Έπειτα από 12 χρόνια συνεχούς παροχής ρευστότητας και μια παρατεταμένη, λόγω Fed, bull market, ήρθε η ώρα να αναρωτηθούμε αν οι αγορές είναι έτοιμες για μια επική – κοσμική bear market.
Σύμφωνα με τον ιδρυτή της Saba Capital Management, Boaz Weinstein, «δεν υπάρχει ουράνιο τόξο στο τέλος αυτής της μπόρας.
Δεν υπάρχει κάνενας λόγος, καμία αιτία, που θα μπορούσαμε να βασιστούμε πάνω της και να βγάλουμε συμπέρασμα πως η τρέχουσα κρίση από δύο έως τρία τρίμηνα.
Και δεν υπάρχει λόγος να πιστεύουμε ότι θα υπάρξει μια ήπια προσγείωση ή μια ρηχή ύφεση».
Πριν απορρίψετε την άποψή του ως υπερβολική, αξίζει να επισημανθεί πως η Saba Capital ήταν ένα hedge funds με κορυφαίες επιδόσεις παγκοσμίως το 2020 ενώ έχει μεγαλώσει κατά 30% το 2022.
Κοσμική τάση
Αλλά τι είναι η κοσμική τάση; Σύμφωνα με όσα αναφέρει η Saba Capital, μια κοσμική τάση σε ό,τι αφορά την αγορά έχει να κάνει με μια μακροπρόθεσμη τάση που δύναται να διαρκέσει από 5 έως 25 χρόνια, ενώ συνιστώσες της είναι μικρότερες τάσεις.
Μια κοσμική bear market αποτελείται από μικρότερες bull markets και μεγαλύτερες bear markets. μια κοσμική bull market αποτελείται από μεγαλύτερες αγορές ταύρων και μικρότερες bear markets».
Η κυρίαρχη τάση σε μια αγορά «κοσμικού ταύρου» είναι «bullish».
Σε μια «κοσμική bear market», όμως, η αγορά τείνει να κινείται προς τα πλάγια, με σοβαρά μεγάλες πτώσεις και απότομα ράλι.
Το παρακάτω διάγραμμα δείχνει την αγορά από το 1871 έως σήμερα, με τονισμένους τους κύκλους της κοσμικής bull market.
Πάντως, λέει η Saba Capital, μόνο 5 περιόδοι καταγράφηκαν ως κοσμικές bull markets τα τελευταία 150 χρόνια.
Αυτές οι πέντε περίοδοι αντιπροσωπεύουν το 100% όλων των κερδών του δείκτη.
Με άλλα λόγια, το αποτέλεσμα ήταν απογοητευτικό εάν επενδύατε σε βάση αγοράς και παρακράτησης σε οποιαδήποτε άλλη περίοδο.
Τρία στοιχεία οδηγούν τις κοσμικές ανοδικές αγορές:
1) η επέκταση των αποτιμήσεων,
2) η αύξηση των κερδών
και 3) η πτώση των επιτοκίων.
Η πιο σημαντική κινητήρια δύναμη των κοσμικών αποδόσεων είναι οι περίοδοι επέκτασης των αποτιμήσεων και υφέσεων.
Το παραπάνω διάγραμμα δείχνει την Ιστορία των περιόδων της κοσμικής αγοράς που χρονολογείται από το 1871, χρησιμοποιώντας δεδομένα από τον δρα Robert Shiller.
Θα παρατηρήσετε ότι οι κοσμικές bull market ξεκινούν με αποτιμήσεις, με όρους δείκτη CAPE, περίπου x10 φορές τα κέρδη ή ακόμα και λιγότερο.
Οι κοσμικές bear markets τείνουν να ξεκινούν με αποτιμήσεις κερδών 23-25 φορές ή μεγαλύτερες.
(Μακροπρόθεσμα, οι αποτιμήσεις έχουν σημασία.)
Πιο συγκεκριμένα, οι περίοδοι κοσμικής bear market ορίζονται από σχεδόν μηδενικές αποδόσεις κατά τη διαδικασία συρρίκνωσης των αποτιμήσεων.
Αποτιμήσεις & Κέρδη
Είναι επιτακτική ανάγκη να θυμάστε ότι οι αποτιμήσεις είναι χρήσιμοι προγνωστικοί δείκτες για τις μακροπρόθεσμες αποδόσεις κατά την επενδυτική διαδικασία.
Ωστόσο, είναι απαίσιοι δείκτες χρονισμού.
Επειδή οι αποτιμήσεις, και γενικά τα θεμελιώδη στοιχεία, χρειάζονται χρόνο για να λειτουργήσουν στις αγορές, δεν αποτελεί έκπληξη που οι επενδυτές τις απορρίπτουν κατά τη διάρκεια μιας κοσμικής bull market.
Όπως σημειώθηκε, αυτό που ωθεί τις μακροπρόθεσμες κοσμικές αγορές «αρκούδας» είναι η «σύσπαση της αποτίμησης», η οποία καθοδηγείται από την επαναξιολόγηση της εταιρικής κερδοφορίας από τους επενδυτές λόγω των αλλαγών στα επιτόκια, τον πληθωρισμό και, το πιο σημαντικό, τις προοπτικές οικονομικής ανάπτυξης.
Δυστυχώς, οι μελλοντικές προοπτικές για πιο εύρωστη οικονομική ανάπτυξη παραμένουν γεμάτες από προκλήσεις λόγω των υψηλών επιπέδων χρέους, που είναι ένας αποπληθωριστικός αντίθετος άνεμος.
H υπερτίμηση σε ένα περιβάλλον βραδείας ανάπτυξης είναι μείζον ζήτημα.
Η τεράστια αύξηση των κερδών κατά τη διάρκεια της παύσης λειτουργίας λόγω πανδημίας δεν είναι βιώσιμη καθώς η οικονομική δραστηριότητα εξομαλύνεται.
Τα πρωτόγνωρα προγράμματα τόνωσης, σε συνδυασμό με την τεράστια ανεργία, οδήγησαν σε αυξανόμενα κέρδη, που δεν μπορούν να αναπαραχθούν στο μέλλον.
Όπως φαίνεται, τα κέρδη είναι μια από τις σειρές δεδομένων με τη μεγαλύτερη μέση απόδοση που υπάρχουν και, τελικά, αν τα κέρδη δεν επανέλθουν, ο καπιταλισμός δεν λειτουργεί πλέον σωστά.
Η πιο προφανής ένδειξη ότι μια κοσμική bear market μπορεί να βρίσκεται μπροστά μας είναι η απόκλιση των κερδών από την υποκείμενη αναπτυξιακή τους τάση.
Τα κέρδη δεν μπορούν, μακροπρόθεσμα, να ξεπεράσουν την οικονομία.
Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι η οικονομική δραστηριότητα είναι αυτή που δημιουργεί εταιρικά έσοδα.
Ενδεχόμενη αναστροφή της ανάπτυξης και των εταιρικών κερδών υποδηλώνει ότι οι τιμές των περιουσιακών στοιχείων είναι ευάλωτες σε μια πολύ πιο σημαντική ανατιμολόγηση που θα αντικατοπτρίζει τις μελλοντικές οικονομικές πραγματικότητες.
Μην φοβάστε, απλά μάθετε
Όπως αναφέρθηκε παραπάνω, η χρηματιστηριακή αγορά αντανακλά την υποκείμενη οικονομική δραστηριότητα σε μακροπρόθεσμη βάση.
Η κατανάλωση αποτελεί περίπου το 70% αυτής της δραστηριότητας.
Ο καταναλωτής παρουσιάζει τη μεγαλύτερη μόχλευση από ποτέ, καθιστώντας αμφίβολο αν μπορεί να γίνει ένα σημαντικά μεγαλύτερο κομμάτι της οικονομίας.
Με τις αποταμιεύσεις χαμηλές, την αύξηση του εισοδήματος να καθυστερεί τον πληθωρισμό και το χρέος να επιστρέφει σε επίπεδα ρεκόρ, η θεμελιώδης ικανότητα για εκ νέου μόχλευση σε παρόμοια άκρα δεν είναι πλέον δυνατή.
Ας μην ξεχνάμε επίσης το πιο σημαντικό γεγονός.
Μετά τις δύο προηγούμενες bear markets, η κατάρρευση των αγορών το 2013 ΔΕΝ βασίστηκε σε οργανικά οικονομικά μεγέθη.
Αντίθετα, προήλθε από μαζικές παρεμβάσεις των Κεντρικών Τραπεζών παγκοσμίως.
«Όλες οι προηγούμενες κοσμικές bull market ήταν συνάρτηση ακραίων υποτιμήσεων, ξεπεσμένων χρηματοπιστωτικών αγορών και πτώσης των επιτοκίων.
Αυτήν τη στιγμή δεν συμβαίνει κάτι τέτοιο.
Ας ελπίσουμε ότι κάνω λάθος και η κοσμική bull market που ξεκίνησε το 2013 έχει πολλά χρόνια ζωής.
Ωστόσο, δεδομένων των υψηλών επιπέδων χρέους, της αύξησης των σοσιαλιστικών πολιτικών και της στροφής από τον καπιταλισμό στον κορπορατισμό, υπάρχει κίνδυνος αναστροφής.
Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν μπορείτε να κερδίσετε χρήματα σε μια κοσμική bear market.
Μπορείτε, καθώς θα υπάρξουν ράλι.
Ωστόσο, αυτά τα ράλι πιθανότατα θα… συναντηθούν πολλές φορές με απογοητευτικές μειώσεις.
Αυτό σημαίνει ότι οι αποδόσεις της αγοράς θα είναι πιθανώς εξαιρετικά χαμηλές.
Ωστόσο, οι επενδυτές με λίγη ικανότητα, λίγη τύχη και πολλή δουλειά μπορούν πιθανότατα να συνεχίσουν να χτίζουν πλούτο καθώς η αγορά ανατιμά ένα περιβάλλον αργής οικονομικής ανάπτυξης.
Ένα είναι σίγουρο.
Έως ότου οι Κεντρικές Τράπεζες επανέλθουν στην ομαλότητα, οι επενδυτές θα αντιμετωπίσουν ένα δύσκολο επενδυτικό περιβάλλον καθώς η συρρίκνωση της αποτίμησης θα οδηγήσει μελλοντικά σε αποδόσεις» καταλήγει η Saba Capital.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών