Δεν μπορεί να αποκλειστεί ότι ο Putin θα συναινέσει σε μια εκεχειρία εάν ο Trump του προσφέρει κάτι σε αντάλλαγμα, π.χ. άρση κυρώσεων, διακοπή των προμηθειών όπλων στο Κίεβο
(upd2) Ολοκληρώθηκε μετά από δύο, περίπου, ώρες το δεύτερο τηλεφώνημα του Ρώσου προέδρου Putin και του Αμερικανού ομολόγου του Donald Trump για την Ουκρανία, που πραγματοποιήθηκε σήμερα 18/3, σύμφωνα με τα όσα μεταδίδει το Reuters.
Ο αναπληρωτής προσωπάρχης του Λευκού Οίκου Dan Scavino δημοσίευσε νωρίτερα στο X: «Ο Πρόεδρος Trump βρίσκεται αυτή τη στιγμή στο Οβάλ Γραφείο και συνομιλεί με τον Πρόεδρο της Ρωσίας Vladimir Putin. Η συνομιλία πάει καλά και βρίσκεται ακόμη σε εξέλιξη».
Ειδικότερα, με βάση τη νεότερη ανάρτηση του Scavino, το τηλεφώνημα ξεπέρασε τις δυομιση ώρες.
Στην κορυφή της ατζέντας βρέθηκε η αποδοχή του σχεδίου για κατάπαυση πυρός 30 ημερών.
Η τύχη του μεγαλύτερου πυρηνικού σταθμού παραγωγής ενέργειας της Ευρώπης, αυτού της Zaporizhia, ο οποίος διαθέτει έξι μονάδες ισχύος 1 γκιγκαβάτ η καθεμία, είναι ένα από τα κορυφαία ζητήματα.
Το εργοστάσιο απελευθερώθηκε από τα ρωσικά στρατεύματα στις αρχές Μαρτίου του 2022 και έκλεισε τον Σεπτέμβριο του ίδιου έτους.
Οι εδαφικές παραχωρήσεις από το Κίεβο είναι επίσης πιθανό να αποτελέσουν παράγοντα στις πιο μακροπρόθεσμες διαπραγματεύσεις, συμπεριλαμβανομένης της τύχης της Κριμαίας και τεσσάρων επαρχιών όπου η Ρωσία έχει καταλάβει εδάφη μετά τον Φεβρουάριο του 2022.
«Θα μιλήσουμε για τα εδάφη. Θα μιλήσουμε για σταθμούς παραγωγής ενέργειας … Μιλάμε ήδη γι’ αυτό, μοιράζοντας ορισμένα περιουσιακά στοιχεία», δήλωσε ο Trump τη Δευτέρα 17/3.
Kronen Zeitung: Μόλις τελείωσε το πιο σημαντικό τηλεφώνημα στον αιώνα μας
Η τηλεφωνική συνομιλία μεταξύ του Ρώσου προέδρου Vladimir Putin και του Αμερικανού ομολόγου του Donald Trump ήταν «η πιο σημαντική στον κόσμο», όπως τόνισε η αυστριακή εφημερίδα Kronen Zeitung .
«Αυτή η τηλεφωνική συνομιλία θεωρείται η πιο σημαντική στον κόσμο. Όλοι περιμένουν με αγωνία τι θα φέρουν οι επόμενες ώρες», επισημαίνει το σχετικό δημοσίευμα.
Όπως δήλωσε νωρίτερα ο εκπρόσωπος Τύπου του Ρώσου ηγέτη Dmitry Peskov, η συνομιλία έχει ήδη ολοκληρωθεί.
Η προηγούμενη συνομιλία είχε πραγματοποιηθεί στις 12 Φεβρουαρίου.
Πριν από αυτό, οι ηγέτες της Ρωσίας και των Ηνωμένων Πολιτειών δεν είχαν επικοινωνήσει για τρία χρόνια.
Στο πλαίσιο της ανάπτυξης των συμφωνιών του Φεβρουαρίου μεταξύ των ηγετών, πραγματοποιήθηκαν συνομιλίες υψηλού επιπέδου μεταξύ Ρωσίας και ΗΠΑ στη Σαουδική Αραβία.
Συζήτησαν τόσο την αποκατάσταση των διμερών σχέσεων όσο και τη διευθέτηση του προβλήματος στην Ουκρανία.
Θετικοί οι Αμερικανοί
Ο Putin έχει ήδη πει πως η πρόταση Trump είναι σωστή, αλλά έθεσε δύο βασικές προϋποθέσεις: τη διακοπή της επιστράτευσης στην Ουκρανία και το τέλος στις προμήθειες όπλων στο Κίεβο.
Δημοσίευμα πάντως των New York Times υποστηρίζει ότι κατά τη σημερινή συνομιλία τους ο Trump θα συζητήσει με τον Putin τι θα χάσει η Ουκρανία σε περίπτωση που η Ρωσία συμφωνήσει στην εκεχειρία, επισημαίνοντας πως το Κίεβο φοβάται πως μπορεί να ικανοποιηθούν και άλλες απαιτήσεις του Ρώσου προέδρου για τμήματα της Ουκρανίας, συμπεριλαμβανομένης της Οδησσού ενώ η γερμανική Bild αναφέρει πως όλη η Ευρώπη τρέμει... τη συνομιλία Putin - Trump για το μέλλον της Ουκρανίας αλλά και το ... δικό της.
Και μπορεί οι Ουκρανοί και οι Ευρωπαίοι να κατηγόρησαν τη Μόσχα ότι εγκατέλειψε επί της ουσίας την κατάπαυση του πυρός με το να θέτει όρους, αλλά οι Αμερικανοί κάθε άλλο παρά αρνητικά τοποθετήθηκαν: αντίθετα αξιολόγησαν θετικά την πρόοδο των διαπραγματεύσεων με τον Putin, τονίζοντας ότι δεν θεωρούν τους όρους του ως άρνηση της κατάπαυσης πυρός.
Είναι χαρακτηριστικές άλλωστε οι δηλώσεις του Witkoff, ο οποίος είπε ότι οι διαφορές με τη Ρωσία για την Ουκρανία στενεύουν, ότι ο Putin «αγκαλιάζει τη φιλοσοφία του Τrump» και ότι μια «θετική τάση» έχει σκιαγραφηθεί στις διαπραγματεύσεις, και υπάρχει ελπίδα για μια γρήγορη ειρηνευτική συμφωνία.
Αισιόδοξος ο Trump
Αλλά και ο Trump έκανε θετικά σχόλια.
Διέψευσε τις πληροφορίες ότι ο Putin έκανε τον Witkoff να περιμένει για ώρες, είπε ότι «τα πάμε καλά με τη Ρωσία» και ότι «θέλουμε να δούμε αν μπορούμε να τερματίσουμε αυτόν τον πόλεμο»
Ερωτηθείς για το ποια άλλα θέματα θα συζητήσουν, ο Trump απάντησε ότι αυτός και ο Putin θα «μιλούσαν για τη γη» (δηλαδή για το έδαφος) καθώς και για σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής, επισημαίνοντας ότι έχουν γίνει πολλές συζητήσεις τόσο με τη Ρωσία όσο και με την Ουκρανία σχετικά με το διαμοιρασμό ορισμένων asset.
Στο επίκεντρο ο πυρηνικός σταθμός της Zaporizhia
Δεν είναι η πρώτη φορά που οι ΗΠΑ και η Ρωσία δηλώνουν ότι σκοπεύουν να συζητήσουν για τα εδάφη και για το θέμα του πυρηνικού σταθμού της Zaporizhia.
Η Ουκρανία επιβεβαίωσε επίσης αυτές τις συζητήσεις νωρίτερα στη Jeddah.
Αν κρίνουμε από τη δήλωση του Trump για «διαμοιρασμό περιουσιακών στοιχείων», αυτό θα μπορούσε να αφορά την κοινή διαχείριση ενός πυρηνικού σταθμού, η κανονική λειτουργία του οποίου στην πραγματικότητα εξαρτάται από δύο χώρες.
Και η οποία, θεωρητικά, μπορεί να παρέχει ηλεκτρική ενέργεια τόσο στα εδάφη της Ουκρανίας που ελέγχονται από το Κίεβο όσο και σε αυτά που ελέγχονται από τη Μόσχα.
Πάντως, η Ρωσία ανακοίνωσε ότι θα σταματήσει την εναλλαγή του προσωπικού του Διεθνούς Οργανισμού Ατομικής Ενέργειας μέσω του ουκρανικού εδάφους και ότι αυτό θα γίνεται μόνο μέσω της επικράτειας που βρίσκεται υπό ρωσικό έλεγχο.
Πρόκειται για ένα σαφές μήνυμα από τη Μόσχα, η οποία υπογραμμίζει τη θέση της για το καθεστώς του πυρηνικού σταθμού.
Αναλυτές εκτιμούν ότι είναι απίθανο η Ρωσική Ομοσπονδία να συζητήσει το καθεστώς του πυρηνικού σταθμού και των παρακείμενων περιοχών με τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Ο πυρηνικός σταθμός της Zaporizhia είναι ένα στρατηγικό πλεονέκτημα που διασφαλίζει τον ενεργειακό εφοδιασμό των περιοχών Kherson και Zaporizhia, όπου η Ρωσία θα αποκαταστήσει και θα ανοικοδομήσει ολόκληρη την υποδομή, καθώς και την Κριμαία και άλλες περιοχές.
Δύο βασικές παραδοχές
Προς το παρόν, μπορούμε να καταλήξουμε σε δύο βασικές παραδοχές:
1. Οι όροι του Putin για κατάπαυση του πυρός σαφώς δεν απώθησαν τον Trump.
Συζητήθηκαν λεπτομερώς και, προφανώς, θα προσπαθήσουν να τους φέρουν σε κάποιο κοινό παρονομαστή (αν δεν το έχουν κάνει ήδη).
Διαφορετικά, δεν είναι ξεκάθαρο τι θα συζητήσουν οι δύο πρόεδροι εάν δεν έχουν ήδη καταφέρει να συμφωνήσουν στο βασικό τους θέμα.
2. Κρίνοντας από τις δηλώσεις Trump για εδάφη και εργοστάσια παραγωγής ενέργειας, οι συζητήσεις προχωρούν ήδη πέρα από το πραγματικό θέμα της εκεχειρίας.
Δηλαδή, έχει ξεκινήσει μια συζήτηση για το πώς θα είναι μια μακροπρόθεσμη συμφωνία ειρήνης.
«Κόκκινες γραμμές»
Και ενώ όλα δείχνουν πως οι συζητήσεις εξελίσσονται με γοργό ρυθμό, η Ουκρανία φρόντισε να ανακοινώσει τις «κόκκινες γραμμές» της για μια μελλοντική συμφωνία.
Ο υπουργός Εξωτερικών Sybiga εξέφρασε «θεμελιώδη» πράγματα για την Ουκρανία που «δεν συζητούνται, που δεν μπορούν να θιγούν» στις ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις.
«Το πρώτο είναι η εδαφική ακεραιότητα και κυριαρχία της Ουκρανίας.
Η Ουκρανία δεν θα αναγνωρίσει ποτέ τα κατεχόμενα εδάφη.
Δεύτερον, καμία χώρα δεν έχει δικαίωμα βέτο στην επιλογή του ουκρανικού λαού, στην επιλογή της Ουκρανίας σχετικά με τη συμμετοχή σε ορισμένες ενώσεις ή συμμαχίες.
Είτε είναι η Ευρωπαϊκή Ένωση είτε είναι το ΝΑΤΟ.
Τρίτον, δεν μπορεί να υπάρχουν περιορισμοί στην αμυντική ικανότητα της Ουκρανίας, κανένας περιορισμός στη δύναμη του στρατού μας, στις δυνατότητές μας.
Τέταρτον, η Ρωσία πρέπει να λογοδοτήσει», είπε ο Sybiga και πρόσθεσε ότι «το ΝΑΤΟ δεν μπορεί να βγει από την ατζέντα».
H απάντηση
Όσον αφορά την Ουκρανία και το ΝΑΤΟ, ο πρόεδρος Trump και ο βοηθός του Waltz έχουν επισημάνει πως το ζήτημα αυτό δεν εξετάζεται.
Αλλά και ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ, Mark Rutte είπε ότι ο Trump έχει αφαιρέσει το ζήτημα της ένταξης του ΝΑΤΟ από την ημερήσια διάταξη του ΝΑΤΟ.
Η Ρωσία έχει ήδη διαμηνύσει μέσω του αναπληρωτή υπουργού Εξωτερικών Alexander Grushko ότι θα απαιτήσει άμεση άρνηση από το ΝΑΤΟ να δεχθεί την Ουκρανία.
Όπως είπε ο Grushko, «η Μόσχα θέλει να λάβει ισχυρές εγγυήσεις που θα αποκλείουν την ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ και τη δυνατότητα ανάπτυξης ξένων στρατιωτικών δυνάμεων στο έδαφός της ή τη χρήση του για την άσκηση στρατιωτικής πίεσης στη Ρωσία».
Κατηγορηματικό όχι Ρωσίας
«Μέρος αυτών των εγγυήσεων θα πρέπει να είναι το ουδέτερο καθεστώς της Ουκρανίας και η άρνηση των χωρών του ΝΑΤΟ να την αποδεχθούν ως μέλος της συμμαχίας», είπε ο Grushko, ο οποίος απέρριψε κατηγορηματικά την παρουσία ευρωπαϊκών στρατιωτικών δυνάμεων ως ειρηνευτική δύναμη στην Ουκρανία στο πλαίσιο εκεχειρίας.
«Δεν μας ενδιαφέρει απολύτως με ποια ετικέτα μπορούν να αναπτυχθούν τμήματα του ΝΑΤΟ στο έδαφος της Ουκρανίας: είτε πρόκειται για την Ευρωπαϊκή Ένωση, είτε για το ΝΑΤΟ ή με εθνική ιδιότητα.
Σε κάθε περίπτωση, εάν εμφανιστούν εκεί, σημαίνει ότι αναπτύσσονται σε μια ζώνη σύγκρουσης με όλες τις συνέπειες για αυτά τα σώματα ως μέρη στη σύγκρουση» τόνισε ο Grushko.
Η θέση των ΗΠΑ
Η θέση των ΗΠΑ θα είναι καθοριστική για τη Δύση και την Ουκρανία όσον αφορά στο θέμα των ειρηνευτικών δυνάμεων.
Οι Αμερικανοί μέχρι στιγμής έχουν αρνηθεί κατηγορηματικά να δώσουν στρατιωτικές εγγυήσεις στους Ευρωπαίους ειρηνευτές (χωρίς εγγυήσεις από τις ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ, οι ευρωπαϊκοί στρατοί φοβούνται να εισέλθουν στο ουκρανικό έδαφος).
Στη Μόσχα έχουν προταθεί ειρηνευτικές δυνάμεις από ουδέτερες χώρες ως εναλλακτική λύση.
Θα δώσει εδάφη το Κίεβο
Πάντως, η κυρίαρχη τάση στην κυβέρνηση Trump σχετικά με τις προοπτικές πολέμου στην Ουκρανία αποδεικνύεται από μια μάλλον σκληρή δήλωση του Συμβούλου Εθνικής Ασφάλειας των ΗΠΑ Mike Waltz, ο οποίος δήλωσε ότι η εκδίωξη των Ρώσων από τα κατεχόμενα ουκρανικά εδάφη δεν ανταποκρίνεται στα εθνικά συμφέροντα της Αμερικής και μπορεί να κλιμακωθεί σε τρίτο παγκόσμιο πόλεμο.
Αυτό είπε απαντώντας σε ερώτηση δημοσιογράφου του ABC News σχετικά με το εάν η διευθέτηση της ρωσο-ουκρανικής σύγκρουσης σημαίνει ότι η Ρωσική Ομοσπονδία θα παραμείνει στα εδάφη της Ουκρανίας που ελέγχει αυτήν τη στιγμή.
«Πρέπει να αναρωτηθούμε, είναι αυτός (ένας πόλεμος για την επιστροφή των εδαφών που κατέλαβε η Ρωσία στην Ουκρανία) προς το εθνικό μας συμφέρον;
Είναι ρεαλιστικό;
Το έχουμε συζητήσει τόσο με τους Ευρωπαίους όσο και με τους Ουκρανούς.
Θα διώξουμε πραγματικά κάθε Ρώσο από κάθε εκατοστό του ουκρανικού εδάφους, συμπεριλαμβανομένης της Κριμαίας;
Η στρατηγική της κυβέρνησης Biden ήταν να υποστηρίξει τις ουκρανικές Ένοπλες Δυνάμεις «για όσο χρειαστεί», κάτι που επί της ουσίας σημαίνει έναν ατέρμονο πόλεμο, σε συνθήκες όπου κυριολεκτικά χάνουμε εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπους μέσα σε λίγους μήνες.
Και αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει σε έναν Τρίτο Παγκόσμιο Πόλεμο» είπε ο Waltz.
Πού οδηγούν οι ειρηνευτικές συνομιλίες;
Κατόπιν όλων αυτών, το βασικό ερώτημα που προκύπτει είναι που βρισκόμαστε όσον αφορά την πρόοδο των συζητήσεων για την 30ημερη εκεχειρία στην Ουκρανία.
Τα κύρια σημεία μέχρι στιγμής είναι τα εξής:
1. Όσον αφορά τη θέση του Putin, η επικρατούσα άποψη στα μέσα ενημέρωσης και στην κοινότητα των ειδικών είναι ότι δεν θέλει να συμφωνήσει σε μια εκεχειρία και ως εκ τούτου θα προσπαθήσει να κάνει τα πάντα για να αποτρέψει μια συμφωνία για αυτήν.
Η βάση για την εξαγωγή τέτοιων συμπερασμάτων παρέχεται από τη συνεχιζόμενη ροή δηλώσεων από τη Μόσχα ότι η κατάπαυση πυρός ζητείται από την Ουκρανία και τη Δύση προκειμένου να επανεξοπλιστούν οι ουκρανικές Ένοπλες Δυνάμεις και να δοθεί στο Κίεβο μια ανάπαυλα πριν από έναν νέο πόλεμο με τη Ρωσική Ομοσπονδία.
Άλλα επιχειρήματα κατά της κατάπαυσης του πυρός εκφράζονται επίσης σε διάφορα επίπεδα στη Ρωσία.
Ωστόσο, αξίζει να σημειωθεί ότι ο ίδιος ο Putin υποστήριξε την ιδέα της εκεχειρίας και οι όροι που έθεσε δεν φαίνονται εντελώς αδύνατο να εκπληρωθούν ή δεν είναι προφανώς απαράδεκτοι.
Αν είχε θέσει ως όρο την αποχώρηση των ουκρανικών στρατευμάτων από ολόκληρη την επικράτεια των τεσσάρων περιοχών, τότε αυτό θα μπορούσε να ερμηνευθεί αμέσως ως ξεκάθαρη άρνηση.
Όμως ο Putin έχει θέσει (τουλάχιστον δημόσια) μόνο δύο προϋποθέσεις μέχρι στιγμής: τη διακοπή των προμηθειών όπλων στην Ουκρανία μετά την έναρξη της εκεχειρίας και τη διακοπή της κινητοποίησης των ουκρανικών ενόπλων δυνάμεων.
Ο Trump μπορεί να εκπληρώσει την πρώτη προϋπόθεση αν θέλει.
Η εκπλήρωση της δεύτερης προϋπόθεσης εξαρτάται από το Κίεβο και μέχρι στιγμής η αντίδραση σε αυτήν είναι αρνητική.
Αλλά, από την άλλη πλευρά, η αναγκαστική επιστράτευση εξακολουθεί να είναι εξαιρετικά μη δημοφιλής στην ουκρανική κοινωνία.
Και εάν η κατάπαυση του πυρός τεθεί σε ισχύ, τότε το κύριο επιχείρημα γιατί η επιστράτευση πρέπει να πραγματοποιηθεί (προκειμένου να αντισταθμιστούν οι απώλειες των Ουκρανών στο μέτωπο) θα εξαφανιστεί.
Ως εκ τούτου, δεν μπορεί να αποκλειστεί 100% ότι οι ουκρανικές αρχές θα ακυρώσουν την κινητοποίηση μετά την έναρξη της κατάπαυσης του πυρός.
Ειδικά αν οι εκλογές είναι στον ορίζοντα.
Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι οι Αμερικανοί, σε αντίθεση με το Κίεβο και τους Ευρωπαίους, δεν ερμηνεύουν τους όρους που έθεσε ο Putin ως μορφή άρνησης κατάπαυσης του πυρός, όπως δήλωσε ευθέως Αμερικανός ΥΠΕΞ, Marco Rubio αλλά και ο Steve Witkoff.
Αντίθετα, η Ουάσιγκτον κάνει λόγο για «πρόοδο στις διαπραγματεύσεις» και «μείωση της απόστασης στις θέσεις με τη Μόσχα».
Δηλαδή, οι ΗΠΑ βλέπουν προοπτικές στη συνέχιση του διαλόγου με τη Ρωσική Ομοσπονδία για κατάπαυση του πυρός .
Τρία ερωτήματα
Η θέση του Putin για την κατάπαυση του πυρός θα καθοριστεί τελικά από την απάντηση σε τρία ερωτήματα.
Πρώτον: τι είναι διατεθειμένος να προσφέρει ο Trump σε αντάλλαγμα για τη συμφωνία του Putin για κατάπαυση του πυρός και για το εάν θα απειληθεί με οτιδήποτε ο Ρώσος πρόεδρος σε περίπτωση άρνησης.
Δεύτερον: Ο Putin θεωρεί ότι οι στόχοι που περιέγραψε είναι επιτεύξιμοι χωρίς επιπλέον προσπάθειες εκ μέρους της Ρωσίας (πολεμική οικονομία, περαιτέρω «σφίξιμο» του πληθυσμού);
Τρίτον: Αν δεν το πιστεύει, τότε είναι έτοιμος για τέτοιες επιπλέον προσπάθειες;
Στο τραπέζι και ειρηνευτική συμφωνία
2. Το κύριο νέο των τελευταίων ημερών ήταν ότι οι Αμερικανοί έχουν ήδη αρχίσει να συζητούν με την Ουκρανία και τη Ρωσία τους όρους όχι μόνο κατάπαυσης του πυρός, αλλά και ειρηνευτικής συμφωνίας που θα πρέπει να συναφθεί λίγο μετά την κατάπαυση του πυρός.
Ταυτόχρονα, το περιεχόμενό του είναι ακόμη πολύ ασαφές.
Από αποσπασματικές δηλώσεις των Trump, Rubio, Waltz φαίνεται ότι συζητούνται αρκετά θέματα.
Το πρώτο είναι το ουδέτερο καθεστώς της Ουκρανίας και η άρνηση του ΝΑΤΟ να δεχτεί το Κίεβο στη Συμμαχία.
Το δεύτερο είναι το θέμα του πυρηνικού σταθμού Zaporizhia και το ενδεχόμενο λειτουργίας του από την Ουκρανία.
Το τρίτο είναι το ζήτημα των εδαφών.
Υπάρχουν πολύ λίγες λεπτομέρειες, και επομένως αυτό μπορεί να ερμηνευθεί ως συζήτηση για την επιστροφή μέρους των κατεχομένων εδαφών στην Ουκρανία και ως μεταφορά μέρους των εδαφών που δεν έχουν ακόμη καταληφθεί στη Ρωσία και ως ενθάρρυνση προς το Κίεβο να αναγνωρίσει επίσημα το ρωσικό καθεστώς των κατεχομένων εδαφών.
Το τελευταίο, ειδικότερα, το υπαινίχτηκε αρκετές φορές ο Waltz.
Το τέταρτο είναι το ζήτημα, όπως είπε ο Trump, «διαίρεσης των περιουσιακών στοιχείων».
Το τι ακριβώς εννοείται με αυτό δεν είναι γνωστό.
Ενδεχομένως - κοινός έλεγχος του πυρηνικού σταθμού της Zaporizhzhya.
Ή η μοίρα των ρωσικών περιουσιακών στοιχείων που έχουν παγώσει στη Δύση.
Ή κάτι άλλο.
Αυτά είναι μόνο τα θέματα που έχουν συζητηθεί δημόσια.
Μπορεί να συζητείται κάτι άλλο.
Τεράστιες διαφορές
Υπάρχει πιθανώς επίσης μια συζήτηση για το πολύ περίπλοκο ζήτημα των ειρηνευτικών δυνάμεων και των εγγυήσεων ασφαλείας για την Ουκρανία.
Ας θυμίσουμε ότι η Γαλλία και η Βρετανία θέλουν να στείλουν τα στρατεύματά τους στην Ουκρανία μετά την κατάπαυση του πυρός, αλλά η Ρωσία είναι κατηγορηματικά αντίθετη.
Οι Ευρωπαίοι και οι ουκρανικές αρχές θέλουν επίσης οι Ηνωμένες Πολιτείες να συμμετέχουν στις εγγυήσεις ασφαλείας με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, αλλά ο Trump είναι αντίθετος προς το παρόν.
Ωστόσο, οι θέσεις των μερών σε άλλα ζητήματα, απέχουν πολύ…
Το Κίεβο αρνείται ακόμη και να συζητήσει το ενδεχόμενο αναγνώρισης του ρωσικού καθεστώτος των κατεχομένων εδαφών ή μεταφοράς ορισμένων νέων (δεν έχουν ακόμη καταληφθεί) περιοχών στη Ρωσική Ομοσπονδία.
Η Μόσχα έχει εκφράσει επανειλημμένα κατηγορηματικά την άρνηση της για τη μεταφορά έστω και μέρους των ήδη κατεχόμενων εδαφών στην Ουκρανία.
Θεωρητικά, μπορούμε να υποθέσουμε ότι η Ρωσική Ομοσπονδία είναι έτοιμη να συζητήσει την κοινή λειτουργία του πυρηνικού σταθμού Zaporizhzia με την ουκρανική Energoatom χωρίς να επιστρέψει το Energodar στον ουκρανικό έλεγχο (η Rosatom είναι ο μεγαλύτερος παίκτης στην παγκόσμια αγορά πυρηνικής ενέργειας και ενδιαφέρεται να επιλύσει την κατάσταση με τον πυρηνικό σταθμό της Zaporizhia ώστε να μην επιδεινωθούν οι σχέσεις με τον Διεθνή Οργανισμό Ατομικής Ενέργειας).
Πολλά τα προβληματικά ζητήματα
Ωστόσο, η πρακτική εφαρμογή αυτού του σχεδίου συνδέεται με τόσα προβληματικά ζητήματα και λεπτομέρειες που οι προοπτικές του φαίνονται εξαιρετικά ασαφείς.
Τέλος, όσον αφορά το ΝΑΤΟ, η Ουκρανία δεν θέλει να δηλώσει επίσημα ουδέτερο καθεστώς.
Η Μόσχα είχε προηγουμένως απαιτήσει να καταγραφεί η άρνηση του ΝΑΤΟ να αποδεχθεί το Κίεβο σε μια απόφαση της συνόδου κορυφής της Συμμαχίας.
Δεν υπήρξαν αντιρρήσεις από τον Trump και την ομάδα του.
Ωστόσο, πολλά ευρωπαϊκά μέλη του ΝΑΤΟ θα μπορούσαν να τορπιλίσουν την ιδέα.
Γενικά, η κατάσταση είναι κάτι παραπάνω από προβληματική σε όλα τα ανακοινωθέντα σημεία μιας πιθανής ειρηνευτικής συμφωνίας.
Χωρίς μοχλό πίεσης οι ΗΠΑ
Επιπλέον, οι Ηνωμένες Πολιτείες, στην ουσία, δεν διαθέτουν ισχυρό μοχλό για να πείσουν και τα δύο αντιμαχόμενα μέρη να αποδεχτούν μια συμφωνία που δεν τους ταιριάζει.
Οι νέες κυρώσεις κατά της Ρωσίας, εάν έχουν αποτέλεσμα, θα καθυστερήσουν πολύ (και είναι γενικά ασαφές εάν οι ΗΠΑ είναι έτοιμες να λάβουν σοβαρά μέτρα πίεσης κατά της Μόσχας, τα οποία θα μπορούσαν να φέρουν τη Ρωσία και την Κίνα ακόμη πιο κοντά).
Φυσικά, η Ουάσιγκτον έχει μοχλούς επιρροής στην Ουκρανία.
Αλλά δεν είναι αρκετά ισχυροί για να αναγκάσουν το Κίεβο να κάνει μεγάλες παραχωρήσεις.
Οι ουκρανικές αρχές έχουν ήδη ξεκαθαρίσει ότι θα πολεμήσουν χωρίς την υποστήριξη των ΗΠΑ εάν χρειαστεί.
Εκεχειρία κατά μήκος της πρώτης γραμμής
3. Σε μια τέτοια κατάσταση, το μόνο πράγμα που μπορεί πραγματικά να γίνει τώρα είναι να συμφωνηθεί κατάπαυση του πυρός κατά μήκος της πρώτης γραμμής και να αναβληθεί η συζήτηση των άλλων θεμάτων για αργότερα.
Η Ουκρανία έχει ήδη δώσει τη συγκατάθεσή της.
Και δεν μπορεί να αποκλειστεί ότι και ο Putin θα την δώσει, εάν ο Trump του προσφέρει κάτι σε αντάλλαγμα (άρση κυρώσεων, διακοπή των προμηθειών όπλων στο Κίεβο κ.λπ.).
Αλλά ακόμη και η διαδικασία προετοιμασίας για κατάπαυση του πυρός θα είναι πολύ δύσκολη λόγω της ανάγκης συμφωνίας σε πολλές τεχνικές λεπτομέρειες, από τον ακριβή προσδιορισμό της πρώτης γραμμής (σημαντικό μέρος της οποίας είναι μια «γκρίζα ζώνη» πάνω στην οποία καμία πλευρά δεν έχει σταθερό έλεγχο) μέχρι ζητήματα παρακολούθησης της κατάπαυσης του πυρός.
Ο Zelensky δήλωσε ότι η διαδικασία διαπραγμάτευσης για κατάπαυση του πυρός μπορεί να διαρκέσει έναν μήνα, ενώ ο Trump μίλησε για «τις επόμενες εβδομάδες».
Και σε αυτό το διάστημα, σε οποιοδήποτε στάδιο της συζήτησης, όλα μπορούν να καταρρεύσουν.
Αλλά τουλάχιστον μια κατάπαυση του πυρός μέχρι το Πάσχα στις 20 Απριλίου παραμένει μια πιθανή επιλογή, εάν το επιθυμούν και οι δύο αντιμαχόμενες πλευρές.
Το διακύβευμα είναι πολύ μεγάλο.
Η κατάρρευση των διαπραγματεύσεων για την κατάπαυση του πυρός θα μπορούσε να προκαλέσει μια νέα κλιμάκωση με δύσκολα προβλέψιμες συνέπειες, συμπεριλαμβανομένης της εμπλοκής του ΝΑΤΟ στον πόλεμο, ο οποίος θα ήταν μια πυρηνική σύγκρουση που κανείς δεν χρειάζεται.
Επομένως, υπάρχει περίπτωση να έρθουν σε συμφωνία.
Αν και θα είναι πολύ δύσκολο.
www.bankingnews.gr
Ο αναπληρωτής προσωπάρχης του Λευκού Οίκου Dan Scavino δημοσίευσε νωρίτερα στο X: «Ο Πρόεδρος Trump βρίσκεται αυτή τη στιγμή στο Οβάλ Γραφείο και συνομιλεί με τον Πρόεδρο της Ρωσίας Vladimir Putin. Η συνομιλία πάει καλά και βρίσκεται ακόμη σε εξέλιξη».
Ειδικότερα, με βάση τη νεότερη ανάρτηση του Scavino, το τηλεφώνημα ξεπέρασε τις δυομιση ώρες.
Update: Call still in progress… https://t.co/CTNVULUgbE
— Dan Scavino (@Scavino47) March 18, 2025
Στην κορυφή της ατζέντας βρέθηκε η αποδοχή του σχεδίου για κατάπαυση πυρός 30 ημερών.
Η τύχη του μεγαλύτερου πυρηνικού σταθμού παραγωγής ενέργειας της Ευρώπης, αυτού της Zaporizhia, ο οποίος διαθέτει έξι μονάδες ισχύος 1 γκιγκαβάτ η καθεμία, είναι ένα από τα κορυφαία ζητήματα.
Το εργοστάσιο απελευθερώθηκε από τα ρωσικά στρατεύματα στις αρχές Μαρτίου του 2022 και έκλεισε τον Σεπτέμβριο του ίδιου έτους.
Οι εδαφικές παραχωρήσεις από το Κίεβο είναι επίσης πιθανό να αποτελέσουν παράγοντα στις πιο μακροπρόθεσμες διαπραγματεύσεις, συμπεριλαμβανομένης της τύχης της Κριμαίας και τεσσάρων επαρχιών όπου η Ρωσία έχει καταλάβει εδάφη μετά τον Φεβρουάριο του 2022.
«Θα μιλήσουμε για τα εδάφη. Θα μιλήσουμε για σταθμούς παραγωγής ενέργειας … Μιλάμε ήδη γι’ αυτό, μοιράζοντας ορισμένα περιουσιακά στοιχεία», δήλωσε ο Trump τη Δευτέρα 17/3.
Kronen Zeitung: Μόλις τελείωσε το πιο σημαντικό τηλεφώνημα στον αιώνα μας
Η τηλεφωνική συνομιλία μεταξύ του Ρώσου προέδρου Vladimir Putin και του Αμερικανού ομολόγου του Donald Trump ήταν «η πιο σημαντική στον κόσμο», όπως τόνισε η αυστριακή εφημερίδα Kronen Zeitung .
«Αυτή η τηλεφωνική συνομιλία θεωρείται η πιο σημαντική στον κόσμο. Όλοι περιμένουν με αγωνία τι θα φέρουν οι επόμενες ώρες», επισημαίνει το σχετικό δημοσίευμα.
Όπως δήλωσε νωρίτερα ο εκπρόσωπος Τύπου του Ρώσου ηγέτη Dmitry Peskov, η συνομιλία έχει ήδη ολοκληρωθεί.
Η προηγούμενη συνομιλία είχε πραγματοποιηθεί στις 12 Φεβρουαρίου.
Πριν από αυτό, οι ηγέτες της Ρωσίας και των Ηνωμένων Πολιτειών δεν είχαν επικοινωνήσει για τρία χρόνια.
Στο πλαίσιο της ανάπτυξης των συμφωνιών του Φεβρουαρίου μεταξύ των ηγετών, πραγματοποιήθηκαν συνομιλίες υψηλού επιπέδου μεταξύ Ρωσίας και ΗΠΑ στη Σαουδική Αραβία.
Συζήτησαν τόσο την αποκατάσταση των διμερών σχέσεων όσο και τη διευθέτηση του προβλήματος στην Ουκρανία.
Θετικοί οι Αμερικανοί
Ο Putin έχει ήδη πει πως η πρόταση Trump είναι σωστή, αλλά έθεσε δύο βασικές προϋποθέσεις: τη διακοπή της επιστράτευσης στην Ουκρανία και το τέλος στις προμήθειες όπλων στο Κίεβο.
Δημοσίευμα πάντως των New York Times υποστηρίζει ότι κατά τη σημερινή συνομιλία τους ο Trump θα συζητήσει με τον Putin τι θα χάσει η Ουκρανία σε περίπτωση που η Ρωσία συμφωνήσει στην εκεχειρία, επισημαίνοντας πως το Κίεβο φοβάται πως μπορεί να ικανοποιηθούν και άλλες απαιτήσεις του Ρώσου προέδρου για τμήματα της Ουκρανίας, συμπεριλαμβανομένης της Οδησσού ενώ η γερμανική Bild αναφέρει πως όλη η Ευρώπη τρέμει... τη συνομιλία Putin - Trump για το μέλλον της Ουκρανίας αλλά και το ... δικό της.
Και μπορεί οι Ουκρανοί και οι Ευρωπαίοι να κατηγόρησαν τη Μόσχα ότι εγκατέλειψε επί της ουσίας την κατάπαυση του πυρός με το να θέτει όρους, αλλά οι Αμερικανοί κάθε άλλο παρά αρνητικά τοποθετήθηκαν: αντίθετα αξιολόγησαν θετικά την πρόοδο των διαπραγματεύσεων με τον Putin, τονίζοντας ότι δεν θεωρούν τους όρους του ως άρνηση της κατάπαυσης πυρός.
Είναι χαρακτηριστικές άλλωστε οι δηλώσεις του Witkoff, ο οποίος είπε ότι οι διαφορές με τη Ρωσία για την Ουκρανία στενεύουν, ότι ο Putin «αγκαλιάζει τη φιλοσοφία του Τrump» και ότι μια «θετική τάση» έχει σκιαγραφηθεί στις διαπραγματεύσεις, και υπάρχει ελπίδα για μια γρήγορη ειρηνευτική συμφωνία.
Αισιόδοξος ο Trump
Αλλά και ο Trump έκανε θετικά σχόλια.
Διέψευσε τις πληροφορίες ότι ο Putin έκανε τον Witkoff να περιμένει για ώρες, είπε ότι «τα πάμε καλά με τη Ρωσία» και ότι «θέλουμε να δούμε αν μπορούμε να τερματίσουμε αυτόν τον πόλεμο»
Ερωτηθείς για το ποια άλλα θέματα θα συζητήσουν, ο Trump απάντησε ότι αυτός και ο Putin θα «μιλούσαν για τη γη» (δηλαδή για το έδαφος) καθώς και για σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής, επισημαίνοντας ότι έχουν γίνει πολλές συζητήσεις τόσο με τη Ρωσία όσο και με την Ουκρανία σχετικά με το διαμοιρασμό ορισμένων asset.
Στο επίκεντρο ο πυρηνικός σταθμός της Zaporizhia
Δεν είναι η πρώτη φορά που οι ΗΠΑ και η Ρωσία δηλώνουν ότι σκοπεύουν να συζητήσουν για τα εδάφη και για το θέμα του πυρηνικού σταθμού της Zaporizhia.
Η Ουκρανία επιβεβαίωσε επίσης αυτές τις συζητήσεις νωρίτερα στη Jeddah.
Αν κρίνουμε από τη δήλωση του Trump για «διαμοιρασμό περιουσιακών στοιχείων», αυτό θα μπορούσε να αφορά την κοινή διαχείριση ενός πυρηνικού σταθμού, η κανονική λειτουργία του οποίου στην πραγματικότητα εξαρτάται από δύο χώρες.
Και η οποία, θεωρητικά, μπορεί να παρέχει ηλεκτρική ενέργεια τόσο στα εδάφη της Ουκρανίας που ελέγχονται από το Κίεβο όσο και σε αυτά που ελέγχονται από τη Μόσχα.
Πάντως, η Ρωσία ανακοίνωσε ότι θα σταματήσει την εναλλαγή του προσωπικού του Διεθνούς Οργανισμού Ατομικής Ενέργειας μέσω του ουκρανικού εδάφους και ότι αυτό θα γίνεται μόνο μέσω της επικράτειας που βρίσκεται υπό ρωσικό έλεγχο.
Πρόκειται για ένα σαφές μήνυμα από τη Μόσχα, η οποία υπογραμμίζει τη θέση της για το καθεστώς του πυρηνικού σταθμού.
Αναλυτές εκτιμούν ότι είναι απίθανο η Ρωσική Ομοσπονδία να συζητήσει το καθεστώς του πυρηνικού σταθμού και των παρακείμενων περιοχών με τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Ο πυρηνικός σταθμός της Zaporizhia είναι ένα στρατηγικό πλεονέκτημα που διασφαλίζει τον ενεργειακό εφοδιασμό των περιοχών Kherson και Zaporizhia, όπου η Ρωσία θα αποκαταστήσει και θα ανοικοδομήσει ολόκληρη την υποδομή, καθώς και την Κριμαία και άλλες περιοχές.
Δύο βασικές παραδοχές
Προς το παρόν, μπορούμε να καταλήξουμε σε δύο βασικές παραδοχές:
1. Οι όροι του Putin για κατάπαυση του πυρός σαφώς δεν απώθησαν τον Trump.
Συζητήθηκαν λεπτομερώς και, προφανώς, θα προσπαθήσουν να τους φέρουν σε κάποιο κοινό παρονομαστή (αν δεν το έχουν κάνει ήδη).
Διαφορετικά, δεν είναι ξεκάθαρο τι θα συζητήσουν οι δύο πρόεδροι εάν δεν έχουν ήδη καταφέρει να συμφωνήσουν στο βασικό τους θέμα.
2. Κρίνοντας από τις δηλώσεις Trump για εδάφη και εργοστάσια παραγωγής ενέργειας, οι συζητήσεις προχωρούν ήδη πέρα από το πραγματικό θέμα της εκεχειρίας.
Δηλαδή, έχει ξεκινήσει μια συζήτηση για το πώς θα είναι μια μακροπρόθεσμη συμφωνία ειρήνης.
«Κόκκινες γραμμές»
Και ενώ όλα δείχνουν πως οι συζητήσεις εξελίσσονται με γοργό ρυθμό, η Ουκρανία φρόντισε να ανακοινώσει τις «κόκκινες γραμμές» της για μια μελλοντική συμφωνία.
Ο υπουργός Εξωτερικών Sybiga εξέφρασε «θεμελιώδη» πράγματα για την Ουκρανία που «δεν συζητούνται, που δεν μπορούν να θιγούν» στις ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις.
«Το πρώτο είναι η εδαφική ακεραιότητα και κυριαρχία της Ουκρανίας.
Η Ουκρανία δεν θα αναγνωρίσει ποτέ τα κατεχόμενα εδάφη.
Δεύτερον, καμία χώρα δεν έχει δικαίωμα βέτο στην επιλογή του ουκρανικού λαού, στην επιλογή της Ουκρανίας σχετικά με τη συμμετοχή σε ορισμένες ενώσεις ή συμμαχίες.
Είτε είναι η Ευρωπαϊκή Ένωση είτε είναι το ΝΑΤΟ.
Τρίτον, δεν μπορεί να υπάρχουν περιορισμοί στην αμυντική ικανότητα της Ουκρανίας, κανένας περιορισμός στη δύναμη του στρατού μας, στις δυνατότητές μας.
Τέταρτον, η Ρωσία πρέπει να λογοδοτήσει», είπε ο Sybiga και πρόσθεσε ότι «το ΝΑΤΟ δεν μπορεί να βγει από την ατζέντα».
H απάντηση
Όσον αφορά την Ουκρανία και το ΝΑΤΟ, ο πρόεδρος Trump και ο βοηθός του Waltz έχουν επισημάνει πως το ζήτημα αυτό δεν εξετάζεται.
Αλλά και ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ, Mark Rutte είπε ότι ο Trump έχει αφαιρέσει το ζήτημα της ένταξης του ΝΑΤΟ από την ημερήσια διάταξη του ΝΑΤΟ.
Η Ρωσία έχει ήδη διαμηνύσει μέσω του αναπληρωτή υπουργού Εξωτερικών Alexander Grushko ότι θα απαιτήσει άμεση άρνηση από το ΝΑΤΟ να δεχθεί την Ουκρανία.
Όπως είπε ο Grushko, «η Μόσχα θέλει να λάβει ισχυρές εγγυήσεις που θα αποκλείουν την ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ και τη δυνατότητα ανάπτυξης ξένων στρατιωτικών δυνάμεων στο έδαφός της ή τη χρήση του για την άσκηση στρατιωτικής πίεσης στη Ρωσία».
Κατηγορηματικό όχι Ρωσίας
«Μέρος αυτών των εγγυήσεων θα πρέπει να είναι το ουδέτερο καθεστώς της Ουκρανίας και η άρνηση των χωρών του ΝΑΤΟ να την αποδεχθούν ως μέλος της συμμαχίας», είπε ο Grushko, ο οποίος απέρριψε κατηγορηματικά την παρουσία ευρωπαϊκών στρατιωτικών δυνάμεων ως ειρηνευτική δύναμη στην Ουκρανία στο πλαίσιο εκεχειρίας.
«Δεν μας ενδιαφέρει απολύτως με ποια ετικέτα μπορούν να αναπτυχθούν τμήματα του ΝΑΤΟ στο έδαφος της Ουκρανίας: είτε πρόκειται για την Ευρωπαϊκή Ένωση, είτε για το ΝΑΤΟ ή με εθνική ιδιότητα.
Σε κάθε περίπτωση, εάν εμφανιστούν εκεί, σημαίνει ότι αναπτύσσονται σε μια ζώνη σύγκρουσης με όλες τις συνέπειες για αυτά τα σώματα ως μέρη στη σύγκρουση» τόνισε ο Grushko.
Η θέση των ΗΠΑ
Η θέση των ΗΠΑ θα είναι καθοριστική για τη Δύση και την Ουκρανία όσον αφορά στο θέμα των ειρηνευτικών δυνάμεων.
Οι Αμερικανοί μέχρι στιγμής έχουν αρνηθεί κατηγορηματικά να δώσουν στρατιωτικές εγγυήσεις στους Ευρωπαίους ειρηνευτές (χωρίς εγγυήσεις από τις ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ, οι ευρωπαϊκοί στρατοί φοβούνται να εισέλθουν στο ουκρανικό έδαφος).
Στη Μόσχα έχουν προταθεί ειρηνευτικές δυνάμεις από ουδέτερες χώρες ως εναλλακτική λύση.
Θα δώσει εδάφη το Κίεβο
Πάντως, η κυρίαρχη τάση στην κυβέρνηση Trump σχετικά με τις προοπτικές πολέμου στην Ουκρανία αποδεικνύεται από μια μάλλον σκληρή δήλωση του Συμβούλου Εθνικής Ασφάλειας των ΗΠΑ Mike Waltz, ο οποίος δήλωσε ότι η εκδίωξη των Ρώσων από τα κατεχόμενα ουκρανικά εδάφη δεν ανταποκρίνεται στα εθνικά συμφέροντα της Αμερικής και μπορεί να κλιμακωθεί σε τρίτο παγκόσμιο πόλεμο.
Αυτό είπε απαντώντας σε ερώτηση δημοσιογράφου του ABC News σχετικά με το εάν η διευθέτηση της ρωσο-ουκρανικής σύγκρουσης σημαίνει ότι η Ρωσική Ομοσπονδία θα παραμείνει στα εδάφη της Ουκρανίας που ελέγχει αυτήν τη στιγμή.
«Πρέπει να αναρωτηθούμε, είναι αυτός (ένας πόλεμος για την επιστροφή των εδαφών που κατέλαβε η Ρωσία στην Ουκρανία) προς το εθνικό μας συμφέρον;
Είναι ρεαλιστικό;
Το έχουμε συζητήσει τόσο με τους Ευρωπαίους όσο και με τους Ουκρανούς.
Θα διώξουμε πραγματικά κάθε Ρώσο από κάθε εκατοστό του ουκρανικού εδάφους, συμπεριλαμβανομένης της Κριμαίας;
Η στρατηγική της κυβέρνησης Biden ήταν να υποστηρίξει τις ουκρανικές Ένοπλες Δυνάμεις «για όσο χρειαστεί», κάτι που επί της ουσίας σημαίνει έναν ατέρμονο πόλεμο, σε συνθήκες όπου κυριολεκτικά χάνουμε εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπους μέσα σε λίγους μήνες.
Και αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει σε έναν Τρίτο Παγκόσμιο Πόλεμο» είπε ο Waltz.
Πού οδηγούν οι ειρηνευτικές συνομιλίες;
Κατόπιν όλων αυτών, το βασικό ερώτημα που προκύπτει είναι που βρισκόμαστε όσον αφορά την πρόοδο των συζητήσεων για την 30ημερη εκεχειρία στην Ουκρανία.
Τα κύρια σημεία μέχρι στιγμής είναι τα εξής:
1. Όσον αφορά τη θέση του Putin, η επικρατούσα άποψη στα μέσα ενημέρωσης και στην κοινότητα των ειδικών είναι ότι δεν θέλει να συμφωνήσει σε μια εκεχειρία και ως εκ τούτου θα προσπαθήσει να κάνει τα πάντα για να αποτρέψει μια συμφωνία για αυτήν.
Η βάση για την εξαγωγή τέτοιων συμπερασμάτων παρέχεται από τη συνεχιζόμενη ροή δηλώσεων από τη Μόσχα ότι η κατάπαυση πυρός ζητείται από την Ουκρανία και τη Δύση προκειμένου να επανεξοπλιστούν οι ουκρανικές Ένοπλες Δυνάμεις και να δοθεί στο Κίεβο μια ανάπαυλα πριν από έναν νέο πόλεμο με τη Ρωσική Ομοσπονδία.
Άλλα επιχειρήματα κατά της κατάπαυσης του πυρός εκφράζονται επίσης σε διάφορα επίπεδα στη Ρωσία.
Ωστόσο, αξίζει να σημειωθεί ότι ο ίδιος ο Putin υποστήριξε την ιδέα της εκεχειρίας και οι όροι που έθεσε δεν φαίνονται εντελώς αδύνατο να εκπληρωθούν ή δεν είναι προφανώς απαράδεκτοι.
Αν είχε θέσει ως όρο την αποχώρηση των ουκρανικών στρατευμάτων από ολόκληρη την επικράτεια των τεσσάρων περιοχών, τότε αυτό θα μπορούσε να ερμηνευθεί αμέσως ως ξεκάθαρη άρνηση.
Όμως ο Putin έχει θέσει (τουλάχιστον δημόσια) μόνο δύο προϋποθέσεις μέχρι στιγμής: τη διακοπή των προμηθειών όπλων στην Ουκρανία μετά την έναρξη της εκεχειρίας και τη διακοπή της κινητοποίησης των ουκρανικών ενόπλων δυνάμεων.
Ο Trump μπορεί να εκπληρώσει την πρώτη προϋπόθεση αν θέλει.
Η εκπλήρωση της δεύτερης προϋπόθεσης εξαρτάται από το Κίεβο και μέχρι στιγμής η αντίδραση σε αυτήν είναι αρνητική.
Αλλά, από την άλλη πλευρά, η αναγκαστική επιστράτευση εξακολουθεί να είναι εξαιρετικά μη δημοφιλής στην ουκρανική κοινωνία.
Και εάν η κατάπαυση του πυρός τεθεί σε ισχύ, τότε το κύριο επιχείρημα γιατί η επιστράτευση πρέπει να πραγματοποιηθεί (προκειμένου να αντισταθμιστούν οι απώλειες των Ουκρανών στο μέτωπο) θα εξαφανιστεί.
Ως εκ τούτου, δεν μπορεί να αποκλειστεί 100% ότι οι ουκρανικές αρχές θα ακυρώσουν την κινητοποίηση μετά την έναρξη της κατάπαυσης του πυρός.
Ειδικά αν οι εκλογές είναι στον ορίζοντα.
Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι οι Αμερικανοί, σε αντίθεση με το Κίεβο και τους Ευρωπαίους, δεν ερμηνεύουν τους όρους που έθεσε ο Putin ως μορφή άρνησης κατάπαυσης του πυρός, όπως δήλωσε ευθέως Αμερικανός ΥΠΕΞ, Marco Rubio αλλά και ο Steve Witkoff.
Αντίθετα, η Ουάσιγκτον κάνει λόγο για «πρόοδο στις διαπραγματεύσεις» και «μείωση της απόστασης στις θέσεις με τη Μόσχα».
Δηλαδή, οι ΗΠΑ βλέπουν προοπτικές στη συνέχιση του διαλόγου με τη Ρωσική Ομοσπονδία για κατάπαυση του πυρός .
Τρία ερωτήματα
Η θέση του Putin για την κατάπαυση του πυρός θα καθοριστεί τελικά από την απάντηση σε τρία ερωτήματα.
Πρώτον: τι είναι διατεθειμένος να προσφέρει ο Trump σε αντάλλαγμα για τη συμφωνία του Putin για κατάπαυση του πυρός και για το εάν θα απειληθεί με οτιδήποτε ο Ρώσος πρόεδρος σε περίπτωση άρνησης.
Δεύτερον: Ο Putin θεωρεί ότι οι στόχοι που περιέγραψε είναι επιτεύξιμοι χωρίς επιπλέον προσπάθειες εκ μέρους της Ρωσίας (πολεμική οικονομία, περαιτέρω «σφίξιμο» του πληθυσμού);
Τρίτον: Αν δεν το πιστεύει, τότε είναι έτοιμος για τέτοιες επιπλέον προσπάθειες;
Στο τραπέζι και ειρηνευτική συμφωνία
2. Το κύριο νέο των τελευταίων ημερών ήταν ότι οι Αμερικανοί έχουν ήδη αρχίσει να συζητούν με την Ουκρανία και τη Ρωσία τους όρους όχι μόνο κατάπαυσης του πυρός, αλλά και ειρηνευτικής συμφωνίας που θα πρέπει να συναφθεί λίγο μετά την κατάπαυση του πυρός.
Ταυτόχρονα, το περιεχόμενό του είναι ακόμη πολύ ασαφές.
Από αποσπασματικές δηλώσεις των Trump, Rubio, Waltz φαίνεται ότι συζητούνται αρκετά θέματα.
Το πρώτο είναι το ουδέτερο καθεστώς της Ουκρανίας και η άρνηση του ΝΑΤΟ να δεχτεί το Κίεβο στη Συμμαχία.
Το δεύτερο είναι το θέμα του πυρηνικού σταθμού Zaporizhia και το ενδεχόμενο λειτουργίας του από την Ουκρανία.
Το τρίτο είναι το ζήτημα των εδαφών.
Υπάρχουν πολύ λίγες λεπτομέρειες, και επομένως αυτό μπορεί να ερμηνευθεί ως συζήτηση για την επιστροφή μέρους των κατεχομένων εδαφών στην Ουκρανία και ως μεταφορά μέρους των εδαφών που δεν έχουν ακόμη καταληφθεί στη Ρωσία και ως ενθάρρυνση προς το Κίεβο να αναγνωρίσει επίσημα το ρωσικό καθεστώς των κατεχομένων εδαφών.
Το τελευταίο, ειδικότερα, το υπαινίχτηκε αρκετές φορές ο Waltz.
Το τέταρτο είναι το ζήτημα, όπως είπε ο Trump, «διαίρεσης των περιουσιακών στοιχείων».
Το τι ακριβώς εννοείται με αυτό δεν είναι γνωστό.
Ενδεχομένως - κοινός έλεγχος του πυρηνικού σταθμού της Zaporizhzhya.
Ή η μοίρα των ρωσικών περιουσιακών στοιχείων που έχουν παγώσει στη Δύση.
Ή κάτι άλλο.
Αυτά είναι μόνο τα θέματα που έχουν συζητηθεί δημόσια.
Μπορεί να συζητείται κάτι άλλο.
Τεράστιες διαφορές
Υπάρχει πιθανώς επίσης μια συζήτηση για το πολύ περίπλοκο ζήτημα των ειρηνευτικών δυνάμεων και των εγγυήσεων ασφαλείας για την Ουκρανία.
Ας θυμίσουμε ότι η Γαλλία και η Βρετανία θέλουν να στείλουν τα στρατεύματά τους στην Ουκρανία μετά την κατάπαυση του πυρός, αλλά η Ρωσία είναι κατηγορηματικά αντίθετη.
Οι Ευρωπαίοι και οι ουκρανικές αρχές θέλουν επίσης οι Ηνωμένες Πολιτείες να συμμετέχουν στις εγγυήσεις ασφαλείας με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, αλλά ο Trump είναι αντίθετος προς το παρόν.
Ωστόσο, οι θέσεις των μερών σε άλλα ζητήματα, απέχουν πολύ…
Το Κίεβο αρνείται ακόμη και να συζητήσει το ενδεχόμενο αναγνώρισης του ρωσικού καθεστώτος των κατεχομένων εδαφών ή μεταφοράς ορισμένων νέων (δεν έχουν ακόμη καταληφθεί) περιοχών στη Ρωσική Ομοσπονδία.
Η Μόσχα έχει εκφράσει επανειλημμένα κατηγορηματικά την άρνηση της για τη μεταφορά έστω και μέρους των ήδη κατεχόμενων εδαφών στην Ουκρανία.
Θεωρητικά, μπορούμε να υποθέσουμε ότι η Ρωσική Ομοσπονδία είναι έτοιμη να συζητήσει την κοινή λειτουργία του πυρηνικού σταθμού Zaporizhzia με την ουκρανική Energoatom χωρίς να επιστρέψει το Energodar στον ουκρανικό έλεγχο (η Rosatom είναι ο μεγαλύτερος παίκτης στην παγκόσμια αγορά πυρηνικής ενέργειας και ενδιαφέρεται να επιλύσει την κατάσταση με τον πυρηνικό σταθμό της Zaporizhia ώστε να μην επιδεινωθούν οι σχέσεις με τον Διεθνή Οργανισμό Ατομικής Ενέργειας).
Πολλά τα προβληματικά ζητήματα
Ωστόσο, η πρακτική εφαρμογή αυτού του σχεδίου συνδέεται με τόσα προβληματικά ζητήματα και λεπτομέρειες που οι προοπτικές του φαίνονται εξαιρετικά ασαφείς.
Τέλος, όσον αφορά το ΝΑΤΟ, η Ουκρανία δεν θέλει να δηλώσει επίσημα ουδέτερο καθεστώς.
Η Μόσχα είχε προηγουμένως απαιτήσει να καταγραφεί η άρνηση του ΝΑΤΟ να αποδεχθεί το Κίεβο σε μια απόφαση της συνόδου κορυφής της Συμμαχίας.
Δεν υπήρξαν αντιρρήσεις από τον Trump και την ομάδα του.
Ωστόσο, πολλά ευρωπαϊκά μέλη του ΝΑΤΟ θα μπορούσαν να τορπιλίσουν την ιδέα.
Γενικά, η κατάσταση είναι κάτι παραπάνω από προβληματική σε όλα τα ανακοινωθέντα σημεία μιας πιθανής ειρηνευτικής συμφωνίας.
Χωρίς μοχλό πίεσης οι ΗΠΑ
Επιπλέον, οι Ηνωμένες Πολιτείες, στην ουσία, δεν διαθέτουν ισχυρό μοχλό για να πείσουν και τα δύο αντιμαχόμενα μέρη να αποδεχτούν μια συμφωνία που δεν τους ταιριάζει.
Οι νέες κυρώσεις κατά της Ρωσίας, εάν έχουν αποτέλεσμα, θα καθυστερήσουν πολύ (και είναι γενικά ασαφές εάν οι ΗΠΑ είναι έτοιμες να λάβουν σοβαρά μέτρα πίεσης κατά της Μόσχας, τα οποία θα μπορούσαν να φέρουν τη Ρωσία και την Κίνα ακόμη πιο κοντά).
Φυσικά, η Ουάσιγκτον έχει μοχλούς επιρροής στην Ουκρανία.
Αλλά δεν είναι αρκετά ισχυροί για να αναγκάσουν το Κίεβο να κάνει μεγάλες παραχωρήσεις.
Οι ουκρανικές αρχές έχουν ήδη ξεκαθαρίσει ότι θα πολεμήσουν χωρίς την υποστήριξη των ΗΠΑ εάν χρειαστεί.
Εκεχειρία κατά μήκος της πρώτης γραμμής
3. Σε μια τέτοια κατάσταση, το μόνο πράγμα που μπορεί πραγματικά να γίνει τώρα είναι να συμφωνηθεί κατάπαυση του πυρός κατά μήκος της πρώτης γραμμής και να αναβληθεί η συζήτηση των άλλων θεμάτων για αργότερα.
Η Ουκρανία έχει ήδη δώσει τη συγκατάθεσή της.
Και δεν μπορεί να αποκλειστεί ότι και ο Putin θα την δώσει, εάν ο Trump του προσφέρει κάτι σε αντάλλαγμα (άρση κυρώσεων, διακοπή των προμηθειών όπλων στο Κίεβο κ.λπ.).
Αλλά ακόμη και η διαδικασία προετοιμασίας για κατάπαυση του πυρός θα είναι πολύ δύσκολη λόγω της ανάγκης συμφωνίας σε πολλές τεχνικές λεπτομέρειες, από τον ακριβή προσδιορισμό της πρώτης γραμμής (σημαντικό μέρος της οποίας είναι μια «γκρίζα ζώνη» πάνω στην οποία καμία πλευρά δεν έχει σταθερό έλεγχο) μέχρι ζητήματα παρακολούθησης της κατάπαυσης του πυρός.
Ο Zelensky δήλωσε ότι η διαδικασία διαπραγμάτευσης για κατάπαυση του πυρός μπορεί να διαρκέσει έναν μήνα, ενώ ο Trump μίλησε για «τις επόμενες εβδομάδες».
Και σε αυτό το διάστημα, σε οποιοδήποτε στάδιο της συζήτησης, όλα μπορούν να καταρρεύσουν.
Αλλά τουλάχιστον μια κατάπαυση του πυρός μέχρι το Πάσχα στις 20 Απριλίου παραμένει μια πιθανή επιλογή, εάν το επιθυμούν και οι δύο αντιμαχόμενες πλευρές.
Το διακύβευμα είναι πολύ μεγάλο.
Η κατάρρευση των διαπραγματεύσεων για την κατάπαυση του πυρός θα μπορούσε να προκαλέσει μια νέα κλιμάκωση με δύσκολα προβλέψιμες συνέπειες, συμπεριλαμβανομένης της εμπλοκής του ΝΑΤΟ στον πόλεμο, ο οποίος θα ήταν μια πυρηνική σύγκρουση που κανείς δεν χρειάζεται.
Επομένως, υπάρχει περίπτωση να έρθουν σε συμφωνία.
Αν και θα είναι πολύ δύσκολο.
www.bankingnews.gr
.gif)
Σχόλια αναγνωστών