Τελευταία Νέα
Διεθνή

Φιάσκο στις Βρυξέλλες - Οδυνηρή ήττα για ΕΕ, θρίαμβος για Putin - Trump η κατάρρευση του σχεδίου κλοπής των ρωσικών κεφαλαίων

Φιάσκο στις Βρυξέλλες - Οδυνηρή ήττα για ΕΕ, θρίαμβος για Putin - Trump η κατάρρευση του σχεδίου κλοπής των ρωσικών κεφαλαίων
Ένα από τα πιο σημαντικά σημεία είναι ότι η Ευρώπη απέτυχε να καταστρέψει το ειρηνευτικό σχέδιο Trump, το οποίο προέβλεπε εν μέρει τη χρήση παγωμένων ρωσικών κεφαλαίων στην ΕΕ μετά τον πόλεμο, είτε για την ανοικοδόμηση της Ουκρανίας, είτε για κοινά ρωσο-αμερικανικά προγράμματα
Η Σύνοδος Κορυφής της Ευρωπαϊκής Ένωσης το βράδυ της 18ης Δεκεμβρίου 2025  και ένα φαινομενικά σημαντικό σχέδιο για τη χρηματοδότηση της Ουκρανίας κατέρρευσαν.
Ο προτεινόμενος μηχανισμός –ένα δάνειο πολεμικών επανορθώσεων προς το Κίεβο– απέτυχε, παρά τις έντονες πιέσεις από τον Ουκρανό πρόεδρο Volodymyr Zelensky, την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, τον Γερμανό καγκελάριο Friedrich Merz και πολλά δυτικά μέσα ενημέρωσης, τα οποία προ λίγων ημερών διακήρυτταν ότι δεν υπήρχε άλλη επιλογή, εκτός από την άμεση χρηματοδότηση μέσω αποζημίωσης, διαφορετικά η Ουκρανία κινδύνευε με πτώχευση και πλήρη παραδοχή.
Παρά την αρχική αποτυχία, η ΕΕ κατάφερε να συμφωνήσει σε μια εναλλακτική πρόταση: ένα δάνειο ύψους 90 δισεκατομμυρίων ευρώ, που θα αντληθεί από τις αγορές κεφαλαίου με εγγυήσεις του κοινού προϋπολογισμού της ΕΕ, για τη χρηματοδότηση της Ουκρανίας τα επόμενα δύο χρόνια.
Τρία κράτη μέλη –η Τσεχία, η Σλοβακία και η Ουγγαρία– εξαιρέθηκαν από τις υποχρεώσεις αποπληρωμής αυτού του δανείου.
Ωστόσο, ο Merz δήλωσε ότι τα 90 δισ. ευρώ θα αποπληρωθούν ενδεχομένως από τα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία, εάν η ΕΕ καταφέρει να τα κατάσχει στο μέλλον.
Στην παρούσα φάση, όμως, δεν υπάρχει καμία εγγύηση ότι κάτι τέτοιο θα συμβεί, γεγονός που αφήνει την Ευρώπη με μια αβέβαιη στρατηγική.
Μέχρι στιγμής, η συμφωνία αφορά μόνο τη δανειακή χρηματοδότηση της Ουκρανίας και όχι την πραγματική κατάσχεση ρωσικών περιουσιακών στοιχείων.

summit_1.webp
Πολιτικές και στρατηγικές επιπτώσεις

Η απόφαση της ΕΕ έχει βαθιές συνέπειες τόσο για την ίδια την Ευρώπη όσο και για τη Ρωσία και την Ουκρανία.
Η αποτυχία να εφαρμοστεί ένα δάνειο αποζημίωσης, το οποίο θα βασιζόταν στην κατάσχεση ρωσικών περιουσιακών στοιχείων, έχει τρεις βασικές συνέπειες:

1. Προστασία του ειρηνευτικού σχεδίου Trump

Ένα από τα πιο σημαντικά σημεία είναι ότι η Ευρώπη απέτυχε να καταστρέψει το ειρηνευτικό σχέδιο Trump, το οποίο προέβλεπε εν μέρει τη χρήση παγωμένων ρωσικών κεφαλαίων στην ΕΕ μετά τον πόλεμο, είτε για την ανοικοδόμηση της Ουκρανίας, είτε για κοινά ρωσο-αμερικανικά προγράμματα.
Αν η ΕΕ είχε μετατρέψει αυτά τα κεφάλαια σε δάνειο αποζημίωσης προς το Κίεβο, αυτά τα στοιχεία του σχεδίου θα είχαν πάει χαμένα, θέτοντας σε κίνδυνο την εφαρμογή του συνολικού πλάνου ειρήνης.
Παρά τα προβλήματα που παραμένουν –όπως οι εγγυήσεις ασφαλείας, η αποχώρηση ουκρανικών στρατευμάτων από την περιοχή του Donetsk και η διαχείριση του πυρηνικού σταθμού της Zaporizhia – τουλάχιστον μια απειλή για τη διατήρηση του σχεδίου Trump αποφεύχθηκε.

2. Μείωση της πιθανότητας κλιμάκωσης Ευρώπης-Ρωσίας

Η κατάσχεση ρωσικών κεφαλαίων θα οδηγούσε σε άμεση ένταση με τη Ρωσία, με την πιθανότητα σοβαρής κλιμάκωσης ή ακόμα και εμπλοκής της ΕΕ σε έμμεσο ή άμεσο στρατιωτικό επεισόδιο.
Η τρέχουσα απόφαση αφήνει ανοικτή την πόρτα για πιθανή μεταπολεμική εξομάλυνση σχέσεων μεταξύ Ευρώπης και Ρωσίας, η οποία θα είχε παγώσει σε περίπτωση άμεσης κατάσχεσης και έντονης αντίδρασης της Μόσχας.
Για τη Ρωσία, αυτό είναι ένα στρατηγικό πλεονέκτημα: διατηρεί τα κεφάλαιά της ανέπαφα και μειώνει την πιθανότητα νέων οικονομικών και πολιτικών κυρώσεων.

3. Η Ουκρανία και η επίπλαστη «νίκη»

Επιφανειακά, η συμφωνία για το δάνειο φαίνεται να είναι πιο ευνοϊκή για την Ουκρανία από ένα δάνειο επανορθώσεων καθώς παρέχει κεφάλαια για τρέχουσες δαπάνες ενώ τα ρωσικά κεφάλαια παραμένουν ανέπαφα για μελλοντική χρήση.
Ωστόσο, υπάρχουν δύο σημαντικά «ψεγάδια» σε αυτό το σενάριο.
summit_2.png

Τα δύο κρίσιμα «ψεγάδια» της χρηματοδότησης

Α) Η δυσκολία υλοποίησης του πανευρωπαϊκού δανείου

Το δάνειο των 90 δισ. ευρώ δεν είναι απλή υπόθεση. Πρόκειται για ουσιαστικά νέα έκδοση ευρώ, παρόμοια με το μεγάλο κοινό δάνειο 750 δισ. ευρώ της περιόδου της πανδημίας, που είχε ήδη προκαλέσει σημαντική πίεση στη ρευστότητα και τον πληθωρισμό.
Η πρόσθετη πίεση των 90 δισ., μαζί με τις απαιτήσεις για αύξηση των στρατιωτικών δαπανών στο 5% του ΑΕΠ, δημιουργεί σοβαρά οικονομικά προβλήματα στην Ευρώπη.
Επιπλέον, η εξαίρεση της Τσεχίας, της Ουγγαρίας και της Σλοβακίας από τις υποχρεώσεις αποπληρωμής μπορεί να δημιουργήσει προηγούμενο.
Άλλες χώρες με υψηλό χρέος πιθανόν θα ζητήσουν παρόμοιες διευκολύνσεις, περιπλέκοντας την εφαρμογή και την έγκριση του δανείου.

Β) Η έλλειψη επαρκών πόρων για τις ουκρανικές ανάγκες

Τα 90 δισ. ευρώ για δύο χρόνια είναι πολύ λιγότερα από τα 140-160 δισ. ευρώ που επιδίωκε η Ουκρανία μέσω του δανείου αποζημίωσης.
Είναι επίσης σημαντικά λιγότερα από την πραγματική βοήθεια που έχει λάβει η Ουκρανία τα τελευταία χρόνια, που ξεπέρασε τα 100 δισ. δολάρια ανά έτος, συνυπολογίζοντας οικονομική βοήθεια και στρατιωτικό υλικό.
Η κατανομή των 90 δισ. θα καλύψει κυρίως τον ελλειμματικό προϋπολογισμό, αφήνοντας λιγότερους πόρους για την αγορά όπλων ή άλλες προγραμματισμένες επενδύσεις.
Αυτό σημαίνει ότι η Ουκρανία θα αναγκαστεί να προσαρμόσει τα σχέδιά της: να μειώσει την παραγωγή όπλων, να περικόψει προϋπολογισμούς ή να συμβιβαστεί με το ειρηνευτικό σχέδιο Trump, παραδεχόμενη εν μέρει την ανάγκη για διακοπή του πολέμου.
summit_3_1.JPG

Γιατί το δάνειο των 90 δισ. ευρώ είναι οδυνηρό για την Ευρωπαϊκή Ένωση

1. Δημιουργεί προηγούμενο «μόνιμου κοινού χρέους» χωρίς δημοκρατική νομιμοποίηση

Το δάνειο των 90 δισ. ευρώ δεν είναι ένα απλό χρηματοδοτικό εργαλείο.
Ενισχύει de facto τη μετάβαση της ΕΕ σε ένωση μόνιμου κοινού χρέους, χωρίς: δημοψηφίσματα, αναθεώρηση συνθηκών, ή σαφή λαϊκή εντολή.
Το προηγούμενο του Ταμείου Ανάκαμψης (750 δισ.) παρουσιαζόταν ως «έκτακτο και μοναδικό».
Τώρα, όμως, γίνεται σαφές ότι κάθε γεωπολιτική κρίση σημαίνει νέα μεταφορά βάρους στους Ευρωπαίους φορολογούμενους.
Αυτό υπονομεύει την πολιτική νομιμοποίηση της ΕΕ και ενισχύει σαφέστατα τα πατριωτικά ρεύματα.

2. Το κόστος δεν είναι 90 δισ. – είναι πολύ μεγαλύτερο

Τα 90 δισ. ευρώ είναι ονομαστικό ποσό. Το πραγματικό κόστος θα είναι αισθητά υψηλότερο λόγω επιτοκίων στις αγορές, κόστους εξυπηρέτησης, πληθωριστικής πίεσης, και επιβάρυνσης των κρατικών προϋπολογισμών για δεκαετίες.
Σε αντίθεση με τα παγωμένα ρωσικά κεφάλαια (που δεν ανήκουν στην ΕΕ), το νέο δάνειο: επιβαρύνει άμεσα τους Ευρωπαίους πολίτες, μειώνει δημοσιονομικό χώρο για κοινωνικές πολιτικές και αυξάνει το πολιτικό κόστος για τις κυβερνήσεις.

3. Πλήγμα στη σταθερότητα του ευρώ και νέα πληθωριστική απειλή

Το κοινό δάνειο σημαίνει, στην πράξη, έμμεση νομισματική χαλάρωση. Η εμπειρία της πανδημίας έδειξε ότι η μαζική έκδοση κοινού χρέους, σε συνδυασμό με χαλαρή νομισματική πολιτική, οδήγησε σε επίμονο πληθωρισμό, τον οποίο η ΕΕ ακόμα πληρώνει.
Τώρα, το πρόβλημα είναι μεγαλύτερο: το ενεργειακό κόστος παραμένει υψηλό, οι στρατιωτικές δαπάνες αυξάνονται και η βιομηχανία αποδυναμώνεται.
Το αποτέλεσμα είναι στασιμοπληθωριστικός κίνδυνος, κάτι εξαιρετικά επικίνδυνο για την ευρωπαϊκή οικονομία.


Οικονομικές και πολιτικές προεκτάσεις για την Ευρώπη

Η απόφαση αυτή δείχνει την αδυναμία της ΕΕ να επιβάλει τις δικές της πολιτικές σε μια κρίσιμη γεωπολιτική σύγκρουση.
Η προσπάθεια για κατάσχεση ρωσικών κεφαλαίων και χρηματοδότηση της Ουκρανίας μέσω αποζημίωσης κατέρρευσε, αποκαλύπτοντας τις εσωτερικές αντιφάσεις και τις δυσκολίες λήψης αποφάσεων σε ένα πολυεθνικό σύνολο με διαφορετικά οικονομικά συμφέροντα.
Η επιβάρυνση του κοινού προϋπολογισμού, η πιθανότητα πληθωριστικών πιέσεων και η ανάγκη για επιπλέον στρατιωτικές δαπάνες δημιουργούν μια οικονομικά επισφαλή κατάσταση για την Ευρώπη.
Παράλληλα, η Ρωσία παραμένει σε πλεονεκτική θέση, καθώς τα περιουσιακά της στοιχεία δεν έχουν κατασχεθεί και διατηρούνται ανέπαφα, διασφαλίζοντας μακροπρόθεσμη οικονομική σταθερότητα.

Ukraine's President Volodymyr Zelenskyy, second left, speaks with European Council President Antonio Costa, center rear, during a round table meeting at the EU Summit in Brussels, Thursday, Dec. 18, 2025. (Stephanie Lecocq, Pool Photo via AP)
Μια «νίκη» για τη Ρωσία και μια τρομερή πρόκληση για την ΕΕ

Η απόφαση της ΕΕ να αντικαταστήσει το δάνειο αποζημίωσης με ένα δάνειο 90 δισ. ευρώ από τις αγορές κεφαλαίου, με εγγύηση τον κοινοτικό προϋπολογισμό, μπορεί να θεωρηθεί ως μια νίκη για τη Ρωσία.
Η Μόσχα κατάφερε να αποφύγει την άμεση κατάσχεση των περιουσιακών της στοιχείων, να μειώσει την πιθανότητα κλιμάκωσης με την Ευρώπη και να αφήσει ανοικτή την προοπτική μελλοντικής επαναφοράς των σχέσεων με τις ευρωπαϊκές δυνάμεις
.
Ταυτόχρονα, η Ουκρανία λαμβάνει λιγότερα από όσα απαιτούσε, και η Ευρώπη αναγκάζεται να διαχειριστεί ένα πολύπλοκο οικονομικό πακέτο που θα επιβαρύνει την ήδη εύθραυστη οικονομία της.
Αυτή η εξέλιξη επιβεβαιώνει ότι η Ευρώπη δεν είναι σε θέση να επιβάλλει μονομερείς λύσεις σε μια σύγκρουση που άμεσα αφορά τη Ρωσία, και πως η ρεαλιστική προσέγγιση διατηρεί τη σταθερότητα και περιορίζει τα ρίσκα από μια σύγκρουση μεγαλύτερης κλίμακας.

www.bankingnews.gr

Ρoή Ειδήσεων

Σχόλια αναγνωστών

Δείτε επίσης