Μέσα στην έκδηλη ανησυχία τους, επιχειρηματίες από το χώρο του τουρισμού δηλώνουν συγκλονισμένοι από τα γεγονότα και εκτιμούν πολύ σημαντικό παράγοντα τον χρόνο που θα χρειαστεί μέχρι να επιστρέψει η «κανονικότητα» που υπήρχε πριν από τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία.
Οι προκρατήσεις Ιανουαρίου και Φεβρουαρίου έδειχναν μια δυνατή χρονιά για τον ελληνικό τουρισμό και έτσι, η ένταση των εχθροπραξιών και κυριότερα η διάρκεια της κρίσης αναμένεται να έχουν τον πρώτο λόγο που θα διαμορφώσει εξελίξεις στο τουριστικό πεδίο.
Τα περιθώρια ανάκαμψης μέχρι τον Μάιο – κρίσιμο μήνα κατά τον οποίο αρχίζουν ουσιαστικά οι τουριστικές ροές, εκτιμάται ότι θα φτάσουν για να «γυρίσει» το κλίμα και να «ξεπαγώσει» η κατάσταση και για αυτό λόγο συνιστούν ψυχραιμία λίγων εβδομάδων μέχρι την πρώτη αποτίμηση των πιθανών επιπτώσεων.
Ωστόσο η Χαλκιδική, η Κρήτη, η Ρόδος, η Κέρκυρα και άλλες περιοχές προβλέπεται να χάσουν εκατοντάδες χιλιάδες Ρώσους επισκέπτες, οι οποίοι αν και μπορεί πέρυσι να μην ήρθαν όσοι αναμένονταν αρχικά, δαπάνησαν όμως συνολικά σε ελληνικούς προορισμούς 115 εκατ. ευρώ για τις διακοπές τους.
Το 2019 η Ελλάδα κατάφερε να υποδεχτεί σχεδόν 750 χιλιάδες Ρώσους ταξιδιώτες (εκ των οποίων 150 χιλιάδες κατευθύνθηκαν προς τη Βόρεια Ελλάδα, κυρίως τη Χαλκιδική, την Πιερία και τη Θάσο) και τα έσοδα από τη συγκεκριμένη αγορά άγγιξαν συνολικά τα 433εκ. ευρώ. Την ίδια χρονιά, τα θέρετρα της Βόρειας Ελλάδας επέλεξαν 50 χιλιάδες Ουκρανοί.
Υπήρχαν ενθαρρυντικές ενδείξεις στην αρχή
Παράγοντες της αγοράς εκτιμούν ότι ο τουρισμός θα χάσει φέτος μια, όχι ευκαταφρόνητη πηγή εσόδων, αφού οι ενδείξεις για τον εισερχόμενο τουρισμό από τη Ρωσία, την Ουκρανία και τη Λευκορωσία ήταν ενθαρρυντικές. Μπορεί το 2020 να είχαν έρθει ελάχιστοι Ρώσοι για διακοπές, περίπου 25 χιλιάδες και το 2021 να πλησίασαν τις 120 χιλιάδες, φέτος όμως οι τουριστικές επιχειρήσεις, ιδιαίτερα της Κεντρικής Μακεδονίας, της Κρήτης και του Νοτίου Αιγαίου είχαν εναποθέσει σοβαρές ελπίδες στην παρουσία τους, αφού είχαν ήδη προγραμματιστεί αυξημένες πτήσεις από τη Μόσχα και άλλες πόλεις προς ελληνικούς προορισμούς και γινόταν προσπάθεια ώστε να επανεκκινήσουν και οι πτήσεις τσάρτερ.
Οι εξελίξεις σε γεωπολιτικό επίπεδο δηλαδή ο πόλεμος στην Ουκρανία και οι διεθνείς και ευρωπαϊκές κυρώσεις προς τη Ρωσία με τα επακόλουθά τους, έφεραν «σύννεφα βαριά» και άνθρωποι της αγοράς εκτιμούν πως οι πληγές που άνοιξαν, θα απαιτήσουν μεγαλύτερο χρονικό διάστημα ώστε να επουλωθούν. Η απαγόρευση πτήσεων, αλλά και ο αποκλεισμός της Ρωσίας από το σύστημα swift δημιούργησαν μεγαλύτερους φόβους ότι οι αγορά θα χαθεί οριστικά - αν και όπως επισημαίνουν ορισμένοι «κανείς δεν μπορεί να αποκλείσει με σιγουριά ότι η κατάσταση δεν μπορεί να είναι ακόμη και αναστρέψιμη».
Πόσο θα ακριβύνουν οι διακοπές και τα ταξίδια;
«Το εάν θα επηρεαστούν οι ναύλοι εξαρτάται από το αντιστάθμισμα στις προμήθειες καυσίμων της κάθε εταιρείας, ενώ περαιτέρω αύξηση των τιμών του φυσικού αερίου και του πετρελαίου θα μπορούσε άνετα να επηρεάσει ανοδικά το κόστος των διακοπών», σχολιάζει επιχειρηματίας που εύχεται να αντιμετωπιστούν αποτελεσματικά όλες οι βραχυπρόθεσμες επιπτώσεις, εν όψει τουριστικής επανεκκίνησης.
Εκτιμά ωστόσο ότι εάν αυξηθούν το ενεργειακό κόστος και συνεχιστούν οι ανατιμήσεις με αποτέλεσμα ένα νέο κύμα ακρίβειας, τότε θα συμπαρασύρουν και το κόστος των ταξιδιών και των διακοπών σε όλη την Ευρώπη.
Αναφέρει μάλιστα ως παραδείγματα την ενοικίαση αυτοκινήτου και τις υπηρεσίες εστίασης και όπως εξηγεί, πρόσθετη επιβάρυνση μπορεί να αντιμετωπίσουν και τα τουριστικά πακέτα, καθώς στα περισσότερα συμβόλαια με τους tour operators του εξωτερικού έχει προβλεφθεί αύξηση έως και 8% για έκτακτες περιστάσεις, όπως είναι η άνοδος στις τιμές των καυσίμων.
«Εάν οι εχθροπραξίες διαρκέσουν, τότε μπορεί να επηρεάσουν τη διάθεση για διακοπές και εάν το προβλεπόμενο εισόδημα των εν δυνάμει ταξιδιωτών συρρικνωθεί από τις ανατιμήσεις, τότε θα μειωθούν και τα ταξίδια ή οι δαπάνες ή ο χρόνος των διακοπών, με αποτέλεσμα το πλήγμα στον κλάδο να είναι μεγαλύτερο από αυτό που θα μπορούσαμε να φανταστούμε», τονίζει ξενοδόχος που σκέφτεται το υπέρογκο λειτουργικό κόστος της επιχείρησής του. Πιθανές επιπτώσεις του πολέμου και των κυρώσεων στις τουριστικές ροές αναμένει εξάλλου και το οικονομικό επιτελείο που εξετάζει όλα τα δεδομένα. Ο υπουργός Οικονομικών κ. Χρήστος Σταϊκούρας εκτιμά, όπως είπε στον ΣΚΑΙ 100,3, ότι ενδεχομένως θα δούμε αρνητικές επιπτώσεις και στον τουρισμό, κυρίως στη Βόρεια Ελλάδα, αλλά και μείωση των ταξιδιωτικών εισπράξεων μέχρι 5%.
Ερωτηματικό η αντίδραση της αμερικανικής αγοράς
Το «καμπανάκι» για μια από τις κορυφαίες αγορές που βρίσκονται στο top 5 του πίνακα εσόδων θα χτυπά και όχι άδικα, όσο η κατάσταση παραμένει δραματική. Για τις ΗΠΑ η Ευρώπη λογίζεται ως ενιαίος χώρος και ουσιαστικά αυτή την εποχή για τους εν δυνάμει τουρίστες είναι ένας προορισμός «που έχει πόλεμο».
Παράγοντες του τουρισμού εκτιμούν ότι η ταξιδιωτική συμπεριφορά των ΗΠΑ παραμένει μεγάλο ερωτηματικό ως προς τις καλοκαιρινές διακοπές, και τονίζουν την αυξημένη ζήτηση που απολάμβανε η Ελλάδα, η οποία είχε υπολογίσει ανάκαμψη της αμερικανική αγοράς που είχε ξεκινήσει πέρυσι, με 14 απευθείας υπερατλαντικές πτήσεις.
Το 2019, η χώρα εισέπραξε περίπου 1,2 δις από τον εισερχόμενο τουρισμό από τις ΗΠΑ, πέρυσι στο εννεάμηνο οι εισπράξεις είχαν ανακτήσει το 47% των αντίστοιχων μηνών της τελευταίας χρονιάς πριν την πανδημία και οι πτήσεις αναμένεται να ξεκινήσουν στις 7 Μαρτίου.
Την ίδια ώρα, ο υπουργός Τουρισμού κ. Βασίλης Κικίλιας δήλωσε στο ραδιόφωνο του ΣΚΑΙ ότι γίνεται προεργασία προκειμένου να αντιμετωπιστούν τα όποια προβλήματα ανακύπτουν:
«Αυτό το οποίο υπάρχει ως τώρα είναι no-fly zone, απαγόρευση πτήσεων από τη Ρωσία προς την Ευρώπη για 3 μήνες, μέχρι την 28η Μαΐου. Δεν έχουμε στοιχεία ακόμα για το πόσο θα επηρεαστεί ο τουρισμός. Θα πρέπει να δοθούν κάποιες μέρες και εβδομάδες προκειμένου αυτό να μπορέσει να αποτυπωθεί» τόνισε, εκτιμώντας πως «υπάρχει και όλος ο άλλος πλανήτης ο οποίος θέλει να έρθει στην Ελλάδα. Αλλά εμάς μας απασχολεί να κάνουμε το καλύτερο δυνατόν για να μπορέσουμε να φέρουμε στην Ελλάδα επισκέπτες, ταξιδιώτες και τουρίστες από όλο τον κόσμο».
Κικίλιας: Θέσεις εργασίας στον τουρισμό για ομογενείς και Ουκρανούς πρόσφυγες
Μιλώντας για την ανθρωπιστική κρίση, ο υπουργός επικαλέστηκε την ανθρωπιά και την αλληλεγγύη στην Ελλάδα, αλλά και τις προειδοποιήσεις του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών που έχει μιλήσει για 4 εκατομμύρια ανθρώπους που ενδεχομένως εγκαταλείψουν την Ουκρανία λόγω του πολέμου, αλλά και την Ύπατη Αρμοστεία που κάνει λόγο μέχρι στιγμής για περίπου 400.000 πρόσφυγες που έχουν διαφύγει προς τη Ρουμανία, την Πολωνία και τις γύρω χώρες και κάποιοι από αυτούς φτάνουν και στην Ελλάδα. «Δεν θα κλείσουμε τα μάτια μας στην ανθρωπιστική κρίση στην Ουκρανία.
Θα δεχθούμε Έλληνες ομογενείς και Ουκρανούς πρόσφυγες, παρέχοντάς τους φροντίδα, άδεια παραμονής και εργασίας», τόνισε, υπενθυμίζοντας ότι υπάρχουν 50.000 πλεονάζουσες θέσεις στον τουρισμό – κενά που δεν καλύφθηκαν πέρυσι από την εγχώρια αγορά.
«Θα μπορούσαν αυτοί οι άνθρωποι με αξιοπρέπεια, με ευρωπαϊκές συμβάσεις και συλλογικές συμβάσεις εργασίας να απορροφηθούν και να βοηθήσουν σε αυτόν τον κλάδο», είπε χαρακτηριστικά, εξηγώντας ότι κάτι τέτοιο προβλέπεται από το Π.Δ. 80/2006, με βάση την ευρωπαϊκή οδηγία, ενώ την Πέμπτη, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Εσωτερικών Υποθέσεων αναμένεται να καθορίσει τους ακριβείς όρους και τις συνθήκες.
Και πρόσθεσε: «Οι εικόνες παιδιών, γυναικών, αμάχων, Ελλήνων ομογενών μας είναι συγκλονιστικές. Ζούμε μία ανθρωπιστική κρίση και σε αυτήν τη κρίση πρέπει να ενσκήψουμε με αλληλεγγύη, με ανθρωπιά και με αγάπη για αυτούς τους ανθρώπους. Οι ομογενείς μας, οι συμπατριώτες μας, οι ομόθρησκοί μας, αλλά και οι Ουκρανοί, όλοι οι άνθρωποι που φεύγουν από τις εστίες τους λόγω του πολέμου πρέπει να τύχουν φροντίδας, αλληλεγγύης και στήριξης στο μέτρο που μας αναλογεί».
Νένα Ουζουνίδου
www.bankingnews.gr
Τουρισμός: Τα αχαρτογράφητα νερά και οι (άγνωστες) επιπτώσεις του ουκρανικού
«Πόσος χρόνος θα χρειαστεί μέχρι να επιστρέψουμε στην κανονικότητα;» το μεγάλο ερώτημα που βασανίζει τους ανθρώπους του τουρισμού
Σχόλια αναγνωστών