«Κεραυνός» ΣτΕ: Αντισυνταγματικός ο Νέος Οικοδομικός Κανονισμός - Χάος στα ακίνητα, τι ισχύει για τις άδειες που έχουν ήδη εκδοθεί

Στον αέρα τινάζει το Συμβούλιο της Επικρατείας το Νέο Οικοδομικό Κανονισμό (ΝΟΚ), κρίνοντας αντισυνταγματική τη συντριπτική πλειοψηφία των διατάξεών του, οι οποίες επιφέρουν προσαύξηση στη δόμηση και στο ύψος των κτιρίων, σύμφωνα με ανακοίνωση του προέδρου του Ανωτάτου Ακυρωτικού Δικαστηρίου Μιχ. Πικραμμένου.
Η Ολομέλεια του ΣτΕ, μετά από σειρά διασκέψεων, κατέληξε ωστόσο πως για λόγους δημοσίου συμφέροντος η απόφαση δεν θα έχει αναδρομική ισχύ και δεν αφορά τις οικοδομικές άδειες που μέχρι σήμερα έχουν ήδη εκδοθεί και αποδεδειγμένα έχουν ξεκινήσει εργασίες υλοποίησης τους. Αντίθετα, για όσες δεν έχουν αρχίσει οικοδομικές εργασίες κηρύσσονται άκυρες.
Συγκεκριμένα, οι σύμβουλοι Επικρατείας αποφάσισαν ότι είναι αντισυνταγματικές οι διατάξεις που αφορούν:

1. Τη θέσπιση κινήτρων προσαύξησης των όρων δόμησης (συντελεστή δόμησης, ύψους) για την ανέγερση των κτιρίων, με αντιστάθμισμα την ενεργειακή αναβάθμιση των κτιρίων και την αύξηση των κοινόχρηστων χώρων και των χώρων πρασίνου. Όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται στο σκεπτικό τους, «τούτο, όχι, κατ’ αρχήν, εξαιτίας του περιεχομένου τους, αλλά για τον λόγο ότι παρέχεται με τις διατάξεις αυτές, απ’ ευθείας στις υπηρεσίες δόμησης, η δυνατότητα να εκδίδουν οικοδομικές άδειες, κατ’ απόκλιση, και μάλιστα ουσιώδη, από τους ισχύοντες κατά το πολεοδομικό καθεστώς κάθε περιοχής όρους δόμησης…. Χωρίς να έχουν ληφθεί υπ’ όψιν και να έχουν σταθμιστεί οι συνέπειές τους στο οικιστικό περιβάλλον κάθε περιοχής κατά το στάδιο του πολεοδομικού σχεδιασμού, κατόπιν ειδικής επιστημονικής μελέτης που να τεκμηριώνει τις περιεχόμενες στις διατάξεις αυτές ρυθμίσεις σε σχέση με τις ιδιαιτερότητες και την εν γένει φυσιογνωμία κάθε οικισμού».

2. Τη μη προσμέτρηση στο συντελεστή δόμησης των εσωτερικών εξωστών (παταριών) και του χώρου κύριας χρήσης των 35 τ.μ. στο δώμα της οικοδομής, όπως και την εξομοίωση της πισίνας με φυτεμένη επιφάνεια (άρ. 19 παρ. 2 του ΝΟΚ).
Αντίθετα, κρίθηκε πως είναι συνταγματική η μη προσμέτρηση στο συντελεστή δόμησης των έρκερ και των κλιμακοστασίων.

Με αυτό το σκεπτικό, ακυρώνονται όλες οι προσβαλλόμενες άδειες. Ωστόσο όπως τονίζεται, «το Δικαστήριο, σταθμίζοντας αφενός τις αρχές της ασφάλειας δικαίου, της προβλεψιμότητας και της προστατευόμενης εμπιστοσύνης των διοικουμένων και αφετέρου το δημόσιο συμφέρον, έκρινε ότι τα αποτελέσματα της αντισυνταγματικότητας πρέπει να μην καταλάβουν τις οικοδομικές άδειες, των οποίων η υλοποίηση (οικοδομικές εργασίες) έχει αποδεδειγμένα αρχίσει πριν από την παρούσα ανακοίνωση». Δεν συμβαίνει όμως το ίδιο για όσες προσφυγές έχουν ήδη κατατεθεί στη Δικαιοσύνη, σημειώνοντας πως « ο περιορισμός των αποτελεσμάτων της αντισυνταγματικότητας δεν καταλαμβάνει εκκρεμείς δίκες».
Κατά της συνταγματικότητας άρθρων του ΝΟΚ, που προβλέπουν μεταξύ άλλων, προσαυξήσεις συντελεστή δομήσεως λόγω υποτυπώδους μείωσης της κάλυψης και ανέγερσης κτιρίου ανώτερης ενεργειακής απόδοσης (μπόνους δόμησης), είχε ταχθεί και το Ε΄ Τμήμα του ΣτΕ, όπου εξετάστηκαν τέσσερις υποθέσεις για οικοδομικές άδειες στο Δήμο Αλίμου, παραπέμποντας το θέμα για οριστική κρίση στην Ολομέλεια του Ανωτάτου Ακυρωτικού Δικαστηρίου.

Νέα πολεοδομικά κίνητρα υπόσχεται ο Σκυλακάκης μετά τη «βόμβα» του ΣτΕ

Η απόφαση του Συμβουλίου της Επικράτειας (ΣτΕ) για τον Νέο Οικοδομικό Κανονισμό (μια νομοθεσία του 2012) αφορά -κατά κύριο λόγο- στη νομολογία του για τη συνταγματικά προβλεπόμενη ανάγκη τοπικού, πολεοδομικού σχεδιασμού, επισημαίνει σε δήλωσή του ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Θ. Σκυλακάκης.
Οπως αναφέρει ο υπουργός, είναι σημαντικό ότι με την απόφαση αυτή, δεν επηρεάζεται καμία υφιστάμενη οικοδομή (πλην όσων αποτελούν, ήδη, αντικείμενο προσφυγής), είτε αυτή έχει ολοκληρωθεί είτε με οποιονδήποτε τρόπο έχουν αρχίσει οι εργασίες σε αυτή. Κάτι, που θα δημιουργούσε πολύ σοβαρή ανασφάλεια δικαίου και θα επηρέαζε αρνητικά χιλιάδες πολίτες και επαγγελματίες.
Ταυτόχρονα, είναι σημαντικό ότι με την απόφαση αυτή επιβεβαιώνεται η δυνατότητα να υπάρχουν, όπου είναι ανάγκη για λόγους περιβαλλοντικούς ή άλλους, ειδικά κίνητρα (bonus) σε ό,τι αφορά στα ύψη, στα δώματα, στις φυτεμένες στέγες, κ.λπ. Και αυτό είναι σημαντικό, διότι τα εργαλεία αυτά, είναι απολύτως απαραίτητα για την αντιμετώπιση των συνεπειών της κλιματικής αλλαγής, ιδίως στις πυκνοδομημένες περιοχές, καθώς ο τρόπος που είναι σήμερα δομημένες οι μεγαλουπόλεις μας (μεγάλη κάλυψη, με μικρό ύψος), τις καθιστά μη βιώσιμες μακροχρόνια σε ένα περιβάλλον οξυνόμενης κλιματικής κρίσης και αυξημένων θερμοκρασιών.
Τα κίνητρα αυτά θα προβλεφθούν συνεπώς, όπου αυτό καθίσταται αναγκαίο, στο πλαίσιο του τοπικού, πολεοδομικού σχεδιασμού, που βρίσκεται σε εξέλιξη, με αντίστοιχη νομοθετική πρωτοβουλία της κυβέρνησης, η οποία θα αναληφθεί άμεσα, ώστε να υπάρχει ορατότητα και νομική ασφάλεια.
Η κυβέρνηση υλοποιεί, άλλωστε, εδώ και τρία χρόνια το μεγαλύτερο πρόγραμμα τοπικού σχεδιασμού από συστάσεως του ελληνικού Κράτους, το οποίο θα μας επιτρέψει να καθιερώσουμε με τρόπο νομικά αδιαμφισβήτητο κίνητρα, όπως αυτά περιέχονται στο ΝΟΚ, εκεί που είναι πράγματι αναγκαία.
Ταυτόχρονα, θα αναλάβουμε πολλαπλές πρωτοβουλίες, ώστε να περιοριστούν τα φαινόμενα τοπικής διαφθοράς, που συνδέονται με την εφαρμογή της πολεοδομικής νομοθεσίας. Φαινόμενα που από την υπόθεση της Χαλκιδικής που αποκαλύφθηκε σήμερα, προκύπτει ότι μπορεί να είναι εκτεταμένα σε περιοχές και να αποκτούν την υπόσταση ακόμα και εγκληματικής οργάνωσης».

Δήμαρχοι: Δικαίωση

Για δικαίωση πλήρως των θέσεων της Τοπικής Αυτοδιοίκησης κάνουν λόγο δήμαρχοι που πρωτοστάτησαν απέναντι στους σχεδιασμούς της κυβέρνησης και του υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας Θ. Σκυλακάκη που επιχείρησε να περάσει τον συγκεκριμένο κανονισμό.
Μετά τη σημερινή ανακοίνωση του Προέδρου του ΣτΕ, ο Δήμαρχος Βάρης Βούλας Βουλιαγμένης, κ. Γρηγόρης Κωνσταντέλλος, ο οποίος ήταν ο πρώτος που εναντιώθηκε στους καταστροφικούς σχεδιασμούς, με δήλωση του έκανε λόγο για δικαίωση αφήνοντας αιχμές για την στάση που κράτησαν το ΤΕΕ, η Ομοσπονδία κατασκευαστών, η ηγεσία του Υπουργείο Περιβάλλοντος και η Αποκεντρωμένη Διοίκηση.
«Η απόφαση της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας δικαιώνει τον δήμο Αθηναίων και όλους τους δήμους, που προσφύγαμε στο Ανώτατο Ακυρωτικό Δικαστήριο για να προστατεύσουμε τις πόλεις μας από την πλήρη τσιμεντοποίηση», υπογραμμίζει ο Χάρης Δούκας σε ανάρτηση.
«Έκρινε αντισυνταγματικές τις διατάξεις του Νέου Οικοδομικού Κανονισμού (ΝΟΚ) που προέβλεπαν μπόνους ορόφων», σημειώνει ο δήμαρχος Αθηναίων και καταλήγει:
«Είναι έκθετοι, όσοι ακύρωναν αποφάσεις μας και δυσφημούσαν την προσπάθειά μας, να υπερασπιστούμε τις πόλεις μας».
Με αφορμή την απόφαση της Ολομέλεια του ΣτΕ, ο Δήμαρχος Κηφισιάς κ. Βασίλης Ξυπολυτάς, με αίσθημα δικαίωσης, δήλωσε:
“Η σημερινή απόφαση της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας, δια της ανακοίνωσης του Προέδρου αυτού, δικαιώνει τον αγώνα του Δήμου Κηφισιάς, της νέας Δημοτικής Αρχής, του Δημοτικού Συμβουλίου και των Δημοτών μας, που όλους αυτούς τους μήνες αγωνίστηκαν για τη διάσωση της φυσιογνωμίας της πόλης μας.
Η ανακοίνωση του Προέδρου του Ανωτάτου Δικαστηρίου επαναφέρει τη συνταγματική νομιμότητα και επιλύει οριστικά ένα ζήτημα που κρατούσε σε ομηρία και καθεστώς ανασφάλειας δικαίου, χιλιάδες ιδιοκτήτες ακινήτων αλλά και πολιτών, οι οποίοι έβλεπαν να καταστρέφεται, μέρα με τη μέρα το φυσικό περιβάλλον του Δήμου μας.
Από την πρώτη στιγμή ως δημοτική αρχή, αναδείξαμε την προφανή αντισυνταγματικότητα του ΝΟΚ και την καταστροφή που επέφερε στο φυσικό περιβάλλον του Δήμου μας, θα συνεχίσουμε δε, με όλες μας τις δυνάμεις για την μέχρι κεραίας εφαρμογή της εν λόγω απόφασης.
Οφείλουμε ένα μεγάλο ευχαριστώ στην κοινωνία των πολιτών, που συστρατεύτηκε και αγωνίστηκε με πάθος για τη διάσωση του προαστίου μας.
Επίσης ένα μεγάλο ευχαριστώ στον νομικό μας παραστάτη, Βασίλη Παπαδημητρίου, που από τις αρχές Ιανουαρίου επεξεργάστηκε τροπολογίες για την διάσωση του Δήμου, συνέγραψε μια σειρά από Δημαρχιακά εντέλλεσθε και εκπροσώπησε εμένα προσωπικά αλλά και τον Δήμο σε μια σειρά από υποθέσεις του ΝΟΚ. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο κ. Παπαδημητρίου είναι εκ των δικηγόρων του αρχικώς προσφεύγοντα Δήμου Αλίμου το 2021 και εκ των συντακτών της τροπολογίας που εξαίρεσε τον Δήμο Φιλοθέης – Ψυχικού από το ΝΟΚ το 2023.
Τέλος πολλές ευχαριστίες στη νομική σύμβουλο του γραφείου δημάρχου, Σάντυ Πατρινού, την Αντιδήμαρχο Πολεοδομίας Ελένη Βάρσου, την Νομική Υπηρεσία του Δήμου Κηφισιάς, αλλά και τους συνεργαζόμενους δικηγόρους του Δήμου που στήριξαν στο ΣτΕ, τη συνταγματική νομιμότητα, την κοινωνία των πολιτών και τις θέσεις του Δήμου μας”.

Πρόεδρος ΚΕΔΕ: Προστατεύσαμε την ποιότητα ζωής των πολιτών

Από την πλευρά του, ο πρόεδρος της ΚΕΔΕ, Λάζαρος Κυρίζογλου δήλωσε: «Όσα ανακοίνωσε ο Πρόεδρος του ΣτΕ, αποτελούν δικαίωση των θέσεων και των αγώνων της αυτοδιοίκησης, να προστατεύσουμε τη φυσιογνωμία των πόλεων μας και την ποιότητα ζωής των πολιτών των τοπικών μας κοινωνιών. Αναμένουμε το επόμενο διάστημα την καθαρογραμμένη απόφαση».

www.bankingnews.gr