Εδώ και μήνες ο Υφυπουργός Οικονομικών Γιώργος Ζαββός αναζητούσε λύση για τον αναβαλλόμενο φόρο ή DTA και τις αναβαλλόμενες φορολογικές απαιτήσεις ή DTC με στόχο να διευκολύνει τις ελληνικές τράπεζες.
Υπήρξε μια διευθέτηση σε συνεργασία με τους θεσμούς και την ΕΚΤ και θα πρέπει να αναγνωριστεί ότι ο αρμόδιος υφυπουργός για τις τράπεζες είναι ίσως το πιο αποδοτικό και αποτελεσματικό στέλεχος της ελληνικής κυβέρνησης.
Συνέβαλλε στην επιτυχία του Ηρακλή 1 και Ηρακλή 2 με τις τιτλοποιήσεις NPEs και παρεχόμενες κρατικές εγγυήσεις έως 22 δισεκ. συμβάλλοντας στην εξυγίανση των τραπεζών, ενώ προσπάθησε και επιλύσει και ένα μέρος του προβλήματος με το DTC.
Αλλάζει τον νόμο για το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, αλλά και την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς.
Το πρόσημο στην απόδοση του Γιώργου Ζαββού είναι ξεκάθαρα θετικό και πρέπει να αναγνωριστεί.
Όμως πρέπει να δούμε τι ακριβώς πέτυχε η κυβέρνηση στο DTC και πως το αξιολογούν οι τραπεζίτες
Στις συστημικές ελληνικές τράπεζες υπήρχαν ή υπάρχουν 5 βασικά προβλήματα.
1)Τα κεφάλαια των ελληνικών τραπεζών που ανέρχονται σε 22 δισεκ. έχουν μια ιδιαιτερότητα.
Στα κεφάλαια περιλαμβάνεται και αναβαλλόμενη φορολογική απαίτηση DTC που ανέρχεται σε 14,6 δισεκ. ευρώ.
Δηλαδή στα τελικά καθαρά κεφάλαια των τραπεζών που ανέρχονται σε 22 δισεκ. το 66% αυτών είναι DTC δηλαδή χαμηλής ποιότητας κεφάλαια.
Εθνική - κεφάλαια 5,47 δισεκ. και DTC 4,3 δισεκ.
Αlpha bank - κεφάλαια 5,4 δισεκ. με 3 δισεκ. DTC
Eurobank 5,3 δισεκ. κεφάλαια με 3,668 δισεκ. DTC
Πειραιώς 4,9 δισεκ. κεφάλαια με 3,7 δισεκ. DTC
Το πρόβλημα αυτό δεν μπορεί να επιλυθεί, υπό την έννοια ότι το DTC ως μέρος των κεφαλαίων των τραπεζών, θα συνεχίσει να υφίσταται.
Στην Γερμανία π.χ. το DTC ως προς τα κεφάλαια είναι μόλις 9% ενώ συνολικά το DTC στις ευρωπαϊκές τράπεζες είναι 105 δισεκ. ευρώ εκ των οποίων 14,6 δισεκ. στις ελληνικές τράπεζες.
Το μείζον ζήτημα του υποβαθμισμένου ποιοτικά DTC ως μέρος των βασικών κεφαλαίων των τραπεζών δεν επιλύεται.
2)Λόγω της παρουσίας του DTC ο έλληνας νομοθέτης προέβλεψε το εξής.
Όταν μια τράπεζα επιτυγχάνει κέρδη π.χ. 1 δισεκ. και ο φορολογικός συντελεστής είναι 24% ή 240 εκατ εν προκειμένω, τότε το DTC θα μειωθεί κατά 240 εκατ.
Όταν όμως μια τράπεζα εμφανίζει ζημίες π.χ. 1 δισεκ. και ο φορολογικός συντελεστής είναι 24% ή 240 εκατ εν προκειμένω, τότε ενεργοποιείται το DTC και η τράπεζα εκδίδει μετοχές ίσες με 240 εκατ τις οποίες αποκτάει το ελληνικό δημόσιο.
Ο νόμος για το DTC ήταν μη φιλικός επενδυτικά, γιατί κάθε φορά που μια τράπεζα θα εμφανίζει ζημίες τότε θα ενεργοποιείται αυτή η φορολογική ρήτρα εις βάρος των ιδιωτών μετόχων, καθώς κάθε φορά θα απομειώνονται λόγω dilution – αραίωσης – απίσχνασης.
Η κυβέρνηση πέτυχε μια σημαντική – και θετική – εξέλιξη στο ζήτημα αυτό.
Λύση στο θέμα του αναβαλλόμενου φόρου και του κινδύνου ενεργοποίησής του σε περίπτωση ενδεχόμενων ζημιών από τις τράπεζες τα επόμενα χρόνια, εξαιτίας της περαιτέρω δραστικής απομείωσης των κόκκινων δανείων ή εξαιτίας επιπτώσεων από την πανδημική κρίση, δίνει η ΕΚΤ, εγκρίνοντας τροποποίηση του άρθρου 27 του ελληνικού φορολογικού κώδικα (νόμος 4172/2013) σχετικά με τη μεταφορά ζημιών και αναβαλλόμενων φορολογικών απαιτήσεων (DTA) που προκύπτουν από διαφορές χρέωσης.
Σε περίπτωση που τα φορολογικά κέρδη της 20ετούς περιόδου δεν επαρκούν για τον πλήρη συμψηφισμό των μεταφερόμενων αυτών ποσών, τυχόν υπόλοιπό τους λογίζεται ως φορολογική ζημιά κατά το εικοστό έτος της περιόδου και υπόκειται στον κανόνα μεταφοράς της παραγράφου 1 του άρθρου 27.
Στην προτεινόμενη ρύθμιση του Υπουργείου Οικονομικών που ενέκρινε η ΕΚΤ θεσπίζεται η εξής σειρά προτεραιότητας: σε κάθε έτος συμψηφίζεται πρώτα η ετήσια απόσβεση της χρεωστικής διαφοράς από το PSI, στη συνέχεια η ετήσια απόσβεση της χρεωστικής διαφοράς από διαγραφές ή μεταβιβάσεις δανείων και πιστώσεων και μετά τυχόν μη συμψηφισθέντα σε προηγούμενα έτη υπόλοιπα της τελευταίας αυτής χρεωστικής διαφοράς, με τα προγενέστερα υπόλοιπα να προηγούνται των μεταγενέστερων. Ακολουθεί ο συμψηφισμός των μεταφερόμενων φορολογικών ζημιών.
3)Στις τιτλοποιήσεις NPEs των τραπεζών και στο σχέδιο δραστικής εξυγίανσης των ισολογισμών και προβληματικών τους δανείων, προέκυψε ένα πρόβλημα.
Λόγω των μεγάλων πρόσθετων προβλέψεων που θα διενεργούσαν οι τράπεζες καθώς είχαν υποχρέωση απέναντι στον Ηρακλή 1 και Ηρακλή 2 να πάρουν μέρος των ζημιών… στα αποτελέσματα τους θα ενέγραφαν ζημίες.
Ζημίες σε μια φορολογική χρήση σημαίνει ενεργοποίηση του DTC.
Για να ξεπεραστεί το πρόβλημα ο νομοθέτης δέχθηκε οι τράπεζες να σπάσουν στα δύο στην Holding και στο σκέλος των δανείων που θα τιτλοποιηθούν.
Με την φόρμουλα αυτή η ζημία δεν ενεργοποίησε το DTC την αναβαλλόμενη φορολογική απαίτηση στις οικονομικές χρήσεις 2020 και 2021, π.χ. η Eurobank έγινε Eurobank υπηρεσιών και συμμετοχών αποκλειστικά για τον λόγο αυτό για να μην ενεργοποιηθεί το DTC, οπότε η μη ενεργοποίηση του DTC έχει αποτιμηθεί από τους επενδυτές γιατί ήδη εφαρμόζεται.
Εάν είχε ενεργοποιηθεί το DTC με τόσες ζημίες από τις τιτλοποιήσεις προβληματικών δανείων οι ελληνικές τράπεζες θα είχαν κρατικοποιηθεί.
4)Οι τράπεζες έχουν μεταφέρει εκτός ισολογισμών περί τα 60 δισεκ. NPEs, μέσω τιτλοποιήσεων, έχουν αγοράσει προβληματικά δάνεια ενώ διαχειρίζονται και τα NPEs των τραπεζών.
Σχεδόν 88-92 δισεκ NPEs.
Μεταφέροντας τόσα προβληματικά δάνεια 88-92 δισεκ. εκτός ισολογισμών στις εταιρίες διαχείρισης NPEs το πρόβλημα δεν έχει επιλυθεί.
5)Η δραστική συρρίκνωση των υγιών δανείων μόλις στα 110 δισεκ. όταν το 2010 τα δάνεια ήταν 260 δισεκ. θα δημιουργήσει πρόβλημα στην κερδοφορία και τα έσοδα των τραπεζών.
Είναι ένα πρόβλημα, το οποίο εκ των πραγμάτων θα οδηγήσει σε μείωση προσωπικού – εργαζομένων κατά 6-7 χιλιάδες σε εύλογο διάστημα.
Τι υποστηρίζουν οι έλληνες τραπεζίτες για το DTC
Συνοψίζοντας τις απόψεις των τραπεζών μπορεί να λεχθούν τα εξής.
«Η πρωτοβουλία του Υπουργείου Οικονομικών είναι θετική και ενισχυτική για τις τράπεζες καθώς ένα διαρκές πρόβλημα, πλέον αντιμετωπίζεται.
Τώρα οι επενδυτές θα γνωρίζουν ότι ο κίνδυνος dilution λόγω ζημιών δεν είναι υπαρκτός καθώς δεν θα ενεργοποιηθεί ο νόμος για το DTC την αναβαλλόμενη φορολογική απαίτηση.
Ωστόσο
Α)Οι τράπεζες από το 2022 και εν συνεχεία θα παρουσιάζουν κέρδη, οπότε δεν τίθεται θέμα ενεργοποίησης του DTC.
Υπολογίζεται ότι θα επιτυγχάνουν από 1,6 με 1,8 δισεκ. κέρδη με προοπτική το 2023 να διαμορφωθούν στα 2 δισεκ.
Στα business plan δεν υπάρχουν ζημίες, οπότε η άρση της ενεργοποίησης του DTC δεν θα έχει πρακτικά αποτελέσματα για τα επόμενα χρόνια αφού οι τράπεζες δεν θα βγάζουν ζημίες.
Β)Η άρση της ενεργοποίησης του DTC σε περίπτωση ζημιών λόγω προβληματικών δανείων είναι ήδη γεγονός καθώς το μέτρο αυτό εφαρμόστηκε με τις τιτλοποιήσεις και τις αποσχίσεις δραστηριοτήτων και σύστασης εταιριών holding.
Οι τράπεζες π.χ. η Eurobank έχει μετατραπεί σε holding ή η Alpha bank λόγω αυτού του παράγοντα για να μην ενεργοποιηθεί το DTC.
Οι τράπεζες εμφανίζουν ζημίες αλλά ο νόμος για το DTC δεν ενεργοποιήθηκε.
Ήδη οι τράπεζες έχουν πάρει εξαίρεση για το μεγάλο κύμα τιτλοποιήσεων.
Γ)Η άρση του κινδύνου ενεργοποίησης του DTC δυνητικά δεν θα βοηθήσει την Eurobank και Εθνική τράπεζα αλλά ίσως ευνοήσει Πειραιώς και Alpha bank που έχουν ακόμη κατάλοιπα προβληματικών δανείων.
Επίσης οριστικά τελειώνει η πρόταση για bad bank, με την νέα ρύθμιση για το DTC μπαίνει οριστικό τέλος για την bad bank που ούτως ή άλλως έχει απορριφθεί.
Δ) Με βάση την απόφαση, στην προτεινόμενη ρύθμιση του Υπουργείου Οικονομικών που ενέκρινε η ΕΚΤ θεσπίζεται η εξής σειρά προτεραιότητας: σε κάθε έτος συμψηφίζεται πρώτα η ετήσια απόσβεση της χρεωστικής διαφοράς από το PSI, στη συνέχεια η ετήσια απόσβεση της χρεωστικής διαφοράς από διαγραφές ή μεταβιβάσεις δανείων και πιστώσεων και μετά τυχόν μη συμψηφισθέντα σε προηγούμενα έτη υπόλοιπα της τελευταίας αυτής χρεωστικής διαφοράς, με τα προγενέστερα υπόλοιπα να προηγούνται των μεταγενέστερων. Ακολουθεί ο συμψηφισμός των μεταφερόμενων φορολογικών ζημιών.
Ε)Χρηματιστηριακά θεωρείται θετική μεν είδηση αλλά το DTC ως κεφάλαιο παραμένει στις τράπεζες.
Οι επενδυτές λόγω των τιτλοποιήσεων αποτίμησαν θετικά ότι δεν ενεργοποιείται το DTC, οπότε συμπεριλαμβάνεται στις τιμές.
Ήδη αυτή η ρύθμιση εφαρμόζεται στις τράπεζες βλέπε ισολογισμούς 2020 και 2021, εμφάνισαν ή θα εμφανίσουν μεγάλες ζημίες αλλά το DTC δεν θα ενεργοποιηθεί.
Για το μέλλον οι τράπεζες θα επιτυγχάνουν κέρδη οπότε η ρύθμιση τουλάχιστον για το ορατό μέλλον – τα επόμενα 3-4 χρόνια – ούτως ή άλλως δεν θα ενεργοποιηθεί.
Ήταν μια ρύθμιση εκ του ασφαλούς, δεν θα έδινε αυτή την δυνατότητα η ΕΚΤ εάν δεν υπήρχαν δικλείδες ασφαλείας.
Ωστόσο δεν παύει να είναι θετική είδηση.
Στ)Στην ερώτηση τι απήχηση θα έχει χρηματιστηριακά η νέα ρύθμιση του DTC που ουσιαστικά απενεργοποιεί ένα κίνδυνο η απάντηση, υπολογίζουμε από 10% έως 15% απάντησαν οι έλληνες τραπεζίτες.
Ωστόσο αυτό που θα δούμε είναι επιτάχυνση της εξυγίανσης των ισολογισμών κάποιες σχεδίαζαν να φθάσουν στο 2023, πλέον όλα θα συμβούν το 2021 και 2022 θα έχουν φθάσει οι τράπεζες NPEs ratio στο 5%, όλες.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών