Στις 13 και 14/1 μόλις αποφεύχθηκε μια, ακόμη, ενεργειακή κρίση στη χώρα!
Το Σαββατοκύριακο που μας πέρασε, λειτούργησε «πυροσβεστικά», αλλά αποτελεσματικά, μια βραχυπρόθεσμη λύση στο πρόβλημα της αυξημένης ανάγκης για φυσικό αέριο. Φέτος, μετά το περσινό «πάθημα» επιλέχθηκε η λύση της ενοικίασης ενός πλοίου LNG που «περίμενε» δίπλα στη Ρεβυθούσα ως επιπλέον αποθηκευτικός χώρος. Το υπό Αλγερινή σημαία «RAMDANE ABANE» άραξε 2-3 μέρες μετά τα Χριστούγεννα. Στις 13 και 14 Ιανουαρίου όταν «ζόρισαν τα πράγματα» έδωσε τη λύση. Ας δούμε, όμως, την ιστορία από την αρχή.
Η έλλειψη αποθηκευτικών χώρων συνιστά το αδύνατο σημείο του Ελληνικού Συστήματος Φυσικού Αερίου (ΕΣΦΑ). Κάθε φορά που ένα παρατεταμένο κύμα κακοκαιρίας, συνοδευομένο από χαμηλές θερμοκρασίες, πλήττει την Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη, το σύστημα φυσικού αερίου της Χώρας δοκιμάζεται ως αποτέλεσμα αλυσιδωτών εξωτερικών αλλά και εσωτερικών παραγόντων. Πιο αναλυτικά, όταν το κρύο διαρκεί μέρες τότε η Τουρκική BOTAS - το αντίστοιχο της ΔΕΣΦΑ – μειώνει και συνήθως παύει να παραδίδει ποσότητες φυσικού αερίου μέσω του διασυνδετηρίου αγωγού Ελλάδας – Τουρκίας που εισέρχεται στο Ελληνικό έδαφος στους Κήπους του Έβρου. Το αέριο της BOTAS είναι κυρίως προέλευσης Αζερμπαϊτζάν.
Οι Τούρκοι προτιμούν - και καλά κάνουν - να καλύπτουν κατά το δυνατόν τις δικές τους υψηλές ανάγκες για θέρμανση και παραγωγή ηλεκτρικού ρεύματος και «αγνοούν» τις ανάγκες του γείτονα.
Το τελευταίο χρονικό διάστημα διέκοψαν τελείως τη ροή φυσικού αερίου το βράδυ της 10ης Ιανουαρίου 2018 και επανεκκίνησαν τις παραδόσεις το βράδυ της 14ης Ιανουαρίου.
Την ίδια περίοδο, οι ποσότητες φυσικού αερίου προέλευσης Ρωσίας, μέσω Βουλγαρίας με σημείο εισόδου τον Προμαχώνα στα Ελληνοβουλγαρικά σύνορα, παρέμεναν ικανοποιητικές μεν, αλλά όχι επαρκείς για με τις υψηλές ανάγκες της χώρας μας λόγω του ισχυρού ψύχους. Η αιτία είναι η εύκολα κατανοητή. Ο αγωγός που «κατεβαίνει» από Βορρά, τροφοδοτεί και άλλες χώρες της Ανατολικής Ευρώπης (Ρουμανία , Βουλγαρία κ.λπ.) που και αυτές πλήττονταν την ίδια περίοδο από πολικές θερμοκρασίες και παρουσίαζαν ιδιαίτερα υψηλές καταναλώσεις, με αποτέλεσμα να μην «περισσεύει» επιπλέον αέριο για την Ελλάδα.
Ρεβυθούσα: Η 3η πύλη εισόδου φυσικού αερίου
Στη Χώρα μας, η τρίτη πύλη εισόδου φυσικού αερίου είναι η Ρεβυθούσα. Εκεί το αέριο φθάνει δια θαλάσσης από την Αλγερία, υπό την μορφή υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) και στη συνέχεια αεριοποιείται στις εκεί εγκαταστάσεις και εγχέεται στο εθνικό σύστημα. Η Ρεθυθούσα είναι η μόνη εγκατάσταση που διαθέτει δυνατότητες αποθήκευσης ποσοτήτων LNG (δύο δεξαμενές), ικανών να λειτουργούν ως «μαξιλάρι ασφαλείας». Οι σημερινές δυνατότητες αποθήκευσης ανέρχονται σε 130.000 κ.μ. LNG, ενώ από το 2012 κατασκευάζεται και η τρίτη δεξαμενή χωρητικότητας 95.000 κ.μ., που με την έναρξη της λειτουργίας της θα αμβλύνει σημαντικά το πρόβλημα αποθήκευσης. Δυστυχώς αν και η δεξαμενή αρχικά σχεδιαζόταν να ολοκληρωθεί το φθινόπωρο του 2015, κάτι τέτοιο τελικά φαίνεται ότι θα επιτευχθεί το επόμενο φθινόπωρο και συνεπώς η δεξαμενή θα καταστεί διαθέσιμη για την επόμενη χειμερινή περίοδο.
Η μη έγκαιρη αναβάθμιση της Ρεβυθούσας που πέραν της τρίτης δεξαμενής, περιλαμβάνει την αναβάθμιση των λιμενικών εγκαταστάσεων για την υποδοχή πλοίων LNG μεγαλύτερης χωρητικότητας, την περαιτέρω αύξηση του ρυθμού αεριοποίησης του LNG και την αναβάθμιση του μετρητικού σταθμού, οδηγεί σε απώλεια εσόδων και κυρίως στην επιβάρυνση, με σημαντικό επιπλέον κόστος, της ελληνικής οικονομίας και των ελληνικών επιχειρήσεων γενικότερα. Η όλη αναβάθμιση προϋπολογίζεται στα €147 εκ., όταν μόνο πέρυσι, η παρατεταμένη κακοκαιρία κόστισε στη ΔΕΗ €70 εκ. Το πρόσθετο κόστος αφορά κυρίως το επιπλέον κόστος καύσης πετρελαίου, αντί φυσικού αερίου, στις μονάδες ηλεκτροπαραγωγής διπλού καυσίμου, καθώς και τις πολύ ακριβές εισαγωγές ηλεκτρικού ρεύματος από γειτονικές χώρες για την κάλυψη των εγχωρίων αναγκών κ.λπ.
Υπάρχουν και πολλά άλλα κόστη που δύσκολα υπολογίζονται. Τέτοια είναι η υπερεκμετάλλευση των υδατίνων αποθεμάτων των ταμιευτήρων των υδροηλεκτρικών εργοστασίων για τη παραγωγή ηλεκτρικού ρεύματος, που τελικά έλειψαν την καλοκαιρινή περίοδο από τη γεωργία, η απώλεια των ευκαιριών των ιδιωτών παραγωγών ηλεκτρικού ρεύματος με καύση φυσικού αερίου να κάνουν αυτοί εξαγωγές σε γειτονικές χώρες, όπως η Αλβανία και τα Σκόπια που «διψούσαν» για ηλεκτρική ενεργεία τις περιόδους του ψύχους, το κόστος διακοπής της παροχής φυσικού αερίου προς την υπόλοιπη βιομηχανία λόγω των παρατεταμένης κήρυξης καταστάσεων ενεργειακού συναγερμού κ.λπ. Τις ευκαιρίες εξαγωγών ρεύματος σε εξαιρετικά υψηλές τιμές προς Ελλάδα κυρίως, Αλβανία και Σκόπια τις εκμεταλλεύτηκαν Ιταλοί, Τούρκοι και Βούλγαροι. Η καθυστέρηση των έργων της Ρεβυθούσας πληρώνεται ακριβά και από όλους τους Έλληνες, αφού τελικά το επιπλέον κόστος της ΔΕΗ βάρυνε τους λογαριασμούς ρεύματος των ιδιωτών καταναλωτών.
H οριστική λύση στο πρόβλημα
Η αναβάθμιση της Ρεβυθούσας αποτελεί τη μεσοπρόθεσμη λύση. Η μακροπρόθεσμη λύση, που πραγματικά θα παρέχει πλήρη ενεργειακή ασφάλεια στη χώρα, αλλά και την πλήρη δυνατότητα εκμετάλλευσης κάθε ευκαιρίας παραγωγής και εξαγωγής ρεύματος που προέρχεται από καύση φυσικού αερίου, συνιστά η αξιοποίηση και η εκμετάλλευση ως αποθηκευτικού χώρου του κενού κοιτάσματος πετρελαίου της Νότιας Καβάλας στην περιοχή του Πρίνου. Μία τέτοια επένδυση - εκτιμωμένου ύψους €400 εκ.- που είναι πολύ κοντά στην όδευση του υπό κατασκευή αγωγού TAP, μπορεί να παρέχει τη δυνατότητα αποθήκευσης μέχρι και 525 εκ. κ. μ. φυσικού αέριου, θα λύσει πλήρως το πρόβλημα της ενεργειακής ασφάλειας της χώρας, αλλά ταυτόχρονα θα καταστήσει την Ελλάδα ρυθμιστή αποθεμάτων φυσικού αερίου σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
Το «RAMDANE ABANE» σώζει την παρτίδα
Το Σαββατοκύριακο που μας πέρασε, λειτούργησε «πυροσβεστικά» αλλά αποτελεσματικά μια άλλη βραχυπρόθεσμη λύση. Φέτος, μετά το περσινό «πάθημα» επιλέχθηκε η λύση της ενοικίασης ενός πλοίου LNG που «περιμένει» δίπλα στη Ρεβυθούσα ως επιπλέον αποθηκευτικός χώρος. Πράγματι 2-3 μέρες μετά τα Χριστούγεννα έφτασε το υπό Αλγερινή σημαία «RAMDANE ABANE» που στις 13 και 14 Ιανουαρίου όταν «ζόρισαν τα πράγματα» έδωσε τη λύση. Η παράθεση της στάθμης των αποθεμάτων LNG στη Ρεβυθούσα, το πρωί των τελευταίων 7 ημερών μιλάει από μόνη της: 10/1: 95.486 κ.μ., 11/1: 80.384 κ.μ., 12/1: 62.813 κ.μ., 13/1: 47.344 κ.μ.. 14/1: 50 491 κ.μ. 15/1: 105.616 κ.μ. και 16/1: 122 978 κ.μ.
Το «RAMDANE ABANE» εκφόρτωσε σύμφωνα με τα στοιχεία της ΔΕΣΦΑ, 38.500 κ.μ. στις 13/1 και 60.300 κ.μ. στις 14/1 και «έσωσε τη παρτίδα». Το κόστος της ενοικίασης για φέτος υπολογίζεται σε €6 εκ. Εξαιρετικά χαμηλό συγκρινόμενο με τις περσινές «ζημίες». Αλλά ας είναι καλά ο έλληνας καταναλωτής και η ελληνική οικονομία αφού φαίνεται ότι για κάποιους ακόμη αντέχουν.
Ας ευχηθούμε την ολοκλήρωση, επιτέλους, και την έναρξη χρήσης της τρίτης δεξαμενής για το χειμώνα 2018 - 2019 και την ταχεία δρομολόγηση των διαδικασιών για την εκμετάλλευση της υπόγειας φυσικής δεξαμενής της Νότιας Καβάλας, που σημειωτέον ανήκει στο ΤΑΙΠΕΔ και αποτελεί κρατική ανεκμετάλλευτη περιουσία που «καρτερικά περιμένει» την αξιοποίησή της.
Τάσος Τσιπλάκος - Σύμβουλος Στρατηγικής
C4I Strategy Consultants
www.bankingnews.gr
Η έλλειψη αποθηκευτικών χώρων συνιστά το αδύνατο σημείο του Ελληνικού Συστήματος Φυσικού Αερίου (ΕΣΦΑ). Κάθε φορά που ένα παρατεταμένο κύμα κακοκαιρίας, συνοδευομένο από χαμηλές θερμοκρασίες, πλήττει την Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη, το σύστημα φυσικού αερίου της Χώρας δοκιμάζεται ως αποτέλεσμα αλυσιδωτών εξωτερικών αλλά και εσωτερικών παραγόντων. Πιο αναλυτικά, όταν το κρύο διαρκεί μέρες τότε η Τουρκική BOTAS - το αντίστοιχο της ΔΕΣΦΑ – μειώνει και συνήθως παύει να παραδίδει ποσότητες φυσικού αερίου μέσω του διασυνδετηρίου αγωγού Ελλάδας – Τουρκίας που εισέρχεται στο Ελληνικό έδαφος στους Κήπους του Έβρου. Το αέριο της BOTAS είναι κυρίως προέλευσης Αζερμπαϊτζάν.
Οι Τούρκοι προτιμούν - και καλά κάνουν - να καλύπτουν κατά το δυνατόν τις δικές τους υψηλές ανάγκες για θέρμανση και παραγωγή ηλεκτρικού ρεύματος και «αγνοούν» τις ανάγκες του γείτονα.
Το τελευταίο χρονικό διάστημα διέκοψαν τελείως τη ροή φυσικού αερίου το βράδυ της 10ης Ιανουαρίου 2018 και επανεκκίνησαν τις παραδόσεις το βράδυ της 14ης Ιανουαρίου.
Την ίδια περίοδο, οι ποσότητες φυσικού αερίου προέλευσης Ρωσίας, μέσω Βουλγαρίας με σημείο εισόδου τον Προμαχώνα στα Ελληνοβουλγαρικά σύνορα, παρέμεναν ικανοποιητικές μεν, αλλά όχι επαρκείς για με τις υψηλές ανάγκες της χώρας μας λόγω του ισχυρού ψύχους. Η αιτία είναι η εύκολα κατανοητή. Ο αγωγός που «κατεβαίνει» από Βορρά, τροφοδοτεί και άλλες χώρες της Ανατολικής Ευρώπης (Ρουμανία , Βουλγαρία κ.λπ.) που και αυτές πλήττονταν την ίδια περίοδο από πολικές θερμοκρασίες και παρουσίαζαν ιδιαίτερα υψηλές καταναλώσεις, με αποτέλεσμα να μην «περισσεύει» επιπλέον αέριο για την Ελλάδα.
Ρεβυθούσα: Η 3η πύλη εισόδου φυσικού αερίου
Στη Χώρα μας, η τρίτη πύλη εισόδου φυσικού αερίου είναι η Ρεβυθούσα. Εκεί το αέριο φθάνει δια θαλάσσης από την Αλγερία, υπό την μορφή υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) και στη συνέχεια αεριοποιείται στις εκεί εγκαταστάσεις και εγχέεται στο εθνικό σύστημα. Η Ρεθυθούσα είναι η μόνη εγκατάσταση που διαθέτει δυνατότητες αποθήκευσης ποσοτήτων LNG (δύο δεξαμενές), ικανών να λειτουργούν ως «μαξιλάρι ασφαλείας». Οι σημερινές δυνατότητες αποθήκευσης ανέρχονται σε 130.000 κ.μ. LNG, ενώ από το 2012 κατασκευάζεται και η τρίτη δεξαμενή χωρητικότητας 95.000 κ.μ., που με την έναρξη της λειτουργίας της θα αμβλύνει σημαντικά το πρόβλημα αποθήκευσης. Δυστυχώς αν και η δεξαμενή αρχικά σχεδιαζόταν να ολοκληρωθεί το φθινόπωρο του 2015, κάτι τέτοιο τελικά φαίνεται ότι θα επιτευχθεί το επόμενο φθινόπωρο και συνεπώς η δεξαμενή θα καταστεί διαθέσιμη για την επόμενη χειμερινή περίοδο.
Υπάρχουν και πολλά άλλα κόστη που δύσκολα υπολογίζονται. Τέτοια είναι η υπερεκμετάλλευση των υδατίνων αποθεμάτων των ταμιευτήρων των υδροηλεκτρικών εργοστασίων για τη παραγωγή ηλεκτρικού ρεύματος, που τελικά έλειψαν την καλοκαιρινή περίοδο από τη γεωργία, η απώλεια των ευκαιριών των ιδιωτών παραγωγών ηλεκτρικού ρεύματος με καύση φυσικού αερίου να κάνουν αυτοί εξαγωγές σε γειτονικές χώρες, όπως η Αλβανία και τα Σκόπια που «διψούσαν» για ηλεκτρική ενεργεία τις περιόδους του ψύχους, το κόστος διακοπής της παροχής φυσικού αερίου προς την υπόλοιπη βιομηχανία λόγω των παρατεταμένης κήρυξης καταστάσεων ενεργειακού συναγερμού κ.λπ. Τις ευκαιρίες εξαγωγών ρεύματος σε εξαιρετικά υψηλές τιμές προς Ελλάδα κυρίως, Αλβανία και Σκόπια τις εκμεταλλεύτηκαν Ιταλοί, Τούρκοι και Βούλγαροι. Η καθυστέρηση των έργων της Ρεβυθούσας πληρώνεται ακριβά και από όλους τους Έλληνες, αφού τελικά το επιπλέον κόστος της ΔΕΗ βάρυνε τους λογαριασμούς ρεύματος των ιδιωτών καταναλωτών.
H οριστική λύση στο πρόβλημα
Η αναβάθμιση της Ρεβυθούσας αποτελεί τη μεσοπρόθεσμη λύση. Η μακροπρόθεσμη λύση, που πραγματικά θα παρέχει πλήρη ενεργειακή ασφάλεια στη χώρα, αλλά και την πλήρη δυνατότητα εκμετάλλευσης κάθε ευκαιρίας παραγωγής και εξαγωγής ρεύματος που προέρχεται από καύση φυσικού αερίου, συνιστά η αξιοποίηση και η εκμετάλλευση ως αποθηκευτικού χώρου του κενού κοιτάσματος πετρελαίου της Νότιας Καβάλας στην περιοχή του Πρίνου. Μία τέτοια επένδυση - εκτιμωμένου ύψους €400 εκ.- που είναι πολύ κοντά στην όδευση του υπό κατασκευή αγωγού TAP, μπορεί να παρέχει τη δυνατότητα αποθήκευσης μέχρι και 525 εκ. κ. μ. φυσικού αέριου, θα λύσει πλήρως το πρόβλημα της ενεργειακής ασφάλειας της χώρας, αλλά ταυτόχρονα θα καταστήσει την Ελλάδα ρυθμιστή αποθεμάτων φυσικού αερίου σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
Το «RAMDANE ABANE» σώζει την παρτίδα
Το Σαββατοκύριακο που μας πέρασε, λειτούργησε «πυροσβεστικά» αλλά αποτελεσματικά μια άλλη βραχυπρόθεσμη λύση. Φέτος, μετά το περσινό «πάθημα» επιλέχθηκε η λύση της ενοικίασης ενός πλοίου LNG που «περιμένει» δίπλα στη Ρεβυθούσα ως επιπλέον αποθηκευτικός χώρος. Πράγματι 2-3 μέρες μετά τα Χριστούγεννα έφτασε το υπό Αλγερινή σημαία «RAMDANE ABANE» που στις 13 και 14 Ιανουαρίου όταν «ζόρισαν τα πράγματα» έδωσε τη λύση. Η παράθεση της στάθμης των αποθεμάτων LNG στη Ρεβυθούσα, το πρωί των τελευταίων 7 ημερών μιλάει από μόνη της: 10/1: 95.486 κ.μ., 11/1: 80.384 κ.μ., 12/1: 62.813 κ.μ., 13/1: 47.344 κ.μ.. 14/1: 50 491 κ.μ. 15/1: 105.616 κ.μ. και 16/1: 122 978 κ.μ.
Ας ευχηθούμε την ολοκλήρωση, επιτέλους, και την έναρξη χρήσης της τρίτης δεξαμενής για το χειμώνα 2018 - 2019 και την ταχεία δρομολόγηση των διαδικασιών για την εκμετάλλευση της υπόγειας φυσικής δεξαμενής της Νότιας Καβάλας, που σημειωτέον ανήκει στο ΤΑΙΠΕΔ και αποτελεί κρατική ανεκμετάλλευτη περιουσία που «καρτερικά περιμένει» την αξιοποίησή της.
Τάσος Τσιπλάκος - Σύμβουλος Στρατηγικής
C4I Strategy Consultants
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών