Τελευταία Νέα
Οικονομία

Προϋπολογισμός 2021: Βλέποντας και… κάνοντας με τα μέτρα στήριξης - Τα 8 μεγάλα ρίσκα και το σενάριο για έλλειμμα 4,5% του ΑΕΠ

Προϋπολογισμός 2021: Βλέποντας και… κάνοντας με τα μέτρα στήριξης - Τα 8 μεγάλα ρίσκα και το σενάριο για έλλειμμα 4,5% του ΑΕΠ
Τα 8 μεγάλα ρίσκα που οδηγούν στο δυσμενές σενάριο για έλλειμμα 4,5% του ΑΕΠ το 2021
Χωρίς νέα αντίμετρα για την αντιμετώπιση της πανδημικής κρίσης κατατέθηκε στη Βουλή 20 Νοεμβρίου 2020 ο προϋπολογισμός του 2021 που κινείται στη λογική «βλέποντας και κάνοντας» με τα μέτρα στήριξης για εργαζομένους, νοικοκυριά και επιχειρήσεις.
Στον προϋπολογισμό έχει προβλεφθεί ένα υψηλό αποθεματικό δαπανών που φτάνει στα 3 δισ. ευρώ, ωστόσο οι νέες παρεμβάσεις δεν έχουν ακόμη προσδιοριστεί, κάτι που αποτελεί δείγμα της τακτικής που θα ακολουθήσει η κυβέρνηση τους επόμενους δώδεκα δύσκολους μήνες.
Αυτό που προκαλεί μεγάλη εντύπωση είναι το γεγονός ότι στον νέο προϋπολογισμό δεν υπάρχει καμία αναφορά για τη χορήγηση κάποιου νέου έκτακτου επιδόματος σε γιατρούς και νοσηλευτές, που είναι οι μεγάλοι πρωταγωνιστές της μάχης ενάντια στον κορονοϊό.
Λόγω του ρευστού σκηνικού που έχει διαμορφωθεί στην ελληνική οικονομία και των ισχυρών κραδασμών που υφίστανται τα δημοσιονομικά μεγέθη, ο προϋπολογισμός του 2021 θα κινηθεί με δύο σενάρια στους στόχους για το έλλειμμα και την ανάπτυξη τον επόμενο χρόνο.
Το βασικό που προβλέπει ανάκαμψη 4,8% το 2021 και δημοσιονομικό έλλειμμα 3,9% του ΑΕΠ ή 6,670 δισ. ευρώ και το δυσμενές (σενάριο ευαισθησίας) που χαμηλώνει στο 3,3% τον πήχη της ανάπτυξης για το 2021 και ανεβάζει σε νέα δυσθεώρητα επίπεδα στο 4,5% του ΑΕΠ το πρωτογενές έλλειμμα.
Οι νέες «μαύρες» προβλέψεις έρχονται σε συνέχεια της βαριάς κληρονομιάς που αφήνει ο προϋπολογισμός του 2020, σύμφωνα με τον οποίο:

ΥΦΕΣΗ:
Η ύφεση, το 2020, θα φτάσει στο 10,5%, ενδεχομένως και σε μεγαλύτερο βάθος εάν η καραντίνα στην οικονομία συνεχιστεί και χαθεί το στοίχημα του χριστουγεννιάτικου τζίρου για αύξηση της ιδιωτικής κατανάλωσης κατά 2 δισ. ευρώ.
Επισημαίνεται ότι τα λεφτά υπό τη μορφή ρευστού (επιδόματα σε αυτοαπασχολούμενους και ανέργους, βοηθήματα, κύκλοι επιστρεπτέας προκαταβολής κ.ά.) που έχουν φτάσει στην πραγματική οικονομία ανέρχονται σε 11,6 δισ. ευρώ, αποτρέποντας έτσι την ελληνική οικονομία να βυθιστεί στο -17,5%, όπως αναφέρουν πηγές του υπουργείου Οικονομικών.

ΠΡΩΤΟΓΕΝΕΣ: Το πρωτογενές έλλειμμα σε όρους εποπτείας προβλέπεται να διαμορφωθεί στο 7,22% του ΑΕΠ ή στα 11,760 δισ. ευρώ από 6,23% του ΑΕΠ που προέβλεπε το προσχέδιο.
Σε όρους ESA το έλλειμμα της γενικής κυβέρνησης εκτιμάται στο 6,8% του ΑΕΠ, ενώ του προϋπολογισμού θα εξακοντιστεί στο 8,8% του ΑΕΠ.

ΤΑΜΕΙΑΚΟ: Το ταμειακό έλλειμμα την τρέχουσα χρονιά θα ξεπεράσει τα 14,8 δισ. ευρώ και είναι ο μεγάλος πονοκέφαλος για το οικονομικό επιτελείο.

ΧΡΕΟΣ:
Το δημόσιο χρέος θα ανέλθει στο ιλιγγιώδες ύψος του 208,9% του ΑΕΠ και είναι ο λόγος για τον οποίο η Ευρωπαική Επιτροπή στην τελευταία έκθεση απηύθυνε συστάσεις στην κυβέρνηση να μην το παρακάνει με τον δανεισμό.

Ο προϋπολογισμός του 2021 έχει μπροστά του τις εξής προκλήσεις:

ΑΕΠ: Η ανάκαμψη σε απόλυτα νούμερα κατά 8,1 δισ. ευρώ στα 171,9 δισ. ευρώ το 2021 από το χαμηλό των 162,8 δισ. ευρώ το 2020 στηρίζεται στην αύξηση της ιδιωτικής κατανάλωσης κατά 3% έναντι μείωσης κατά 7,6% το 2020 ενώ η δημόσια κατανάλωση θα περάσει σε αρνητικό έδαφος το 2021.
Επισημαίνεται ότι το 2020 το πλήγμα στη πραγματική οικονομία από την επιδημιολογική κρίση εκτιμάται ότι θα φτάσει σε απόλυτα ποσά στο θλιβερό ρεκόρ των 20,637 δισ. ευρώ καθώς το ΑΕΠ θα διαμορφωθεί στα 162,776 δισ. ευρώ από 183,413 δισ. ευρώ το 2019 και σύμφωνα με τις προβολές αναμένεται να ανακτήσει τις απώλειες και να επιστρέψει στα περσινά επίπεδα το νωρίτερο το 2023.

ΤΑΜΕΙΟ ΑΝΑΚΑΜΨΗΣ:
Παραμένει θολό το τοπίο για το χρονοδιάγραμμα εκκίνησης των εκταμιεύσεων και το ύψος της προκαταβολής που στη καλύτερη των περιπτώσεων θα έρθει στη χώρα προς το τέλος του επόμενου έτους.
Επιπρόσθετα στοίχημα αποτελεί η αποτελεσματική και έγκαιρη αξιοποίηση των πόρων.
Από τον σχετικό πίνακα του προϋπολογισμού προκύπτει ότι η προσδοκία του υπουργείου Οικονομικών είναι ότι το συνολικό ποσό από επιδοτήσεις και δάνεια που θα εισπράξει η χώρα το 2021 ως προκαταβολή θα ανέλθει σε 2,643 δισ. ευρώ πράγμα που σημαίνει ότι ο πήχης μπαίνει αρκετά ψηλά καθώς το ποσοστό της προκαταβολής για όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ τοποθετείται στο 10% των συνολικών κεφαλαίων.
Σημειώνεται ότι η συμβολή του Ταμείου στην ανάπτυξη υπολογίζεται σε 2 ποσοστιαίες μονάδες.

ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗ: Με βάση τις προβλέψεις του βασικού σεναρίου το 2021 θα υπάρξει πρωτογενής δημοσιονομική προσαρμογή της τάξης των 5 δισ. ευρώ δεδομένου ότι το πρωτογενές έλλειμμα από το 7,22% του ΑΕΠ το 2020 θα περιοριστεί στο 3,9% και μάλιστα χωρίς μέτρα εξοικονόμησης πόρων είτε με περικοπές δαπανών είτε με αύξηση εσόδων είτε συνδυαστικά και από τα δύο

ΔΑΝΕΙΣΜΟΣ: Στόχος είναι η άντληση 4,8 δισ. ευρώ από τις αγορές μέσω νέων ομολογιακών εκδόσεων.
Οι υποχρεώσεις αναχρηματοδότησης τίτλων που λήγουν μέσα στο 2021 ανέρχονται σε 11,6 δισ. ευρώ.

ΦΟΡΟΙ: Εν μέσω οικονομικής στενότητας λόγω πανδημίας νοικοκυριά και επιχειρήσεις καλούνται να πληρώσουν πρόσθετους φόρους 3,58 δισ. ευρώ.
Παρά τις προσωρινές μειώσεις φόρων που ενεργοποιούνται το επόμενο έτος όπως το «πάγωμα» της εισφοράς αλληλεγγύης στον ιδιωτικό τομέα, ο προϋπολογισμός του 2021 προβλέπει την είσπραξη φορολογικών εσόδων ύψους 47,836 δις. ευρώ έναντι 44,265 δις. ευρώ φέτος.
Τη μεγαλύτερη αύξηση 16,4% αναμένεται να σημειώσουν οι εισπράξεις από το ΦΠΑ με το οικονομικό επιτελείο να ποντάρει στην τόνωση της κατανάλωσης και την αύξηση του τουρισμού το ερχόμενο καλοκαίρι καθώς τότε εκτιμάται ότι θα έχει βελτιωθεί η εικόνα στο υγειονομικό μέτωπο.

Πιο συγκεκριμένα:


1. Από φόρους επί αγαθών και υπηρεσιών, προβλέπεται ότι θα εισπραχθούν έσοδα ύψους 26,401 δισ. ευρώ, αυξημένα κατά 2,430 εκατ. ευρώ ή 10,1% έναντι των εκτιμήσεων του 2020. Ειδικότερα τα έσοδα από ΦΠΑ αναμένεται να ανέλθουν στα 17,466 δισ. ευρώ, αυξημένα κατά 2,65 δισ. ευρώ ή 16,4% έναντι των εκτιμήσεων του 2020. Οι φόροι κατανάλωσης προβλέπονται στα 6,601 δις. ευρώ και είναι αυξημένοι κατά 139 εκατ. ευρώ ή 2,1% έναντι των εκτιμήσεων του 2020.
2. Από φόρους και δασμούς επί εισαγωγών προβλέπονται έσοδα 286 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 46 εκατ. ευρώ έναντι των εκτιμήσεων του 2020.
3. Από τους τακτικούς φόρους ακίνητης περιουσίας, αναμένεται να εισπραχθούν έσοδα ύψους 2,667 δισ. ευρώ, μειωμένα κατά 9 εκατ. ευρώ έναντι των εκτιμήσεων του 2020.
4. Από τους λοιπούς φόρους παραγωγής προβλέπεται ότι θα εισπραχθούν 1,109 δισ ευρώ, μειωμένα κατά 59 εκατ. ευρώ έναντι των εκτιμήσεων του 2020.
5. Από τον φόρο εισοδήματος αναμένεται να εισπραχθούν έσοδα ύψους 14,741 δισ ευρώ, αυξημένα κατά 1,065 δισ. ευρώ ή 7,8% έναντι των εκτιμήσεων του 2020.
Ειδικότερα:
- Ο φόρος εισοδήματος φυσικών προσώπων προβλέπεται να διαμορφωθεί στα 10,193 εκατ. ευρώ, αυξημένος κατά 163 εκατ. ευρώ έναντι των εκτιμήσεων του 2020, και
- Ο φόρος εισοδήματος νομικών προσώπων προβλέπεται να παρουσιάσει αύξηση κατά 830 εκατ. ευρώ έναντι των εκτιμήσεων του 2020 και να διαμορφωθεί στα 3,416 εκατ. ευρώ. Η αύξηση αυτή θα προέλθει από την επαναφορά της προκαταβολής φόρου εισοδήματος που θα κληθούν να πληρώσουν οι επιχειρήσεις που θα εμφανίσουν κέρδη το 2020.
6. Οι φόροι κεφαλαίου προβλέπεται να ανέλθουν σε 214 εκατ. ευρώ, αυξημένοι κατά 39 εκατ. ευρώ έναντι των εκτιμήσεων του 2020.
7. Τα έσοδα από τους λοιπούς τρέχοντες φόρους προβλέπεται να ανέλθουν στο ποσό των 2,419 δις. ευρώ, αυξημένα κατά 60 εκατ. ευρώ έναντι των εκτιμήσεων του 2020.

Την ίδια ώρα εντύπωση προκαλεί η εκτίμηση ότι παρα τη μείωση των ασφαλιστικών εισφορών κατά 3 ποσοστιαίες μονάδες στον προϋπολογισμό των οργανισμών κοινωνικής ασφάλισης προβλέπεται αύξηση κατά 1 δις. ευρώ των εσόδων από τις εισφορές εργαζομένων και εργοδοτών με βάση την υπόθεση για ενίσχυση της απασχόλησης λόγω επανεκκίνησης της οικονομίας.

ΑΝΕΡΓΙΑ:
Το 2020 θα αυξηθεί στο 18,9% από 17,3% το 2019 και το 2021 θα μειωθεί κατά μία ποσοστιαία μονάδα στο 17,9% του εργατικού δυναμικού, ποσοστά που θυμίζουν άλλες εποχές.
Όμως ενώ ο αριθμός των ανέργων κινείται σε υψηλά επίπεδα το κονδύλι για τα επιδόματα ανεργίας μειώνεται το 2021

ΔΑΠΑΝΕΣ:
Προβλέπεται αυστηρή συγκράτηση τους στα 67,2 δις. ευρώ, πράγμα εξαιρετικά δύσκολο όταν φέτος λόγω των αναγκών για μέτρα εκτινάχθηκαν στα 69,3 δις. ευρώ έναντι αρχικής πρόβλεψης για 57,1 δις. ευρώ. Επιπρόσθετα, ουδείς μπορεί να προβεί σε ασφαλή πρόβλεψη για το αν και πότε θα χρειαστούν νέα μέτρα στήριξης ούτε για την έκταση και τη διάρκεια τους.
Σημειώνεται ότι προϋπολογισμός προβλέπει «μαξιλάρι» 3 δις. ευρώ για το ενδεχόμενο που απαιτηθούν πρόσθετες παρεμβάσεις για τη αναχαίτιση των επιπτώσεων από την πανδημία στα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις

ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ:
Είναι το μεγαλύτερο στοίχημα καθώς εν μέσω της αβεβαιότητας για την εξέλιξη της πανδημίας και της άπνοιας στην αγορά εκτιμάται ότι θα αυξηθούν κατά 23,2% το 2021 μετά από κάθετη πτώση 14,3% το 2020.
Το κλειδί είναι οι εξαγωγές μετά την πρόβλεψη για δυναμική 22,5% το τον επόμενο χρόνο μετά από βουτιά 30,3% το 2020.
Οι εισαγωγές φέτος βυθίστηκαν κατά 17,4%.

Μάριος Χριστοδούλου
www.bankingnews.gr

Ρoή Ειδήσεων

Σχόλια αναγνωστών

Δείτε επίσης