Δεν είναι η Τουρκία που γυρίζει προς τη Δύση… είναι η Δύση που στρέφεται προς την Τουρκία
Η Τουρκία έχει πρόσφατα κάνει μια σειρά από βήματα που μοιάζουν με μια αναδιάταξη προς τη Δύση.
Μείωσε τις εισαγωγές ρωσικού πετρελαίου και φυσικού αερίου, εξετάζει την πιθανότητα συνεργασίας με τις ΗΠΑ και τη Νότια Κορέα για τη δημιουργία ενός δεύτερου πυρηνικού σταθμού, ενώ έχει παραγγείλει Eurofighter αξίας 8 δισ. λιρών (10,5 δισ. δολάρια) από το Ηνωμένο Βασίλειο και έχει υπογράψει συμφωνίες για την ανάπτυξη drones με τις βρετανικές BAE Systems Plc και την ιταλική Leonardo SpA.
Αλλά αυτό δεν είναι η Τουρκία που γυρίζει προς τη Δύση… είναι η Δύση που στρέφεται προς την Τουρκία, επειδή ο Donald Trump βρίσκεται στον Λευκό Οίκο, σύμφωνα με ανάλυση του Bloomberg.
Πολύ απλά, τώρα χρειάζονται την Τουρκία τουλάχιστον όσο η Τουρκία τους χρειάζεται.
Ο ρόλος Trump
Ο Trump πάντα τα πήγαινε καλά με τον τούρκο ομόλογό του, Recep Tayyip Erdoğan, καθώς είναι ο τύπος του ισχυρού ηγέτη που αρέσει στον Αμερικανό πρόεδρο, με κοινή εχθρότητα προς την παλαιά φιλελεύθερη τάξη.
Η Τουρκία είναι επίσης ένας όλο και πιο σημαντικός και ικανός γεωπολιτικός παίκτης, ικανός να συμβάλει στην υλοποίηση των νικών του Trump στη Συρία, τη Γάζα, τον Καύκασο και άλλες περιοχές.
Αυτή η αμοιβαία εκτίμηση είναι προφανής. Στο Οβάλ Γραφείο, ο Erdoğan λαμβάνει σεβασμό αντί για αδιαφορία ή, το χειρότερο, για κηρύγματα σχετικά με την καταστροφή της δημοκρατίας και της ελευθερίας του λόγου στην Τουρκία.
Παρόμοια με την περίπτωση του Mohammed Bin Salman, του Σαουδάραβα ηγέτη, που επισκέπτεται την Ουάσιγκτον την επόμενη εβδομάδα, ο Erdoğan δεν προσκλήθηκε κατά τη διάρκεια της διακυβέρνησης Joe Biden, καθώς — και πολύ σωστά — δεν ταιριάζει με την αξιακή εξωτερική πολιτική που προσπαθούσε να επαναφέρει η κυβέρνηση Biden.
Οι κρίσιμες συναντήσεις
Αντίθετα, ο Trump και ο Erdoğan έχουν ήδη συναντηθεί δύο φορές φέτος και φαίνεται να πηγαίνουν καλά. Μερικές μέρες μετά την πρώτη τους συνάντηση στη σύνοδο του ΝΑΤΟ τον Ιούνιο, το Υπουργείο Δικαιοσύνης των ΗΠΑ άφησε να πέσουν οι κατηγορίες για δωροδοκία κατά ενός Τούρκου εργολάβου που κατηγορούνταν για χειραγώγηση συμβολαίων του ΝΑΤΟ.
Στη συνάντησή τους τον Σεπτέμβριο στον Λευκό Οίκο, οι δύο ηγέτες χαμογελούσαν καθώς υπέγραφαν μια συμφωνία αξίας 43 δισ. δολαρίων για την Τουρκία να αγοράσει υγροποιημένο φυσικό αέριο από τις ΗΠΑ.
Παρά τις εντάσεις γύρω από την κατοχή των ρωσικών συστημάτων αεράμυνας S-400 από την Τουρκία, υπήρξαν επίσης ενδείξεις ότι οι δύο πλευρές πιστεύουν πως μια λύση είναι στον ορίζοντα.
Η θέση της Ευρώπης
Ο Erdoğan αγαπιέται λιγότερο στην Ευρώπη, αλλά είναι πιο αναγκαίος από ποτέ.
Η Τουρκία έχει εξετάσει την αγορά Eurofighter για να διαφοροποιήσει την αεροπορία της τουλάχιστον από το 2022.
Ωστόσο, μέχρι πρόσφατα, η Γερμανία — που είναι μέλος του κοινοπρακτικού σχήματος που κατασκευάζει τα αεροσκάφη — είχε μπλοκάρει την πώληση.
Αρχικά, το μπλοκάρισμα οφειλόταν κυρίως στις στρατιωτικές επιχειρήσεις της Τουρκίας στη Συρία, και πρόσφατα λόγω της υποχώρησης της Τουρκίας από τη δημοκρατία.
Τώρα, το βέτο έχει αρθεί, επειδή η Ευρώπη βρίσκεται υπό πίεση από τη γεωπολιτική κατάσταση, και σίγουρα όχι λόγω βελτιώσεων στη δημοκρατία της Τουρκίας.
Ο ρόλος του Putin
Το κλειδί για την αυτοπεποίθηση του Erdoğan να συνεχίζει την καταστολή είναι ότι υπήρξε ο μεγαλύτερος κερδισμένος από την ατυχέστατη απόφαση του Vladimir Putin να εισβάλει στην Ουκρανία. Αυτό τον έκανε αναπόσπαστο για τη Δύση.
Η Τουρκία δεν θέλει η Ρωσία, αντίπαλος για την κυριαρχία στη Μαύρη Θάλασσα, να αποκτήσει περισσότερα λιμάνια ή ακτές, οπότε έχει σιωπηλά βοηθήσει στην εξοπλιστική υποστήριξη της Ουκρανίας.
Παράλληλα, έχει αρνηθεί να συμμετάσχει στις δυτικές κυρώσεις, επιτρέποντάς της να επωφεληθεί από αυτές, αγοράζοντας ρωσικό πετρέλαιο σε έκπτωση και λειτουργώντας ως σημείο διέλευσης για το ρωσικό εμπόριο.
Αυτό υπήρξε η τύχη που χρειαζόταν ο Erdoğan σε μια εποχή ακραίας οικονομικής λιτότητας και αυξανόμενης δημοτικότητας στην Τουρκία.
Η ευκαιρία που δημιουργήθηκε από την ρωσική επιθετικότητα δημιούργησε οικονομικό χώρο για μια νέα ομάδα χρηματοοικονομικών συμβούλων να μειώσει τον πληθωρισμό από 80% τον Αύγουστο του 2022 σε 33% τον περασμένο μήνα, ενώ η ανάπτυξη διατηρείται γύρω από το 4% έως 5%.
Το πεδίο του Erdogan
Η προσοχή της Ρωσίας στην Ουκρανία άφησε χώρο για τον Erdoğan να διευκολύνει την πτώση του πελάτη του Putin στη Συρία, του πρώην προέδρου Bashar al-Assad. Αυτό είχε πολλαπλά οφέλη.
Πρώτον, όπως μου είπε ο πρώην Τούρκος διπλωμάτης Sinan Ulgen, απέσπασε την επιρροή που είχε ο Putin στον Erdoğan μέσω της ικανότητάς του να προκαλεί νέες ροές προσφύγων στην Τουρκία οποιαδήποτε στιγμή, όπως για παράδειγμα με τις επιθέσεις στο Ιντλίμπ της Βόρειας Συρίας.
Δεύτερον, ελάφρυνε το πρόβλημα των Κούρδων στην Τουρκία, μειώνοντας τη θέση των Κούρδων μαχητών στη Βόρεια Συρία.
Αυτό επέτρεψε στον Erdoğan να αναδιοργανώσει τη βάση του πολιτικού του στηρίγματος στην Τουρκία, κάνοντάς συμφιλίωση με την κουρδική μειονότητα της Τουρκίας, και πιθανόν να τερματίσει 40 χρόνια εσωτερικής σύγκρουσης, προσελκύοντας ευγνώμονες ψήφους Κούρδων στις εκλογές.
Χάθηκαν οι ευκαιρίες
Ο Ulgen, σήμερα διευθυντής του Ινστιτούτου Εξωτερικής Πολιτικής EDAM στην Κωνσταντινούπολη, πιστεύει ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση σπατάλησε την ευκαιρία να κρατήσει την Τουρκία στο στρατόπεδο των δημοκρατιών όταν ενθάρρυνε τον Erdoğan να πληροί τα κριτήρια για να ξεκινήσουν οι διαπραγματεύσεις ένταξης το 2005, μόνο για να σταματήσουν αργότερα οι διαπραγματεύσεις λόγω εμποδίων από τη Γαλλία, την Κύπρο και άλλες χώρες.
Η ωμή αλήθεια, όμως, είναι ότι η Ευρώπη και οι ΗΠΑ πρέπει να συνεργαστούν με τον Erdoğan.
Η Τουρκία, με την τοποθεσία της και τον έλεγχο της πρόσβασης στη Μαύρη Θάλασσα, είναι στρατηγικά πιο σημαντική από ποτέ. Διαθέτει μεγάλη στρατιωτική δύναμη, έναν εκτεταμένο και εξελιγμένο βιομηχανικό τομέα όπλων, καθώς και ένα εργατικό δυναμικό και βιομηχανική βάση που αυξάνεται σε αξία για τις ίδιο στασιμότητας και την γήρανση των ευρωπαϊκών οικονομιών.
Αναζητείται μια… θέση
Η Ευρώπη χρειάζεται μια ενιαία στρατηγική για να συνεργαστεί με τον Erdoğan, και πρέπει να μάθει από τη δική του σχέση με τον Putin.
Οι δύο ηγέτες κατάφεραν να διαχωρίσουν τις διαφορές τους, περιορίζοντας τις σοβαρές συγκρούσεις συμφερόντων – από τη Συρία μέχρι τον Καύκασο και την Ουκρανία – ενώ συνεργάζονται στενά σε άλλους τομείς.
Αυτό μπορεί να γίνει, και πρέπει να γίνει, διότι ο Erdoğan θέλει επίσης να μειώσει την εξάρτησή του από τη Ρωσία και δεν θα είναι στην εξουσία για πάντα.
Ταυτόχρονα, η Ευρώπη πρέπει να στηρίξει την πολύ μεγάλη δημοκρατική αντιπολίτευση της Τουρκίας σε αυτή τη δύσκολη περίοδο καταστολής.
www.bankingnews.gr
Μείωσε τις εισαγωγές ρωσικού πετρελαίου και φυσικού αερίου, εξετάζει την πιθανότητα συνεργασίας με τις ΗΠΑ και τη Νότια Κορέα για τη δημιουργία ενός δεύτερου πυρηνικού σταθμού, ενώ έχει παραγγείλει Eurofighter αξίας 8 δισ. λιρών (10,5 δισ. δολάρια) από το Ηνωμένο Βασίλειο και έχει υπογράψει συμφωνίες για την ανάπτυξη drones με τις βρετανικές BAE Systems Plc και την ιταλική Leonardo SpA.
Αλλά αυτό δεν είναι η Τουρκία που γυρίζει προς τη Δύση… είναι η Δύση που στρέφεται προς την Τουρκία, επειδή ο Donald Trump βρίσκεται στον Λευκό Οίκο, σύμφωνα με ανάλυση του Bloomberg.
Πολύ απλά, τώρα χρειάζονται την Τουρκία τουλάχιστον όσο η Τουρκία τους χρειάζεται.
Ο ρόλος Trump
Ο Trump πάντα τα πήγαινε καλά με τον τούρκο ομόλογό του, Recep Tayyip Erdoğan, καθώς είναι ο τύπος του ισχυρού ηγέτη που αρέσει στον Αμερικανό πρόεδρο, με κοινή εχθρότητα προς την παλαιά φιλελεύθερη τάξη.
Η Τουρκία είναι επίσης ένας όλο και πιο σημαντικός και ικανός γεωπολιτικός παίκτης, ικανός να συμβάλει στην υλοποίηση των νικών του Trump στη Συρία, τη Γάζα, τον Καύκασο και άλλες περιοχές.
Αυτή η αμοιβαία εκτίμηση είναι προφανής. Στο Οβάλ Γραφείο, ο Erdoğan λαμβάνει σεβασμό αντί για αδιαφορία ή, το χειρότερο, για κηρύγματα σχετικά με την καταστροφή της δημοκρατίας και της ελευθερίας του λόγου στην Τουρκία.
Παρόμοια με την περίπτωση του Mohammed Bin Salman, του Σαουδάραβα ηγέτη, που επισκέπτεται την Ουάσιγκτον την επόμενη εβδομάδα, ο Erdoğan δεν προσκλήθηκε κατά τη διάρκεια της διακυβέρνησης Joe Biden, καθώς — και πολύ σωστά — δεν ταιριάζει με την αξιακή εξωτερική πολιτική που προσπαθούσε να επαναφέρει η κυβέρνηση Biden.
Οι κρίσιμες συναντήσεις
Αντίθετα, ο Trump και ο Erdoğan έχουν ήδη συναντηθεί δύο φορές φέτος και φαίνεται να πηγαίνουν καλά. Μερικές μέρες μετά την πρώτη τους συνάντηση στη σύνοδο του ΝΑΤΟ τον Ιούνιο, το Υπουργείο Δικαιοσύνης των ΗΠΑ άφησε να πέσουν οι κατηγορίες για δωροδοκία κατά ενός Τούρκου εργολάβου που κατηγορούνταν για χειραγώγηση συμβολαίων του ΝΑΤΟ.
Στη συνάντησή τους τον Σεπτέμβριο στον Λευκό Οίκο, οι δύο ηγέτες χαμογελούσαν καθώς υπέγραφαν μια συμφωνία αξίας 43 δισ. δολαρίων για την Τουρκία να αγοράσει υγροποιημένο φυσικό αέριο από τις ΗΠΑ.
Παρά τις εντάσεις γύρω από την κατοχή των ρωσικών συστημάτων αεράμυνας S-400 από την Τουρκία, υπήρξαν επίσης ενδείξεις ότι οι δύο πλευρές πιστεύουν πως μια λύση είναι στον ορίζοντα.
Η θέση της Ευρώπης
Ο Erdoğan αγαπιέται λιγότερο στην Ευρώπη, αλλά είναι πιο αναγκαίος από ποτέ.
Η Τουρκία έχει εξετάσει την αγορά Eurofighter για να διαφοροποιήσει την αεροπορία της τουλάχιστον από το 2022.
Ωστόσο, μέχρι πρόσφατα, η Γερμανία — που είναι μέλος του κοινοπρακτικού σχήματος που κατασκευάζει τα αεροσκάφη — είχε μπλοκάρει την πώληση.
Αρχικά, το μπλοκάρισμα οφειλόταν κυρίως στις στρατιωτικές επιχειρήσεις της Τουρκίας στη Συρία, και πρόσφατα λόγω της υποχώρησης της Τουρκίας από τη δημοκρατία.
Τώρα, το βέτο έχει αρθεί, επειδή η Ευρώπη βρίσκεται υπό πίεση από τη γεωπολιτική κατάσταση, και σίγουρα όχι λόγω βελτιώσεων στη δημοκρατία της Τουρκίας.
Ο ρόλος του Putin
Το κλειδί για την αυτοπεποίθηση του Erdoğan να συνεχίζει την καταστολή είναι ότι υπήρξε ο μεγαλύτερος κερδισμένος από την ατυχέστατη απόφαση του Vladimir Putin να εισβάλει στην Ουκρανία. Αυτό τον έκανε αναπόσπαστο για τη Δύση.
Η Τουρκία δεν θέλει η Ρωσία, αντίπαλος για την κυριαρχία στη Μαύρη Θάλασσα, να αποκτήσει περισσότερα λιμάνια ή ακτές, οπότε έχει σιωπηλά βοηθήσει στην εξοπλιστική υποστήριξη της Ουκρανίας.
Παράλληλα, έχει αρνηθεί να συμμετάσχει στις δυτικές κυρώσεις, επιτρέποντάς της να επωφεληθεί από αυτές, αγοράζοντας ρωσικό πετρέλαιο σε έκπτωση και λειτουργώντας ως σημείο διέλευσης για το ρωσικό εμπόριο.
Αυτό υπήρξε η τύχη που χρειαζόταν ο Erdoğan σε μια εποχή ακραίας οικονομικής λιτότητας και αυξανόμενης δημοτικότητας στην Τουρκία.
Η ευκαιρία που δημιουργήθηκε από την ρωσική επιθετικότητα δημιούργησε οικονομικό χώρο για μια νέα ομάδα χρηματοοικονομικών συμβούλων να μειώσει τον πληθωρισμό από 80% τον Αύγουστο του 2022 σε 33% τον περασμένο μήνα, ενώ η ανάπτυξη διατηρείται γύρω από το 4% έως 5%.
Το πεδίο του Erdogan
Η προσοχή της Ρωσίας στην Ουκρανία άφησε χώρο για τον Erdoğan να διευκολύνει την πτώση του πελάτη του Putin στη Συρία, του πρώην προέδρου Bashar al-Assad. Αυτό είχε πολλαπλά οφέλη.
Πρώτον, όπως μου είπε ο πρώην Τούρκος διπλωμάτης Sinan Ulgen, απέσπασε την επιρροή που είχε ο Putin στον Erdoğan μέσω της ικανότητάς του να προκαλεί νέες ροές προσφύγων στην Τουρκία οποιαδήποτε στιγμή, όπως για παράδειγμα με τις επιθέσεις στο Ιντλίμπ της Βόρειας Συρίας.
Δεύτερον, ελάφρυνε το πρόβλημα των Κούρδων στην Τουρκία, μειώνοντας τη θέση των Κούρδων μαχητών στη Βόρεια Συρία.
Αυτό επέτρεψε στον Erdoğan να αναδιοργανώσει τη βάση του πολιτικού του στηρίγματος στην Τουρκία, κάνοντάς συμφιλίωση με την κουρδική μειονότητα της Τουρκίας, και πιθανόν να τερματίσει 40 χρόνια εσωτερικής σύγκρουσης, προσελκύοντας ευγνώμονες ψήφους Κούρδων στις εκλογές.
Χάθηκαν οι ευκαιρίες
Ο Ulgen, σήμερα διευθυντής του Ινστιτούτου Εξωτερικής Πολιτικής EDAM στην Κωνσταντινούπολη, πιστεύει ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση σπατάλησε την ευκαιρία να κρατήσει την Τουρκία στο στρατόπεδο των δημοκρατιών όταν ενθάρρυνε τον Erdoğan να πληροί τα κριτήρια για να ξεκινήσουν οι διαπραγματεύσεις ένταξης το 2005, μόνο για να σταματήσουν αργότερα οι διαπραγματεύσεις λόγω εμποδίων από τη Γαλλία, την Κύπρο και άλλες χώρες.
Η ωμή αλήθεια, όμως, είναι ότι η Ευρώπη και οι ΗΠΑ πρέπει να συνεργαστούν με τον Erdoğan.
Η Τουρκία, με την τοποθεσία της και τον έλεγχο της πρόσβασης στη Μαύρη Θάλασσα, είναι στρατηγικά πιο σημαντική από ποτέ. Διαθέτει μεγάλη στρατιωτική δύναμη, έναν εκτεταμένο και εξελιγμένο βιομηχανικό τομέα όπλων, καθώς και ένα εργατικό δυναμικό και βιομηχανική βάση που αυξάνεται σε αξία για τις ίδιο στασιμότητας και την γήρανση των ευρωπαϊκών οικονομιών.
Αναζητείται μια… θέση
Η Ευρώπη χρειάζεται μια ενιαία στρατηγική για να συνεργαστεί με τον Erdoğan, και πρέπει να μάθει από τη δική του σχέση με τον Putin.
Οι δύο ηγέτες κατάφεραν να διαχωρίσουν τις διαφορές τους, περιορίζοντας τις σοβαρές συγκρούσεις συμφερόντων – από τη Συρία μέχρι τον Καύκασο και την Ουκρανία – ενώ συνεργάζονται στενά σε άλλους τομείς.
Αυτό μπορεί να γίνει, και πρέπει να γίνει, διότι ο Erdoğan θέλει επίσης να μειώσει την εξάρτησή του από τη Ρωσία και δεν θα είναι στην εξουσία για πάντα.
Ταυτόχρονα, η Ευρώπη πρέπει να στηρίξει την πολύ μεγάλη δημοκρατική αντιπολίτευση της Τουρκίας σε αυτή τη δύσκολη περίοδο καταστολής.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών