O επικεφαλής της αποστολής του ΔΝΤ στην Ελλάδα δήλωσε ότι οι στόχοι του πρωτογενούς πλεονάσματος της Ελλάδας θα πρέπει να είναι χαμηλότεροι
Την εκτίμηση ότι οι στόχοι για το ελληνικό πρωτογενές πλεόνασμα θα έπρεπε να είναι χαμηλότεροι εξέφρασε ο επικεφαλής της αποστολής του ΔΝΤ στην Ελλάδα, Peter Dolman.
«Θα προτιμούσαμε αυτοί οι στόχοι να ήταν χαμηλότεροι.
Αμφιβάλλουμε ότι μπορούν να πετύχουν τον στόχο ενώ αναπτύσσονται με τον ρυθμό που αναμένεται και την ίδια στιγμή πρέπει να μειώνουν το χρέος» δήλωσε με αφορμή την παρουσίαση της έκθεσης βιωσιμότητας του ελληνικού χρέους.
Εν τω μεταξύ, όπως σχολιάζουν οι Financial Times, σύμφωνα με το ΔΝΤ ένας στόχος στο 1,5% για το πρωτογενές πλεόνασμα θα ήταν πιο ρεαλιστικός για την Ελλάδα.
Παράλληλα, το Ταμείο προειδοποιεί ότι η Ελλάδα θα χρειαστεί περαιτέρω ελάφρυνση του χρέους.
Όπως αναφέρεται στην ανάλυση, χωρίς περαιτέρω μέτρα ελάφρυνσης του χρέους, η Ελλάδα «θα δυσκολευτεί να διατηρήσει την πρόσβαση στην αγορά μακροπρόθεσμα».
Παρ' όλο που σύμφωνα με την συμφωνία για το ελληνικό χρέος, η Ελλάδα θα πρέπει να πληρώσει ελάχιστα έως το 2032, το ΔΝΤ προειδοποίησε ότι μακροπρόθεσμα οι κυβερνήσεις της ΕΕ θα πρέπει να παρέχουν περισσότερη ελάφρυνση του χρέους ώστε να διατηρηθεί η εμπιστοσύνη των επενδυτών στη χώρα και τελικά να αποτραπεί ένα νέο πρόγραμμα διάσωσης.
Σημειώνεται ότι το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο στην ιστοσελίδα του, παρουσιάζει και μία «εσωτερική» συνέντευξη, με τον Peter Dohlman, τον επικεφαλής της αποστολής του ΔΝΤ στην Ελλάδα.
Ο κ. Dohlman απαντά σε εννέα βασικά ερωτήματα, τονίζοντας ότι παρά τα όσα έχει επιτύχει η Ελλάδα, θα πρέπει να συνεχίσει τη μεταρρυθμιστική προσπάθεια, να μην προχωρήσει σε άρση ορισμένων μέτρων που έχουν, ήδη, ψηφιστεί, όπως αυτά που αφορούν την αγορά εργασίας.
Αναλυτικότερα ο κορυφαίος αξιωματούχος του ΔΝΤ τόνισε:
Η Ελλάδα έφτασε στο τέλος της δέσμευσής της στο πρόγραμμα με το ΔΝΤ. Τι έχει καταφέρει η Ελλάδα μέχρι σήμερα;
Πριν απαντήσω στην ερώτησή σας, επιτρέψτε μου να εκφράσω τα ειλικρινή μου συλλυπητήρια για την πρόσφατη τραγωδία που έπληξε την Αττική στην Ελλάδα.
Όσον αφορά την ερώτησή σας, στην Ελλάδα μπορεί να δει κάποιος πολλές επιτυχίες. Έχει εξαλείψει τα εξαιρετικά υψηλά δημοσιονομικά ελλείμματα (από έλλειμμα 15% του ΑΕΠ το 2009 σε πλεόνασμα λίγο πάνω από το ένα τοις εκατό το 2017) και πέτυχε σχεδόν ισορροπία στο ισοζύγιο εξωτερικών και τρεχουσών συναλλαγών.
Για να το επιτύχει απαιτήθηκαν κάποιες δύσκολες αποφάσεις, συμπεριλαμβανομένων των μεταρρυθμίσεων στον τομέα των συντάξεων και της φορολογίας, και βελτιώσεις στη δημόσια διοίκηση, όπως μια πιο ανεξάρτητη διοίκηση εσόδων.
Ταυτόχρονα, η Ελλάδα έχει θεσπίσει καλύτερα δίκτυα κοινωνικής προστασίας, όπως το εισόδημα κοινωνικής αλληλεγγύης.
Η Ελλάδα έχει επίσης κάνει την αγορά εργασίας της πιο ευέλικτη και τους μισθούς πιο ανταγωνιστικούς.
Στις αγορές προϊόντων και υπηρεσιών, πολλοί τομείς απελευθερώθηκαν σύμφωνα με τις συστάσεις του ΟΟΣΑ, το πλαίσιο χορήγησης αδειών για επενδύσεις έγινε πιο φιλικό προς τις επιχειρήσεις και καταργήθηκαν τα εμπόδια ανταγωνισμού για πολλά κλειστά επαγγέλματα.
Πιο πρόσφατα, η Ελλάδα έχει δημιουργήσει ένα σημαντικό νομικό εργαλείο για να βοηθήσει στην επίλυση των μη εξυπηρετούμενων δανείων, κάτι που είναι απαραίτητο για να γίνουν οι τράπεζες υγιείς και πάλι.
Αυτές οι προσπάθειες, μαζί με καλύτερες εξωτερικές συνθήκες και άλλους παράγοντες, απεκατέστησαν την ανάπτυξη και αναμένουμε ότι η οικονομική ανάπτυξη και η δημιουργία θέσεων εργασίας θα επιταχυνθούν μεσοπρόθεσμα.
Η κυβέρνηση έχει επιστρέψει στις κεφαλαιαγορές, αν και μέχρι τώρα, προκειμένου να αντλήσει κεφάλαια και να καλύψει δανειακές της υποχρεώσεις.
Η συμφωνία StandΒy του ΔΝΤ, που εγκρίθηκε κατ 'αρχήν, δεν ενεργοποιήθηκε ποτέ. Μήπως αυτό σημαίνει ότι η Ελλάδα δεν πραγματοποίησε επαρκείς μεταρρυθμίσεις;
Η ρύθμιση για τη στήριξη του προγράμματος οικονομικής προσαρμογής των αρχών εγκρίθηκε καταρχήν και επρόκειτο να τεθεί σε ισχύ μόλις το Ταμείο λάμβανε συγκεκριμένες και αξιόπιστες διαβεβαιώσεις από τους ευρωπαίους εταίρους της Ελλάδας για τη διασφάλιση της βιωσιμότητας του χρέους και υπό την προϋπόθεση ότι το οικονομικό πρόγραμμα της Ελλάδας παρέμεινε σε καλό δρόμο.
Παρόλο που δεν υπήρχαν επαρκείς εγγυήσεις για την ελάφρυνση του χρέους, η συμφωνία συνέβαλε, ωστόσο, στην εμπιστοσύνη των πιστωτών να εκταμιεύσουν στην Ελλάδα και να κλείσουν τη δεύτερη αναθεώρηση του προγράμματος ESM τον Ιούλιο του 2017.
Παρείχε επίσης ένα καλό πλαίσιο για να συντονίσουμε στενά με την Ελλάδα και τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα τις πολιτικές και την ενίσχυση της έλξης.
Μετά την ανάκαμψη που κέρδισε με σκληρή προσπάθεια, η χώρα θεωρείται ότι δεν θα αντιμετωπίσει άλλα προβλήματα στο μέλλον;
Ενώ έχουν επιτευχθεί πολλά, η Ελλάδα βρίσκεται αντιμέτωπη με κάποιες «κληρονομιές» από τα χρόνια της κρίσης.
Σημαντικά παραδείγματα είναι τα εξαιρετικά υψηλά επίπεδα δημόσιου χρέους, τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια, η ανεργία και τα υψηλά ποσοστά φτώχειας.
Η Ελλάδα πρέπει να αντιμετωπίσει αυτά τα θέματα, επιτυγχάνοντας ταυτόχρονα υψηλότερη αλλά βιώσιμη ανάπτυξη και παραμένοντας ανταγωνιστική στη ζώνη του ευρώ.
Στην έκθεσή μας, ζητούμε την επανεξισορρόπηση της δημοσιονομικής πολιτικής για την καλύτερη στήριξη της ανάπτυξης και την ενίσχυση των δικτύων κοινωνικής ασφάλειας, ενισχύοντας πιο επιθετικά τους ισολογισμούς των τραπεζών για την αποκατάσταση του δανεισμού και να λάβουν περαιτέρω μέτρα για την αύξηση της παραγωγικότητας και την ενίσχυση της διακυβέρνησης.
Η Ελλάδα θα πρέπει να συνεχίσει να προστατεύει τις κοινωνικές και επενδυτικές δαπάνες.
Ποια θα είναι η εμπλοκή του ΔΝΤ από εδώ και στο εξής;
Όπως και με όλα τα άλλα μέλη του Ταμείου, θα συνεχίσουμε να διεξάγουμε τον ετήσιο έλεγχο υγείας της οικονομίας, δηλαδή τη διαβούλευση βάσει του Άρθρου 4, η οποία συνεπάγεται εκτεταμένες συζητήσεις με τις ελληνικές αρχές σχετικά με το πλήρες φάσμα των οικονομικών πολιτικών.
Το Ταμείο συμμετέχει επίσης στη μετά – μνημονιακή παρακολούθηση, όπως συνέβη και στις υπόλοιπες χώρες που ολοκλήρωσαν αντίστοιχα προγράμματα.
Σε αυτό το πλαίσιο, θα υποβάλουμε έκθεση στο διοικητικό συμβούλιο του ΔΝΤ, δύο φορές το χρόνο, μέσω της διαδικασίας διαβουλεύσεων βάσει του Άρθρου 4 και της διαδικασίας μετά – μνημονιακής παρακολούθησης.
Κατά την ανάληψη αυτών των δραστηριοτήτων, θα συνεργαστούμε με τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα.
Ένα σημαντικό μερίδιο της αλληλεπίδρασής μας με την Ελλάδα τα τελευταία χρόνια έχει λάβει τη μορφή τεχνικής βοήθειας και προσβλέπουμε στη συνέχιση αυτής της δέσμευσης, κατόπιν αιτήματος των αρχών, σε στοχοθετημένους τομείς όπως η διαχείριση εσόδων και η διαχείριση των δημόσιων οικονομικών.
Το χρέος της Ελλάδας παραμένει πολύ υψηλό. Είναι αρκετή η ελάφρυνση του χρέους από τους Ευρωπαίους εταίρους της Ελλάδας;
Η ελάφρυνση του χρέους που συμφωνήθηκε πρόσφατα με τους ευρωπαίους εταίρους σε συνδυασμό με ένα μεγάλο αποθεματικό μετρητών και το γεγονός ότι το μεγαλύτερο μέρος του δημόσιου χρέους της Ελλάδας βρίσκεται στην κατοχή του επίσημου τομέα ενισχύει σημαντικά τις προοπτικές της Ελλάδας να διατηρήσει μεσοπρόθεσμα την πρόσβαση της στις αγορές.
Ωστόσο, καθώς το χρέος που κατέχει ο επίσημος τομέας «ωριμάζει» και αντικαθίσταται από πιο ακριβό χρέος της αγοράς, η ικανότητα της Ελλάδας να εξυπηρετεί το χρέος της θα γίνει σταδιακά πιο δύσκολη.
Η Ελλάδα θα πρέπει να επιτύχει ταυτόχρονα υψηλό ρυθμό αύξησης του ΑΕΠ και να διατηρήσει μεγάλα πρωτογενή δημοσιονομικά πλεονάσματα για πολλά χρόνια για να κρατήσει το δημόσιο χρέος σε πτωτική τροχιά.
Η δέσμευση των ευρωπαίων εταίρων να παράσχουν πρόσθετη βοήθεια αν χρειαστεί, μετά από μια επανεξέταση το 2032, προβλέπει ένα σημαντικό δίχτυ ασφαλείας σε αυτό το πλαίσιο.
Υπήρξαν πολλές συζητήσεις σχετικά με τις ισχυρές περικοπές των συντάξεων που η κυβέρνηση εφάρμοσε στο πλαίσιο του προγράμματος δανείων. Γιατί είναι απαραίτητα αυτά;
Τα νομοθετικά μέτρα που θα τεθούν σε ισχύ το 2019 αντιπροσωπεύουν ένα ακόμη σημαντικό βήμα προς την ανάπτυξη χωρίς αποκλεισμούς.
Δεν θα αλλάξουν το επίπεδο του συνολικού δημοσιονομικού ισοζυγίου αλλά θα συμβάλουν στη βελτίωση της ισορροπίας μεταξύ των δαπανών για συντάξεις, της στοχοθετημένης κοινωνικής στήριξης (συμπεριλαμβανομένων των νοικοκυριών με χαμηλό εισόδημα και των ανέργων) και των επενδύσεων.
Η συνταξιοδοτική μεταρρύθμιση είναι ζωτικής σημασίας για τη διασφάλιση ότι το σύστημα μπορεί να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις του έναντι των συνταξιούχων μακροπρόθεσμα και θα βελτιώσει επίσης την αμεροληψία του συστήματος, τόσο σε όλη τη σημερινή γενιά συνταξιούχων όσο και μεταξύ σημερινών και μελλοντικών συνταξιούχων.
Το 2015, οι συντάξεις απορρόφησαν το 38% των δαπανών του γενικού κρατικού προϋπολογισμού, απαιτώντας κρατικές μεταβιβάσεις στο συνταξιοδοτικό σύστημα ύψους 9,5% του ΑΕΠ.
Το σύστημα κοινωνικής στήριξης της Ελλάδας ήταν εκείνο το καιρό έντονα επικεντρωμένο στις συντάξεις που ήταν εξαιρετικά γενναιόδωρες συγκρινόμενες είτε με τους μισθούς είτε με τους συνταξιούχους που συνέβαλαν στο σύστημα ενώ εργάζονταν.
Οι μεγάλες δαπάνες για τις συντάξεις, συμπεριλαμβανομένων των συντάξεων για τους σχετικά εύπορους, δεν άφησαν περιθώρια για άμεση στήριξη του πληθυσμού που κινδυνεύει περισσότερο από τη φτώχεια, συμπεριλαμβανομένων των νοικοκυριών με χαμηλό εισόδημα και των ανέργων.
Γιατί το ΔΝΤ ανησυχεί για τα σχέδια των αρχών να επιστρέψουν στο παλιό σύστημα συλλογικών διαπραγματεύσεων;
Ένα από τα σημαντικότερα επιτεύγματα στην Ελλάδα τα τελευταία οκτώ χρόνια είναι μια πιο ευέλικτη αγορά εργασίας και μια πιο ανταγωνιστική μισθολογική δομή μετά τις μεταρρυθμίσεις της συλλογικής διαπραγμάτευσης του 2011.
Οι αρχές θεωρούσαν πάντοτε αυτές τις αλλαγές ως προσωρινές και τώρα σχεδιάζουν να τις αντιστρέψουν, πράγμα που σημαίνει ότι η κυβέρνηση θα είναι και πάλι εξουσιοδοτημένη να επεκτείνει τις συλλογικές συμβάσεις εργασίας που διαπραγματεύονται μεταξύ εκπροσώπων εργοδοτών και εργαζομένων σε συγκεκριμένο τομέα ή επάγγελμα, τομέα ή το επάγγελμα.
Αυτό θα μειώσει την ευελιξία της εργασίας και θα διακινδυνεύσει την αποσύνδεση των μισθών από την παραγωγικότητα σε επίπεδο επιχείρησης, γεγονός που δεν αποτελεί καλό στοιχείο για την άμβλυνση της ανεργίας και την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της Ελλάδας στη ζώνη του ευρώ.
Θα περιορίσει επίσης την ευελιξία των επιχειρήσεων στην αναδιάρθρωση, η οποία παραμένει αναγκαία λόγω των τραπεζικών, φορολογικών και κοινωνικών ασφαλίσεων.
Μπορούν πλέον οι τράπεζες της Ελλάδας να θεωρηθούν υγιείς;
Οι ελληνικές τράπεζες χτυπήθηκαν σκληρά από την κρίση.
Μετά τη συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα στο πλαίσιο της αναδιάρθρωσης του δημόσιου χρέους του 2012, τα περιουσιακά στοιχεία των ελληνικών τραπεζών έχασαν μεγάλο μέρος της αξίας τους.
Αυτή η απώλεια της αξίας του ενεργητικού επιδεινώθηκε από τους δανειολήπτες που απλά δεν ήταν σε θέση να εξυπηρετήσουν τα δάνειά τους και τους στρατηγικούς κακοπληρωτές που επωφελήθηκαν από την προστασία του οφειλέτη εν μέσω ενός αναποτελεσματικού δικαστικού συστήματος για να σταματήσουν την εξυπηρέτηση των δανείων που πραγματικά ήταν σε θέση να αποπληρώσουν.
Σε συνδυασμό με τις εκτεταμένες εκροές καταθέσεων κατά το πρώτο εξάμηνο του 2015, αυτό έχει περιορίσει σημαντικά την ικανότητα των τραπεζών να παρέχουν νέα δάνεια.
Πάντως παρατηρήθηκε σταδιακή βελτίωση σε όλες τις βασικές διαστάσεις, συμπεριλαμβανομένης της συνολικής ρευστότητας, της ποιότητας των περιουσιακών στοιχείων και της διακυβέρνησης.
Ωστόσο, τα χαρτοφυλάκια των τραπεζών συνεχίζουν να συρρικνώνονται, με αρνητικές συνέπειες για τις δανειοδοτήσεις, και απαιτούνται σημαντικές περαιτέρω εργασίες για την αποκατάσταση της πλήρους εμπιστοσύνης στο χρηματοπιστωτικό σύστημα και για την ανάκαμψη του ενδιάμεσου ρόλου των τραπεζών.
Είναι σημαντικό ότι οι αρχές έχουν πλέον ενισχύσει τα νομοθετικά και κανονιστικά πλαίσια του χρηματοπιστωτικού τομέα για να διευκολύνουν την επίλυση των μη εξυπηρετούμενων δανείων.
Τα εργαλεία αυτά θα πρέπει να τεθούν σε λειτουργία και οι περιορισμοί που εξακολουθούν να υφίστανται στις ροές κεφαλαίων θα πρέπει να αρθούν με συνετό τρόπο σύμφωνα με τον συμφωνημένο οδικό χάρτη.
Το μεταρρυθμιστικό πρόγραμμα της Ελλάδας βρίσκεται σε εξέλιξη, και ποια οφέλη μπορεί να έχει η Ελλάδα μετά την εφαρμογή αυτών των μεταρρυθμίσεων;
Η Ελλάδα χρειάζεται υψηλότερη, πιο περιεκτική και διατηρήσιμη ανάπτυξη. Δεδομένου ότι η Ελλάδα αντιμετωπίζει μια πολύ δύσκολη δημογραφική μετάβαση - έναν γηράσκοντα και συρρικνούμενο πληθυσμό που θα μετατραπεί σε μικρότερο εργατικό δυναμικό - πρέπει να κάνει ακόμα περισσότερα για να ενισχύσει τη συμμετοχή και την παραγωγικότητα του εργατικού δυναμικού και να προσελκύσει επενδύσεις.
Αναμένουμε ότι όλα τα οφέλη από τις υπάρχουσες μεταρρυθμίσεις θα υλοποιηθούν σταδιακά, αλλά θα χρειαστούν βιώσιμες μεταρρυθμιστικές προσπάθειες, πέραν εκείνων που βρίσκονται σε εξέλιξη, για να προσελκύσει η Ελλάδα περισσότερες επενδύσεις, να δημιουργήσει περισσότερες θέσεις εργασίας ποιότητας και να προσφέρει καλύτερη κοινωνική προστασία.
Η σταθερή εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων θα βελτιώσει σταδιακά την ευημερία και την ευημερία του ελληνικού πληθυσμού, καθιστώντας την ελληνική οικονομία πιο ανθεκτική στις κρίσεις και κλείνοντας το χάσμα με τους εταίρους της ζώνης του ευρώ.
«Θα προτιμούσαμε αυτοί οι στόχοι να ήταν χαμηλότεροι.
Αμφιβάλλουμε ότι μπορούν να πετύχουν τον στόχο ενώ αναπτύσσονται με τον ρυθμό που αναμένεται και την ίδια στιγμή πρέπει να μειώνουν το χρέος» δήλωσε με αφορμή την παρουσίαση της έκθεσης βιωσιμότητας του ελληνικού χρέους.
Εν τω μεταξύ, όπως σχολιάζουν οι Financial Times, σύμφωνα με το ΔΝΤ ένας στόχος στο 1,5% για το πρωτογενές πλεόνασμα θα ήταν πιο ρεαλιστικός για την Ελλάδα.
Παράλληλα, το Ταμείο προειδοποιεί ότι η Ελλάδα θα χρειαστεί περαιτέρω ελάφρυνση του χρέους.
Όπως αναφέρεται στην ανάλυση, χωρίς περαιτέρω μέτρα ελάφρυνσης του χρέους, η Ελλάδα «θα δυσκολευτεί να διατηρήσει την πρόσβαση στην αγορά μακροπρόθεσμα».
Παρ' όλο που σύμφωνα με την συμφωνία για το ελληνικό χρέος, η Ελλάδα θα πρέπει να πληρώσει ελάχιστα έως το 2032, το ΔΝΤ προειδοποίησε ότι μακροπρόθεσμα οι κυβερνήσεις της ΕΕ θα πρέπει να παρέχουν περισσότερη ελάφρυνση του χρέους ώστε να διατηρηθεί η εμπιστοσύνη των επενδυτών στη χώρα και τελικά να αποτραπεί ένα νέο πρόγραμμα διάσωσης.
Σημειώνεται ότι το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο στην ιστοσελίδα του, παρουσιάζει και μία «εσωτερική» συνέντευξη, με τον Peter Dohlman, τον επικεφαλής της αποστολής του ΔΝΤ στην Ελλάδα.
Ο κ. Dohlman απαντά σε εννέα βασικά ερωτήματα, τονίζοντας ότι παρά τα όσα έχει επιτύχει η Ελλάδα, θα πρέπει να συνεχίσει τη μεταρρυθμιστική προσπάθεια, να μην προχωρήσει σε άρση ορισμένων μέτρων που έχουν, ήδη, ψηφιστεί, όπως αυτά που αφορούν την αγορά εργασίας.
Αναλυτικότερα ο κορυφαίος αξιωματούχος του ΔΝΤ τόνισε:
Η Ελλάδα έφτασε στο τέλος της δέσμευσής της στο πρόγραμμα με το ΔΝΤ. Τι έχει καταφέρει η Ελλάδα μέχρι σήμερα;
Πριν απαντήσω στην ερώτησή σας, επιτρέψτε μου να εκφράσω τα ειλικρινή μου συλλυπητήρια για την πρόσφατη τραγωδία που έπληξε την Αττική στην Ελλάδα.
Όσον αφορά την ερώτησή σας, στην Ελλάδα μπορεί να δει κάποιος πολλές επιτυχίες. Έχει εξαλείψει τα εξαιρετικά υψηλά δημοσιονομικά ελλείμματα (από έλλειμμα 15% του ΑΕΠ το 2009 σε πλεόνασμα λίγο πάνω από το ένα τοις εκατό το 2017) και πέτυχε σχεδόν ισορροπία στο ισοζύγιο εξωτερικών και τρεχουσών συναλλαγών.
Για να το επιτύχει απαιτήθηκαν κάποιες δύσκολες αποφάσεις, συμπεριλαμβανομένων των μεταρρυθμίσεων στον τομέα των συντάξεων και της φορολογίας, και βελτιώσεις στη δημόσια διοίκηση, όπως μια πιο ανεξάρτητη διοίκηση εσόδων.
Ταυτόχρονα, η Ελλάδα έχει θεσπίσει καλύτερα δίκτυα κοινωνικής προστασίας, όπως το εισόδημα κοινωνικής αλληλεγγύης.
Η Ελλάδα έχει επίσης κάνει την αγορά εργασίας της πιο ευέλικτη και τους μισθούς πιο ανταγωνιστικούς.
Στις αγορές προϊόντων και υπηρεσιών, πολλοί τομείς απελευθερώθηκαν σύμφωνα με τις συστάσεις του ΟΟΣΑ, το πλαίσιο χορήγησης αδειών για επενδύσεις έγινε πιο φιλικό προς τις επιχειρήσεις και καταργήθηκαν τα εμπόδια ανταγωνισμού για πολλά κλειστά επαγγέλματα.
Πιο πρόσφατα, η Ελλάδα έχει δημιουργήσει ένα σημαντικό νομικό εργαλείο για να βοηθήσει στην επίλυση των μη εξυπηρετούμενων δανείων, κάτι που είναι απαραίτητο για να γίνουν οι τράπεζες υγιείς και πάλι.
Αυτές οι προσπάθειες, μαζί με καλύτερες εξωτερικές συνθήκες και άλλους παράγοντες, απεκατέστησαν την ανάπτυξη και αναμένουμε ότι η οικονομική ανάπτυξη και η δημιουργία θέσεων εργασίας θα επιταχυνθούν μεσοπρόθεσμα.
Η κυβέρνηση έχει επιστρέψει στις κεφαλαιαγορές, αν και μέχρι τώρα, προκειμένου να αντλήσει κεφάλαια και να καλύψει δανειακές της υποχρεώσεις.
Η συμφωνία StandΒy του ΔΝΤ, που εγκρίθηκε κατ 'αρχήν, δεν ενεργοποιήθηκε ποτέ. Μήπως αυτό σημαίνει ότι η Ελλάδα δεν πραγματοποίησε επαρκείς μεταρρυθμίσεις;
Η ρύθμιση για τη στήριξη του προγράμματος οικονομικής προσαρμογής των αρχών εγκρίθηκε καταρχήν και επρόκειτο να τεθεί σε ισχύ μόλις το Ταμείο λάμβανε συγκεκριμένες και αξιόπιστες διαβεβαιώσεις από τους ευρωπαίους εταίρους της Ελλάδας για τη διασφάλιση της βιωσιμότητας του χρέους και υπό την προϋπόθεση ότι το οικονομικό πρόγραμμα της Ελλάδας παρέμεινε σε καλό δρόμο.
Παρόλο που δεν υπήρχαν επαρκείς εγγυήσεις για την ελάφρυνση του χρέους, η συμφωνία συνέβαλε, ωστόσο, στην εμπιστοσύνη των πιστωτών να εκταμιεύσουν στην Ελλάδα και να κλείσουν τη δεύτερη αναθεώρηση του προγράμματος ESM τον Ιούλιο του 2017.
Παρείχε επίσης ένα καλό πλαίσιο για να συντονίσουμε στενά με την Ελλάδα και τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα τις πολιτικές και την ενίσχυση της έλξης.
Μετά την ανάκαμψη που κέρδισε με σκληρή προσπάθεια, η χώρα θεωρείται ότι δεν θα αντιμετωπίσει άλλα προβλήματα στο μέλλον;
Ενώ έχουν επιτευχθεί πολλά, η Ελλάδα βρίσκεται αντιμέτωπη με κάποιες «κληρονομιές» από τα χρόνια της κρίσης.
Σημαντικά παραδείγματα είναι τα εξαιρετικά υψηλά επίπεδα δημόσιου χρέους, τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια, η ανεργία και τα υψηλά ποσοστά φτώχειας.
Η Ελλάδα πρέπει να αντιμετωπίσει αυτά τα θέματα, επιτυγχάνοντας ταυτόχρονα υψηλότερη αλλά βιώσιμη ανάπτυξη και παραμένοντας ανταγωνιστική στη ζώνη του ευρώ.
Στην έκθεσή μας, ζητούμε την επανεξισορρόπηση της δημοσιονομικής πολιτικής για την καλύτερη στήριξη της ανάπτυξης και την ενίσχυση των δικτύων κοινωνικής ασφάλειας, ενισχύοντας πιο επιθετικά τους ισολογισμούς των τραπεζών για την αποκατάσταση του δανεισμού και να λάβουν περαιτέρω μέτρα για την αύξηση της παραγωγικότητας και την ενίσχυση της διακυβέρνησης.
Η Ελλάδα θα πρέπει να συνεχίσει να προστατεύει τις κοινωνικές και επενδυτικές δαπάνες.
Ποια θα είναι η εμπλοκή του ΔΝΤ από εδώ και στο εξής;
Όπως και με όλα τα άλλα μέλη του Ταμείου, θα συνεχίσουμε να διεξάγουμε τον ετήσιο έλεγχο υγείας της οικονομίας, δηλαδή τη διαβούλευση βάσει του Άρθρου 4, η οποία συνεπάγεται εκτεταμένες συζητήσεις με τις ελληνικές αρχές σχετικά με το πλήρες φάσμα των οικονομικών πολιτικών.
Το Ταμείο συμμετέχει επίσης στη μετά – μνημονιακή παρακολούθηση, όπως συνέβη και στις υπόλοιπες χώρες που ολοκλήρωσαν αντίστοιχα προγράμματα.
Σε αυτό το πλαίσιο, θα υποβάλουμε έκθεση στο διοικητικό συμβούλιο του ΔΝΤ, δύο φορές το χρόνο, μέσω της διαδικασίας διαβουλεύσεων βάσει του Άρθρου 4 και της διαδικασίας μετά – μνημονιακής παρακολούθησης.
Κατά την ανάληψη αυτών των δραστηριοτήτων, θα συνεργαστούμε με τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα.
Ένα σημαντικό μερίδιο της αλληλεπίδρασής μας με την Ελλάδα τα τελευταία χρόνια έχει λάβει τη μορφή τεχνικής βοήθειας και προσβλέπουμε στη συνέχιση αυτής της δέσμευσης, κατόπιν αιτήματος των αρχών, σε στοχοθετημένους τομείς όπως η διαχείριση εσόδων και η διαχείριση των δημόσιων οικονομικών.
Το χρέος της Ελλάδας παραμένει πολύ υψηλό. Είναι αρκετή η ελάφρυνση του χρέους από τους Ευρωπαίους εταίρους της Ελλάδας;
Η ελάφρυνση του χρέους που συμφωνήθηκε πρόσφατα με τους ευρωπαίους εταίρους σε συνδυασμό με ένα μεγάλο αποθεματικό μετρητών και το γεγονός ότι το μεγαλύτερο μέρος του δημόσιου χρέους της Ελλάδας βρίσκεται στην κατοχή του επίσημου τομέα ενισχύει σημαντικά τις προοπτικές της Ελλάδας να διατηρήσει μεσοπρόθεσμα την πρόσβαση της στις αγορές.
Ωστόσο, καθώς το χρέος που κατέχει ο επίσημος τομέας «ωριμάζει» και αντικαθίσταται από πιο ακριβό χρέος της αγοράς, η ικανότητα της Ελλάδας να εξυπηρετεί το χρέος της θα γίνει σταδιακά πιο δύσκολη.
Η Ελλάδα θα πρέπει να επιτύχει ταυτόχρονα υψηλό ρυθμό αύξησης του ΑΕΠ και να διατηρήσει μεγάλα πρωτογενή δημοσιονομικά πλεονάσματα για πολλά χρόνια για να κρατήσει το δημόσιο χρέος σε πτωτική τροχιά.
Η δέσμευση των ευρωπαίων εταίρων να παράσχουν πρόσθετη βοήθεια αν χρειαστεί, μετά από μια επανεξέταση το 2032, προβλέπει ένα σημαντικό δίχτυ ασφαλείας σε αυτό το πλαίσιο.
Υπήρξαν πολλές συζητήσεις σχετικά με τις ισχυρές περικοπές των συντάξεων που η κυβέρνηση εφάρμοσε στο πλαίσιο του προγράμματος δανείων. Γιατί είναι απαραίτητα αυτά;
Τα νομοθετικά μέτρα που θα τεθούν σε ισχύ το 2019 αντιπροσωπεύουν ένα ακόμη σημαντικό βήμα προς την ανάπτυξη χωρίς αποκλεισμούς.
Δεν θα αλλάξουν το επίπεδο του συνολικού δημοσιονομικού ισοζυγίου αλλά θα συμβάλουν στη βελτίωση της ισορροπίας μεταξύ των δαπανών για συντάξεις, της στοχοθετημένης κοινωνικής στήριξης (συμπεριλαμβανομένων των νοικοκυριών με χαμηλό εισόδημα και των ανέργων) και των επενδύσεων.
Η συνταξιοδοτική μεταρρύθμιση είναι ζωτικής σημασίας για τη διασφάλιση ότι το σύστημα μπορεί να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις του έναντι των συνταξιούχων μακροπρόθεσμα και θα βελτιώσει επίσης την αμεροληψία του συστήματος, τόσο σε όλη τη σημερινή γενιά συνταξιούχων όσο και μεταξύ σημερινών και μελλοντικών συνταξιούχων.
Το 2015, οι συντάξεις απορρόφησαν το 38% των δαπανών του γενικού κρατικού προϋπολογισμού, απαιτώντας κρατικές μεταβιβάσεις στο συνταξιοδοτικό σύστημα ύψους 9,5% του ΑΕΠ.
Το σύστημα κοινωνικής στήριξης της Ελλάδας ήταν εκείνο το καιρό έντονα επικεντρωμένο στις συντάξεις που ήταν εξαιρετικά γενναιόδωρες συγκρινόμενες είτε με τους μισθούς είτε με τους συνταξιούχους που συνέβαλαν στο σύστημα ενώ εργάζονταν.
Οι μεγάλες δαπάνες για τις συντάξεις, συμπεριλαμβανομένων των συντάξεων για τους σχετικά εύπορους, δεν άφησαν περιθώρια για άμεση στήριξη του πληθυσμού που κινδυνεύει περισσότερο από τη φτώχεια, συμπεριλαμβανομένων των νοικοκυριών με χαμηλό εισόδημα και των ανέργων.
Γιατί το ΔΝΤ ανησυχεί για τα σχέδια των αρχών να επιστρέψουν στο παλιό σύστημα συλλογικών διαπραγματεύσεων;
Ένα από τα σημαντικότερα επιτεύγματα στην Ελλάδα τα τελευταία οκτώ χρόνια είναι μια πιο ευέλικτη αγορά εργασίας και μια πιο ανταγωνιστική μισθολογική δομή μετά τις μεταρρυθμίσεις της συλλογικής διαπραγμάτευσης του 2011.
Οι αρχές θεωρούσαν πάντοτε αυτές τις αλλαγές ως προσωρινές και τώρα σχεδιάζουν να τις αντιστρέψουν, πράγμα που σημαίνει ότι η κυβέρνηση θα είναι και πάλι εξουσιοδοτημένη να επεκτείνει τις συλλογικές συμβάσεις εργασίας που διαπραγματεύονται μεταξύ εκπροσώπων εργοδοτών και εργαζομένων σε συγκεκριμένο τομέα ή επάγγελμα, τομέα ή το επάγγελμα.
Αυτό θα μειώσει την ευελιξία της εργασίας και θα διακινδυνεύσει την αποσύνδεση των μισθών από την παραγωγικότητα σε επίπεδο επιχείρησης, γεγονός που δεν αποτελεί καλό στοιχείο για την άμβλυνση της ανεργίας και την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της Ελλάδας στη ζώνη του ευρώ.
Θα περιορίσει επίσης την ευελιξία των επιχειρήσεων στην αναδιάρθρωση, η οποία παραμένει αναγκαία λόγω των τραπεζικών, φορολογικών και κοινωνικών ασφαλίσεων.
Μπορούν πλέον οι τράπεζες της Ελλάδας να θεωρηθούν υγιείς;
Οι ελληνικές τράπεζες χτυπήθηκαν σκληρά από την κρίση.
Μετά τη συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα στο πλαίσιο της αναδιάρθρωσης του δημόσιου χρέους του 2012, τα περιουσιακά στοιχεία των ελληνικών τραπεζών έχασαν μεγάλο μέρος της αξίας τους.
Αυτή η απώλεια της αξίας του ενεργητικού επιδεινώθηκε από τους δανειολήπτες που απλά δεν ήταν σε θέση να εξυπηρετήσουν τα δάνειά τους και τους στρατηγικούς κακοπληρωτές που επωφελήθηκαν από την προστασία του οφειλέτη εν μέσω ενός αναποτελεσματικού δικαστικού συστήματος για να σταματήσουν την εξυπηρέτηση των δανείων που πραγματικά ήταν σε θέση να αποπληρώσουν.
Σε συνδυασμό με τις εκτεταμένες εκροές καταθέσεων κατά το πρώτο εξάμηνο του 2015, αυτό έχει περιορίσει σημαντικά την ικανότητα των τραπεζών να παρέχουν νέα δάνεια.
Πάντως παρατηρήθηκε σταδιακή βελτίωση σε όλες τις βασικές διαστάσεις, συμπεριλαμβανομένης της συνολικής ρευστότητας, της ποιότητας των περιουσιακών στοιχείων και της διακυβέρνησης.
Ωστόσο, τα χαρτοφυλάκια των τραπεζών συνεχίζουν να συρρικνώνονται, με αρνητικές συνέπειες για τις δανειοδοτήσεις, και απαιτούνται σημαντικές περαιτέρω εργασίες για την αποκατάσταση της πλήρους εμπιστοσύνης στο χρηματοπιστωτικό σύστημα και για την ανάκαμψη του ενδιάμεσου ρόλου των τραπεζών.
Είναι σημαντικό ότι οι αρχές έχουν πλέον ενισχύσει τα νομοθετικά και κανονιστικά πλαίσια του χρηματοπιστωτικού τομέα για να διευκολύνουν την επίλυση των μη εξυπηρετούμενων δανείων.
Τα εργαλεία αυτά θα πρέπει να τεθούν σε λειτουργία και οι περιορισμοί που εξακολουθούν να υφίστανται στις ροές κεφαλαίων θα πρέπει να αρθούν με συνετό τρόπο σύμφωνα με τον συμφωνημένο οδικό χάρτη.
Το μεταρρυθμιστικό πρόγραμμα της Ελλάδας βρίσκεται σε εξέλιξη, και ποια οφέλη μπορεί να έχει η Ελλάδα μετά την εφαρμογή αυτών των μεταρρυθμίσεων;
Η Ελλάδα χρειάζεται υψηλότερη, πιο περιεκτική και διατηρήσιμη ανάπτυξη. Δεδομένου ότι η Ελλάδα αντιμετωπίζει μια πολύ δύσκολη δημογραφική μετάβαση - έναν γηράσκοντα και συρρικνούμενο πληθυσμό που θα μετατραπεί σε μικρότερο εργατικό δυναμικό - πρέπει να κάνει ακόμα περισσότερα για να ενισχύσει τη συμμετοχή και την παραγωγικότητα του εργατικού δυναμικού και να προσελκύσει επενδύσεις.
Αναμένουμε ότι όλα τα οφέλη από τις υπάρχουσες μεταρρυθμίσεις θα υλοποιηθούν σταδιακά, αλλά θα χρειαστούν βιώσιμες μεταρρυθμιστικές προσπάθειες, πέραν εκείνων που βρίσκονται σε εξέλιξη, για να προσελκύσει η Ελλάδα περισσότερες επενδύσεις, να δημιουργήσει περισσότερες θέσεις εργασίας ποιότητας και να προσφέρει καλύτερη κοινωνική προστασία.
Η σταθερή εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων θα βελτιώσει σταδιακά την ευημερία και την ευημερία του ελληνικού πληθυσμού, καθιστώντας την ελληνική οικονομία πιο ανθεκτική στις κρίσεις και κλείνοντας το χάσμα με τους εταίρους της ζώνης του ευρώ.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών