Χρησιμοποιώντας το Lee-Enfield ένας έμπειρος τυφεκιοφόρος έβαλλε 30 σκοπευμένες βολές το λεπτό!
Το τυφέκιο “SMLE (Short Magazine Lee Enfield) No. 4 Mk1” διαμετρήματος .303 ιντσών όπως είναι η επίσημη περιγραφή, υιοθετήθηκε από το Βρετανικό Στρατό το 1941.
Η ιστορία του όμως ξεκινά αρκετές δεκαετίες πριν.
Στην εκπνοή του δεκάτου ένατου αιώνα “ο Ήλιος δεν έδυε ποτέ” στη βρετανική αυτοκρατορία που εκτεινόταν από τον παγωμένο Καναδά μέχρι τη Νέα Ζηλανδία, περιλαμβάνοντας την Ινδία, τη μισή Αφρική και τις ακτές της Κίνας. Την αυτοκρατορία προστάτευαν σκληροί άντρες, ο πρώτος επαγγελματικός στρατός του σύγχρονου κόσμου.
Εφευρετικός μετανάστης
Ο μηχανικός James Paris Lee (Τζέημς Πάρις Λη) γεννήθηκε Βρετανός, αλλά πέθανε Αμερικανός. Τα όπλα που σχεδίασε χρησιμοποιήθηκαν και από τις δύο πατρίδες.
Κατά τη διάρκεια της μακράς καριέρας του σχεδίασε τον πρώτο πετυχημένο αφαιρούμενο γεμιστήρα τυφεκίου και το επαναληπτικό κλείστρο που οπλίζει όταν κλείνει (σε αντίθεση με το σύστημα του Μάουζερ που οπλίζει με το άνοιγμα).
Οι εφευρέσεις αυτές έχει σημαντικά οφέλη για ένα στρατιωτικό όπλο. Το 1895 ο Στρατός αποφάσισε να συνδυάσει τις πατέντες αυτές με τον τύπο ραβδώσεων εφεύρεσης του κρατικού εργοστασίου Enfield για να αντικαταστήσει τα παλιότερα όπλα. Σε σύγκριση με τουφέκια της εποχής του, ο γεμιστήρας του Lee δεχόταν 10 φυσίγγια, διπλάσια από το συνηθισμένο. Θεωρητικά ο στρατιώτης μπορούσε να κουβαλά εφεδρικούς γεμιστήρες
(όπως γίνεται σήμερα) για ταχεία πλήρωση. Όμως το στρατιωτικό κατεστημένο της εποχής τους θεωρούσε “σπατάλη” και επέβαλλε τη χρήση μεταλλικών ελασμάτων που συγκρατούσαν 5 φυσίγγια. Η γέμιση γινόταν μέσω της κορυφής του ανοιχτού μηχανισμού με το κλείστρο συρμένο πίσω.
Στο μηχανισμό του Lee τα κλειδιά βρίσκονται στο πίσω μέρος του κλείστρου και είναι απλούστερα στην κατασκευή. Η διαδρομή του κλείστρου είναι μικρότερη αφού δε χρειάζεται να κινηθεί περισσότερο από το μήκος του κάλυκα, σε αντίθεση με το σύστημα του Μάουζερ. Επίσης το τόξο περιστροφής του κλείστρου είναι μόλις 60 μοίρες, επιτρέποντας ταχύτερο χειρισμό. Αυτό θα ανακάλυπταν με τρόμο οι Γερμανοί στρατιώτες στα χαρακώματα του Μεγάλου Πολέμου) όταν αντιμέτωποι με τους επαγγελματίες στρατιώτες της Βρετανίας, πίστευαν πως οι αντίπαλοι διέθεταν αυτόματα όπλα.
Χρησιμοποιώντας το Lee-Enfield ένας έμπειρος τυφεκιοφόρος έβαλλε 30 σκοπευμένες βολές το λεπτό!
Μια σειρά βελτιώσεων
Στο βρετανικό στρατό τα διάφορα μοντέλα σημειώνονται ως “Mark” οπότε στο αρχικό SMLE οι αλλαγές ενσωματώθηκαν ως Μk 1, Mk 2 και Mk3. Ήδη από τη δεκαετία του 1910 υπήρχαν σχέδια για ριζική ανασχεδίαση του Lee-Enfield και αντικατάσταση του αρχαϊκού φυσιγγίου .303 για χάρη ενός μικρότερου διαμετρήματος. Όμως η οικονομική κρίση του μεσοπολέμου ακύρωσε αυτά τα σχέδια. Στις παραμονές του B’ Παγκοσμίου, το μερικώς
βελτιωμένο μοντέλο Mk 4 υλοποιήθηκε για να επιταχυνθεί η διαδικασία παραγωγής και να βελτιωθεί η ευχρηστία.
Η πρώτη αλλαγή αφορούσε την τοποθέτηση μιας βαρύτερης κάνης μήκους 66 εκατοστών και αλλαγή του τρόπου στήριξης των ξύλινων φυλακτήρων γύρω από την κάνη. Ως αποτέλεσμα η διασπορά μειώθηκε και το σημείο πτώσης των βολίδων επηρεαζόταν λιγότερο από την υπερθέρμανση. Πειραματίστηκαν με κάνες που έφεραν λιγότερες ραβδώσεις (από τις 5 αρχικά σε 4 και τελικά 2), απλοποιώντας έτσι την παραγωγή του
δυσκολότερου απάρτιου.
Το άκρο της κάνης παρέμενε ελεύθερο για καλύτερη ταλάντωση και άλλαξε ο τύπος ξιφολόγχης (από “μαχαίρι” σε ένα απλό στην κατασκευή “σουβλί”).
Τα σκοπευτικά απλοποιήθηκαν χάνοντας τη δυνατότητα “βολής ομοβροντίας” που ήταν άχρηστη σε ένα μηχανοκίνητο πλέον πόλεμο και τοποθετήθηκαν στον κορμό αντί της κάνης. Η αλλαγή διπλασίασε τη σκοπευτική γραμμή και την ταχύτητα επιτυχημένης πρώτης βολής.
Η κατασκευή του κορμού απλοποιήθηκε και έγιναν μια σειρά αλλαγών που επέτρεπαν ευκολότερη αντικατάσταση/επισκευή φθαρμένων ανταλλακτικών. Σε μια προσπάθεια να καλύψει τις σωματομετρικές διαφορές των εκατομμυρίων στρατιωτών του στέμματος το έργοστάσιο Enfield εξόπλιζε με τρία διαφορετικού μήκους κοντάκια. Οι οπλουργοί των μονάδων τα ταίριαζαν πάνω στο μεταλλικό δακτύλιο του κορμού, καθιστώντας το έτσι το
πρώτο αρθρωτό τουφέκι της ιστορίας. Σε μια κοιλότητα στο εσωτερικό του κοντακίου αποθηκευόταν ένα σετ καθαριστικών και λαδιού.
Το καλύτερο επαναληπτικό τυφέκιο μάχης
Συνηθίζεται να λέγεται πως στο Β’ Παγκόσμιο “οι Γερμανοί μπήκαν με ένα εξαιρετικό κυνηγετικό τουφέκι (Mauser 98), οι Αμερικανοί με ένα όπλο σκοποβολής (Springfield 1903), αλλά οι Άγγλοι ήταν οι μόνοι που ήρθαν με ένα τουφέκι για πόλεμο (SMLE)”.
Στην πράξη το Lee-Enfield Mk4 αποδείχτηκε αξιόπιστο, εύχρηστο και αγαπητό στους στρατιώτες που το χρησιμοποιούσαν. Η παραγωγή γινόταν ταυτόχρονα στο Μπέρμινγκχαμ αλλά και στην Αμερική από τις Savage (ΗΠΑ) και Longbranch (Καναδά), απο φόβο ότι η γερμανική αεροπορία θα βομβάρδιζε το εργοστάσιο στην Αγγλία. Υπηρέτησαν τους Συμμάχους κατά τη διάρκεια του πολέμου και παρέμειναν στην πρώτη γραμμή με την Κοινοπολιτεία μέχρι τη δεκαετία του 1960, οπότε και αντικαταστάθηκαν από το FN FAL.
Αυτό όμως δε σήμανε το τέλος του Lee-Enfield. Υπολογίζεται ότι κατασκευάστηκαν πανω από 20 εκατομμύρια αντίγραφα των διαφόρων “Marks” με τα τελευταία να βγαίνουν από εργοστάσια του Πακιστάν και του Βιετνάμ στη δεκαετία του 2000. Η τελευταία δυτική χώρα που τα απέσυρε από ενεργή υπηρεσία ήταν ο Καναδάς. Οι Arctic Rangers μια δίοικηση επιτήρησης των αχανών συνόρων της χώρας παρέλαβε τα πρώτα Lee-Enfield το 1947 και τα απέσυρε το 2017 μετά από 70 χρόνια υπηρεσίας στον αρκτικό κύκλο. Αποδείχτηκαν άθραυστα σε κλιματικές συνθήκες που καθιστούν άχρηστο οποιοδήποτε αυτογεμές όπλο.
www.bankingnews.gr
Η ιστορία του όμως ξεκινά αρκετές δεκαετίες πριν.
Στην εκπνοή του δεκάτου ένατου αιώνα “ο Ήλιος δεν έδυε ποτέ” στη βρετανική αυτοκρατορία που εκτεινόταν από τον παγωμένο Καναδά μέχρι τη Νέα Ζηλανδία, περιλαμβάνοντας την Ινδία, τη μισή Αφρική και τις ακτές της Κίνας. Την αυτοκρατορία προστάτευαν σκληροί άντρες, ο πρώτος επαγγελματικός στρατός του σύγχρονου κόσμου.
Εφευρετικός μετανάστης
Ο μηχανικός James Paris Lee (Τζέημς Πάρις Λη) γεννήθηκε Βρετανός, αλλά πέθανε Αμερικανός. Τα όπλα που σχεδίασε χρησιμοποιήθηκαν και από τις δύο πατρίδες.
Κατά τη διάρκεια της μακράς καριέρας του σχεδίασε τον πρώτο πετυχημένο αφαιρούμενο γεμιστήρα τυφεκίου και το επαναληπτικό κλείστρο που οπλίζει όταν κλείνει (σε αντίθεση με το σύστημα του Μάουζερ που οπλίζει με το άνοιγμα).
Οι εφευρέσεις αυτές έχει σημαντικά οφέλη για ένα στρατιωτικό όπλο. Το 1895 ο Στρατός αποφάσισε να συνδυάσει τις πατέντες αυτές με τον τύπο ραβδώσεων εφεύρεσης του κρατικού εργοστασίου Enfield για να αντικαταστήσει τα παλιότερα όπλα. Σε σύγκριση με τουφέκια της εποχής του, ο γεμιστήρας του Lee δεχόταν 10 φυσίγγια, διπλάσια από το συνηθισμένο. Θεωρητικά ο στρατιώτης μπορούσε να κουβαλά εφεδρικούς γεμιστήρες
(όπως γίνεται σήμερα) για ταχεία πλήρωση. Όμως το στρατιωτικό κατεστημένο της εποχής τους θεωρούσε “σπατάλη” και επέβαλλε τη χρήση μεταλλικών ελασμάτων που συγκρατούσαν 5 φυσίγγια. Η γέμιση γινόταν μέσω της κορυφής του ανοιχτού μηχανισμού με το κλείστρο συρμένο πίσω.
Στο μηχανισμό του Lee τα κλειδιά βρίσκονται στο πίσω μέρος του κλείστρου και είναι απλούστερα στην κατασκευή. Η διαδρομή του κλείστρου είναι μικρότερη αφού δε χρειάζεται να κινηθεί περισσότερο από το μήκος του κάλυκα, σε αντίθεση με το σύστημα του Μάουζερ. Επίσης το τόξο περιστροφής του κλείστρου είναι μόλις 60 μοίρες, επιτρέποντας ταχύτερο χειρισμό. Αυτό θα ανακάλυπταν με τρόμο οι Γερμανοί στρατιώτες στα χαρακώματα του Μεγάλου Πολέμου) όταν αντιμέτωποι με τους επαγγελματίες στρατιώτες της Βρετανίας, πίστευαν πως οι αντίπαλοι διέθεταν αυτόματα όπλα.
Χρησιμοποιώντας το Lee-Enfield ένας έμπειρος τυφεκιοφόρος έβαλλε 30 σκοπευμένες βολές το λεπτό!
Μια σειρά βελτιώσεων
Στο βρετανικό στρατό τα διάφορα μοντέλα σημειώνονται ως “Mark” οπότε στο αρχικό SMLE οι αλλαγές ενσωματώθηκαν ως Μk 1, Mk 2 και Mk3. Ήδη από τη δεκαετία του 1910 υπήρχαν σχέδια για ριζική ανασχεδίαση του Lee-Enfield και αντικατάσταση του αρχαϊκού φυσιγγίου .303 για χάρη ενός μικρότερου διαμετρήματος. Όμως η οικονομική κρίση του μεσοπολέμου ακύρωσε αυτά τα σχέδια. Στις παραμονές του B’ Παγκοσμίου, το μερικώς
βελτιωμένο μοντέλο Mk 4 υλοποιήθηκε για να επιταχυνθεί η διαδικασία παραγωγής και να βελτιωθεί η ευχρηστία.
Η πρώτη αλλαγή αφορούσε την τοποθέτηση μιας βαρύτερης κάνης μήκους 66 εκατοστών και αλλαγή του τρόπου στήριξης των ξύλινων φυλακτήρων γύρω από την κάνη. Ως αποτέλεσμα η διασπορά μειώθηκε και το σημείο πτώσης των βολίδων επηρεαζόταν λιγότερο από την υπερθέρμανση. Πειραματίστηκαν με κάνες που έφεραν λιγότερες ραβδώσεις (από τις 5 αρχικά σε 4 και τελικά 2), απλοποιώντας έτσι την παραγωγή του
δυσκολότερου απάρτιου.
Το άκρο της κάνης παρέμενε ελεύθερο για καλύτερη ταλάντωση και άλλαξε ο τύπος ξιφολόγχης (από “μαχαίρι” σε ένα απλό στην κατασκευή “σουβλί”).
Τα σκοπευτικά απλοποιήθηκαν χάνοντας τη δυνατότητα “βολής ομοβροντίας” που ήταν άχρηστη σε ένα μηχανοκίνητο πλέον πόλεμο και τοποθετήθηκαν στον κορμό αντί της κάνης. Η αλλαγή διπλασίασε τη σκοπευτική γραμμή και την ταχύτητα επιτυχημένης πρώτης βολής.
Η κατασκευή του κορμού απλοποιήθηκε και έγιναν μια σειρά αλλαγών που επέτρεπαν ευκολότερη αντικατάσταση/επισκευή φθαρμένων ανταλλακτικών. Σε μια προσπάθεια να καλύψει τις σωματομετρικές διαφορές των εκατομμυρίων στρατιωτών του στέμματος το έργοστάσιο Enfield εξόπλιζε με τρία διαφορετικού μήκους κοντάκια. Οι οπλουργοί των μονάδων τα ταίριαζαν πάνω στο μεταλλικό δακτύλιο του κορμού, καθιστώντας το έτσι το
πρώτο αρθρωτό τουφέκι της ιστορίας. Σε μια κοιλότητα στο εσωτερικό του κοντακίου αποθηκευόταν ένα σετ καθαριστικών και λαδιού.
Το καλύτερο επαναληπτικό τυφέκιο μάχης
Συνηθίζεται να λέγεται πως στο Β’ Παγκόσμιο “οι Γερμανοί μπήκαν με ένα εξαιρετικό κυνηγετικό τουφέκι (Mauser 98), οι Αμερικανοί με ένα όπλο σκοποβολής (Springfield 1903), αλλά οι Άγγλοι ήταν οι μόνοι που ήρθαν με ένα τουφέκι για πόλεμο (SMLE)”.
Στην πράξη το Lee-Enfield Mk4 αποδείχτηκε αξιόπιστο, εύχρηστο και αγαπητό στους στρατιώτες που το χρησιμοποιούσαν. Η παραγωγή γινόταν ταυτόχρονα στο Μπέρμινγκχαμ αλλά και στην Αμερική από τις Savage (ΗΠΑ) και Longbranch (Καναδά), απο φόβο ότι η γερμανική αεροπορία θα βομβάρδιζε το εργοστάσιο στην Αγγλία. Υπηρέτησαν τους Συμμάχους κατά τη διάρκεια του πολέμου και παρέμειναν στην πρώτη γραμμή με την Κοινοπολιτεία μέχρι τη δεκαετία του 1960, οπότε και αντικαταστάθηκαν από το FN FAL.
Αυτό όμως δε σήμανε το τέλος του Lee-Enfield. Υπολογίζεται ότι κατασκευάστηκαν πανω από 20 εκατομμύρια αντίγραφα των διαφόρων “Marks” με τα τελευταία να βγαίνουν από εργοστάσια του Πακιστάν και του Βιετνάμ στη δεκαετία του 2000. Η τελευταία δυτική χώρα που τα απέσυρε από ενεργή υπηρεσία ήταν ο Καναδάς. Οι Arctic Rangers μια δίοικηση επιτήρησης των αχανών συνόρων της χώρας παρέλαβε τα πρώτα Lee-Enfield το 1947 και τα απέσυρε το 2017 μετά από 70 χρόνια υπηρεσίας στον αρκτικό κύκλο. Αποδείχτηκαν άθραυστα σε κλιματικές συνθήκες που καθιστούν άχρηστο οποιοδήποτε αυτογεμές όπλο.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών