:
«Οι εταιρείες αντιμετωπίζουν τις ΗΠΑ και την Κίνα ως δύο εντελώς διαφορετικούς κόσμους».
Ο πόλεμος ΗΠΑ–Κίνας περνά σε νέα, επικίνδυνη φάση.
Η εποχή των αθώων εμπορικών συγκρούσεων έχει παρέλθει. Οικονομικά «όπλα» στρατηγικής σημασίας έχουν μπει σε πλήρη χρήση.
Η παγκόσμια οικονομία ζει υπό την απειλή του «κουμπιού» των εξαγωγών – και αυτό το κουμπί το κρατούν δύο υπερδυνάμεις που δεν φοβούνται να το πατήσουν.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών