«Δούρειος ίππος» για Ελλάδα και Κύπρο η πιθανή συμμετοχή της Τουρκίας στο αμυντικό project της ΕΕ

Διχασμένη εμφανίζεται η Ευρωπαϊκή Ένωση για το ενδεχόμενο συμμετοχής της Τουρκίας στο αμυντικό σχέδιο PESCO της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ύψους 1 δισ. δολ. το οποίο συντονίζει η Ολλανδία, σύμφωνα με διπλωμάτες που επικαλείται το Euractiv.
Την ίδια ώρα, δεδομένη θεωρείται η αρνητική αντίδραση Ελλάδας και Κύπρου απέναντι στο αίτημα συμμετοχής που υπέβαλε η Άγκυρα, καθώς εκτιμούν ότι θα αποτελέσει «Δούρειο Ίππο».

Διχασμένη η ΕΕ

Η Τουρκία, ως μέλος του ΝΑΤΟ, υπέβαλε επίσημο αίτημα συμμετοχής στο στρατιωτικό σχέδιο υπό την ηγεσία της Ολλανδίας για τη στρατιωτική κινητικότητα, παρά τις τεταμένες σχέσεις με την Ελλάδα και την Κύπρο.
Ενώ το αίτημα εξετάζεται, οι διπλωμάτες της ΕΕ εμφανίζονται διχασμένοι για την πιθανή συμμετοχή της Άγκυρας.

Σύμφωνα με δημοσιεύματα της Welt am Sonntag, η Τουρκία δήλωσε επίσημα την πρόθεσή της να συμμετάσχει στο στρατιωτικό αμυντικό σχέδιο της ΕΕ, στο πλαίσιο της μόνιμης δομημένης συνεργασίας της ΕΕ (PESCO), η οποία αποτελείται από 46 στρατιωτικά project, ως ένδειξη βελτίωσης της συνεργασίας ΕΕ-ΝΑΤΟ.

Τι είναι η PESCO

Η στρατιωτική κινητικότητα στοχεύει στη στήριξη της δέσμευσης των κρατών μελών να απλοποιήσουν και να τυποποιήσουν τις διαδικασίες διασυνοριακών στρατιωτικών μεταφορών, που θεωρούνται ως «μαγική λύση» για την αμυντική συνεργασία ΕΕ-ΝΑΤΟ και έχουν σχεδιαστεί για να διασφαλίζουν την απρόσκοπτη κίνηση στρατιωτικού εξοπλισμού σε ολόκληρη την ΕΕ για την αντιμετώπιση κρίσεων.
Η PESCO, η οποία ιδρύθηκε το 2017, παρέχει στις χώρες-μέλη την ευκαιρία να αναπτύξουν τις αμυντικές τους δυνατότητες κατόπιν συνεργασιών με άλλα κράτη και να διεξάγουν ασκήσεις επιχειρησιακής ετοιμότητας.
Στο πλαίσιο της PESCO, έχουν εγκριθεί και βρίσκονται εν εξελίξει 46 έργα, σε τομείς όπως εκπαίδευση, εκσυγχρονισμός συστημάτων σε ξηρά, θάλασσα και αέρα, ασφάλεια στον κυβερνοχώρο κλπ.
Το επίσημο αίτημα από την τουρκική κυβέρνηση έχει πράγματι ληφθεί από το ολλανδικό υπουργείο Άμυνας, το οποίο συντονίζει το έργο, επιβεβαίωσε ολλανδός εκπρόσωπος της κυβέρνησης στο Euractiv.
«Η Τουρκία πράγματι μας ενημέρωσε για την επιθυμία της να συμμετάσχει στο σχέδιο στρατιωτικής κινητικότητας.
Ως συντονιστής έργου, παρακολουθούμε προσεκτικά τη διαδικασία υποβολής αιτήσεων που καθόρισε το Συμβούλιο », δήλωσε ο εκπρόσωπος.
Οι υπουργοί Άμυνας της ΕΕ τον Μάιο συμφώνησαν να δεχτούν τις Ηνωμένες Πολιτείες, τη Νορβηγία και τον Καναδά, ώστε να συμμετάσχουν στο σχέδιο στρατιωτικής κινητικότητας του ευρωπαϊκού μπλοκ, την πρώτη φορά που η ΕΕ επέτρεψε σε χώρες εκτός ένωσης να συμμετάσχουν σε οποιοδήποτε από τα στρατιωτικά της σχέδια.
Ωστόσο, οι συμμετέχουσες χώρες πρέπει να πληρούν ορισμένα νομικά, οικονομικά και πολιτικά κριτήρια και να έχουν καλές σχέσεις με τις χώρες της ΕΕ.

Πληροί η Τουρκία τα πολιτικά κριτήρια;

Σύμφωνα με τη συμφωνία, οι πολιτικές προϋποθέσεις για τρίτες χώρες περιορίζουν τη συμμετοχή τους σε περιπτώσεις όπου παρέχουν «ουσιαστική προστιθέμενη αξία» στο στρατιωτικό project και μοιράζονται τις «αξίες στις οποίες βασίζεται η ΕΕ», που σημαίνει ότι δεν αντιβαίνουν στα συμφέροντα ασφάλειας και άμυνας.
Πολλοί διπλωμάτες της ΕΕ συμφώνησαν τότε ότι το σύνολο των πολιτικών προϋποθέσεων απέκλειε αποτελεσματικά τη Ρωσία, την Κίνα, αλλά και την Τουρκία, ειδικά μετά την επιδείνωση των σχέσεων μεταξύ Βρυξελλών και Άγκυρας τα τελευταία χρόνια.
Όπως ανέφερε το Euractiv τον Νοέμβριο, η Τουρκία θα παρέμενε εκτός του πλαισίου, τουλάχιστον έως ότου επιλυθεί η διαμάχη με την Κύπρο σχετικά με τις δραστηριότητες στην Ανατολική Μεσόγειο και να εξαλειφθούν οι εντάσεις στην αντιπαράθεση με την Ελλάδα και τη Γαλλία.
Τούρκοι αξιωματούχοι προειδοποίησαν τότε ότι «εάν η PESCO ξεκινήσει με λάθος τρόπο και δημιουργήσει νέες γραμμές διχασμού, δεν θα είναι ούτε επιτυχής ούτε θα συμβάλει στην διατλαντική αρχιτεκτονική ασφάλειας».

«Δούρρειος Ίππος» για Ελλάδα και Κύπρο;

Συνολικά 24 χώρες της ΕΕ συμμετέχουν επί του παρόντος στο αμυντικό project PESCO.
Όπως τονίζει το δημοσίευμα, εκτιμάται ότι η Κύπρος και η Ελλάδα, θα αντιδράσουν αρνητικά στο τουρκικό αίτημα, θεωρώντας το ως «Δούρειο Ίππο».
Υπάρχουν πολλοί λόγοι που υποστηρίζουν αυτές τις ανησυχίες, σημειώνει το Euractiv.
Η Κύπρος σε αντίθεση με την Τουρκία δεν είναι μέλος του ΝΑΤΟ και δεν έχει συμφωνία ασφάλειας με το ΝΑΤΟ για την ανταλλαγή διαβαθμισμένων εγγράφων, επειδή η Τουρκία έχει υποβάλλει βέτο στην πρόταση.
Σύμφωνα με διπλωματικούς κύκλους που επικαλείται η Welt am Sonntag, υπάρχει εν μέρει η ελπίδα ότι η πιθανή συμμετοχή της Τουρκίας στην PESCO όχι μόνο θα βελτιώσει τη συνεργασία μεταξύ ΕΕ και ΝΑΤΟ, αλλά θα μπορούσε επίσης να οδηγήσει σε ομαλοποίηση των σχέσεων μεταξύ Τουρκίας και Κύπρου και Ελλάδας .
Κατά τη σύνοδο κορυφής στα τέλη Μαρτίου, οι ηγέτες της ΕΕ είχαν υποσχεθεί στην Τουρκία βελτιωμένες οικονομικές σχέσεις, την απαλλαγή από την υποχρέωση έκδοσης visa και νέα βοήθεια για τη στήριξη περίπου 3,5 εκατομμυρίων προσφύγων.
Οι σχέσεις ΕΕ-Τουρκίας είναι πιθανό να επανέλθουν στην ημερήσια διάταξη της επόμενης συνόδου κορυφής της ΕΕ τον Ιούνιο.
«Εάν η πολιτική κατάσταση βελτιωθεί στο μέλλον, σίγουρα η συμμετοχή της Τουρκίας σε έργα PESCO θα ήταν επωφελής για την ευρωπαϊκή ασφάλεια», δήλωσε ο ll Toygür του Γερμανικού Ινστιτούτου Διεθνών και Ασφάλειας (SWP).
«Ωστόσο, λαμβάνοντας υπόψη τις εντάσεις μεταξύ Τουρκίας και Ελλάδας και Τουρκίας και Κύπρου στην Ανατολική Μεσόγειο και την τρέχουσα δημοκρατική οπισθοδρόμηση της Τουρκίας, ίσως δεν είναι η καλύτερη στιγμή για μια τέτοια συνεργασία», πρόσθεσε.
Επιπλέον, ελλοχεύει ο φόβος μιας προσέγγισης «free for all» μόλις γίνει δεκτή η Τουρκία, δήλωσε διπλωμάτης της ΕΕ, για την οποία ορισμένοι στις Βρυξέλλες πιστεύουν ότι θα μπορούσε να οδηγήσει στη χαλάρωση των πολιτικών κριτηρίων για άλλα, πιο «ευαίσθητα» έργα στο πλαίσιο της PESCO, με τον κίνδυνο υπονόμευσης της αρχικής ιδέας της ΕΕ να οικοδομήσει μια μοναδική ευρωπαϊκή αμυντική ικανότητα.

www.bankingnews.gr