Προϋπολογισμός 2025: Υψηλά πλεονάσματα, εισοδηματικές ενισχύσεις και μείωση χρέους – Πληθωρισμός και φόροι στο κόκκινο

Με αναθεωρημένες προβλέψεις για την εξέλιξη του πληθωρισμού, τις εισπράξεις από φόρους εισοδήματος και ΦΠΑ, καθώς και για τη μείωση του δημόσιου χρέους το 2025, κατατέθηκε σήμερα (20/11) στη Βουλή ο νέος προϋπολογισμός.
Κεντρικός στόχος είναι η επίτευξη υψηλών πρωτογενών πλεονασμάτων, στο 2,5% του ΑΕΠ, και η συγκράτηση των δαπανών στο 3,6%, όπως υπαγορεύουν οι νέοι δημοσιονομικοί κανόνες που τέθηκαν σε ισχύ.

Κλίμα αβεβαιότητας

Σε ένα κλίμα αβεβαιότητας λόγω των γεωπολιτικών εντάσεων στη Μέση Ανατολή, ο πήχης για τον ρυθμό ανάπτυξης της οικονομίας το 2025 τοποθετείται οριακά υψηλότερα, στο 2,3% από 2,2% που υπολογίζεται για φέτος. Σημαντική ώθηση στην επιτάχυνση του ΑΕΠ αναμένεται από τα 1,1 δισ. ευρώ των νέων παροχών, που θα ενισχύσουν την ιδιωτική κατανάλωση και την αναπτυξιακή δυναμική της χώρας.
Ωστόσο, στον προϋπολογισμό θα υπάρχει και εναλλακτικό δυσμενές σενάριο που θα κατεβάζει τον ρυθμό μεγέθυνσης της οικονομίας τουλάχιστον κατά μία ποσοστιαία μονάδα σε περίπτωση που οι αναταράξεις στο διεθνές περιβάλλον κλιμακωθούν περαιτέρω.
Οι εξαγωγές θα κατεβάσουν ταχύτητα στο 4% για το 2025 από 4,2% φέτος ενώ οι εισαγωγές θα σημειώσουν αύξηση κατά 3,6% το 2025 από 3,8% το 2024 περιορίζοντας την «ψαλίδα» στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών.

Αυξημένος πληθωρισμός

Αυξημένος σε σχέση με τις εκτιμήσεις του Οκτωβρίου αναμένεται να είναι ο πληθωρισμός για το επόμενο έτος.
Σύμφωνα με τη νέα πρόβλεψη, ο δείκτης, που στο προσχέδιο είχε εκτιμηθεί στο 2,1%, αναμένεται να κινηθεί στη ζώνη του 2,4% για το 2025, καθώς το κύμα ανατιμήσεων σε ένα ευρύ φάσμα αγαθών και υπηρεσιών συνεχίζεται, δημιουργώντας ένα ασταθές και αβέβαιο οικονομικό τοπίο.
Ο φετινός πληθωρισμός «τρέχει» ήδη με 2,7%, με τον δείκτη να είναι σημαντικά υψηλότερος στους τομείς της στέγασης, της ένδυσης και της υγείας, καθώς και στις τιμές σε καφέ και εστιατόρια.

Πρωτογενές πλεόνασμα 2,5%

Στο δημοσιονομικό μέτωπο, ο προϋπολογισμός θα παρουσιάσει φέτος πρωτογενές πλεόνασμα 2,5% του ΑΕΠ ενδεχομένως και υψηλότερα, έναντι τελευταίας πρόβλεψης για 2,4% του ΑΕΠ και αρχικής για 2,1% του ΑΕΠ λόγω των αυξημένων φορο εισπράξεων.
Τα έσοδα από φόρους θα ξεπεράσουν φέτος το «φράγμα» των 66,3 δισ. ευρώ, καταγράφοντας αύξηση 3,4 δισ. ευρώ, ενώ το 2025 αναμένεται να φθάσουν τα 69 δισ. ευρώ, σημειώνοντας άνοδο κατά 2,5 δισ. ευρώ.
Από το συνολικό ποσό, τα 880 εκατ. ευρώ θα προέλθουν από τον φόρο εισοδήματος φυσικών προσώπων, λόγω της αναπροσαρμογής των εισοδημάτων, και τα 1,254 δισ. ευρώ από τον ΦΠΑ, εξαιτίας της αύξησης της ιδιωτικής κατανάλωσης, του κύματος ανατιμήσεων, του περιορισμού της φοροδιαφυγής και της ενίσχυσης της οικονομικής δραστηριότητας.

Στο 154% του ΑΕΠ το χρέος

Η πρόβλεψη για το χρέος της γενικής κυβέρνησης το 2024 αναθεωρείται προς τα πάνω, μετά την προσθήκη ποσού 12,4 δισ. ευρώ από αναβαλλόμενους τόκους του δεύτερου μνημονίου από την Eurostat.
Ως αποτέλεσμα, το χρέος αναμένεται να διαμορφωθεί στο 154% του ΑΕΠ, από 153,7% που ήταν η αρχική εκτίμηση στο προσχέδιο.
Παρά την αναθεώρηση αυτή, το 2025 προβλέπεται περαιτέρω αποκλιμάκωση του χρέους, το οποίο αναμένεται να φτάσει το 147,5% του ΑΕΠ, χάρη στην αύξηση του ΑΕΠ.

Χωρίς μέτρα - έκπληξη

Ο νέος προϋπολογισμός δεν αναμένεται να καταγράφει μέτρα-έκπληξη πέρα από τις φοροελαφρύνσεις και τις εισοδηματικές ενισχύσεις ύψους 1,1 δισ. ευρώ που έχουν ήδη ανακοινωθεί για το 2025. Στους κερδισμένους είναι συνταξιούχοι, δημόσιοι υπάλληλοι, εργαζόμενοι στον ιδιωτικό τομέα, ευάλωτοι, ιδιοκτήτες ακινήτων, ελεύθεροι επαγγελματίες και αγρότες. Στην πορεία θα αναζητηθεί πρόσθετος «ταμειακός χώρος» από την επίτευξη των στόχων για την μείωση της φοροδιαφυγής και την επανεξέταση των δημοσίων δαπανών (spending review) για νέες πρωτοβουλίες δίκαιης κατανομής των φορολογικών βαρών.

Μάριος Χριστοδούλου
www.bankingnews.gr