Οι ελληνικές τράπεζες προσποιούνται ότι δανείζουν την ελληνική πραγματική οικονομία, ενώ η πίστη είναι τόσο ακριβή που εντέλει καταλήγει… όνειρο απατηλό για τις επιχειρήσεις.
Αυτό είναι, εν ολίγοις, το συμπέρασμα όσων αναφέρει σε άρθρο του για την ελληνική τραπεζική πίστη ο δημοσιογράφος του Bloomberg Marcus Bensasson.
Ειδικότερα, όπως αναφέρει ο κ. Bensasson, ολοένα και πληθαίνουν οι «φωνές» που υποστηρίζουν οι ελληνικές τράπεζες πρέπει να ανοίξουν, επιτέλους, την κάνουλα της χρηματοδότησης προς την πραγματική οικονομία.
Από την άλλη, ορισμένα πρόσφατα reports αναφέρουν ότι οι ελληνικές τράπεζες θέλουν πραγματικά να αυξήσουν τον δανεισμό προς τις επιχειρήσεις, αλλά δεν υπάρχει αρκετή ζήτηση.
Οι εταιρείες είτε χρησιμοποιούν επιδοτούμενα δάνεια για την αναχρηματοδότηση υφιστάμενου δανεισμού είτε άλλα κρατικά προγράμματα που επιτρέπουν την κάλυψη αναγκών ρευστότητας.
Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, η ροή καθαρού δανεισμού προς τις επιχειρήσεις έγινε ξανά πιστωτικά θετική τον Σεπτέμβριο.
Ωστόσο, πρέπει να επισημανθεί πως στο εννεάμηνο δόθηκαν σε μη χρηματοπιστωτικές επιχειρήσεις δάνεια ύψους μόλις 283 εκατ. ευρώ, έναντι 6,7 δισ. ευρώ για ολόκληρο το 2020.
Εξαιρουμένων των τίτλων χρέους, οι πιστωτικές ροές προς τις επιχειρήσεις μεταξύ Ιανουαρίου και Σεπτεμβρίου ήταν, στην πραγματικότητα, αρνητικές, με αρνητική καθαρή ροή δανεισμού 240 εκατ. ευρώ.
Φυσιολογικά, οι τράπεζες δέχθηκαν πιέσεις από τους πολιτικούς φορείς, ωστόσο η απάντησή τους είναι ότι κάνουν το καλύτερο δυνατό.
Η αλήθεια είναι ότι η κρίση του κορωνοϊού έδωσε στις εταιρείες, συμπεριλαμβανομένων των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, την ευκαιρία να αλλάξουν τη διάρθρωση των πιστωτικών υποχρεώσεών τους.
Εν προκειμένω αξίζει να σημειωθεί πως οι τράπεζες υποστηρίζουν ότι οι εταιρείες χρησιμοποίησαν επιδοτούμενα δάνεια κεφαλαίου κίνησης στο πλαίσιο του προγράμματος TEΠIX για να αποπληρώσουν υπάρχοντα τραπεζικά δάνεια.
Αυτό άλλωστε είναι κάτι που επιβεβαιώνεται από στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, που δείχνουν αύξηση των πιστωτικών ροών προς τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις το 2020 σε μήνες που αντιστοιχούν στις προθεσμίες του TEΠIX. 
Τα στοιχεία δείχνουν επίσης άνοδο του δανεισμού λήξεως μεταξύ δύο και πέντε ετών (τα δάνεια του TΕΠIX έχουν διάρκεια δύο ετών, με πτώση του βραχυπρόθεσμου δανεισμού.
Ο συνολικός τραπεζικός δανεισμός προς τις ΜμΕ ανήλθε σε 6 δισ. ευρώ το 2020 και 2,5 δισ. ευρώ το πρώτο εννεάμηνο του τρέχοντος έτους.
Ωστόσο, μετά την αφαίρεση του ποσού που επιστρέφει στις τράπεζες, τα στοιχεία αυτά μειώνονται στα 2,2 δισεκατομμύρια ευρώ καθαρού νέου δανεισμού το 2020 και μόλις στα 267 εκατομμύρια ευρώ μέχρι στιγμής φέτος. 
Αν όμως ίσχυε ότι οι ΜμΕ έχουν πρόσβαση στη χρηματοδότηση, αυτό θα ήταν πρόβλημα μόνο για τις τράπεζες που επιδιώκουν να αυξήσουν τα περιθώρια κέρδους.
Συνεπώς, αυτό δεν ισχύει.
Την περασμένη εβδομάδα, η Τράπεζα της Ελλάδος δημοσίευσε την έρευνα χορηγήσεων για το τρίτο τρίμηνο, η οποία έδειξε ότι η ζήτηση αυξάνεται για όλες τις κατηγορίες δανείων από το δεύτερο εξάμηνο του περασμένου έτους.
Δείχνει επίσης ότι υπήρξε ελαφριά αύξηση σε ό,τι αφορά το ποσοστό των αιτήσεων που απορρίφθηκαν το τελευταίο τρίμηνο.
Πρόσφατη έρευνα της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας για την πρόσβαση των επιχειρήσεων στη χρηματοδότηση, που δημοσιεύθηκε τον Ιούνιο, δείχνει ότι η Ελλάδα καταλαμβάνει ξεκάθαρα θέση ουραγού στη ζώνη του ευρώ, στον βαθμό που η πρόσβαση παραμένει σημαντικό πρόβλημα για τις ΜμΕ.
Σύμφωνα με την έρευνα, το 18% των ΜμΕ ανέφεραν την έλλειψη ρευστότητας ως το μεγαλύτερο πρόβλημα που αντιμετώπισαν, με το 22% των επιχειρήσεων να αναφέρει δυσκολίες πρόσβασης σε τραπεζικά δάνεια.
Η έρευνα υπογράμμισε επίσης τη σημασία της κρατικής στήριξης σε περίπτωση έλλειψης πρόσβασης σε τραπεζική χρηματοδότηση, δείχνοντας ότι το 56% των ΜμΕ είχαν λάβει κάποια μορφή στήριξης, πέρα από τη στήριξη των μισθών και τις φορολογικές περικοπές. 
Από το 21% των ερωτηθέντων στην ελληνική έρευνα που δήλωσαν ότι τα τραπεζικά δάνεια δεν ήταν σημαντική πηγή χρηματοδότησης για αυτούς -το υψηλότερο στη ζώνη του ευρώ- ένα εντυπωσιακό ποσοστό έδωσε ως λόγο τα υψηλά επιτόκια, όπως φαίνεται στα τρία παραπάνω γραφήματα.
Εξετάσαμε αυτό το θέμα πριν από δύο μήνες — η πιστωτική ανάπτυξη στην Ελλάδα περιορίζεται λόγω των επιτοκίων, που είναι σημαντικά υψηλότερα από ό,τι σε οποιαδήποτε άλλη χώρα στη ζώνη του ευρώ.
Η κεντρική τράπεζα δημοσίευσε τα επιτόκια δανείων και καταθέσεων για τον Σεπτέμβριο, γεγονός που υποδηλώνει ότι δεν υπήρξε μεγάλη βελτίωση έκτοτε.
Το μέσο επιτόκιο για τα νέα δάνεια προς τις ΜμΕ μειώθηκε μόνο στο 3,24% από 3,3% τον Αύγουστο.
Ναι, ο πιστωτικός κίνδυνος είναι ένα ζήτημα.
Αξίζει όμως να θυμηθούμε ότι από τον Σεπτέμβριο οι τράπεζες είχαν δανειστεί 46,9 δισεκατομμύρια ευρώ από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα με αρνητικά επιτόκια μέσω του προγράμματος TLTRO — το οποίο συνδέεται με στόχους για την παροχή πιστώσεων στην πραγματική οικονομία.
Ως εκ τούτου, το επιχείρημα των τραπεζών, ότι δηλαδή δεν υπάρχει ζήτηση για δάνεια λόγω των κρατικών μέτρων στήριξης της ελληνικής οικονομίας δεν υποστηρίζεται από δεδομένα.
Απεναντίας, η κρατική στήριξη ρευστότητας ήταν ζωτικής σημασίας για την επιβίωση των επιχειρήσεων — αλλά τα τραπεζικά δάνεια θα μπορούσαν επίσης να διαδραματίσουν μεγαλύτερο ρόλο εάν ήταν φθηνότερα και πιο προσιτά.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών