Σχετικά Άρθρα
Φτωχαίνουν τους Ευρωπαίους οι κυρώσεις κατά... της Ρωσίας - Πληθωρισμός, ενεργειακό κόστος, ανεργία και μετανάστες
Τράπεζα Διεθνών Διακονισμών: Οι κεντρικές τράπεζες πρέπει να αυξήσουν γρήγορα και δυναμικά τα επιτόκια
Αν υπάρξουν ενδείξεις ότι ο υψηλός πληθωρισμός κινδυνεύει να εκτροχιάσει τις προσδοκίες, τότε το επιτόκιο θα αυξηθεί πέρα από το «ουδέτερο» επίπεδο, τόνισε η πρόεδρος της Ευρωπαικής Κεντρικής Τράπεζας, Christine Lagarde, κατά τη διάρκεια εισήγησής της σε εκδήλωση που διοργάνωσε η Εταιρεία της Φραγκφούρτης για το Εμπόριο, τη Βιομηχανία και την Επιστήμη.
Πιο αναλυτικά, όπως είπε η επικεφαλής των Ευρωπαίων policy makers, «Μετά από μια μακρά περίοδο που ο πληθωρισμός στη ζώνη του ευρώ ήταν πολύ χαμηλός, τώρα είναι πολύ υψηλός.
Διανύουμε τον δέκατο συνεχόμενο μήνα με υψηλούς ρυθμούς πληθωρισμού και μπορεί να δούμε αυτό το σερί να συνεχίζεται στο εγγύς μέλλον.
Σε αυτό το πλαίσιο, οι υπεύθυνοι χάραξης νομισματικής πολιτικής πρέπει να διασφαλίσουν ότι ο πληθωρισμός δεν θα παγιωθεί και ότι θα επιστρέψει στον στόχο.
Και η απάντηση θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη τον ειδικό συνδυασμό κραδασμών που αντιμετωπίζουμε στη ζώνη του ευρώ.
Στις παρατηρήσεις μου απόψε θα ήθελα να αναφερθώ σε δύο θέματα:
Πρώτον, στη φύση του πληθωριστικού σοκ που αντιμετωπίζουμε σήμερα στη ζώνη του ευρώ και, δεύτερον, στις επιπτώσεις που θα έχει αυτό στη νομισματική πολιτική τώρα και στο μέλλον.
Στη στρατηγική μας για τη νομισματική πολιτική, η κατάλληλη απάντηση σε μια απόκλιση του πληθωρισμού από τον στόχο μας εξαρτάται από τρεις παράγοντες: την πηγή, το μέγεθος και τη διατήρηση αυτής της απόκλισης.
Συνήθως, όταν η πηγή ενός πληθωριστικού σοκ προέρχεται από τη ζήτηση, η νομισματική πολιτική ανταποκρίνεται προληπτικά για να αποτρέψει την υπερθέρμανση της οικονομίας.
Και όταν έρχεται αντιμέτωπη με προβλήματα προσφοράς, στο βαθμό που τέτοιου είδους κλυδωνισμοί φαίνεται ότι δεν έχουν μόνιμο αντίκτυπο στον πληθωρισμό, οι κεντρικές τράπεζες εξετάζουν και επεκτείνουν τον μεσοπρόθεσμο ορίζοντα πολιτικής εάν είναι απαραίτητο».
Στην ΕΚΤ, «δεν βλέπουμε τον τύπο υπερθέρμανσης λόγω ζήτησης που είναι ορατός στις Ηνωμένες Πολιτείες και, παρά τη στενή αγορά εργασίας, ο κίνδυνος μιας σπείρας μισθών-τιμών μέχρι στιγμής φαίνεται να παραμένει συγκρατημένος» ανέφερε η Christine Lagarde, προσθέτοντας:
«Αντίθετα, στη ζώνη του ευρώ παρατηρείται αύξηση του πληθωρισμού λόγω δύο άνευ προηγουμένου σοκ.
Αυτές οι κρίσεις έχουν περιορίσει την παγκόσμια προσφορά, αλλά έχουν επίσης μετατοπίσει τη ζήτηση και οδήγησαν σε μεγάλη και επίμονη αντίδραση του πληθωρισμού».
Τα σοκ…
«Τα σημεία συμφόρησης στον εφοδιασμό που σχετίζονται με την πανδημία και οι αυξανόμενες τιμές αλληλοενισχύθηκαν, με τις εταιρείες να αντιδρούν στην απειλή των ελλείψεων παραγγέλνοντας όλο και νωρίτερα.
Αυτό το «φαινόμενο bullwhip» έχει οδηγήσει σε άνοδο τις τιμές κατά μήκος της αλυσίδας τιμολόγησης.
Ταυτόχρονα, η απάντηση της δημοσιονομικής και νομισματικής πολιτικής στην πανδημία πέτυχε να προστατεύσει τα ονομαστικά εισοδήματα, υποστηρίζοντας έτσι μια γρήγορη ανάκαμψη της ζήτησης όταν οι οικονομίες μας άνοιξαν ξανά.
Η ανθεκτικότητα των εισοδημάτων, με τη σειρά της, προκάλεσε μεγάλες διακυμάνσεις στη ζήτηση σε όλους τους τομείς.
Κατά την περίοδο του lockdown, και κυρίως χάρη στο ηλεκτρονικό εμπόριο, η κατανάλωση επικεντρώθηκε σε διαρκή αγαθά.
Στη συνέχεια, όταν η οικονομία άνοιξε ξανά, είδαμε ισχυρή περιορισμένη ζήτηση για υπηρεσίες.
Από την έναρξη της πανδημίας, η αστάθεια της κατανάλωσης διαρκών αγαθών ήταν σχεδόν δέκα φορές υψηλότερη από ό,τι τις δύο προηγούμενες δεκαετίες και σχεδόν 30 φορές υψηλότερη για τις υπηρεσίες.
Αυτό οδήγησε στη διεύρυνση του πληθωρισμού τόσο σε βιομηχανικά αγαθά όσο και σε υπηρεσίες.
Σήμερα, περίπου τα τρία τέταρτα των στοιχείων του πυρήνα του πληθωρισμού τρέχουν με ρυθμούς άνω του 2%.
Το δεύτερο σοκ ήταν η αδικαιολόγητη εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία.
Ακόμη και πριν από την εισβολή, οι περικοπές παραγωγής του ΟΠΕΚ+ και οι περιορισμοί κεφαλαίων στους παραγωγούς σχιστόλιθου των ΗΠΑ περιόριζαν τον ενεργειακό εφοδιασμό.
Αυτό είχε ως αποτέλεσμα την εκτίναξη των τιμών της ενέργειας που ήταν ένας σημαντικός παράγοντας στην υποτίμησή μας για τον πληθωρισμό.
Οι ευρωπαϊκές τιμές του φυσικού αερίου και της ηλεκτρικής ενέργειας έχουν αυξηθεί κατά 105% και 75%, αντίστοιχα, σε σχέση με τους μήνες πριν από την εισβολή και περίπου 650% και 450%, αντίστοιχα, το πρώτο εξάμηνο του 2021.
Αυτή η άνοδος στην Ενέργεια συνέβαλε περίπου κατά 30% στο μετρούμενο ποσοστό πληθωρισμού από την αρχή του τρέχοντος έτους και, έμμεσα, συνέβαλε στη διεύρυνση των πιέσεων στις τιμές σε ολόκληρη την οικονομία.
Στην πραγματικότητα, τα μοντέλα που χρησιμοποιούν οι εθνικές κεντρικές τράπεζες δείχνουν ότι οι έμμεσες επιπτώσεις του υψηλότερου ενεργειακού κόστους συμβάλλουν επί του παρόντος περίπου στο ένα τρίτο στον πυρήνα του πληθωρισμού.
Επίμονος…
Συλλογικά, αυτά τα σοκ έχουν ωθήσει τον πληθωρισμό πολύ μακριά από τον στόχο μας.
Ο βασικός πληθωρισμός –ο οποίος ήταν αρνητικός μόλις τον Δεκέμβριο του 2020– έχει αυξηθεί κατά 9,4 ποσοστιαίες μονάδες από το κατώτατο σημείο του κατά τη διάρκεια της πανδημίας.
Ο δομικός πληθωρισμός αυξήθηκε κατά 4,1 ποσοστιαίες μονάδες.
Δύο ζητήματα αξίζει να εξεταστούν εδώ…
Πρώτον, η γεωπολιτική έχει ταράξει τις ευρωπαϊκές αγορές ενέργειας.
Η περικοπή στις προμήθειες φυσικού αερίου λόγω της ρωσικής εισβολής έχει προκαλέσει σημαντική διαρθρωτική αλλαγή που θα έχει επιπτώσεις για αρκετά χρόνια.
Μακροπρόθεσμα, ο πόλεμος είναι πιθανό να επιταχύνει την πράσινη μετάβαση στην Ευρώπη, συμπεριλαμβανομένης της μετάβασης στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.
Αυτό θα απαιτήσει σημαντικές πράσινες επενδύσεις, αλλά θα επιβαρύνει επίσης τις επενδύσεις στην παραγωγή πετρελαίου και φυσικού αερίου κατά τη μεταβατική φάση.
Δεύτερον, η παγκοσμιοποίηση αλλάζει και θα αλλάξει.
Οι διαταραχές που δημιουργούνται από την πανδημία, η αποκάλυψη των τρωτών σημείων, το νέο γεωπολιτικό τοπίο και η προοπτική υψηλότερου κόστους ενέργειας και μεταφοράς φαίνεται ότι θα πυροδοτήσουν μια επαναξιολόγηση των παγκόσμιων εφοδιαστικών αλυσίδων.
Αν και αμφιβάλλω ότι θα δούμε αποπαγκοσμιοποίηση, οι εταιρείες θα διατηρούν υψηλότερα αποθέματα σε μόνιμη βάση και θα μειώσουν το εύρος των αλυσίδων εφοδιασμού τους.
Επιπλέον, η ταχύτητα της μετάβασης και το νέο ενεργειακό μείγμα θα συμβάλουν στους μετασχηματισμούς των υλικών.
Δύο σκέψεις είναι σημαντικές εδώ.
Η πρώτη είναι ο προορισμός της νομισματικής πολιτικής: πρέπει να ομαλοποιήσουμε την πολιτική και να είμαστε έτοιμοι να προσαρμόσουμε τα επιτόκια όσο χρειάζεται για να επιτύχουμε τον στόχο μας για τον πληθωρισμό μεσοπρόθεσμα.
Το δεύτερο στοιχείο είναι ο ρυθμός των αυξήσεων των επιτοκίων: δεδομένου ότι τα επιτόκια αυξάνονται από πολύ χαμηλά επίπεδα, ο ρυθμός των αυξήσεων μπορεί να κινητοποιήσει άμεσα το κανάλι σηματοδότησης της νομισματικής πολιτικής.
Στο εξής, ο κατάλληλος ρυθμός μελλοντικών αυξήσεων των επιτοκίων θα αποφασίζεται σε βάση κάθε συνεδρίασης.
Πράγματι, όπως έχουμε τονίσει επανειλημμένα, θα παραμείνουμε εξαρτημένοι από τα δεδομένα σε όλα τα σενάρια.
Το πού τελικά τα επιτόκια διακανονίζονται και το μέγεθος των βημάτων με τα οποία θα κινηθούμε, θα εξαρτηθεί από το πώς εξελίσσονται οι προοπτικές για τον πληθωρισμό καθώς προχωράμε.
Συμπέρασμα…
Ο πληθωρισμός στη ζώνη του ευρώ έχει αποδειχθεί πολύ υψηλότερος και πιο επίμονος από ό,τι είχε αρχικά προβλεφθεί.
Αυτό αντανακλά την άνευ προηγουμένου σειρά κραδασμών που αντιμετωπίσαμε και το γεγονός ότι αυτοί οι κραδασμοί οδήγησαν σε σημεία καμπής στο οικονομικό μας περιβάλλον.
Η νομισματική πολιτική δεν μπορεί να αποτρέψει τις πρώτες επιπτώσεις πολλών από αυτούς τους κραδασμούς.
Αλλά μπορεί να διασφαλίσει ότι δεν θα ενσωματωθούν.
Αυτό κάνει η ΕΚΤ.
Έχουμε κάνει σημαντικά βήματα στην πορεία της εξομάλυνσης της νομισματικής μας πολιτικής, προεφοδιάζοντας τις αυξήσεις των επιτοκίων μας.
Αυτό σηματοδοτεί ότι είμαστε αποφασισμένοι να επαναφέρουμε τον πληθωρισμό στον μεσοπρόθεσμο στόχο μας του 2% έγκαιρα και να διασφαλίσουμε ότι οι προσδοκίες για τον πληθωρισμό θα παραμείνουν καλά αγκυρωμένες.
Αν υπάρξουν ενδείξεις ότι ο υψηλός πληθωρισμός κινδυνεύει να εκτροχιάσει τις προσδοκίες, τότε το επιτόκιο θα γίνει περιοριστικό.
Δεν θα αφήσουμε αυτή τη φάση του υψηλού πληθωρισμού να προκαλέσει ένα διαρκές πρόβλημα.
Η νομισματική μας πολιτική θα τεθεί με έναν στόχο: την εκπλήρωση της εντολής μας για τη σταθερότητα των τιμών.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών