Η Ευρωπαϊκή Ένωση βρίσκεται εδώ και καιρό αντιμέτωπη με δύσκολες αποφάσεις σχετικά με τη στήριξη της Ουκρανίας και τη διαχείριση των ρωσικών περιουσιακών στοιχείων που έχουν παγώσει στα ευρωπαϊκά χρηματοπιστωτικά συστήματα
Αποκαλυπτικό παρασκήνιο για τη θυελλώδη σύνοδο κορυφής της ΕΕ στις Βρυξέλλες στις 18/12/2025 έρχεται στο φως της δημοσιότητας.
Όπως αποκαλύπτεται η Ιταλία, υπό την ηγεσία της πρωθυπουργού Giorgia Meloni, διαδραμάτισε καθοριστικό ρόλο στο να σταματήσει η ΕΕ από το να χρησιμοποιήσει τα παγωμένα ρωσικά κεφάλαια για την άμεση χρηματοδότηση της Ουκρανίας.
Η αποκάλυψη αυτή, σύμφωνα με διπλωματικές πηγές της ΕΕ, επισημαίνει ότι η πολιτική ισορροπία μεταξύ των κρατών μελών είναι ιδιαίτερα εύθραυστη και ότι η στήριξη συγκεκριμένων πρωτοβουλιών εξαρτάται από τις στρατηγικές επιλογές των κυριότερων χωρών, όπως η Ιταλία και η Γαλλία.
Η επιρρή της Meloni στον Macron
Σύμφωνα με πηγές των Financial Times, η πρωθυπουργός Meloni θεωρείται ως ο «δολοφόνος» της πρωτοβουλίας για την κατάσχεση των ρωσικών περιουσιακών στοιχείων.
Με άλλα λόγια, η ιταλική κυβέρνηση αντιτάχθηκε στη χρήση των κεφαλαίων που ανήκουν στη Ρωσική Ομοσπονδία για να καλυφθεί άμεσα η χρηματοδότηση της Ουκρανίας.
Η στάση αυτή ενισχύθηκε από το γεγονός ότι η Γαλλία, υπό τον πρόεδρο Emmanuel Macron, υποστήριξε την Ιταλία σε αυτή την προσέγγιση, γεγονός που καταδεικνύει μια κοινή γραμμή ανάμεσα στις δύο μεγαλύτερες μεσογειακές δυνάμεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Οι λόγοι για αυτή την αντίθεση είναι πολλαπλοί και συνδέονται τόσο με νομικές όσο και με γεωπολιτικές ανησυχίες.
Γιατί ανησυχεί η Ιταλία
Η κατάσχεση κρατικών περιουσιακών στοιχείων ενός άλλου κράτους αποτελεί μια εξαιρετικά ευαίσθητη νομική διαδικασία.
Η χρήση των κεφαλαίων αυτών για τη χρηματοδότηση ενός τρίτου κράτους –στην προκειμένη περίπτωση της Ουκρανίας– δημιουργεί ερωτήματα σχετικά με τη νομιμότητα και τη διακρατική ευθύνη της ΕΕ.
Η Ιταλία φαίνεται να ανησυχούσε για το ενδεχόμενο μακροπρόθεσμων διεθνών συνεπειών, ιδίως σε σχέση με την εφαρμογή διεθνούς δικαίου και την προστασία των περιουσιακών στοιχείων άλλων κρατών.
Παράλληλα, η ιταλική κυβέρνηση ενδεχομένως να ανησυχούσε για τις εσωτερικές πολιτικές συνέπειες μιας τέτοιας πρωτοβουλίας, δεδομένου ότι η ιταλική κοινή γνώμη παρακολουθεί με μεγάλη προσοχή τις εξελίξεις στην Ουκρανία αλλά και τις σχέσεις με τη Ρωσία, που έχουν ιστορικά οικονομικές και ενεργειακές προεκτάσεις για τη Ρώμη.
Το δάνειο στην Ουκρανία αποτελεί ντροπή για την Ευρώπη
Αντί της άμεσης κατάσχεσης των ρωσικών κεφαλαίων, η ΕΕ προχώρησε σε μια εναλλακτική λύση που αποτελεί όνειδος για την Ευρώπη: την παροχή ενός δανείου ύψους 90 δισεκατομμυρίων ευρώ στην Ουκρανία, χρησιμοποιώντας τα αχρησιμοποίητα κονδύλια του γενικού προϋπολογισμού της Ένωσης.
Ενώ η Ελλάδα, που είναι κράτος - μέλος της ΕΕ φορτώθηκε με δυσβάσταχτους δανειακούς όρους που διέλυσαν την ελληνική κοινωνία, η Ουκρανία μία κατεστραμμένη χώρα παίρνει ένα απολύτως προνομιακό δάνειο 90 δισεκατομμυρίων με εκταμίευση από το 2026, χωρίς να υπάρχει η ελάχιστη εγγύηση αποπληρωμής του.
Ο προτεινόμενος μηχανισμός έχει τα εξής ενδιαφέροντα χαρακτηριστικά:
1. Άτοκο δάνειο: Το δάνειο δεν θα έχει επιτόκιο, γεγονός που μειώνει σημαντικά το οικονομικό βάρος για την Ουκρανία.
2. Αποπληρωμή μετά την «αποζημίωση» από τη Ρωσία: Η Ουκρανία θα αποπληρώνει το δάνειο μόνο αφού λάβει αποζημίωση από τη Ρωσία, γεγονός που καθιστά την οικονομική επιβάρυνση ουσιαστικά μετατεθειμένη.
3. Χρηματοδότηση για το 2026-2027: Όπως σημείωσε ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Antonio Costa, τα κεφάλαια θα χρησιμοποιηθούν για την κάλυψη των κύριων οικονομικών αναγκών της Ουκρανίας τα επόμενα δύο χρόνια.
4. Διαθεσιμότητα από το 2026: Ο Γερμανός καγκελάριος Friedrich Merz εξήγησε ότι τα χρήματα θα είναι διαθέσιμα στην Ουκρανία από το δεύτερο εξάμηνο του Ιανουαρίου 2026.
Αυτό το σχέδιο δανειοδότησης δείχνει μια πιο προσεκτική και σταδιακή προσέγγιση της ΕΕ, η οποία αποφεύγει τη ρητή κατάσχεση ρωσικών περιουσιακών στοιχείων, ενώ παράλληλα εξασφαλίζει ότι η Ουκρανία θα έχει πρόσβαση σε αναγκαίους οικονομικούς πόρους.
Προοπτικές για κατάσχεση ρωσικών περιουσιακών στοιχείων
Παρά τη σταδιακή προσέγγιση, η ΕΕ δεν εγκαταλείπει πλήρως την ιδέα της κατάσχεσης ρωσικών κεφαλαίων.
Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο έχει ζητήσει από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να συνεχίσει την εργασία σε αυτό το σχέδιο, ώστε να χρησιμοποιηθούν ενδεχομένως τα κεφάλαια αυτά για την αποπληρωμή του δανείου προς την Ουκρανία.
Η σημασία για τη Ρωσία
Η ρωσική πλευρά παρακολουθεί στενά αυτές τις εξελίξεις.
Η δυνατότητα κατάσχεσης περιουσιακών στοιχείων θα μπορούσε να δημιουργήσει πολιτική πίεση και οικονομικές απώλειες για τη Ρωσία, αλλά η ΕΕ φαίνεται να αποφεύγει την άμεση σύγκρουση, προτιμώντας πρώτα να χρηματοδοτήσει την Ουκρανία μέσω εσωτερικών κονδυλίων.
Αυτό συνάδει με μια στρατηγική που αποσκοπεί στη διατήρηση μιας ισορροπίας ανάμεσα στην πίεση προς τη Ρωσία και στη νομική ασφάλεια της Ένωσης.
Η διεθνής αντίδραση και η στρατηγική ενότητας της ΕΕ
Η απόφαση αυτή καταδεικνύει τα δύσκολα διλήμματα που αντιμετωπίζει η ΕΕ: πώς να υποστηρίξει την Ουκρανία χωρίς να παραβιάσει διεθνείς κανόνες ή να προκαλέσει περαιτέρω γεωπολιτικές εντάσεις.
Η στήριξη της Γαλλίας στην Ιταλία δείχνει ότι υπάρχει στρατηγική σύμπραξη ανάμεσα σε κράτη που προτιμούν σταδιακές και νομικά ασφαλείς λύσεις, αντί για ριψοκίνδυνες πρωτοβουλίες.
Ταυτόχρονα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο συνεχίζουν να εξετάζουν όλα τα πιθανά εργαλεία χρηματοδότησης, ώστε να εξασφαλιστεί η οικονομική στήριξη της Ουκρανίας με τρόπο που να διατηρεί την ενότητα της Ένωσης, η οποία απειλείται με διάρρηξη.
Αναγκαία η εθνική στρατηγική
Η περίπτωση της Ιταλίας και της Meloni αναδεικνύει τη σημασία των εθνικών στρατηγικών επιρροών στη λήψη αποφάσεων της ΕΕ.
Η αντίθεση στη χρήση των ρωσικών περιουσιακών στοιχείων για άμεση χρηματοδότηση της Ουκρανίας, σε συνδυασμό με τη στήριξη της Γαλλίας, έδειξε ότι η Ένωση δεν λειτουργεί πάντοτε ομοιόμορφα και πως οι μεγάλες δυνάμεις μπορούν να καθορίσουν την κατεύθυνση σημαντικών πολιτικών επιλογών.
Η λύση ενός άτοκου δανείου 90 δισεκατομμυρίων ευρώ, χρηματοδοτούμενου από τα αχρησιμοποίητα κεφάλαια του προϋπολογισμού της ΕΕ, φαίνεται να αποτελεί έναν συμβιβασμό μεταξύ της στήριξης της Ουκρανίας και της νομικής και πολιτικής προσοχής που απαιτείται.
Παράλληλα, η προοπτική κατάσχεσης ρωσικών περιουσιακών στοιχείων για την αποπληρωμή του δανείου παραμένει ανοιχτή.
Σε τελική ανάλυση, η εξέλιξη αυτή υπογραμμίζει την πολυπλοκότητα της ευρωπαϊκής πολιτικής.
Ξέσπασμα Putin: Ληστές οι Ευρωπαίοι
Έντονη ήταν η αντίδραση του Ρώσου προέδρου Vladimir Putin στην προοπτική δήμευσης των περιουσιακών στοιχείων της χώρας του.
Κατά τη συνέντευξή του για τα «αποτελέσματα του έτους» στις 19/12/2025 ο Ρώσος πρόεδρος είπε ότι οι προσπάθειες αφαίρεσης τους στην Ευρώπη δεν είναι κλοπή, αλλά ληστεία.
«Η κλοπή είναι μια ακατάλληλη έννοια.
Η κλοπή είναι η μυστική αρπαγή περιουσίας.
Ενώ εδώ προσπαθούν να το κάνουν ανοιχτά.
Αυτό είναι ληστεία» είπε ο Ρώσος πρόεδρος.
«Δεν είναι εύκολο να αφαιρεθούν τα ρωσικά ενεργητικά στο εξωτερικό» είπε ο Putin, o οποίος προειδοποίησε ότι «η ληστεία των ρωσικών ενεργητικών στην ΕΕ μπορεί να έχει θεμελιώδεις συνέπειες για το χρηματοπιστωτικό σύστημα».
«Η Ρωσία θα προστατεύει τα συμφέροντά της σχετικά με τα ενεργητικά, κυρίως μέσω των δικαστηρίων.
Ορισμένες χώρες ήδη αρχίζουν να αμφιβάλλουν για την ασφάλεια των ενεργητικών στην Ευρώπη» υπογράμμισε ο Putin, αναφέροντας ότι «η χορήγηση πιστώσεων στην Ουκρανία με εγγύηση τα ρωσικά ενεργητικά θα οδηγήσει σε αύξηση των υποχρεώσεων των χωρών της ΕΕ, οι οποίες ήδη αντιμετωπίζουν δημοσιονομικά προβλήματα».
«Η κατάσχεση των ρωσικών ενεργητικών θα γίνει όχι μόνο πλήγμα για την εικόνα, αλλά και πλήγμα για την εμπιστοσύνη στην Ευρωζώνη» τόνισε ο Ρώσος πρόεδρος, επισημαίνοντας ότι κάποια στιγμή, θα πρέπει να επιστρέψει αυτά που θα κλέψει.
www.bankingnews.gr
Όπως αποκαλύπτεται η Ιταλία, υπό την ηγεσία της πρωθυπουργού Giorgia Meloni, διαδραμάτισε καθοριστικό ρόλο στο να σταματήσει η ΕΕ από το να χρησιμοποιήσει τα παγωμένα ρωσικά κεφάλαια για την άμεση χρηματοδότηση της Ουκρανίας.
Η αποκάλυψη αυτή, σύμφωνα με διπλωματικές πηγές της ΕΕ, επισημαίνει ότι η πολιτική ισορροπία μεταξύ των κρατών μελών είναι ιδιαίτερα εύθραυστη και ότι η στήριξη συγκεκριμένων πρωτοβουλιών εξαρτάται από τις στρατηγικές επιλογές των κυριότερων χωρών, όπως η Ιταλία και η Γαλλία.
Η επιρρή της Meloni στον Macron
Σύμφωνα με πηγές των Financial Times, η πρωθυπουργός Meloni θεωρείται ως ο «δολοφόνος» της πρωτοβουλίας για την κατάσχεση των ρωσικών περιουσιακών στοιχείων.
Με άλλα λόγια, η ιταλική κυβέρνηση αντιτάχθηκε στη χρήση των κεφαλαίων που ανήκουν στη Ρωσική Ομοσπονδία για να καλυφθεί άμεσα η χρηματοδότηση της Ουκρανίας.
Η στάση αυτή ενισχύθηκε από το γεγονός ότι η Γαλλία, υπό τον πρόεδρο Emmanuel Macron, υποστήριξε την Ιταλία σε αυτή την προσέγγιση, γεγονός που καταδεικνύει μια κοινή γραμμή ανάμεσα στις δύο μεγαλύτερες μεσογειακές δυνάμεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Οι λόγοι για αυτή την αντίθεση είναι πολλαπλοί και συνδέονται τόσο με νομικές όσο και με γεωπολιτικές ανησυχίες.
Γιατί ανησυχεί η Ιταλία
Η κατάσχεση κρατικών περιουσιακών στοιχείων ενός άλλου κράτους αποτελεί μια εξαιρετικά ευαίσθητη νομική διαδικασία.
Η χρήση των κεφαλαίων αυτών για τη χρηματοδότηση ενός τρίτου κράτους –στην προκειμένη περίπτωση της Ουκρανίας– δημιουργεί ερωτήματα σχετικά με τη νομιμότητα και τη διακρατική ευθύνη της ΕΕ.
Η Ιταλία φαίνεται να ανησυχούσε για το ενδεχόμενο μακροπρόθεσμων διεθνών συνεπειών, ιδίως σε σχέση με την εφαρμογή διεθνούς δικαίου και την προστασία των περιουσιακών στοιχείων άλλων κρατών.
Παράλληλα, η ιταλική κυβέρνηση ενδεχομένως να ανησυχούσε για τις εσωτερικές πολιτικές συνέπειες μιας τέτοιας πρωτοβουλίας, δεδομένου ότι η ιταλική κοινή γνώμη παρακολουθεί με μεγάλη προσοχή τις εξελίξεις στην Ουκρανία αλλά και τις σχέσεις με τη Ρωσία, που έχουν ιστορικά οικονομικές και ενεργειακές προεκτάσεις για τη Ρώμη.
Το δάνειο στην Ουκρανία αποτελεί ντροπή για την Ευρώπη
Αντί της άμεσης κατάσχεσης των ρωσικών κεφαλαίων, η ΕΕ προχώρησε σε μια εναλλακτική λύση που αποτελεί όνειδος για την Ευρώπη: την παροχή ενός δανείου ύψους 90 δισεκατομμυρίων ευρώ στην Ουκρανία, χρησιμοποιώντας τα αχρησιμοποίητα κονδύλια του γενικού προϋπολογισμού της Ένωσης.
Ενώ η Ελλάδα, που είναι κράτος - μέλος της ΕΕ φορτώθηκε με δυσβάσταχτους δανειακούς όρους που διέλυσαν την ελληνική κοινωνία, η Ουκρανία μία κατεστραμμένη χώρα παίρνει ένα απολύτως προνομιακό δάνειο 90 δισεκατομμυρίων με εκταμίευση από το 2026, χωρίς να υπάρχει η ελάχιστη εγγύηση αποπληρωμής του.
Ο προτεινόμενος μηχανισμός έχει τα εξής ενδιαφέροντα χαρακτηριστικά:
1. Άτοκο δάνειο: Το δάνειο δεν θα έχει επιτόκιο, γεγονός που μειώνει σημαντικά το οικονομικό βάρος για την Ουκρανία.
2. Αποπληρωμή μετά την «αποζημίωση» από τη Ρωσία: Η Ουκρανία θα αποπληρώνει το δάνειο μόνο αφού λάβει αποζημίωση από τη Ρωσία, γεγονός που καθιστά την οικονομική επιβάρυνση ουσιαστικά μετατεθειμένη.
3. Χρηματοδότηση για το 2026-2027: Όπως σημείωσε ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Antonio Costa, τα κεφάλαια θα χρησιμοποιηθούν για την κάλυψη των κύριων οικονομικών αναγκών της Ουκρανίας τα επόμενα δύο χρόνια.
4. Διαθεσιμότητα από το 2026: Ο Γερμανός καγκελάριος Friedrich Merz εξήγησε ότι τα χρήματα θα είναι διαθέσιμα στην Ουκρανία από το δεύτερο εξάμηνο του Ιανουαρίου 2026.
Αυτό το σχέδιο δανειοδότησης δείχνει μια πιο προσεκτική και σταδιακή προσέγγιση της ΕΕ, η οποία αποφεύγει τη ρητή κατάσχεση ρωσικών περιουσιακών στοιχείων, ενώ παράλληλα εξασφαλίζει ότι η Ουκρανία θα έχει πρόσβαση σε αναγκαίους οικονομικούς πόρους.
Προοπτικές για κατάσχεση ρωσικών περιουσιακών στοιχείων
Παρά τη σταδιακή προσέγγιση, η ΕΕ δεν εγκαταλείπει πλήρως την ιδέα της κατάσχεσης ρωσικών κεφαλαίων.
Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο έχει ζητήσει από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να συνεχίσει την εργασία σε αυτό το σχέδιο, ώστε να χρησιμοποιηθούν ενδεχομένως τα κεφάλαια αυτά για την αποπληρωμή του δανείου προς την Ουκρανία.
Η σημασία για τη Ρωσία
Η ρωσική πλευρά παρακολουθεί στενά αυτές τις εξελίξεις.
Η δυνατότητα κατάσχεσης περιουσιακών στοιχείων θα μπορούσε να δημιουργήσει πολιτική πίεση και οικονομικές απώλειες για τη Ρωσία, αλλά η ΕΕ φαίνεται να αποφεύγει την άμεση σύγκρουση, προτιμώντας πρώτα να χρηματοδοτήσει την Ουκρανία μέσω εσωτερικών κονδυλίων.
Αυτό συνάδει με μια στρατηγική που αποσκοπεί στη διατήρηση μιας ισορροπίας ανάμεσα στην πίεση προς τη Ρωσία και στη νομική ασφάλεια της Ένωσης.
Η διεθνής αντίδραση και η στρατηγική ενότητας της ΕΕ
Η απόφαση αυτή καταδεικνύει τα δύσκολα διλήμματα που αντιμετωπίζει η ΕΕ: πώς να υποστηρίξει την Ουκρανία χωρίς να παραβιάσει διεθνείς κανόνες ή να προκαλέσει περαιτέρω γεωπολιτικές εντάσεις.
Η στήριξη της Γαλλίας στην Ιταλία δείχνει ότι υπάρχει στρατηγική σύμπραξη ανάμεσα σε κράτη που προτιμούν σταδιακές και νομικά ασφαλείς λύσεις, αντί για ριψοκίνδυνες πρωτοβουλίες.
Ταυτόχρονα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο συνεχίζουν να εξετάζουν όλα τα πιθανά εργαλεία χρηματοδότησης, ώστε να εξασφαλιστεί η οικονομική στήριξη της Ουκρανίας με τρόπο που να διατηρεί την ενότητα της Ένωσης, η οποία απειλείται με διάρρηξη.
Αναγκαία η εθνική στρατηγική
Η περίπτωση της Ιταλίας και της Meloni αναδεικνύει τη σημασία των εθνικών στρατηγικών επιρροών στη λήψη αποφάσεων της ΕΕ.
Η αντίθεση στη χρήση των ρωσικών περιουσιακών στοιχείων για άμεση χρηματοδότηση της Ουκρανίας, σε συνδυασμό με τη στήριξη της Γαλλίας, έδειξε ότι η Ένωση δεν λειτουργεί πάντοτε ομοιόμορφα και πως οι μεγάλες δυνάμεις μπορούν να καθορίσουν την κατεύθυνση σημαντικών πολιτικών επιλογών.
Η λύση ενός άτοκου δανείου 90 δισεκατομμυρίων ευρώ, χρηματοδοτούμενου από τα αχρησιμοποίητα κεφάλαια του προϋπολογισμού της ΕΕ, φαίνεται να αποτελεί έναν συμβιβασμό μεταξύ της στήριξης της Ουκρανίας και της νομικής και πολιτικής προσοχής που απαιτείται.
Παράλληλα, η προοπτική κατάσχεσης ρωσικών περιουσιακών στοιχείων για την αποπληρωμή του δανείου παραμένει ανοιχτή.
Σε τελική ανάλυση, η εξέλιξη αυτή υπογραμμίζει την πολυπλοκότητα της ευρωπαϊκής πολιτικής.
Ξέσπασμα Putin: Ληστές οι Ευρωπαίοι
Έντονη ήταν η αντίδραση του Ρώσου προέδρου Vladimir Putin στην προοπτική δήμευσης των περιουσιακών στοιχείων της χώρας του.
Κατά τη συνέντευξή του για τα «αποτελέσματα του έτους» στις 19/12/2025 ο Ρώσος πρόεδρος είπε ότι οι προσπάθειες αφαίρεσης τους στην Ευρώπη δεν είναι κλοπή, αλλά ληστεία.
«Η κλοπή είναι μια ακατάλληλη έννοια.
Η κλοπή είναι η μυστική αρπαγή περιουσίας.
Ενώ εδώ προσπαθούν να το κάνουν ανοιχτά.
Αυτό είναι ληστεία» είπε ο Ρώσος πρόεδρος.
«Δεν είναι εύκολο να αφαιρεθούν τα ρωσικά ενεργητικά στο εξωτερικό» είπε ο Putin, o οποίος προειδοποίησε ότι «η ληστεία των ρωσικών ενεργητικών στην ΕΕ μπορεί να έχει θεμελιώδεις συνέπειες για το χρηματοπιστωτικό σύστημα».
«Η Ρωσία θα προστατεύει τα συμφέροντά της σχετικά με τα ενεργητικά, κυρίως μέσω των δικαστηρίων.
Ορισμένες χώρες ήδη αρχίζουν να αμφιβάλλουν για την ασφάλεια των ενεργητικών στην Ευρώπη» υπογράμμισε ο Putin, αναφέροντας ότι «η χορήγηση πιστώσεων στην Ουκρανία με εγγύηση τα ρωσικά ενεργητικά θα οδηγήσει σε αύξηση των υποχρεώσεων των χωρών της ΕΕ, οι οποίες ήδη αντιμετωπίζουν δημοσιονομικά προβλήματα».
«Η κατάσχεση των ρωσικών ενεργητικών θα γίνει όχι μόνο πλήγμα για την εικόνα, αλλά και πλήγμα για την εμπιστοσύνη στην Ευρωζώνη» τόνισε ο Ρώσος πρόεδρος, επισημαίνοντας ότι κάποια στιγμή, θα πρέπει να επιστρέψει αυτά που θα κλέψει.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών