Η στροφή Erdogan δείχνει πραγματικά σε τι στενή οικονομική θέση βρίσκεται και πόσο απελπισμένος είναι τώρα για κεφάλαια
Ο διάδοχος της Σαουδικής Αραβίας Mohammed bin Salman επισκέφτηκε την Τουρκία για πρώτη φορά εδώ και χρόνια, σηματοδοτώντας μια νέα προσέγγιση μεταξύ δύο από τους σημαντικότερους πολιτικούς, στρατιωτικούς και οικονομικούς παράγοντες της ευρύτερης περιοχής μετά από μια περίοδο τεταμένων σχέσεων.
Οι δεσμοί μεταξύ των δύο χωρών σχεδόν διακόπηκαν μετά τη δολοφονία του δημοσιογράφου Jamal Khashoggi μέσα στο προξενείο της Σαουδικής Αραβίας στην Κωνσταντινούπολη το 2018.
Ο Τούρκος Πρόεδρος Recep Tayyip Erdogan εκείνη την εποχή κατηγόρησε τον Σαουδάραβα πρίγκιπα για ενορχήστρωση της δολοφονίας, κάτι που ο ίδιος και η κυβέρνησή του είχαν έντονα αρνηθεί.
Έτσι, από το 2020, υπάρχει ένα άτυπο μποϊκοτάζ στα τουρκικά προϊόντα στη Σαουδική Αραβία και το βασίλειο απαγόρευσε για μια περίοδο τα ταξίδια και τις πτήσεις προς την Τουρκία.
Εξομαλύνονται οι σχέσεις
Ο σαουδάραβας διάδοχος και ο Erdogan στοχεύουν πλέον στην πλήρη εξομάλυνση της σχέσης τους.
Μια κοινή δήλωση που εκδόθηκε μετά τις συνομιλίες των ηγετών περιγράφει μια νέα περίοδο διμερών δεσμών, συμπεριλαμβανομένης της άρσης των εμπορικών περιορισμών, πιο προγραμματισμένες συνομιλίες και μια πιθανή πλατφόρμα swap νομισμάτων.
Αυτό έρχεται καθώς η Τουρκία αντιμετωπίζει μια οικονομική κρίση, με τον πληθωρισμό σε υψηλό ρεκόρ άνω του 70% και ένα σοβαρά υποτιμημένο νόμισμα.
Η τουρκική λίρα έχει χάσει περισσότερο από το ήμισυ της αξίας της τον τελευταίο χρόνο.
«Τερματισμός της περιφερειακής της απομόνωσης»
«Θα πρέπει να διαβάσουμε αυτή την προσέγγιση ως μέρος μιας ευρύτερης προσπάθειας εξομάλυνσης της Τουρκίας με τις χώρες της περιοχής», είπε η Pinar Dost, αναπληρώτρια διευθύντρια στο Ατλαντικό Συμβούλιο στην Τουρκία.
Εκτός από τη Σαουδική Αραβία, ο Erdogan έχει κάνει προσπάθειες για εξομάλυνση των σχέσεων με τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και το Ισραήλ, ενώ σύμφωνα με πληροφορίες των διεθνών μέσων προχωρούν και οι συνομιλίες με την Αίγυπτο.
«Πρώτα από όλα η Τουρκία θα ήθελε να τερματίσει την περιφερειακή της απομόνωση.
Η χώρα υπέφερε πολύ από την απομόνωση», σε περιοχές όπως η Ανατολική Μεσόγειος, είπε η Dost, όπου ορισμένες χώρες δημιούργησαν μια πλατφόρμα συνεργασίας για την εξόρυξη φυσικού αερίου εκεί και η Τουρκία αποκλείστηκε.
«Για την Τουρκία αυτή η προσέγγιση με όλες αυτές τις χώρες σημαίνει επίσης μια προσπάθεια να συμπεριληφθεί στον περιφερειακό λογισμό», είπε, προσθέτοντας ότι τα οικονομικά συμφέροντα παίζουν επίσης σημαντικό ρόλο και για την Άγκυρα.
Η Σαουδική Αραβία είναι μια σημαντική αγορά για τα τουρκικά αγαθά και τον τουρισμό και ο τερματισμός της άτυπης απαγόρευσης του εμπορίου μεταξύ των χωρών της Σαουδικής Αραβίας θα «συμβάλει στην ανακούφιση της οικονομικής πίεσης στην Τουρκία», πρόσθεσε.
Τον Μάιο, το βασίλειο ξανάρχισε τις πτήσεις προς την Τουρκία μετά από μια παύση δύο ετών.
Η επίσκεψη Biden
Η επίσκεψη έρχεται επίσης ενόψει του ταξιδιού του προέδρου Joe Biden στον Κόλπο τον επόμενο μήνα, το οποίο θα περιλαμβάνει επίσκεψη στη Σαουδική Αραβία σε μια προσπάθεια να επιδιορθώσει τους δεσμούς με το βασίλειο αφού ο αμερικανός πρόεδρος το 2019 επέμεινε να αντιμετωπίζει τους Σαουδάραβες ως «παρίας» και επέκρινε έντονα τις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη χώρα.
Αυτή η επίσκεψη, λένε οι αναλυτές, θα έχει στόχο τόσο να πείσει τους Σαουδάραβες να αντλήσουν περισσότερο πετρέλαιο για να μετριάσουν τις οδυνηρά υψηλές τιμές των καυσίμων σε παγκόσμιο επίπεδο, όσο και να προσπαθήσει να ενισχύσει στενότερους δεσμούς μεταξύ Σαουδάραβων και Ισραήλ, σχεδόν δύο χρόνια μετά τη μεσολάβηση των ΗΠΑ στις Συμφωνίες του Αβραάμ που οδήγησαν σε μια ιστορική διπλωματική ομαλοποίηση μεταξύ του Ισραήλ και των ΗΑΕ.
Οικονομικές ανάγκες και παιχνίδι εξουσίας
Για ορισμένους περιφερειακούς παρατηρητές που παρακολουθούν τις εξελίξεις, η αλλαγή στάσης του Erdogan, ενός συχνά μαχητικού και ένθερμου εθνικιστή που συμμάχησε με τους Ισλαμιστές της Μουσουλμανικής Αδελφότητας που τα κράτη του Κόλπου θεωρούν απειλές, είναι εκπληκτική.
«Ο διάδοχος έρχεται στην Άγκυρα και σχεδόν αποδέχεται την άνευ όρων παράδοση του Erdogan», έγραψε ο Timothy Ash, αναλυτής αναδυόμενων αγορών στην Bluebay Asset Management.
«Εντελώς αξιοσημείωτο, καθώς δείχνει πραγματικά σε τι στενή οικονομική θέση βρίσκεται ο Erdogan και πόσο απελπισμένος είναι τώρα για κεφάλαια», πρόσθεσε ο Ash.
«Θυμηθείτε εδώ ότι έκανε κάτι τέτοιο για το περιστατικό Khashoggi και επίσης παραδίδει πραγματικά εδώ την ηγεσία του γύρω από το ζήτημα της Μουσουλμανικής Αδελφότητας/πολιτικής ηγεσίας».
Η Τουρκία κινείται για να τοποθετηθεί ως βασικός παίκτης δύναμης στην περιοχή της Μέσης Ανατολής και της Μαύρης Θάλασσας, αξιοποιώντας τα υπάρχοντα πλεονεκτήματά της ως ο δεύτερος μεγαλύτερος στρατός στο ΝΑΤΟ και διορθώνοντας τις σχέσεις με χώρες με επιρροή που είχε προηγουμένως εξοργίσει.
www.bankingnews.gr
Οι δεσμοί μεταξύ των δύο χωρών σχεδόν διακόπηκαν μετά τη δολοφονία του δημοσιογράφου Jamal Khashoggi μέσα στο προξενείο της Σαουδικής Αραβίας στην Κωνσταντινούπολη το 2018.
Ο Τούρκος Πρόεδρος Recep Tayyip Erdogan εκείνη την εποχή κατηγόρησε τον Σαουδάραβα πρίγκιπα για ενορχήστρωση της δολοφονίας, κάτι που ο ίδιος και η κυβέρνησή του είχαν έντονα αρνηθεί.
Έτσι, από το 2020, υπάρχει ένα άτυπο μποϊκοτάζ στα τουρκικά προϊόντα στη Σαουδική Αραβία και το βασίλειο απαγόρευσε για μια περίοδο τα ταξίδια και τις πτήσεις προς την Τουρκία.
Εξομαλύνονται οι σχέσεις
Ο σαουδάραβας διάδοχος και ο Erdogan στοχεύουν πλέον στην πλήρη εξομάλυνση της σχέσης τους.
Μια κοινή δήλωση που εκδόθηκε μετά τις συνομιλίες των ηγετών περιγράφει μια νέα περίοδο διμερών δεσμών, συμπεριλαμβανομένης της άρσης των εμπορικών περιορισμών, πιο προγραμματισμένες συνομιλίες και μια πιθανή πλατφόρμα swap νομισμάτων.
Αυτό έρχεται καθώς η Τουρκία αντιμετωπίζει μια οικονομική κρίση, με τον πληθωρισμό σε υψηλό ρεκόρ άνω του 70% και ένα σοβαρά υποτιμημένο νόμισμα.
Η τουρκική λίρα έχει χάσει περισσότερο από το ήμισυ της αξίας της τον τελευταίο χρόνο.
«Τερματισμός της περιφερειακής της απομόνωσης»
«Θα πρέπει να διαβάσουμε αυτή την προσέγγιση ως μέρος μιας ευρύτερης προσπάθειας εξομάλυνσης της Τουρκίας με τις χώρες της περιοχής», είπε η Pinar Dost, αναπληρώτρια διευθύντρια στο Ατλαντικό Συμβούλιο στην Τουρκία.
Εκτός από τη Σαουδική Αραβία, ο Erdogan έχει κάνει προσπάθειες για εξομάλυνση των σχέσεων με τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και το Ισραήλ, ενώ σύμφωνα με πληροφορίες των διεθνών μέσων προχωρούν και οι συνομιλίες με την Αίγυπτο.
«Πρώτα από όλα η Τουρκία θα ήθελε να τερματίσει την περιφερειακή της απομόνωση.
Η χώρα υπέφερε πολύ από την απομόνωση», σε περιοχές όπως η Ανατολική Μεσόγειος, είπε η Dost, όπου ορισμένες χώρες δημιούργησαν μια πλατφόρμα συνεργασίας για την εξόρυξη φυσικού αερίου εκεί και η Τουρκία αποκλείστηκε.
«Για την Τουρκία αυτή η προσέγγιση με όλες αυτές τις χώρες σημαίνει επίσης μια προσπάθεια να συμπεριληφθεί στον περιφερειακό λογισμό», είπε, προσθέτοντας ότι τα οικονομικά συμφέροντα παίζουν επίσης σημαντικό ρόλο και για την Άγκυρα.
Η Σαουδική Αραβία είναι μια σημαντική αγορά για τα τουρκικά αγαθά και τον τουρισμό και ο τερματισμός της άτυπης απαγόρευσης του εμπορίου μεταξύ των χωρών της Σαουδικής Αραβίας θα «συμβάλει στην ανακούφιση της οικονομικής πίεσης στην Τουρκία», πρόσθεσε.
Τον Μάιο, το βασίλειο ξανάρχισε τις πτήσεις προς την Τουρκία μετά από μια παύση δύο ετών.
Η επίσκεψη Biden
Η επίσκεψη έρχεται επίσης ενόψει του ταξιδιού του προέδρου Joe Biden στον Κόλπο τον επόμενο μήνα, το οποίο θα περιλαμβάνει επίσκεψη στη Σαουδική Αραβία σε μια προσπάθεια να επιδιορθώσει τους δεσμούς με το βασίλειο αφού ο αμερικανός πρόεδρος το 2019 επέμεινε να αντιμετωπίζει τους Σαουδάραβες ως «παρίας» και επέκρινε έντονα τις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη χώρα.
Αυτή η επίσκεψη, λένε οι αναλυτές, θα έχει στόχο τόσο να πείσει τους Σαουδάραβες να αντλήσουν περισσότερο πετρέλαιο για να μετριάσουν τις οδυνηρά υψηλές τιμές των καυσίμων σε παγκόσμιο επίπεδο, όσο και να προσπαθήσει να ενισχύσει στενότερους δεσμούς μεταξύ Σαουδάραβων και Ισραήλ, σχεδόν δύο χρόνια μετά τη μεσολάβηση των ΗΠΑ στις Συμφωνίες του Αβραάμ που οδήγησαν σε μια ιστορική διπλωματική ομαλοποίηση μεταξύ του Ισραήλ και των ΗΑΕ.
Οικονομικές ανάγκες και παιχνίδι εξουσίας
Για ορισμένους περιφερειακούς παρατηρητές που παρακολουθούν τις εξελίξεις, η αλλαγή στάσης του Erdogan, ενός συχνά μαχητικού και ένθερμου εθνικιστή που συμμάχησε με τους Ισλαμιστές της Μουσουλμανικής Αδελφότητας που τα κράτη του Κόλπου θεωρούν απειλές, είναι εκπληκτική.
«Ο διάδοχος έρχεται στην Άγκυρα και σχεδόν αποδέχεται την άνευ όρων παράδοση του Erdogan», έγραψε ο Timothy Ash, αναλυτής αναδυόμενων αγορών στην Bluebay Asset Management.
«Εντελώς αξιοσημείωτο, καθώς δείχνει πραγματικά σε τι στενή οικονομική θέση βρίσκεται ο Erdogan και πόσο απελπισμένος είναι τώρα για κεφάλαια», πρόσθεσε ο Ash.
«Θυμηθείτε εδώ ότι έκανε κάτι τέτοιο για το περιστατικό Khashoggi και επίσης παραδίδει πραγματικά εδώ την ηγεσία του γύρω από το ζήτημα της Μουσουλμανικής Αδελφότητας/πολιτικής ηγεσίας».
Η Τουρκία κινείται για να τοποθετηθεί ως βασικός παίκτης δύναμης στην περιοχή της Μέσης Ανατολής και της Μαύρης Θάλασσας, αξιοποιώντας τα υπάρχοντα πλεονεκτήματά της ως ο δεύτερος μεγαλύτερος στρατός στο ΝΑΤΟ και διορθώνοντας τις σχέσεις με χώρες με επιρροή που είχε προηγουμένως εξοργίσει.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών