Σχετικά Άρθρα
Σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης το Καζακστάν - Κατελήφθη το αεροδρόμιο του Αλμάτι - Ανησυχία Ρωσίας, Κίνας λόγω ουρανίου
Χάος στο Καζακστάν: Η αύξηση στα καύσιμα έφερε πτώση κυβέρνησης και σφοδρές συγκρούσεις
(upd5) Δεκάδες νεκροί και εκατοντάδες τραυματίες, πυρπολημένα κυβερνητικά κτήρια και καμένα αυτοκίνητα στους δρόμους είναι ο απολογισμός των συγκρούσεων διαδηλωτών και δυνάμεων ασφαλείας στην πρώην πρωτεύουσα του Καζακστάν, Almaty, όπου η επέμβαση του στρατού έβαλε τέλος στις βίαιες διαδηλώσεις που ξέσπασαν πριν από τρεις ημέρες με αφορμή την αύξηση στις τιμές των καυσίμων.
Από νωρίς σήμερα Πέμπτη 6/1 τα ξημερώματα, δυνάμεις του στρατού με θωρακισμένα οχήματα μεταφοράς προσωπικού και με δεκάδες στρατιώτες επιχείρησαν στην κεντρική πλατεία της Almaty, όπου βρίσκονταν μερικές εκατοντάδες διαδηλωτών, με τα διεθνή δίκτυα να κάνουν λόγο ακόμα για πυροβολισμούς.
Παράλληλα, η αστυνομία ανακοίνωσε ότι «εξαλείφθηκαν» δεκάδες ταραξίες, κατά την εκκαθαριστική επιχείρηση του στρατού ενώ και το πρακτορείο Sputnik μετέδωσε ότι δεκάδες άνθρωποι σκοτώθηκαν κατά τη διάρκεια της νύχτας στο Almaty κατά την προσπάθεια τους να εισβάλλουν στα κεντρικά γραφεία της αστυνομίας και σε άλλα κυβερνητικά κτήρια.
Η κρατική τηλεόραση μετέδωσε ότι 13 μέλη των δυνάμεων ασφαλείας σκοτώθηκαν κατά τη διάρκεια των ταραχών - εκ των οποίων δύο βρέθηκαν αποκεφαλισμένοι -, ενώ και το υπουργείο Εσωτερικών είχε κάνει λόγο για τουλάχιστον 317 τραυματίες στις τάξεις των δυνάμεων ασφαλείας.
Αν και δεν υπάρχουν επίσημες αναφορές για τραυματίες ή θανάτους όσον αφορά τους διαδηλωτές, πληροφορίες του ρωσικού πρακτορείου TASS που επικαλείται το υπουργείο Υγείας του Καζακστάν, κάνουν λόγο για περισσότερους από 1.000 τραυματίες, εκ των οποίων τουλάχιστον 400 έχουν μεταφερθεί σε νοσοκομεία.
Σημειώνεται πως έχει ανασταλεί η λειτουργία όλων των χρηματοπιστωτικών θεσμών, ενώ εκτός λειτουργίας είναι και το Ίντερνετ στο μεγαλύτερο μέρος της χώρας.
Ήδη ρωσικές στρατιωτικές δυνάμεις (αλλά και δυνάμεις από τη Λευκορωσία, την Αρμενία, το Τατζικιστάν και το Κιργιστάν) έχουν αποσταλεί στο Καζακστάν κατόπιν σχετικού αιτήματος του προέδρου Tokayev ενώ μεταδίδεται πως το αεροδρόμιο, το οποίο είχε πέσει στα χέρια των διαδηλωτών, βρίσκεται πλέον υπό τον έλεγχο του στρατού.
Κατάλυση του κράτους
Οι εξελίξεις αυτές είχαν ως αποτέλεσμα ο πρόεδρος του Καζακστάν Kassym-Jomart Tokayev να διατάξει την επέμβαση του στρατού για να μπει ένα τέλος στις ταραχές, οι οποίες γρήγορα μετατράπησαν σε αντικυβερνητικές διαδηλώσεις.
Στις δηλώσεις του ο Tokayev, και αφού είχε κάνει δεκτή νωρίτερα την παραίτηση της κυβέρνησης, έκανε λόγο για διεθνείς συμμορίες τρομοκρατών που, όπως είπε, θέλουν να καταλύσουν το κράτος.
Σημειώνεται πως ο Tokayev είναι ο «διάδοχος» του πρώην προέδρου Nursultan Nazarbayev, ο οποίος αν και αποσύρθηκε από την πολιτική σκηνή το 2019 και αφού κρατούσε τα ηνία της χώρας από το 1991 όταν και ανακηρύχθηκε η ανεξαρτησία του Καζακστάν από την ΕΣΣΔ, εκτιμάται πως η οικογένεια του είναι αυτή που ελέγχει το μεγαλύτερο μέρος της οικονομίας της χώρας.
Ο Tokayev ανακοίνωσε πως αναλαμβάνει και τον ρόλο του επικεφαλής του συμβουλίου ασφαλείας του Καζακστάν, αξίωμα που κατείχε μέχρι χθες ο πρώην πρόεδρος Nazarbayev.
Ειρηνευτική δύναμη
Υπό το βάρος των ανεξέλεγκτων ταραχών ο Tokayev στράφηκε στη Ρωσία και στον Οργανισμό του Συμφώνου Συλλογικής Ασφάλειας (ΟΣΣΑ), θεσμό στον οποίο συμμετέχουν πρώην σοβιετικές δημοκρατίες υπό την ηγεσία της Ρωσίας για στρατιωτική βοήθεια.
Στο αίτημα αυτό υπήρξε ανταπόκριση και ήδη εστάλη ειρηνευτική δύναμη υπό τη Ρωσία στο Καζακστάν.
Σε ανάρτηση του στο Facebook ο πρόεδρος της Αρμενίας, Nikol Pashinyan επιβεβαίωσε την αποστολή ειρηνευτικής δύναμης, χωρίς να προσδιορίζει τη δύναμη της, για ένα περιορισμένο χρονικό διάστημα και έως ότου αποκατασταθεί η τάξη.
«Έπειτα από αίτημα του προέδρου του Καζακστάν Tokayev και μπροστά στην απειλή για την εθνική ασφάλεια και την κυριαρχία της Δημοκρατίας του Καζακστάν που προκλήθηκε, μεταξύ άλλων, από εξωτερική παρέμβαση, η Οργάνωση του Συμφώνου Συλλογικής Ασφάλειας (CSTO), σύμφωνα με το άρθρο 4 της Συλλογικής Συνθήκης Ασφαλείας, αποφάσισε να αναπτύξει ειρηνευτικές δυνάμεις της στο Καζακστάν», έγραψε ο Pashinyan.
Πεδίο συγκρούσεων
Οι διαδηλώσεις εξαιτίας της αύξησης της τιμής του αερίου το Σαββατοκύριακο μετατράπηκαν σε αληθινές μάχες τις τελευταίες δύο ημέρες.
Η πρωτεύουσα Almaty έχει πεδίο σκληρών συγκρούσεων, με τις δυνάμεις επιβολής της τάξης να χρησιμοποιούν χειροβομβίδες κρότου-λάμψης για να διαλύσουν διαδηλωτές, με φόντο καμένα αυτοκίνητα.
Ο πρόεδρος Tokayev ανήγγειλε πολιτικές και οικονομικές μεταρρυθμίσεις και ελαφρύνσεις για τους πολίτες, οι οποίες πάντως δεν φάνηκαν ικανές να κατευνάσουν το πλήθος.
Το πλήθος, πέρα από το αεροδρόμιο, εισέβαλε σε κυβερνητικά κτήρια ενώ υπήρξαν και πληροφορίες περί επίθεσης σε κατοικία που χρησιμοποιεί ο αρχηγός του κράτους στη Almaty και εμπρησμού της.
Η διακοπή της πρόσβασης στο διαδίκτυο, που πιστεύεται ότι έγινε κατ’ εντολή των αρχών για να δυσκολέψει η επικοινωνία μεταξύ οργανωτών των διαδηλώσεων, δυσχεραίνει τις επικοινωνίες.
Όλη η χώρα έχει κηρυχθεί σε κατάσταση εκτάκτου ανάγκης.
Αντιδράσεις ΗΠΑ, ΕΕ και Ρωσίας
Η προεδρία των ΗΠΑ κάλεσε χθες τις αρχές του Καζακστάν να επιδείξει «αυτοσυγκράτηση» και εξέφρασε την ευχή οι διαδηλώσεις να είναι «ειρηνικές».
Η εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου Jen Psaki διέψευσε κατηγορηματικά τις «ψευδείς κατηγορίες της Ρωσίας» περί αμερικανικής υποκίνησης των διαδηλώσεων που συγκλόνισαν τη χώρα.
«Αυτό είναι απόλυτα ψευδές» και εντάσσεται στη «ρωσική στρατηγική παραπληροφόρησης», επέμεινε.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση κάλεσε να αποκατασταθεί η ηρεμία, ενώ η Ρωσία ζήτησε να υπάρξει ειρηνική επίλυση της κρίσης «εντός του πλαισίου του Συντάγματος και των νόμων και μέσω διαλόγου και όχι μέσω ταραχών στους δρόμους».
Ο ΟΗΕ «παρακολουθεί με ανησυχία την κατάσταση», σημείωσε χθες ο εκπρόσωπος του Γενικού Γραμματέα, προσθέτοντας πως είναι «πολύ σημαντικό (...) οι πάντες να δείξουν αυτοσυγκράτηση, να απόσχουν από τη βία και να προωθήσουν τον διάλογο».
Ανησυχία λόγω Ουρανίου
Το βλέμμα των μεγάλων δυνάμεων βρίσκεται στραμμένο στο Καζακστάν καθώς η χώρα της Ασίας έχει σχεδόν το μισό της παγκόσμιας προσφοράς ουρανίου και κατατάσσεται πρώτο στην παγκόσμια παραγωγή ουρανίου.
Η εθνική εταιρεία εξόρυξης ουρανίου του Καζακστάν, η Kazatomprom, είναι η μεγαλύτερη εταιρεία παραγωγής ουρανίου στον κόσμο.
Ωστόσο, η χώρα της Κεντρικής Ασίας έρχεται στη δεύτερη θέση όσον αφορά τα αποθέματα ουρανίου.
Το Καζακστάν δεν διαθέτει εθνικό δίκτυο ηλεκτρικής ενέργειας και τουλάχιστον το 69% της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας προέρχεται από άνθρακα, ενώ το υπόλοιπο τροφοδοτείται από φυσικό αέριο (19%), υδροηλεκτρικό (11%) και αιολικό (1%).
Ωστόσο, το σχέδιο ενεργειακής ανάπτυξης της κυβέρνησης του Καζακστάν προβλέπει μεγάλες αλλαγές στο ενεργειακό μείγμα που θα περιλαμβάνει το 4,5% της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από πυρηνική ενέργεια και το 10% από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας έως το 2030. Το Καζακστάν κατασκευάζει ήδη δύο πυρηνικούς σταθμούς.
Το ουράνιο είναι ένα πολύ σημαντικό εμπόρευμα για τον ενεργειακό τομέα.
Οι εξορυκτικοί πόροι ουρανίου παρέχουν το βασικό καύσιμο για την παραγωγή πυρηνικής ενέργειας τα τελευταία 60 χρόνια και σήμερα η πυρηνική ενέργεια εξυπηρετεί το 10% των παγκόσμιων ενεργειακών αναγκών.
Οι αναλυτές εκτιμούν ότι η παγκόσμια ζήτηση ουρανίου θα αυξηθεί τα επόμενα χρόνια, και θα είναι ένας παράγοντας που θα επηρεάσει θετικά την τιμή του ουρανίου.
Η παγκόσμια παραγωγή ουρανίου το 2019 έφτασε τους 53.656 τόνους U3O8.
Οι πέντε κορυφαίες χώρες παραγωγής ουρανίου στον κόσμο είναι το Καζακστάν, ο Καναδάς, η Αυστραλία, η Ναμίμπια και ο Νίγηρας, οι οποίες προσφέρουν την συντριπτική πλειονότητα αυτής της παραγωγής.
Πυρετός σε Ρωσία και Κίνα
Η Ρωσία, ότι το Καζακστάν ενεργεί ως ανάχωμα έναντι της Κίνας, που διεισδύει σταθερά στην Κεντρική Ασία, σε περιοχές που για χρόνια ήταν μέρος της Ρωσικής Αυτοκρατορίας.
Ορισμένοι αναλυτές λένε ότι η Ρωσία θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει την απειλή της παρέμβασης, προκειμένου να αποφευχθεί η υπερβολική προσέγγιση της Δύσης με το Καζακστάν και την Κίνα.
Οι στέπες του Καζακστάν δεν χρησιμεύουν απλώς για τη διέλευση των κινεζικών προϊόντων: είναι ένα στρατηγικό αντιστήριγμα της Κίνας.
Πλούσιο σε πετρέλαιο και φυσικό αέριο, μεγαλύτερος παραγωγός στον κόσμο σε ουράνιο, το Καζακστάν της επιτρέπει να διαφοροποιήσει τις προμήθειές της, μειώνοντας την εξάρτησή της από τις εισαγωγές από τον Περσικό Κόλπο, προσφέροντας επίσης και μια εναλλακτική οδό τροφοδοσίας αν μπλοκαριστούν τα τάνκερ που διασχίζουν το στενό της Μαλάκκας.
Εκτός από τις υποδομές των μεταφορών, η πρωτοβουλία του «δρόμου του μεταξιού» ανοίγει τον δρόμο για κινεζικές συμμετοχές στους ενεργειακούς πόρους και στη βιομηχανία παραγωγής ενέργειας του Καζακστάν.
Προσφέρει επίσης μια βάση για τον έλεγχο των Ουιγούρων (τουρκόφωνοι), οι οποίοι κατοικούν στην αυτόνομη και έντονα αναπτυσσόμενη επαρχία Σιντζιάνγκ της δυτικής Κίνας, αλλά ζουν επίσης και από την άλλη πλευρά των συνόρων (230.000 από αυτούς στο Καζακστάν).
Η κινεζική παρουσία στο Καζακστάν έχει λάβει πλέον διαστάσεις στρατηγικής συνεργασίας, ικανής να λειτουργήσει ως αντίβαρο στη Ρωσία, της οποίας η οικονομική, στρατιωτική και πολιτιστική επιρροή συνεχίζει να είναι δεσπόζουσα είκοσι πέντε χρόνια μετά την ανεξαρτησία.
Η ρωσική διατηρεί το καθεστώς της επίσημης γλώσσας και η χώρα έχει μια σημαντική σλαβική μειονότητα (4,5 εκατομμύρια άνθρωποι, περίπου το ένα τέταρτο του πληθυσμού).
Η Μόσχα συνεχίζει να εκτοξεύει τα διαστημόπλοιά της από τον θύλακα του Μπαϊκονούρ, στο πλαίσιο μιας συμφωνίας ενοικίασης, που, το 2005, επεκτάθηκε μέχρι το 2050.
Εξασφαλίζοντας στη χώρα το ένα τρίτο των εισαγωγών της, η Ρωσία είναι ο μεγαλύτερος προμηθευτής της σε αγαθά και υπηρεσίες και καταλαμβάνει την έκτη θέση των άμεσων ξένων επενδύσεων στο Καζακστάν
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών