Αλλάζουν οι ισορροπίες ισχύος στην περιοχή
Η σύγκρουση μεταξύ Παλαιστινίων και Ισραηλινών τη δεκαετία του 1970, ως γνωστόν , οδήγησε τη Δύση και σε μια διπλή πετρελαϊκή κρίση (1973 και 1979) και σε ένα πληθωριστικό σοκ, που ανέτρεψε το σοσιαλδημοκρατικό συμβόλαιο από το 1945.
Αυτό οδήγησε τις ΗΠΑ να επεκτείνουν την γεωπολιτική τους κυριαρχία και να επιβάλλουν το «πετροδόλαρο» το οποίο συμβόλιζε την ηγεμονία της Δύσης στην προσφορά ενεργειακών αγαθών η οποία στήριξε το δεύτερο κύμα της μεταπολεμικής ανάπτυξης και την διαδικασία της παγκοσμιοποίησης.
Αυτό σήμερα έχει αλλάξει για πολλούς λόγους.
Στη Σύνοδο Κορυφής BRICS στο Γιοχάνεσμπουργκ στις 24 Αυγούστου 2023, τα πέντε μέλη του μπλοκ των BRICS— Βραζιλία, Ρωσία, Ινδία, Κίνα και Νότια Αφρική — ανακοίνωσαν την πρόσκληση έξι νέων χωρών — Αργεντινή, Αίγυπτος, Αιθιοπία, Ιράν, Σαουδική Αραβία και Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα.
Από την 1η Ιανουαρίου 2024, οι χώρες BRICS θα αντιπροσωπεύουν σχεδόν το ήμισυ του παγκόσμιου πληθυσμού.
Αυτή η επέκταση θα είχε ως αποτέλεσμα οι BRICS να ξεπεράσουν την G7 στο συνολικό ακαθάριστο εγχώριο προϊόν, με τις οικονομίες των BRICS να αναπτύσσονται με υψηλότερους δημογραφικούς και οικονομικούς ρυθμούς από τα μέλη της G7.
Η επέκταση των BRICS θα μπορούσε να βοηθήσει στη μείωση των εντάσεων μεταξύ των χωρών της Μέσης Ανατολής, αλλά η δυναμική αναπτύσσεται ενάντια στην κυριαρχία των Ηνωμένες Πολιτείες και το ΝΑΤΟ, δεδομένης της αποδοχής του Ιράν και της τρέχουσας ένταξης της Ρωσίας και της Κίνας.
Ένας αυξανόμενος αριθμός χωρών έχουν εκφράσει ενδιαφέρον να ενταχθούν στην ομάδα BRICS.
Οι διαφωνίες
Ωστόσο, υπάρχουν εσωτερικές διαφωνίες σχετικά με το πώς πρέπει να προχωρήσει η ομάδα.
Η Κίνα και η Ρωσία έχουν ωθήσει μια γρήγορη επέκταση των BRICS για να ενισχύσουν τη γεωπολιτική τους επιρροή, ενώ η Ινδία έχει εκφράσει την ανησυχία της για την υπερβολικά γρήγορη αποδοχή πολλών νέων μελών.
Η ανησυχία της Ινδίας έχει να κάνει πολύ με τις ιστορικές, πικρές συνοριακές διαμάχες με την Κίνα, καθώς και με την τρέχουσα δυναμική της διμερούς σχέσης της Ινδίας με τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Η συνεισφορά της Ινδίας στο να μην γίνουν οι BRICS εξωτερικά αντιδυτικοί ενισχύει τη γεωπολιτική σημασία της χώρας για τις Ηνωμένες Πολιτείες - ο πρόεδρος των ΗΠΑ Joe Biden κυριολεκτικά τράβηξε το κόκκινο χαλί για τον πρωθυπουργό της Ινδίας Narendra Modi κατά την επίσκεψή του τον Ιούνιο του 2023 στον Λευκό Οίκο.
Πολλές χώρες βλέπουν τους BRICS ως εναλλακτική σε ομάδες όπως η G7 ή η G20, οι οποίες εξαρτώνται από συγκεκριμένες αξίες και δεσμεύσεις εξωτερικής πολιτικής.
Η Ινδία, για παράδειγμα, κινδυνεύει από αντιδράσεις από το διεθνές εμπορικό σύστημα λόγω των ανανεωμένων εθνοεθνικιστικών πολιτικών της.
To μοντέλο της Κίνας για τις διεθνίες σχέσεις
Μέσω της επέκτασης των BRICS, η Κίνα θα ενισχύσει τη θέση της στον αναπτυσσόμενο κόσμο και δη στη φλεγόμενη Μέση Ανατολή, βοηθώντας στη διάδοση του μοντέλου του «μη παρεμβατισμού».
Αυτό το μοντέλο ευθυγραμμίζεται με μέλη όπως η Βραζιλία και η Αιθιοπία, τα οποία έχουν εκδηλώσει την αδιαφορία τους για τις οικονομικές διαμάχες Κίνας-ΗΠΑ και γεωπολιτικών αντιπαραθέσεων ΗΠΑ -Ρωσίας, προτιμώντας να εκμεταλλευτούν άλλες οικονομικές ευκαιρίες που προσφέρουν οι BRICS.
Σχέδια για διευρυμένη ένταξη βρίσκονται στα σκαριά, με 20 χώρες να υποβάλλουν αίτηση για ένταξη. Η συμμετοχή δεν περιορίζεται σε καμία πολιτική ή ιδεολογική βάση. Η Νιγηρία, η Αγκόλα, η Μοζαμβίκη και η Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, όλες με πολύ ανησυχητικά στοιχεία για τα ανθρώπινα δικαιώματα αλλά με περιφερειακό γεωπολιτικό βάρος, έχουν ζητηθεί να γίνουν μέλη.
Αποσύνδεση με τη Δύση
Οι ηγέτες στον αναπτυσσόμενο κόσμο παρατηρούν ήδη το χάσμα στις προσεγγίσεις μεταξύ των BRICS και των G7, με ορισμένους να σημειώνουν ότι οι BRICS αποτελούν μια ευκαιρία για τα κράτη που θέλουν να αποσυνδεθούν από τη Δύση.
Ωστόσο, υπάρχουν σημαντικές επιφυλάξεις για την επέκταση των BRICS. Ο όμιλος πιέζει να αποσυνδεθεί από τη δολαριοποίηση προς όφελος εναλλακτικών νομισμάτων, όπως το κινεζικό γουάν και το βραζιλιάνικο ρεάλ.
Ορισμένες χώρες, όπως η Βραζιλία και η Αργεντινή, έχουν κάνει μεγάλα βήματα για την απο-δολαριοποίηση, ενώ άλλες έχουν πιο αργό ρυθμό.
Φαίνεται επίσης να υπάρχει μικρή ενότητα μεταξύ των ηγετών των μεγάλων δυνάμεων του μπλοκ και των μικρότερων μελών του. Η Βραζιλία, η Ινδία και η Νότια Αφρική στοχεύουν όλες στην ένταξη στο Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών, με μικρή υλική υποστήριξη από την Κίνα και τη Ρωσία, αμφότερες μόνιμα μέλη.
Σε αντίθεση με την ομάδα των G7, υπάρχουν επίσης λίγα κοινά πολιτιστικά, οικονομικά και γεωπολιτικά με πολλά μέλη των BRICS, πέρα από την επιθυμία τους να αναδιαμορφώσουν την παγκόσμια τάξη πραγμάτων.
Το ιστορικό της κρίσης και το αποτύπωμα της Αμερικανικής Ηγεμονίας
Η επίθεση του Σαββάτου ήρθε 50 χρόνια και μια ημέρα αφότου οι αιγυπτιακές και συριακές δυνάμεις εξαπέλυσαν επίθεση κατά τη διάρκεια της εβραϊκής γιορτής του Yom Kippur σε μια προσπάθεια να ανακτήσουν εδάφη που είχε καταλάβει το Ισραήλ κατά τη διάρκεια μιας σύντομης σύγκρουσης το 1967.
Για να γνωρίζουμε λίγο ιστορία. Η μεγάλη αιτία του κακού αμέσως μετά το τέλος του Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου ήταν η έναρξη του «ψυχρού πολέμου».
Δηλαδή οι μικροί «παγκόσμιοι και εμφύλιοι πόλεμοι» για τις σφαίρες επιρροής ανάμεσα σε ΗΠΑ - Βρετανία και ΕΣΣΔ.
Ο κατάλογος είναι πολύ μεγάλος και σε αυτόν δεν περιλαμβάνονται οι πόλεμοι που γίνονται μέσω «αντιπροσώπων» όπως είναι οι αραβοϊσραηλινοί πόλεμοι και ο διαρκής πόλεμος του κράτους του Ισραήλ κατά του παλαιστινιακού λαού, όπως επίσης και αμέτρητοι πόλεμοι και γενοκτονίες στην Αφρική αλλά και πραξικοπήματα σε Λατινική Αμερική, Ελλάδα αλλά και η τραγωδία στην Κύπρο.
Η ίδρυση του εβραϊκού κράτους λίγο μετά το τέλος του Β Παγκοσμίου Πολέμου, το οποίο μετέτρεψε τους Παλαιστίνιους σε πρόσφυγες μέσα στην ίδια τους την πατρίδα ήταν και η απαρχή των εχθροπραξιών μεταξύ των Αράβων και του νεοσύστατου κράτους του Ισραήλ.
Παρά τις υποσχέσεις των Βρετανών για αυτοδιάθεση και ανεξαρτησία όπως έπραξαν με την Κύπρο.
Οι Παλαιστίνιοι υπό το καθεστώς σκληρής κατοχής με ποικίλα πρόσωπα: είτε της στρατιωτικής καταστολής, είτε του τάχιστου εποικισμού, είτε των ηλεκτρικών φρακτών και των διαχωριστικών τειχών, είτε του οικονομικού και εμπορικού αποκλεισμού.
Και όσο περνούν οι μήνες και τα χρόνια, η κατάσταση γινόταν ολοένα και χειρότερη, εξαιτίας των ανατροπών στον παγκόσμιο συσχετισμό δύναμης και στις γενικότερες συνθήκες και σχεδιασμούς που βρίσκονται σε εξέλιξη στην ευρύτερη περιοχή.
Ήταν το πρωί της 5ης Ιουνίου 1967, κατά τον Πόλεμο των έξι ημερών σμήνη της ισραηλινής αεροπορίας προχώρησαν σε βομβαρδισμό του συνόλου των στρατιωτικών αεροδρομίων της Αιγύπτου εξουδετερώνοντας εντός ολίγων ωρών την αιγυπτιακή αεροπορία.
Ακολούθησε η κατάληψη από τον ισραηλινό στρατό της χερσονήσου του Σινά και της Λωρίδας της Γάζας, της ανατολικής Ιερουσαλήμ και της Δυτικής Όχθης του Ιορδάνη που αποτελούσαν μέρος της Ιορδανίας και των συριακών Υψιπέδων του Γκολάν που ήταν κρίσιμης σημασίας λόγω των υδάτινων πόρων τους.
Στους μήνες που ακολουθούν τον πόλεμο, το Ισραήλ ολοκληρώνει την διοικητική απορρόφηση της ανατολικής Ιερουσαλήμ ενώ παράλληλα εγκαθιστά κατοχικό καθεστώς στη Δυτική Όχθη και τη λωρίδα της Γάζας.
Εκατοντάδες χιλιάδες Παλαιστίνιοι καταφεύγουν από την Δυτική Όχθη στην Ιορδανία αλλά σχεδόν ένα εκατομμύριο θα παραμείνουν στα κατεχόμενα από το Ισραήλ εδάφη.
Όλες αυτές οι μεθοδεύσεις έχουν οδηγήσει τους ακραίους να έχουν το πάνω χέρι, η πλειοψηφία των Παλαιστινίων στηρίζει τις προσπάθειες βιώσιμης λύσης για την Παλαιστίνη, όχι τα εγκλήματα της Χαμάς.
Η συμφωνία με την Σαουδική Αραβία
Η αλήθεια είναι ότι το Παλαιστινιακό ήταν το βασικό εμπόδιο για τη συμφωνία Ισραήλ – Σαουδικής Αραβίας, η οποία είχε αποτελέσματα το τελευταίο διάστημα και γινόταν με διαμεσολαβητή τις ΗΠΑ και φυσικά σηματοδοτούσε εξελίξεις στη Μέση Ανατολή.
Η μεν Σαουδική Αραβία επιθυμούσε ήπιους τόνους στη συζήτηση του Παλαιστινιακού, ωστόσο δεν έπαυαν οι αλυσιδωτές πιέσεις προς τις ΗΠΑ και τον Benjamin Netanyahu.
Και αν στην παρούσα φάση η επίθεση της Χαμάς μοιάζει ανεξήγητη αφού δεν εξυπηρετεί ούτε τις ΗΠΑ ούτε καν την Παλαιστίνη.
Ποιος βγαίνει κερδισμένος από την ανάφλεξη στη Μέση Ανατολή;
Οι σφαίρες επιρροής
Κατ’ αρχάς η Τουρκία και στη συνέχεια η Ρωσία, το Ιράν και οι ακραίοι σε Ισραήλ και Παλαιστίνη.
Η Τουρκία έχει ήδη ξεκινήσει εχθροπραξίες εναντίον των Κούρδων της Συρίας και του Ιράκ και απειλεί παρά την ύφεση που παρουσιάζεται την Ελλάδα, η δε Ρωσία με τον πόλεμο στην Ουκρανία αμφισβητεί την δομή ασφάλειας της Δύσης και των ΗΠΑ και θέλει την αναθεώρηση των σφαιρών επιρροής σε όλων τον κόσμο μεταφέροντας κρίσεις και πολεμικά επεισόδια που θα ανατρέπουν που και θα οδηγούν σε αποτυχία μίας σημαντικής, κεφαλαιώδους συμφωνίας για παράδειγμα Ισραήλ – Αιγύπτου που θα εξυπηρετεί τα συμφέροντα των ΗΠΑ.
Αυτός λοιπόν, ο ψυχρός πόλεμος και ο ανταγωνισμός των μεγάλων δυνάμεων με μια αναθεωρητική προσθήκη που στις μέρες μας βρίσκεται στο πιο επιθετικό της στάδιο. Εισερχόμαστε σε φάση οδυνηρών εξελίξεων σε ακόμα ένα σημείο του πλανήτη. Και αυτή μόλις ξεκίνησε.
Ο πόλεμος στην Ουκρανία έχει θεωρηθεί από πολλούς ως η «σπίθα» που εκκίνησε μια ζύμωση για την διαμόρφωση μιας νέας παγκόσμιας τάξης.
Όπως επεσήμανε περίφημα ο Winston Churchill, «Ποτέ δεν ανησυχώ για τη δράση, παρά μόνο για την αδράνεια».
Η αμερικανική ηγεσία έχει την οσμή μιας ρωμαϊκής παρακμής… και μετά τη νίκη της στον παλαιό Ψυχρό Πόλεμο το 1989, οι αντίπαλοί τους απεργάζονται την ήττα των ΗΠΑ στη νέα υπό διαμόρφωση γεωπολιτική αντιπαλότητα.
Η Νέα Τάξη Πραγμάτων
Οι BRICS παρά τις εσωτερικές διαφωνίες, αργά αλλά σχολαστικά πλήττοντας θανάσιμα την επιρροή της Δύσης στην παγκόσμια τάξη πραγμάτων.
Τα μέλη των BRICS έχουν αναλάβει παγκοσμίους θεσμούς που προηγουμένως καθοδηγούνταν από φιλελεύθερες και δημιουργούν νέους θεσμούς με την υποστήριξη της Κίνας, της Ρωσίας και κατά καιρούς της Ινδίας.
Οι χώρες BRICS προσφέρουν έναν δρόμο δέσμευσης για τα κράτη που δεν θέλουν να συμμορφωθούν με τις φιλελεύθερες αξίες και κανόνες, ενώ εξακολουθούν να επιδιώκουν να καρπωθούν τα οικονομικά οφέλη μιας παγκόσμιας τάξης.
Τα νέα μέλη θα έχουν επίσης μεγαλύτερη πρόσβαση στη χρηματοδότηση κινεζικών έργων μέσω της τράπεζας BRICS και άλλων χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων υπό την ηγεσία της Κίνας.
Οι αξίες της Κίνας
Μια άλλη προειδοποίηση σχετίζεται με τη μη παρεμβατική στάση και την προβολή των Κινεζικών αξιών του μη παρεμβατισμού και της πολυμερούς ανάπτυξης.
Τα ευθυγραμμισμένα με την Κίνα κράτη είναι πρόθυμα να δεχτούν τα μηνύματα του Πεκίνου και να αγνοήσουν τις επεκτατικές της πολιτικές στην Ταϊβάν, το Χονγκ Κονγκ, το Θιβέτ, το Xinjiang, τη Θάλασσα της Νότιας Κίνας και την Αφρική με αντάλλαγμα διπλωματικά και οικονομικά οφέλη.
Ωστόσο, η στάση της Κίνας φαίνεται να έχει απήχηση σε ορισμένα τμήματα της κοινής γνώμης της των κρατών που έχουν πληγεί από δυτικές ιμπεριαλιστικές εκστρατείες, συμπεριλαμβανομένων τμημάτων της Μέσης Ανατολής, της Αφρικής, της Νοτιοανατολικής Ασίας και της Λατινικής Αμερικής.
Η G7 συχνά ομαδοποιείται με αυτές τις εκστρατείες λόγω της αποτυχίας της Δύσης να αναδιαμορφώσει την παγκόσμια εικόνα της, τις δικές της ξένες στρατιωτικές εκστρατείες και τους δεσμούς της με δυτικά στρατιωτικά μπλοκ συμπεριλαμβανομένου του ΝΑΤΟ.
Έτσι, ορισμένες περιοχές του κόσμου θέλουν μια εναλλακτική.
Σε ορισμένες χώρες, η οικονομική και διπλωματική εγγύτητα με την Κίνα είναι πιο δημοφιλής στο εσωτερικό παρά η εγγύτητα με τη Δύση, καθώς τα κινεζικά προγράμματα χρηματοδότησης και εμπορίου συνδέονται με υλικά οφέλη με τη δέσμευση.
Δεδομένου ότι οι χώρες της G7 συνέχισαν να υπερασπίζονται τις «αξίες» και τη διατήρηση της «φιλελεύθερης τάξης» ως βασικές αρχές, η G7 μπορεί να συμβάλλει στην αυξανόμενη επιρροή των BRICS.
Εάν οι Ηνωμένες Πολιτείες και η ομάδα των G7 δεν αποδεχθούν την αλλαγή των συσχετισμών δυνάμεων, τα αναπτυσσόμενα κράτη μπορεί απλώς να ενταχθούν στο υπό διαμόρφωση ανταγωνιστικό μπλοκ.
www.bankingnews.gr
Αυτό οδήγησε τις ΗΠΑ να επεκτείνουν την γεωπολιτική τους κυριαρχία και να επιβάλλουν το «πετροδόλαρο» το οποίο συμβόλιζε την ηγεμονία της Δύσης στην προσφορά ενεργειακών αγαθών η οποία στήριξε το δεύτερο κύμα της μεταπολεμικής ανάπτυξης και την διαδικασία της παγκοσμιοποίησης.
Αυτό σήμερα έχει αλλάξει για πολλούς λόγους.
Στη Σύνοδο Κορυφής BRICS στο Γιοχάνεσμπουργκ στις 24 Αυγούστου 2023, τα πέντε μέλη του μπλοκ των BRICS— Βραζιλία, Ρωσία, Ινδία, Κίνα και Νότια Αφρική — ανακοίνωσαν την πρόσκληση έξι νέων χωρών — Αργεντινή, Αίγυπτος, Αιθιοπία, Ιράν, Σαουδική Αραβία και Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα.
Από την 1η Ιανουαρίου 2024, οι χώρες BRICS θα αντιπροσωπεύουν σχεδόν το ήμισυ του παγκόσμιου πληθυσμού.
Αυτή η επέκταση θα είχε ως αποτέλεσμα οι BRICS να ξεπεράσουν την G7 στο συνολικό ακαθάριστο εγχώριο προϊόν, με τις οικονομίες των BRICS να αναπτύσσονται με υψηλότερους δημογραφικούς και οικονομικούς ρυθμούς από τα μέλη της G7.
Η επέκταση των BRICS θα μπορούσε να βοηθήσει στη μείωση των εντάσεων μεταξύ των χωρών της Μέσης Ανατολής, αλλά η δυναμική αναπτύσσεται ενάντια στην κυριαρχία των Ηνωμένες Πολιτείες και το ΝΑΤΟ, δεδομένης της αποδοχής του Ιράν και της τρέχουσας ένταξης της Ρωσίας και της Κίνας.
Ένας αυξανόμενος αριθμός χωρών έχουν εκφράσει ενδιαφέρον να ενταχθούν στην ομάδα BRICS.
Οι διαφωνίες
Ωστόσο, υπάρχουν εσωτερικές διαφωνίες σχετικά με το πώς πρέπει να προχωρήσει η ομάδα.
Η Κίνα και η Ρωσία έχουν ωθήσει μια γρήγορη επέκταση των BRICS για να ενισχύσουν τη γεωπολιτική τους επιρροή, ενώ η Ινδία έχει εκφράσει την ανησυχία της για την υπερβολικά γρήγορη αποδοχή πολλών νέων μελών.
Η ανησυχία της Ινδίας έχει να κάνει πολύ με τις ιστορικές, πικρές συνοριακές διαμάχες με την Κίνα, καθώς και με την τρέχουσα δυναμική της διμερούς σχέσης της Ινδίας με τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Η συνεισφορά της Ινδίας στο να μην γίνουν οι BRICS εξωτερικά αντιδυτικοί ενισχύει τη γεωπολιτική σημασία της χώρας για τις Ηνωμένες Πολιτείες - ο πρόεδρος των ΗΠΑ Joe Biden κυριολεκτικά τράβηξε το κόκκινο χαλί για τον πρωθυπουργό της Ινδίας Narendra Modi κατά την επίσκεψή του τον Ιούνιο του 2023 στον Λευκό Οίκο.
Πολλές χώρες βλέπουν τους BRICS ως εναλλακτική σε ομάδες όπως η G7 ή η G20, οι οποίες εξαρτώνται από συγκεκριμένες αξίες και δεσμεύσεις εξωτερικής πολιτικής.
Η Ινδία, για παράδειγμα, κινδυνεύει από αντιδράσεις από το διεθνές εμπορικό σύστημα λόγω των ανανεωμένων εθνοεθνικιστικών πολιτικών της.
To μοντέλο της Κίνας για τις διεθνίες σχέσεις
Μέσω της επέκτασης των BRICS, η Κίνα θα ενισχύσει τη θέση της στον αναπτυσσόμενο κόσμο και δη στη φλεγόμενη Μέση Ανατολή, βοηθώντας στη διάδοση του μοντέλου του «μη παρεμβατισμού».
Αυτό το μοντέλο ευθυγραμμίζεται με μέλη όπως η Βραζιλία και η Αιθιοπία, τα οποία έχουν εκδηλώσει την αδιαφορία τους για τις οικονομικές διαμάχες Κίνας-ΗΠΑ και γεωπολιτικών αντιπαραθέσεων ΗΠΑ -Ρωσίας, προτιμώντας να εκμεταλλευτούν άλλες οικονομικές ευκαιρίες που προσφέρουν οι BRICS.
Σχέδια για διευρυμένη ένταξη βρίσκονται στα σκαριά, με 20 χώρες να υποβάλλουν αίτηση για ένταξη. Η συμμετοχή δεν περιορίζεται σε καμία πολιτική ή ιδεολογική βάση. Η Νιγηρία, η Αγκόλα, η Μοζαμβίκη και η Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, όλες με πολύ ανησυχητικά στοιχεία για τα ανθρώπινα δικαιώματα αλλά με περιφερειακό γεωπολιτικό βάρος, έχουν ζητηθεί να γίνουν μέλη.
Αποσύνδεση με τη Δύση
Οι ηγέτες στον αναπτυσσόμενο κόσμο παρατηρούν ήδη το χάσμα στις προσεγγίσεις μεταξύ των BRICS και των G7, με ορισμένους να σημειώνουν ότι οι BRICS αποτελούν μια ευκαιρία για τα κράτη που θέλουν να αποσυνδεθούν από τη Δύση.
Ωστόσο, υπάρχουν σημαντικές επιφυλάξεις για την επέκταση των BRICS. Ο όμιλος πιέζει να αποσυνδεθεί από τη δολαριοποίηση προς όφελος εναλλακτικών νομισμάτων, όπως το κινεζικό γουάν και το βραζιλιάνικο ρεάλ.
Ορισμένες χώρες, όπως η Βραζιλία και η Αργεντινή, έχουν κάνει μεγάλα βήματα για την απο-δολαριοποίηση, ενώ άλλες έχουν πιο αργό ρυθμό.
Φαίνεται επίσης να υπάρχει μικρή ενότητα μεταξύ των ηγετών των μεγάλων δυνάμεων του μπλοκ και των μικρότερων μελών του. Η Βραζιλία, η Ινδία και η Νότια Αφρική στοχεύουν όλες στην ένταξη στο Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών, με μικρή υλική υποστήριξη από την Κίνα και τη Ρωσία, αμφότερες μόνιμα μέλη.
Σε αντίθεση με την ομάδα των G7, υπάρχουν επίσης λίγα κοινά πολιτιστικά, οικονομικά και γεωπολιτικά με πολλά μέλη των BRICS, πέρα από την επιθυμία τους να αναδιαμορφώσουν την παγκόσμια τάξη πραγμάτων.
Το ιστορικό της κρίσης και το αποτύπωμα της Αμερικανικής Ηγεμονίας
Η επίθεση του Σαββάτου ήρθε 50 χρόνια και μια ημέρα αφότου οι αιγυπτιακές και συριακές δυνάμεις εξαπέλυσαν επίθεση κατά τη διάρκεια της εβραϊκής γιορτής του Yom Kippur σε μια προσπάθεια να ανακτήσουν εδάφη που είχε καταλάβει το Ισραήλ κατά τη διάρκεια μιας σύντομης σύγκρουσης το 1967.
Για να γνωρίζουμε λίγο ιστορία. Η μεγάλη αιτία του κακού αμέσως μετά το τέλος του Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου ήταν η έναρξη του «ψυχρού πολέμου».
Δηλαδή οι μικροί «παγκόσμιοι και εμφύλιοι πόλεμοι» για τις σφαίρες επιρροής ανάμεσα σε ΗΠΑ - Βρετανία και ΕΣΣΔ.
Ο κατάλογος είναι πολύ μεγάλος και σε αυτόν δεν περιλαμβάνονται οι πόλεμοι που γίνονται μέσω «αντιπροσώπων» όπως είναι οι αραβοϊσραηλινοί πόλεμοι και ο διαρκής πόλεμος του κράτους του Ισραήλ κατά του παλαιστινιακού λαού, όπως επίσης και αμέτρητοι πόλεμοι και γενοκτονίες στην Αφρική αλλά και πραξικοπήματα σε Λατινική Αμερική, Ελλάδα αλλά και η τραγωδία στην Κύπρο.
Η ίδρυση του εβραϊκού κράτους λίγο μετά το τέλος του Β Παγκοσμίου Πολέμου, το οποίο μετέτρεψε τους Παλαιστίνιους σε πρόσφυγες μέσα στην ίδια τους την πατρίδα ήταν και η απαρχή των εχθροπραξιών μεταξύ των Αράβων και του νεοσύστατου κράτους του Ισραήλ.
Παρά τις υποσχέσεις των Βρετανών για αυτοδιάθεση και ανεξαρτησία όπως έπραξαν με την Κύπρο.
Οι Παλαιστίνιοι υπό το καθεστώς σκληρής κατοχής με ποικίλα πρόσωπα: είτε της στρατιωτικής καταστολής, είτε του τάχιστου εποικισμού, είτε των ηλεκτρικών φρακτών και των διαχωριστικών τειχών, είτε του οικονομικού και εμπορικού αποκλεισμού.
Και όσο περνούν οι μήνες και τα χρόνια, η κατάσταση γινόταν ολοένα και χειρότερη, εξαιτίας των ανατροπών στον παγκόσμιο συσχετισμό δύναμης και στις γενικότερες συνθήκες και σχεδιασμούς που βρίσκονται σε εξέλιξη στην ευρύτερη περιοχή.
Ήταν το πρωί της 5ης Ιουνίου 1967, κατά τον Πόλεμο των έξι ημερών σμήνη της ισραηλινής αεροπορίας προχώρησαν σε βομβαρδισμό του συνόλου των στρατιωτικών αεροδρομίων της Αιγύπτου εξουδετερώνοντας εντός ολίγων ωρών την αιγυπτιακή αεροπορία.
Ακολούθησε η κατάληψη από τον ισραηλινό στρατό της χερσονήσου του Σινά και της Λωρίδας της Γάζας, της ανατολικής Ιερουσαλήμ και της Δυτικής Όχθης του Ιορδάνη που αποτελούσαν μέρος της Ιορδανίας και των συριακών Υψιπέδων του Γκολάν που ήταν κρίσιμης σημασίας λόγω των υδάτινων πόρων τους.
Στους μήνες που ακολουθούν τον πόλεμο, το Ισραήλ ολοκληρώνει την διοικητική απορρόφηση της ανατολικής Ιερουσαλήμ ενώ παράλληλα εγκαθιστά κατοχικό καθεστώς στη Δυτική Όχθη και τη λωρίδα της Γάζας.
Εκατοντάδες χιλιάδες Παλαιστίνιοι καταφεύγουν από την Δυτική Όχθη στην Ιορδανία αλλά σχεδόν ένα εκατομμύριο θα παραμείνουν στα κατεχόμενα από το Ισραήλ εδάφη.
Όλες αυτές οι μεθοδεύσεις έχουν οδηγήσει τους ακραίους να έχουν το πάνω χέρι, η πλειοψηφία των Παλαιστινίων στηρίζει τις προσπάθειες βιώσιμης λύσης για την Παλαιστίνη, όχι τα εγκλήματα της Χαμάς.
Η συμφωνία με την Σαουδική Αραβία
Η αλήθεια είναι ότι το Παλαιστινιακό ήταν το βασικό εμπόδιο για τη συμφωνία Ισραήλ – Σαουδικής Αραβίας, η οποία είχε αποτελέσματα το τελευταίο διάστημα και γινόταν με διαμεσολαβητή τις ΗΠΑ και φυσικά σηματοδοτούσε εξελίξεις στη Μέση Ανατολή.
Η μεν Σαουδική Αραβία επιθυμούσε ήπιους τόνους στη συζήτηση του Παλαιστινιακού, ωστόσο δεν έπαυαν οι αλυσιδωτές πιέσεις προς τις ΗΠΑ και τον Benjamin Netanyahu.
Και αν στην παρούσα φάση η επίθεση της Χαμάς μοιάζει ανεξήγητη αφού δεν εξυπηρετεί ούτε τις ΗΠΑ ούτε καν την Παλαιστίνη.
Ποιος βγαίνει κερδισμένος από την ανάφλεξη στη Μέση Ανατολή;
Οι σφαίρες επιρροής
Κατ’ αρχάς η Τουρκία και στη συνέχεια η Ρωσία, το Ιράν και οι ακραίοι σε Ισραήλ και Παλαιστίνη.
Η Τουρκία έχει ήδη ξεκινήσει εχθροπραξίες εναντίον των Κούρδων της Συρίας και του Ιράκ και απειλεί παρά την ύφεση που παρουσιάζεται την Ελλάδα, η δε Ρωσία με τον πόλεμο στην Ουκρανία αμφισβητεί την δομή ασφάλειας της Δύσης και των ΗΠΑ και θέλει την αναθεώρηση των σφαιρών επιρροής σε όλων τον κόσμο μεταφέροντας κρίσεις και πολεμικά επεισόδια που θα ανατρέπουν που και θα οδηγούν σε αποτυχία μίας σημαντικής, κεφαλαιώδους συμφωνίας για παράδειγμα Ισραήλ – Αιγύπτου που θα εξυπηρετεί τα συμφέροντα των ΗΠΑ.
Αυτός λοιπόν, ο ψυχρός πόλεμος και ο ανταγωνισμός των μεγάλων δυνάμεων με μια αναθεωρητική προσθήκη που στις μέρες μας βρίσκεται στο πιο επιθετικό της στάδιο. Εισερχόμαστε σε φάση οδυνηρών εξελίξεων σε ακόμα ένα σημείο του πλανήτη. Και αυτή μόλις ξεκίνησε.
Ο πόλεμος στην Ουκρανία έχει θεωρηθεί από πολλούς ως η «σπίθα» που εκκίνησε μια ζύμωση για την διαμόρφωση μιας νέας παγκόσμιας τάξης.
Όπως επεσήμανε περίφημα ο Winston Churchill, «Ποτέ δεν ανησυχώ για τη δράση, παρά μόνο για την αδράνεια».
Η αμερικανική ηγεσία έχει την οσμή μιας ρωμαϊκής παρακμής… και μετά τη νίκη της στον παλαιό Ψυχρό Πόλεμο το 1989, οι αντίπαλοί τους απεργάζονται την ήττα των ΗΠΑ στη νέα υπό διαμόρφωση γεωπολιτική αντιπαλότητα.
Η Νέα Τάξη Πραγμάτων
Οι BRICS παρά τις εσωτερικές διαφωνίες, αργά αλλά σχολαστικά πλήττοντας θανάσιμα την επιρροή της Δύσης στην παγκόσμια τάξη πραγμάτων.
Τα μέλη των BRICS έχουν αναλάβει παγκοσμίους θεσμούς που προηγουμένως καθοδηγούνταν από φιλελεύθερες και δημιουργούν νέους θεσμούς με την υποστήριξη της Κίνας, της Ρωσίας και κατά καιρούς της Ινδίας.
Οι χώρες BRICS προσφέρουν έναν δρόμο δέσμευσης για τα κράτη που δεν θέλουν να συμμορφωθούν με τις φιλελεύθερες αξίες και κανόνες, ενώ εξακολουθούν να επιδιώκουν να καρπωθούν τα οικονομικά οφέλη μιας παγκόσμιας τάξης.
Τα νέα μέλη θα έχουν επίσης μεγαλύτερη πρόσβαση στη χρηματοδότηση κινεζικών έργων μέσω της τράπεζας BRICS και άλλων χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων υπό την ηγεσία της Κίνας.
Οι αξίες της Κίνας
Μια άλλη προειδοποίηση σχετίζεται με τη μη παρεμβατική στάση και την προβολή των Κινεζικών αξιών του μη παρεμβατισμού και της πολυμερούς ανάπτυξης.
Τα ευθυγραμμισμένα με την Κίνα κράτη είναι πρόθυμα να δεχτούν τα μηνύματα του Πεκίνου και να αγνοήσουν τις επεκτατικές της πολιτικές στην Ταϊβάν, το Χονγκ Κονγκ, το Θιβέτ, το Xinjiang, τη Θάλασσα της Νότιας Κίνας και την Αφρική με αντάλλαγμα διπλωματικά και οικονομικά οφέλη.
Ωστόσο, η στάση της Κίνας φαίνεται να έχει απήχηση σε ορισμένα τμήματα της κοινής γνώμης της των κρατών που έχουν πληγεί από δυτικές ιμπεριαλιστικές εκστρατείες, συμπεριλαμβανομένων τμημάτων της Μέσης Ανατολής, της Αφρικής, της Νοτιοανατολικής Ασίας και της Λατινικής Αμερικής.
Η G7 συχνά ομαδοποιείται με αυτές τις εκστρατείες λόγω της αποτυχίας της Δύσης να αναδιαμορφώσει την παγκόσμια εικόνα της, τις δικές της ξένες στρατιωτικές εκστρατείες και τους δεσμούς της με δυτικά στρατιωτικά μπλοκ συμπεριλαμβανομένου του ΝΑΤΟ.
Έτσι, ορισμένες περιοχές του κόσμου θέλουν μια εναλλακτική.
Σε ορισμένες χώρες, η οικονομική και διπλωματική εγγύτητα με την Κίνα είναι πιο δημοφιλής στο εσωτερικό παρά η εγγύτητα με τη Δύση, καθώς τα κινεζικά προγράμματα χρηματοδότησης και εμπορίου συνδέονται με υλικά οφέλη με τη δέσμευση.
Δεδομένου ότι οι χώρες της G7 συνέχισαν να υπερασπίζονται τις «αξίες» και τη διατήρηση της «φιλελεύθερης τάξης» ως βασικές αρχές, η G7 μπορεί να συμβάλλει στην αυξανόμενη επιρροή των BRICS.
Εάν οι Ηνωμένες Πολιτείες και η ομάδα των G7 δεν αποδεχθούν την αλλαγή των συσχετισμών δυνάμεων, τα αναπτυσσόμενα κράτη μπορεί απλώς να ενταχθούν στο υπό διαμόρφωση ανταγωνιστικό μπλοκ.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών