Σε ηλικία 83 ετών έφυγε τα ξημερώματα από τη ζωή η Μαρίνα Λαμπράκη Πλάκα, διευθύντρια της Εθνικής Πινακοθήκης.
Η Μαρίνα Λαμπράκη - Πλάκα ήταν ιστορικός τέχνης, αρχαιολόγος και Ομότιμη Καθηγήτρια της Ιστορίας της Τέχνης στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών που από το 1992 υπηρετούσε ως Διευθύντια της Εθνικής Πινακοθήκης-Μουσείο Αλέξανδρου Σούτσου.
Διετέλεσε αναπληρώτρια υπουργός Πολιτισμού-Παιδείας και Θρησκευμάτων της Υπηρεσιακής κυβέρνησης με πρωθυπουργό την Βασιλική Θάνου την περίοδο 28 Αυγούστου με 23 Σεπτεμβρίου 2015.
Είχε βραβευτεί με:
- το Βραβείο Καζαντζάκη του Δήμου Ηρακλείου Κρήτης (1985),
- το Α΄ Κρατικό Βραβείο Μελέτης-Δοκιμίου για το βιβλίο Περί Ζωγραφικής-Αλμπέρτι και Λεονάρντο (1988),
πολλά παράσημα και διακρίσεις:
- το παράσημο του Ιππότη και Ταξιάρχη Γραμμάτων και Τεχνών της Γαλλικής Δημοκρατίας (1997 και 2005),
- το παράσημο του Αλφόνσου του Σοφού του Υπουργείου Πολιτισμού της Ισπανίας (2000),
- τον Χρυσό Σταυρό του Τάγματος της Τιμής από τον Πρόεδρο της Ελληνικής Δημοκρατίας (2004),
- το Βραβείο ΤΕΙ Κρήτης (2005),
- το Βραβείο International Lions (2006),
- το Βραβείο XENIA (2006),
- το παράσημο του Ιππότη και Ταξιάρχη Γραμμάτων και Τεχνών της Ιταλικής Δημοκρατίας (1994 και 2007),
- το Βραβείο «Αριάδνη» από την Παγκρητική Ένωση Αμερικής (2009),
- το παράσημο του Ιππότη της Λεγεώνας της Τιμής της Γαλλικής Δημοκρατίας (2011).
Για το θλιβερό γεγονός συλλυπητήρια μηνύματα έστειλε η πολιτειακή και πολιτική ηγεσία.
ΠτΔ: Εκείνη που ποτέ δεν έπαψε "να ονειρεύεται ρεαλιστικά"
Η Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Κατερίνα Σακελλαροπούλου, στο συλλυπητήριο μήνυμά της αναφέρει: "Με βαθιά θλίψη και συγκίνηση αποχαιρετώ την Μαρίνα Λαμπράκη-Πλάκα, την αρχαιολόγο, την ιστορικό τέχνης, την καθηγήτρια, την ακάματη εργάτρια για τη συντήρηση και ανάδειξη της ελληνικής ζωγραφικής, εκείνη που ποτέ δεν έπαψε "να ονειρεύεται ρεαλιστικά"”, αναφέρει στο συλλυπητήριο μήνυμά της για την απώλεια της Μαρίνας Λαμπράκη-Πλάκα η Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Κατερίνα Σακελλαροπούλου.
"Τριάντα χρόνια στο τιμόνι του πιο σημαντικού μουσείου της χώρας, της Εθνικής Πινακοθήκης, επιτυγχάνοντας, μέσα από μεγάλα εκθεσιακά γεγονότα να ενισχύσει τη δημοτικότητά της και να δημιουργήσει έναν σταθερό πυρήνα επισκεπτών, ευτύχησε, μετά από συνεχείς προσπάθειες, να την δει να αναγεννάται, να εκσυγχρονίζεται μουσειολογικά και αισθητικά, να ανοίγεται στο κοινό όπως το επιδίωξε σε όλη τη μακρά της θητεία: σαν ένας τόπος γνώσης, πνευματικής ανάτασης, αισθητικής καλλιέργειας, εμβάθυνσης στο καλλιτεχνικό συμβάν”, πρόσθεσε η ΠτΔ, καταλήγοντας:
"Έχοντας αφιερώσει τη ζωή της στην προώθηση της ελληνικής τέχνης και την ανάδειξη των δεσμών και των παραλληλιών της με τα διεθνή ρεύματα, τόσο ως διευθύντρια της Εθνικής Πινακοθήκης όσο και με το πλούσιο επιστημονικό, συγγραφικό και διδακτικό της έργο, η Μαρίνα Λαμπράκη-Πλάκα αφήνει πλούσια παρακαταθήκη, αλλά και μεγάλο κενό. Έλεγε συχνά ότι είναι συμφιλιωμένη με την ιδέα της λήθης, ωστόσο η γόνιμη παρουσία της, το πάθος της, η ενέργειά της, δεν θα επιτρέψουν στη σκόνη του χρόνου να θαμπώσει την ανεξίτηλη σφραγίδα της. Καλό ταξίδι, Μαρίνα”.
Ο τέως Πρόεδρος της Δημοκρατίας Προκόπης Παυλόπουλος, στο δικό του συλλυπητήριο μήνυμα, σημειώνει: "Η Μαρίνα Λαμπράκη-Πλάκα αναδείχθηκε, λόγω και έργω, αυθεντική και εμβληματική εκπρόσωπος του ελληνικού αλλά και του ευρωπαϊκού Πολιτισμού εν γένει. Και μόνον η ολοκλήρωση της Εθνικής Πινακοθήκης, έργο ζωής για την Μαρίνα Λαμπράκη-Πλάκα, της εξασφαλίζει το μερίδιο αιωνιότητας, το οποίο δικαιωματικώς της ανήκει".
Κυριάκος Μητσοτάκης: "Όλοι χάνουμε σήμερα μία μορφή δραστήρια, δημιουργική όσο και οικεία. Και, προσωπικά, μία ξεχωριστή φίλη"
Συλλυπητήριο μήνυμα για την απώλεια της Μαρίνας Λαμπράκη - Πλάκα έστειλε ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης. Συγκεκριμένα, ο πρωθυπουργός στην δήλωση του αναφέρει:
"Αποχαιρετούμε με θλίψη τη Μαρίνα Λαμπράκη-Πλάκα. Μία κυρία του σύγχρονου ελληνικού πολιτισμού, που υπηρέτησε τις τέχνες και για 30 χρόνια κράτησε το τιμόνι της Εθνικής Πινακοθήκης.
Διατήρησε, έτσι, ολοζώντανο ένα κύτταρο αισθητικής και προσιτό σε όλους έναν πνεύμονα μνήμης και καλλιέργειας. Για να οδηγήσει, πριν φύγει, το αγαπημένο της "Μουσείο Αλέξανδρου Σούτσου" στη νέα εποχή, μετά την ανακαίνιση και τον εκσυγχρονισμό του. Έργο στο οποίο αφιερώθηκε με πάθος.
Όλοι χάνουμε σήμερα μία μορφή δραστήρια, δημιουργική όσο και οικεία. Και, προσωπικά, μία ξεχωριστή φίλη.
Συλλυπητήρια στους δικούς της ανθρώπους."
Ο υπουργός Εξωτερικών, Νίκος Δένδιας:
"Η Διευθύντρια της Εθνικής Πινακοθήκης Μαρίνα Λαμπράκη-Πλάκα υπηρέτησε με αφοσίωση τον ελληνικό Πολιτισμό", ανέφερε ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας, σε ανάρτησή του στο twitter. Ειλικρινή συλλυπητήρια για τον θάνατό της στους οικείους της".
Η υπουργός Πολιτισμού: Της οφείλουμε ένα μεγάλο ευχαριστώ
Μόλις πληροφορήθηκε την απώλεια της Μαρίνας Λαμπράκη-Πλάκα, η υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού Λίνα Μενδώνη έκανε την ακόλουθη δήλωση: "Με πραγματική οδύνη αποχαιρετούμε τη Μαρίνα Λαμπράκη-Πλάκα, τη γυναίκα που αφιερώθηκε ολόψυχα, επί 30 χρόνια, στην Εθνική Πινακοθήκη, στην Τέχνη, στους Ελληνες δημιουργούς. Το πάθος και η αγάπη της για την τέχνη την οδήγησαν σε μια δυναμική πορεία, σε ένα μεγάλο ταξίδι ζωής, από το Αρκαλοχώρι, με τον σύντροφό της Δημήτρη Πλάκα, στην τάξη του Παντελή Πρεβελάκη, και από εκεί στο Παρίσι, στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών ως η πρώτη γυναίκα καθηγήτρια.
Από το 1992, ως Διευθύντρια της Εθνικής Πινακοθήκης, υπήρξε η κινητήρια δύναμή της. Οργάνωσε μεγάλες εκθέσεις, κορυφαία πολιτιστικά γεγονότα, όπως την ιστορική πλέον έκθεση του El Greco. Μετέτρεψε το Μουσείο σε μια εξωστρεφή Πινακοθήκη, κέντρο της Ελληνικής Τέχνης, με διεθνείς συνεργασίες, ανοιχτό σε όλο τον κόσμο. Εκανε προσιτό στον κόσμο τον Βρυζάκη, τον Λύτρα, τον Ιακωβίδη, τον Μόραλη, τον Γκίκα, τον Τέτση. Πάντοτε παρούσα και δραστήρια, ξεναγούσε η ίδια τους επισκέπτες με τον γοητευτικό της λόγο. Ηταν από τους πρώτους επικεφαλής πολιτιστικών οργανισμών που είχε μιαν άλλη αντίληψη για την επικοινωνία της τέχνης με το κοινό. Μέχρι και την τελευταία στιγμή, ετοίμαζε με την αγάπη και τη φροντίδα, που την χαρακτήριζαν, την αναδρομική έκθεση του Κωνσταντίνου Παρθένη.
Είναι πραγματικά σπουδαίο το έργο της στα 30 χρόνια που διηύθυνε την Εθνική Πινακοθήκη. Ιδρυσε νέα παραρτήματα, στην Κέρκυρα, το Ναύπλιο, το Μουσείο Καπράλου στην Αίγινα, τη Γλυπτοθήκη στο Αλσος Στρατού.
Με την Μαρίνα συνεργαστήκαμε στενά περίπου μια δεκαπενταετία. Αμέτρητες ώρες συζητήσεων από τις πρώτες ιδέες για την επέκταση της Πινακοθήκης, για τα Παραρτήματα, για το Μουσείο Καπράλου. Οταν καθόμαστε μαζί στο Συμβούλιο Μουσείων, με προμήθευε με άπειρα σκίτσα, σχετικά με τα θέματα που συζητούσαμε. Πολλές οι εκτενείς, πάντα χειρόγραφες καλλίγραφες επιστολές της, για οτιδήποτε αφορούσε στο μέλλον της Πινακοθήκης. Μαζί, δουλέψαμε σκληρά, περνώντας αμέτρητες ώρες στο εργοτάξιο, για να ολοκληρώσουμε το μεγάλο έργο της ανακαινισμένης Εθνικής Πινακοθήκης. Μοιραστήκαμε σκέψεις και αγωνίες μέχρι να φθάσουμε στην 24η Μαρτίου 2021. Είναι πραγματικά ευτύχημα, ότι είδε τη νέα Εθνική Πινακοθήκη να αποδίδεται στο κοινό ολοκληρωμένη. Ενα σύγχρονο μουσείο, που απολαμβάνουν πλέον χιλιάδες επισκέπτες.
Της οφείλουμε ένα μεγάλο ευχαριστώ για την αφοσίωση, τη δημιουργικότητα και την αγάπη που έδειξε όλα αυτά τα χρόνια στην Πινακοθήκη, στην Τέχνη, στην Ελλάδα. Προσωπικά την ευχαριστώ για τη φιλία της και τα μαθήματα τέχνης, που μας προσέφερε απλόχερα, γοητευτικά, αξέχαστα. Θερμά συλλυπητήρια στους οικείους και τους φίλους της".
Δήλωσε έκανε και ο υφυπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού Νικόλας Γιατρομανωλάκης. "Στα τριάντα χρόνια που ηγήθηκε της Εθνικής Πινακοθήκης, η Μαρίνα Λαμπράκη-Πλάκα πρωτοστάτησε των δράσεων για την ενίσχυση και ενδυνάμωση του φορέα: από την επέκταση του κεντρικού κτηριακού συγκροτήματος στην Αθήνα που επαναλειτούργησε πέρυσι ανακαινισμένο, μέχρι την ανάπτυξη παραρτημάτων στην υπόλοιπη Ελλάδα με πλέον πρόσφατο το Μουσείο Καπράλου στην Αίγινα, αλλά και μέσω στρατηγικών συμπράξεων όπως για παράδειγμα με το Ινστιτούτο Σύγχρονης Ελληνικής Τέχνης που ανακοινώθηκε από την ίδια μόλις πριν έναν μήνα.
Διοργάνωσε επίσης εμβληματικές εκθέσεις που προσέλκυσαν δεκάδες χιλιάδες επισκέπτες όπως η θρυλική πλέον έκθεση για τον Ελ Γκρέκο πριν είκοσι περίπου χρόνια, αλλά και εκθέσεις που πρόβαλαν τον ελληνικό πολιτισμό διεθνώς όπως η περσινή έκθεση "Παρίσι-Αθήνα, η γέννηση της σύγχρονης Ελλάδας" που πραγματοποιήθηκε στο Μουσείο του Λούβρου. Πάνω από όλα όμως είναι εκείνη που μετέδωσε σε γενιές Ελλήνων την αγάπη της για τα εικαστικά και την τέχνη. Για όλα αυτά και ακόμα περισσότερα, την ευχαριστούμε, την ευγνωμονούμε και την αποχαιρετούμε με αγάπη.
Θα θυμάμαι για πάντα τις συζητήσεις μας, τα ιδιόχειρα σημειώματα με τον μοναδικό της γραφικό χαρακτήρα, τα υπέροχα σχέδια που ζωγράφιζε κατά τη διάρκεια των συναντήσεων από το εργοτάξιο ως το υπουργείο και φυσικά το πάθος και την άσβεστη ενέργεια με την οποίο εργάστηκε για τον πολιτισμό, από όποια θέση και αν βρέθηκε. Η Εθνική Πινακοθήκη υπήρξε ένα έργο ζωής για αυτήν, μέχρι την τελευταία στιγμή, καθώς ετοιμαζόμασταν για τα εγκαίνια της μεγάλης έκθεσης του Παρθένη την επόμενη εβδομάδα. Τα θερμότερά μου συλλυπητήρια στους οικείους της".
Ανακοίνωση εξέδωσε για τον θάνατο της Μαρίνας Λαμπράκη - Πλάκα, ο Τομέας το Τμήμα Πολιτισμού του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία, για την απώλεια της Μαρίνας Λαμπράκη-Πλάκα.
Στην ανακοίνωση αναφέρεται:
"Μια επιφανής και δυναμική γυναίκα η Μαρίνα Λαμπράκη-Πλάκα δεν είναι πια μαζί μας. Ιστορικός τέχνης, Ομότιμη Καθηγήτρια της Ιστορίας της Τέχνης στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών, αρχαιολόγος, αλλά και η μακροβιότερη Διευθύντρια της Εθνικής Πινακοθήκης με το πλούσιο συγγραφικό έργο, αποτελούν κάποιους μόνο από τους τίτλους στο πολύπλευρο και σύνθετο βιογραφικό της. Η διοργάνωση και η επιμέλεια σημαντικών εκθέσεων ξένων, όσο και Ελλήνων καλλιτεχνών έχουν συνδεθεί διαχρονικά με το όνομα της Μαρίνας Λαμπράκη-Πλάκα που φεύγει αφήνοντας σημαντικό έργο στο πεδίο του πολιτισμού. Θερμά συλλυπητήρια στην οικογένεια της, στους οικείους της και στους συνεργάτες της".
Σχόλια αναγνωστών