Με θετικά λόγια για τον πρόεδρο της ΝΔ Κυρικάκο Μητσοτάκη ο Πέτρος Δούκας
Η Ελλάδα μπορεί να γίνει «τούρμπο» μέσα σε 8 μήνες με ριζοσπαστικές λύσεις, τονίζει ο πρώην υπουργός Πέτρος Δούκας σε συνέντευξη που παραχώρησε στην Βίβιαν Μπενέκου στην Espresso 28/29 Απριλίου.
Η συνέντευξη του Π. Δούκα
-Είσαι καιρό έξω από την πολιτική. Πως περνάς αυτά τα χρόνια;
- 9 χρόνια. Από το 2009. Ξαναγύρισα στη δουλειά μου στον ιδιωτικό τομέα! Από τα 39 χρόνια που εργάζομαι συνολικά, τα 33 ήταν στον ιδιωτικό τομέα και τα 6 στην πολιτική. 5 χρόνια με τον Κώστα Καραμανλή και 1 1/2 χρόνο ως Υφυπουργός του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη το 1992-93. Αλλά για τον κόσμο είσαι πολιτικός και όχι τραπεζικός ή μάνατζερ του ιδιωτικού τομέα!
- Ήταν και είναι παραγωγικά αυτά τα εννέα χρόνια;
Ναι είναι πολύ παραγωγική περίοδος, ασχολούμε με τις δουλειές μου, την οικογένεια, τη συγγραφή πέντε βιβλίων για την αρχαία ελληνική πρωτοπορειακή σκέψη, και τα δικά μου, χειμερινό κολύμπι, την Ομοσπονδία του Γκολφ της οποίας είμαι Πρόεδρος, κλπ.
- Βιβλία; Τι βιβλία;
Το πιό έτοιμο είναι αυτό με τίτλο: «Σπάρτη: Η Πρώτη Δημοκρατία», που δείχνω ότι ήταν η Σπάρτη και όχι η Αθήνα που είχε το πρώτο «ρεπουμπλικανικού» τύπου δημοκρατικό σύστημα διακυβέρνησης (πάνω από 200 χρόνια πριν την Αθήνα του Σόλωνα), έστω και αν είχε στη κορυφή 2 βασιλείς (με πολύ περιορισμένες εξουσίες και αρμοδιότητες). Το σύστημα αυτό αντέγραψαν οι Ρωμαίοι και οι Αμερικάνοι, αλλά ελάχιστοι το γνωρίζουν.
- Το δεύτερο;
Το δεύτερο (σχεδόν έτοιμο και αυτό) αφορά «Την Άνοδο και την Παρακμή των Αρχαίων Ελληνικών Δημοκρατιών: Μαθήματα για Εμάς Σήμερα», όπου ερευνώ τη δυναμική της ανάπτυξης και της φθοράς των δημοκρατικών πολιτευμάτων.
- Έχουν αλλάξει πολλά από τότε;
Όπως φαίνεται σχεδόν τίποτα δεν έχει αλλάξει. Όπως έγραψε και ο Θουκυδίδης, αφού η φύση των ανθρώπων δεν αλλάζει, και οι συμπεριφορές και οι εξελίξεις, λίγο-πολύ επαναλβάνονται.
- Το τρίτο βιβλίο;
Το τρίτο έχει τίτλο «24 Αιώνες Πριν τον Μάρξ: Κομμουνιστικές Ιδέες στην Αρχαία Ελλάδα». Η ιδέα του κομμουνισμού ήταν αρκετά ανεπτυγμένη στην αρχαία Ελλάδα. Στα κείμενα του Αριστοφάνη (Εκκλησιάζουσες, Πλούτος), μιλούν για τις προσπάθειες ή τουλάχιστον τις κουβέντες περί επιβολής του κομμουνισμού στην Αθήνα, και αναφέρονται σε κομμουνιστικές ιδέες. Ο Αριστοτέλης, αφιέρωσε ολόκληρο κεφάλαιο για τον κομμουνισμό στα Πολιτικά, ενώ ο Πλάτωνας είχε εισηγηθεί την κοινοκτημοσύνη της περιουσίας για τις άρχουσες τάξεις.
- Το τέταρτο;
Το τέταρτο αφορά τις «Ηγετικές Αρετές και Αρχές Διοίκησης στην Αρχαία Ελληνική Σκέψη» και είναι και αυτό σχεδόν έτοιμο. Ο «Οικονομικός», ο «Ιέρων» και το περί «Κύρου Παιδείας»του Ξενοφώντα, όπως τα «Πολιτικά» του Αριστοτέλη (που αφορούν το πολιτικό μάνατζμεντ), κάποιες διατριβές του Ισοκράτη, όπως και οι «Βίοι» του Πλουτάρχου, για να μην αναφέρω την Ιστορία του Πελοποννησιακού Πολέμου του Θουκυδίδη, είναι πολύ προχωρημένα κείμενα. Πιό μπροστά από αυτά που εκδίδουν στο Χάρβαρντ. Απλά εμείς δεν εκτιμούμε τη φοβερή πολιτιστική μας κληρονομιά, παρά μόνον στα λόγια!
Το πέμπτο θα είναι η 7η έκδοση του βιβλίου μου «Οικονομικές Θεωρίες, και Αρχές Διοίκησης στην Αρχαία Ελληνική Σκέψη» περίπου 1400 σελίδες! Μισοέτοιμο και αυτό.
Και βλέπουμε.
- Έχετε κάνει και λαμπρές σπουδές;
-Καλές ναι, λαμπρές όχι! Έχω Bachelors από το George Washington University, MBA από το Columbia και Masters και Ph.D στα οικονομικά από το New York University.
- Η πολιτική εμπειρία ήταν χρήσιμη; Πως ξεκίνησε;
Εξαιρετικά χρήσιμη. Μετά τη μεγάλη εμπειρία στον ιδιωτικό τομέα γνώρισα τις ωραίες και τις σκοτεινές πλευρές της πολιτικής και του βαθέως κράτους από πρώτο χέρι. Γνώρισα και εξαιρετικούς Έλληνες απ’όλη την Ελλάδα.
Υπάρχουν αξιολογότατοι Έλληνες όπου και αν ψάξεις, και σε όλες τις πολιτικές παρατάξεις, γιαυτό και είμαι πολύ αισιόδοξος για το αύριο αυτής της Χώρας.
- Πως ‘μπλέξατε’ με την πολιτική;
Το 1992 ήμουν Γενικός Διευθυντής της Citibank για την Ελλάδα, με μεταγραφή από τη Σίτιμπανκ Νέας Υόρκης όπου είχα το βαθμό του Αντιπροέδρου. Με βρίσκει ο Αντώνης Σαμαράς που ήταν πολύ φίλος από το γυμνάσιο, και μου λέει, «πάμε στον Πρόεδρο (= Κωνσταντίνο Μητσοτάκη) για να αναλάβεις Διοικητής στην Εθνική Τράπεζα».
Βρεθήκαμε με τον Πρόεδρο, αλλα τελικά δεν δέχθηκα.
Λίγες βδομάδες μετά, ο Στέφανος Μάνος με τον Πρόεδρο με προσκάλεσαν να παραιτηθώ από τη Σίτιμπανκ και να αναλάβω Υφυπουργός Οικονομικών. Αυτή τη φορά δέχθηκα.
- Πως ήταν η συνεργασία με τον Κωνσταντίνο Μητσοτάκη;
Εξαιρετική. Γόνιμη. Ήταν πραγματικά, ένας επαναστάτης πολιτικός που προσπάθησε να κάνει ριζικές τομές στο δημόσιο τομέα. Αν είχε ολοκληρωθεί το έργο του, δεν θα είχαμε περάσει από τέτοιες ταλαιπωρείες και μνημόνια σήμερα.
- Ο Μητσοτάκης όντως λέγεται ότι προσπάθησε. Τι πήγε στραβά όμως;
Πάρτε για παράδειγμα την αποκρατικοποίηση στα λεωφορεία την οποία επιχείρησε. Η ιδέα ήταν ο κάθε οδηγός λεωφορείου να γίνει ιδιοκτήτης - επιχειρηματίας.
Ήταν μια πρωτόγνωρη προσπάθεια για λαϊκό καπιταλισμό, που ενώ πέτυχε στην αρχή, ανετράπη άγαρμπα από την κυβέρνηση του Ανδρέα Παπανδρέου.
Γενικά όμως και οι Έλληνες δεν ήταν έτοιμοι για τόσο ριζοσπαστικές μεταρρυθμίσεις. Δεν στήριξαν. Υπήρχε μια προδιάθεση του τύπου «δός’ημίν σήμερον και άφεσ´ημίν»! Και τα ΜΜΕ, επιτέθηκαν με λύσσα τότε στην κυβέρνηση (διαβάστε τα πρωτοσέλιδα της περιόδου εκείνης), όπως και τα οργανωμένα συμφέροντα.
- Ο γιός Μητσοτάκης;
Θα πάει πολύ καλά. Έχει πατριωτική και ευπατρίδικη αντίληψη των πραγμάτων, μοντέρνα σκέψη, εξαιρετική μόρφωση, τετράγωνο μυαλό. Και είναι ήπιων τόνων - κάτι που χρειάζεται η Ελλάδα αυτή την επικίνδυνη περίοδο.
- Την δεύτερη φορά, το 2004 που ξαναμπήκατε στη πολιτική με τον Κώστα Καραμανλή;
Μέχρι τις εκλογές του 2004 ήμουν ταυτόχρονα Πρόεδρος του ΔΣ της “Ericsson Hellas”, Πρόεδρος του ΔΣ στη “Nova” (τη συνδρομητική τηλεόραση), Co-Chairman της Pepsico Greece) και Πρόεδρος στην “Capital Partners”, την εταιρεία που έχω με τον συνέταιρό μου Θανάση Τσουκαλά, που ασχολείται με τον τομέα του investment banking, με αγοραπωλησίες, συγχωνεύσεις και στρατηγικές συμμαχίες μεταξύ μεγάλων επιχειρήσεων, και σύμβουλος σε κάποιες μεγάλες ξένες τράπεζες.
Παρά τις έντονες ενστάσεις της συζύγου μου (που δεν ήθελε να ξανακούσει για πολιτική), παραιτήθηκα από αυτά, γιατί μου ζήτησε ο Κώστας Καραμανλής να κατέβω, στις εκλογές του 2004, ύστερα μάλιστα από επίσημη πρόσκληση της ΝΟΔΕ Ανατολικής Αττικής.
- Θα ξαναέμπαινες στην ενεργό πολιτική εσύ;
Αν μου το ζητούσαν θα το σκεφτόμουν, αλλά δεδομένου ότι δεν έχει γίνει συζήτηση ή πρόταση, δεν έχω ασχοληθεί με το θέμα.
- Οι δουλειές στη εταιρεία σας πάνε καλά;
Ναι δόξα τω θεώ πολύ καλά! Τις δουλειές όμως τις δημιουργείς μόνος σου. Εσύ πρέπει να διακρίνεις που υπάρχουν ευκαιρίες και να τις κυνηγήσεις και αξιοποιήσεις! Δεν περιμένεις να σου έρθουν οι δουλειές από μόνες τους.
- Δηλαδή ήρθε η ανάπτυξη, που λέει κι ο Πρωθυπουργός;
Προσέξτε. Σε αυτόν τον κλάδο που ασχολούμαι εγώ, δηλαδή στις συγχωνεύσεις και στις συμμαχίες μεταξύ επιχειρήσεων, ναι, υπάρχει μεγάλη κινητικότητα και αρκετό ενδιαφέρον για επενδύσεις από ξένους, αλλά από Ελληνικές εταιρείες. Αλλά από τη στιγμή που γίνεται αυτό, μέχρι ο μέσος Έλληνας να δει τα εισοδήματά του να βελτιώνονται, έχει μια μεγάλη χρονική απόσταση. Και το ζήτημα δεν είναι αν υπάρχει ανάκαμψη (που υπάρχει, έστω μικρή, και θα υπάρχει), αλλά γιατί να μην είναι τριπλάσια σε μέγεθος και γιατί να μην έρθει χρονικά πολύ πιό γρήγορα;
Σας λέω λοιπόν, ότι πιστεύω ότι με τις σωστές ποκιτικές, η χώρα μας μπορεί να γίνει «τούρμπο», μέσα σε οκτώ μήνες. Μπορούμε να φέρουμε τα πάνω κάτω. Αυτό όμως θέλει ριζοσπαστικές λύσεις, χωρίς να κοιτάς δεξιά και αριστερά και να αποθαρρύνεσαι από τις αντιδράσεις, τις τρικλοποδιές και τα συντεχνιακά και ολιγαρχικά συμφέροντα.
Ο πρώτος στόχος κάθε πατριώτη πρέπει να είναι πως θα σώσουμε και θα δυναμώσουμε τη πατρίδα μας, και όχι απλά πως θα εξασφαλίσει ο καθένας τα δικά του δίκαια και τα ‘κεκτημένα’ του.
- Απο που θα έρθει η ανάπτυξη;
Η ανάπτυξη κι η προκοπή θα έρθει κατά 75% από τις πρωτοβουλίες και τις επενδύσεις και την επιχειρηματικότητα στον ιδιωτικό τομέα, και κατά 25% από την απόλυτα αναγκαία βελτίωση της παραγωγικότητας του δημοσίου τομέα.
- Είπατε ότι η Ελλάδα μπορεί να γίνει τούρμπο. Πραγματικά το πιστεύετε; Σε ποιούς τομείς;
Βιοτεχνολογία, βιοϊατρική, αγροτική παραγωγή, ιχθειοκαλλιέργιες, χημικές βιομηχανίες, ναυτιλία, ακτοπλοΐα, τουρισμός, μεταποίηση, τρόφιμα, ναυπηγο-επισκευαστικά, εκπαίδευση παγκόσμιας ακτινοβολίας, δομικά υλικά, συστήματα πληροφορικής, logistics, μηχανουργικά, επεξεργασία σιδήρου, χαλκού, αλουμινίου, παραγωγή φαρμάκων, παραγωγή εκχειλισμάτων βοτάνων και πλήθος άλλων.
Σχεδόν όμως έχουμε χάσει την εμπιστοσύνη στους εαυτούς μας. Σχεδόν δεν πιστεύουμε ότι μπορούμε.
- Μήπως φταίνε οι πολιτικοί;
Όπως δίδασκε ο σπουδαίος διανοητής της αριστεράς, Κορνήλιος Καστοριάδης, σε μια δημοκρατία όποιος έχει το δικαίωμα να πολιτεύεται, να διαλέγει και να υπερψηφίζει τους πολιτικούς και τους ηγέτες του, δεν μπορεί να κλαίγεται ότι «φταίνε όλοι οι άλλοι εκτός από εμένα». Στην Ελλάδα των έντεκα εκατομμυρίων, δεν θα υπάρχουν και δέκα χιλιάδες αξιολογότατοι συμπολίτες μας (για να μην πω δεκάδες ή εκατοντάδες χιλιάδες); Ας ψάξουμε, ας τους βρούμε και ας τους αναδείξουμε. Αν τους βρούμε και αυτοί αρνηθούνε, τότε, ακριβώς όπως τα περιέγραψε ο Πλάτωνας στη Πολιτεία, «ας κάτσουν να τους κυβερνάνε οι κατώτεροί τους» (και ας μη διαμαρτύρονται).
Έχετε παραδείγματα σημαντικών επενδύσεων;
Φυσικά. COSCO, JetOil, Αστέρας, Αεροδρόμιο Ελληνικού, Λιμένας Θεσσαλονίκης, επενδύσεις στα περιφερειακά αεροδρόμια, επενδύσεις στους σιδηροδρόμους από τους Ιταλούς, επενδύσεις στην Απιβίτα και τον Κορρέ, επενδύσεις στο κλάδο των χημικών και των δομικών υλικών, η ανακαίνηση ξενοδοχείων όπως το Μετροπόλιταν, το Λήδρα, το Χίλτον κ.α., οι τεράστιες επενδύσεις στη Μεσσηνία με κράχτη το μοναδικό Costa Navarino, η πώληση της Εθνικής Ασφαλιστικής των ΕΛ.ΠΕ. και παραγωγικών μονάδων της ΔΕΗ, οι επενδύσεις της ΠΑΝΓΑΙΑ, της Grivalia, και του κ. Δουζόγλου, οι επενδύσεις στη διαμετακόμιση φυσικού αερίου στην Αλεξανδρούπολη, στα χρυσορυχεία στη Χαλκιδική, κ.α. δείχνουν ότι η Ελλάδα μπορεί και θα μπορούσε πολλά περισσότερα πολύ πιό γρήγορα.
Με τους συνταξιούχους τι γίνεται;
Η άγαρμπη περικοπή των συντάξεων είναι μιά τραγωδία! Και κάτι άλλο την περίοδο που κατέχουν τις περισσότερες εμπειρίες και τη μεγαλύτερη σοφία, τους απαγορεύουμε να εργασθούν με απίθανη και ανόητη υπερφορολόγηση (στερώντας τους τη σύνταξη που θα έπαιρναν), και στερείται η Πατρίδα μας τέτοιου φοβερού δυναμικού!
Ας σημειώσουμε ότι οι μισθοί και τα εισοδήματά μας μπορούν να βελτιωθούν πολύ γρήγορα, και για να γίνει αυτό θα πρέπει να παράγουμε πιό «έξυπνα» και σύνθετα προϊόντα που να πιάνουν καλύτερες τιμές στις διεθνείς αγορές!
Όταν η συνολική παραγωγή είναι φτωχή, όποιος και ότι και να φταίει για αυτό, απλά θα τσακωνόμαστε μεταξύ μας για το ποιός φταίει και για το μοίρασμα της μιζέριας.
-Η πολιτική είναι εθισμός. Σου έλειψε;
Δεν μπορώ να πω ότι δεν μου έχει λείψει, αν και περάσαμε πολύ άγριες και δυσάρεστες περιόδους. Αλλά αυτά πρέπει να τα ξεπερνάει κανείς κανείς. Να γυρνάει σελίδα. Η ζωή και η πολιτική τα έχουν αυτά. Εφόσον ασχολείσαι με κάτι δημόσιο, θα τα υποστείς εκτός αν είσαι «λάθε βιώσας» και μέσα στην απραξία σου δεν σε παίρνει χαμπάρι κανείς!
-Μάλλον έτσι πλήρωσε με τη ζωή του κι ο Βαγγέλης Μπασιάκος: από πίκρα για το πως του συμπεριφέρθηκαν οι πολιτικοί του ”φίλοι“ και αντίπαλοι;
Μάλλον έτσι. Νομίζω ότι έφυγε από το μαράζι του, κι από το ότι κανείς δεν του ζήτησε συγνώμη για όσα τον κατηγόρησαν, ακόμα και όταν όλα αποδείχθηκαν ψεύδη. Ήταν ευαίσθητος και δεν εξωτερίκευε τα συναισθήματά του.
-Γιατί μήπως υπάρχει συγνώμη στην πολιτική;
Θα έπρεπε να υπάρχει. Ακόμη και στα σοβιετικά καθεστώτα, είκοσι ή τριάντα χρόνια μετά ζητούσαν συγνώμη και τον ”αποκαθιστούσαν” επίσημα, έστω και ‘κατόπιν εορτής’, όποιον είχε κατηγορηθεί άδικα. Εδώ υπάρχει μια γενικότερη αναισθησία, κανείς δεν παραδέχεται το λάθος του, κανείς δεν ζητάει συγνώμη.
-Είσαι και χειμερινός κολυμβητής;
Ναι, κολυμπάω τέσσερις - πέντε φορές την εβδομάδα στη Βουλιαγμένη.
-Δεν είναι κρύα η θάλασσα το καταχείμωνο;
Είναι αλλά όχι τόσο που να μην αντέχεται. Το πόσο κρύα την αισθάνεσαι έχει να κάνει και με το πόσο θάθελες να βουτήξεις μέσα. Αν το θέλεις το καταφέρνεις. Όταν είχα ανέβει το Κιλιμάντζαρο, στην Κένυα το 1991, επ’ευκαιρεία μιάς επίσκεψής μου στη Citibank στο Ναϊρόμπι, μου έλεγε τότε ο Τανζανός-οδηγός «προχώρα και μην κοιτάς συνέχεια την κορυφή και πόση ανηφόρα έχεις ακόμα γιατί αποθαρρύνεσαι. Απλά τράβα μπροστά και υπολόγισε ότι σε τόσες μέρες θα έχεις φθάσει».
- Έφθασες στη κορυφή τελικά;
Ναι στα 6.000 μέτρα στη κορυφή Ουχούρου, κι ύψωσα μια ελληνική σημαιούλα. Με λύπη βλέπω τώρα ότι τα 2/3 του παγετώνα του Κιλιμάντζαρο έχουν ήδη λοιώσει, λόγω της κλιματικής αλλαγής.
-Ο αθλητισμός βρίσκεται στη ζωή σου έντονα. Είσαι επίσης Πρόεδρος της Ελληνικής Ομοσπονδίας Γκόλφ:
<Στα νιάτα μου έπαιζα μπάσκετ στα εφηβικά του Πανιώνιου, και κολυμπούσα στον Ναυτικό Όμιλο Καλαμακίου. Είμαι πρόεδρος της Ελληνικής Ομοσπονδίας Γκόλφ, χειμερινός κολυμβητής όπως σας είπα, έπαιζα σκουάς, κάνω λίγο θαλάσσιο και βουνήσιο σκί και παίζω και λίγο τένις. Όμως πρέπει να σας πω, ότι σε κανένα από αυτά δεν είμαι πολύ καλός.
- Έχετε κάνει και κάποια ταξίδια για σαφάρι στην Αφρική;
Ναι στην Κένυα στο Μασάι Μάρα, στη Ζιμπάμπουε, στη Νότια Αφρική και στη Ναμίμπια.
- Πως ήταν στην εξωτική Ναμίμπια;
Τα χρειαστήκαμε, γιατί ο Ρώσος πιλότος στο μονοκινητήριο αεροπλανάκι που μας πήγαινε στα σύνορα Ναμίμπιας και Ανγκόλας δεν μπορούσε να βρει τον μικρό χωμάτινο αεροδιάδρομο για να προσγειωθεί και είχε ήδη σουρουπώσει. Τελευταία στιγμή διακρίναμε το αυτοκινητάκι που μας περίμενε.
Εκει στον ποταμό Κουνένε, τη μέρα έχει 35 βαθμούς και το βράδυ η θερμοκρασία, πέφτει στους -12. Ψόφος πραγματικός. Αδύνατο να κοιμηθείς χωρίς θερμοφόρες μέσα στη σκηνή. Κάναμε ένα σαφάρι στην έρημο και μετά βρώμικοι και ιδρωμένοι πήγαμε να κάνουμε βουτιά στο ποτάμι, όπου ξαφνικά βλέπουμε στα 40 μέτρα σε μια αμμονησίδα, έναν κροκόδειλο έξι μέτρα, που έστριψε ελάχιστα το κεφάλι του και μας κοίταξε (ξερογλείφοντας). Το βάλαμε στα πόδια. >.
- Κολύμπι με καρχαρίες;
Ναι αλλά μέσα από κλουβί έξω από το Κέιπταουν. Μεγάλοι λευκοί που κινούνται δήθεν νωχελικά μέχρι να εντοπίσουν ‘πέλάτη’.
- Πτώση με αλεξίπτωτο;
Και αυτό έξω από το Κέιπταουν. Το αεροπλανάκι που μας μετέφερε ήταν ανοικτό στα πλάγια (με λίγες αναταράξεις παραπάνω θα μπορούσες να βρεθείς απέξω), και κάνωντας κύκλους για να πιάσει ύψος, πέταξε πάνω από ένα πυρηνικό εργοστάσιο και από ένα κοπάδι φάλαινες Southern Wright με τους φυσητήρες τους σε πλήρη δράση.
- Το στοιχείο της τολμηρότητας το έχεις μέσα σου; Δεν φοβάσαι;
<Φυσικά και φοβάσαι, αλλά η επιθυμία ξεπερνάει το φόβο. Η ικανοποίηση ότι κατάφερες κάτι δύσκολο ή ασυνήθιστο, ότι δοκιμάζεις κάποια όρια που δεν ξέρεις από πριν ποιά είναι είναι μεγάλο κίνητρο. Άλλο όμως να δοκιμάσεις κάτι στα άκρα και άλλο να ζεις συνέχεια στα άκρα, να επιζητάς τον κίνδυνο και να πηγαίνεις γυρεύοντας.
- Ο έρωτας με την Ιλεάνα πότε ήρθε;
<Το 1992. Είχαμε γνωριστεί πιό παλιά, και ξαναβρεθήκαμε σε μια έκθεση ζωγραφικής, όταν ήδη ήμουν Υφυπουργός στη Κυβέρνηση του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη. Το σημειώνω αυτό γιατί οι περισσότεροι νομίζουν ότι ενασχολήθηκα με τη πολιτική λόγω του πεθερού μου Μιλτιάδη Έβερτ.
-Το γκόλφ το σύστησε στην Ελλάδα ο Κωνσταντίνος Καραμανλής. Μίλησε μου για το γκολφ. Τι το ξεχωριστό έχει;
Καταρχήν είναι το πρώτο ή δεύτερο πιό δημοφιλές άθλημα στον κόσμο, όπως μετριέται όχι με τον αριθμό των παικτών αλλά με το μέγεθος των χορηγιών και του σπόνσορινγκ.
Πρώτο νομίζω είναι το αμερικανικό ποδόσφαιρο, μετά το γκόλφ, το ποδόσφαιρο, το μπάσκετ (ΝΒΑ) και μετά τα άλλα.
Μόνο στην Ελλάδα είναι λίγο παραμελημένο από το Κράτος, μάλλον επειδή υπάρχει η λανθασμένη αντίληψη ότι είναι σπόρ των πλουσίων και όχι των φτωχών. Έτσι όμως η Ελλάδα χάνει την ευκαιρία δημιουργίας πολλών χιλιάδων θέσεων εργασίας. Είναι πιό έξυπνοι οι Πορτογάλοι, οι Ισπανοί, οι Ιρλανδοί, οι Τούρκοι, οι Σκωτσέζοι, οι Νοτιοαφρικανοί που δημιουργούν δεκάδες εκατομμύρια σε εισοδήματα από το τουριστικό και αγωνιστικό γκολφ;
- Τι προσόντα απαιτεί το άθλημα του γκολφ;
Αυτοσυγκέντρωση (κάτι που εγώ δεν έχω), επιμέλεια και προπόνηση. Σημειώστε ότι δεν απαιτεί ειδικά σωματικά προσόντα, ανάλογα φυσικά και πόσο πρωταθλητισμό θέλεις να κάνεις. Σημειώστε επίσης ότι αντίπαλός σου στο παιχνίδι είναι ο εαυτός σου. Δεν σε εμποδίζει κανείς συμπαίκτης σου στα κτυπήματά σου. Και ότι κάθε Σάββατο και Κυριακή λειτουργούν στη Γλυφάδα δωρεάν ακαδημίες γκόλφ για να δοκιμάσει κανείς αν του ταιριάζει το άθλημα. Όπως και στα άλλα γήπεδα γκόλφ, στην Ελλάδα.
-Τι άλλες ασχολίες έχεις;
Εκτός φυσικά από την οικογένεια, ασχολούμαι με τις δουλειές μου, τις συγγραφές μου, τα ταξίδια, λίγο με τη κηπουρική στο σπίτι. Έχω γεμίσει τον κήπο με καλαμιές που τις έχω μεταφυτέψει από τον Ευρώτα, κι από άλλες ρεματιές. Έχουν κάτι το ηρεμιστικό. Έχω φυτέψει σπάρτα και φραγκοσυκιές και κάτι πουρναριές.
Σημειώστε ότι δεν υπάρχει καλύτερος, πιό δυναμωτικός και οξειδωτικός χυμός από αυτόν του φραγκόσυκου, κι,ενώ είμαστε πλημμυρισμενοι στις φραγκοσυκιές, δεν έχουμε πάρει χαμπάρι για τις σπουδαίες ιδιότητές τους.
- Έχετε και μια συλλογή ιστορικών αυτοκινήτων
Ναι μια μικρή συλλογή παλαιών σπόρ αυτοκινήτων του 1970, αν και ο πρόσφατος νόμος μπέρδεψε τα ιστορικά με τα αγωνιστικά αυτοκίνητα και είναι πολύ δύσκολο να τα κυκλοφορήσεις πλέον.
-Τι μειονέκτημα έχεις στο χαρακτήρα σου;
Είμαι ανυπόμονος.
Θέλω ότι είναι να γίνει, να γίνει τώρα, για να περάσω στο επόμενο ζήτημα.
www.bankingnews.gr
Η συνέντευξη του Π. Δούκα
-Είσαι καιρό έξω από την πολιτική. Πως περνάς αυτά τα χρόνια;
- 9 χρόνια. Από το 2009. Ξαναγύρισα στη δουλειά μου στον ιδιωτικό τομέα! Από τα 39 χρόνια που εργάζομαι συνολικά, τα 33 ήταν στον ιδιωτικό τομέα και τα 6 στην πολιτική. 5 χρόνια με τον Κώστα Καραμανλή και 1 1/2 χρόνο ως Υφυπουργός του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη το 1992-93. Αλλά για τον κόσμο είσαι πολιτικός και όχι τραπεζικός ή μάνατζερ του ιδιωτικού τομέα!
- Ήταν και είναι παραγωγικά αυτά τα εννέα χρόνια;
Ναι είναι πολύ παραγωγική περίοδος, ασχολούμε με τις δουλειές μου, την οικογένεια, τη συγγραφή πέντε βιβλίων για την αρχαία ελληνική πρωτοπορειακή σκέψη, και τα δικά μου, χειμερινό κολύμπι, την Ομοσπονδία του Γκολφ της οποίας είμαι Πρόεδρος, κλπ.
- Βιβλία; Τι βιβλία;
Το πιό έτοιμο είναι αυτό με τίτλο: «Σπάρτη: Η Πρώτη Δημοκρατία», που δείχνω ότι ήταν η Σπάρτη και όχι η Αθήνα που είχε το πρώτο «ρεπουμπλικανικού» τύπου δημοκρατικό σύστημα διακυβέρνησης (πάνω από 200 χρόνια πριν την Αθήνα του Σόλωνα), έστω και αν είχε στη κορυφή 2 βασιλείς (με πολύ περιορισμένες εξουσίες και αρμοδιότητες). Το σύστημα αυτό αντέγραψαν οι Ρωμαίοι και οι Αμερικάνοι, αλλά ελάχιστοι το γνωρίζουν.
- Το δεύτερο;
Το δεύτερο (σχεδόν έτοιμο και αυτό) αφορά «Την Άνοδο και την Παρακμή των Αρχαίων Ελληνικών Δημοκρατιών: Μαθήματα για Εμάς Σήμερα», όπου ερευνώ τη δυναμική της ανάπτυξης και της φθοράς των δημοκρατικών πολιτευμάτων.
- Έχουν αλλάξει πολλά από τότε;
Όπως φαίνεται σχεδόν τίποτα δεν έχει αλλάξει. Όπως έγραψε και ο Θουκυδίδης, αφού η φύση των ανθρώπων δεν αλλάζει, και οι συμπεριφορές και οι εξελίξεις, λίγο-πολύ επαναλβάνονται.
- Το τρίτο βιβλίο;
Το τρίτο έχει τίτλο «24 Αιώνες Πριν τον Μάρξ: Κομμουνιστικές Ιδέες στην Αρχαία Ελλάδα». Η ιδέα του κομμουνισμού ήταν αρκετά ανεπτυγμένη στην αρχαία Ελλάδα. Στα κείμενα του Αριστοφάνη (Εκκλησιάζουσες, Πλούτος), μιλούν για τις προσπάθειες ή τουλάχιστον τις κουβέντες περί επιβολής του κομμουνισμού στην Αθήνα, και αναφέρονται σε κομμουνιστικές ιδέες. Ο Αριστοτέλης, αφιέρωσε ολόκληρο κεφάλαιο για τον κομμουνισμό στα Πολιτικά, ενώ ο Πλάτωνας είχε εισηγηθεί την κοινοκτημοσύνη της περιουσίας για τις άρχουσες τάξεις.
- Το τέταρτο;
Το τέταρτο αφορά τις «Ηγετικές Αρετές και Αρχές Διοίκησης στην Αρχαία Ελληνική Σκέψη» και είναι και αυτό σχεδόν έτοιμο. Ο «Οικονομικός», ο «Ιέρων» και το περί «Κύρου Παιδείας»του Ξενοφώντα, όπως τα «Πολιτικά» του Αριστοτέλη (που αφορούν το πολιτικό μάνατζμεντ), κάποιες διατριβές του Ισοκράτη, όπως και οι «Βίοι» του Πλουτάρχου, για να μην αναφέρω την Ιστορία του Πελοποννησιακού Πολέμου του Θουκυδίδη, είναι πολύ προχωρημένα κείμενα. Πιό μπροστά από αυτά που εκδίδουν στο Χάρβαρντ. Απλά εμείς δεν εκτιμούμε τη φοβερή πολιτιστική μας κληρονομιά, παρά μόνον στα λόγια!
Το πέμπτο θα είναι η 7η έκδοση του βιβλίου μου «Οικονομικές Θεωρίες, και Αρχές Διοίκησης στην Αρχαία Ελληνική Σκέψη» περίπου 1400 σελίδες! Μισοέτοιμο και αυτό.
Και βλέπουμε.
- Έχετε κάνει και λαμπρές σπουδές;
-Καλές ναι, λαμπρές όχι! Έχω Bachelors από το George Washington University, MBA από το Columbia και Masters και Ph.D στα οικονομικά από το New York University.
- Η πολιτική εμπειρία ήταν χρήσιμη; Πως ξεκίνησε;
Εξαιρετικά χρήσιμη. Μετά τη μεγάλη εμπειρία στον ιδιωτικό τομέα γνώρισα τις ωραίες και τις σκοτεινές πλευρές της πολιτικής και του βαθέως κράτους από πρώτο χέρι. Γνώρισα και εξαιρετικούς Έλληνες απ’όλη την Ελλάδα.
Υπάρχουν αξιολογότατοι Έλληνες όπου και αν ψάξεις, και σε όλες τις πολιτικές παρατάξεις, γιαυτό και είμαι πολύ αισιόδοξος για το αύριο αυτής της Χώρας.
- Πως ‘μπλέξατε’ με την πολιτική;
Το 1992 ήμουν Γενικός Διευθυντής της Citibank για την Ελλάδα, με μεταγραφή από τη Σίτιμπανκ Νέας Υόρκης όπου είχα το βαθμό του Αντιπροέδρου. Με βρίσκει ο Αντώνης Σαμαράς που ήταν πολύ φίλος από το γυμνάσιο, και μου λέει, «πάμε στον Πρόεδρο (= Κωνσταντίνο Μητσοτάκη) για να αναλάβεις Διοικητής στην Εθνική Τράπεζα».
Βρεθήκαμε με τον Πρόεδρο, αλλα τελικά δεν δέχθηκα.
Λίγες βδομάδες μετά, ο Στέφανος Μάνος με τον Πρόεδρο με προσκάλεσαν να παραιτηθώ από τη Σίτιμπανκ και να αναλάβω Υφυπουργός Οικονομικών. Αυτή τη φορά δέχθηκα.
- Πως ήταν η συνεργασία με τον Κωνσταντίνο Μητσοτάκη;
Εξαιρετική. Γόνιμη. Ήταν πραγματικά, ένας επαναστάτης πολιτικός που προσπάθησε να κάνει ριζικές τομές στο δημόσιο τομέα. Αν είχε ολοκληρωθεί το έργο του, δεν θα είχαμε περάσει από τέτοιες ταλαιπωρείες και μνημόνια σήμερα.
- Ο Μητσοτάκης όντως λέγεται ότι προσπάθησε. Τι πήγε στραβά όμως;
Πάρτε για παράδειγμα την αποκρατικοποίηση στα λεωφορεία την οποία επιχείρησε. Η ιδέα ήταν ο κάθε οδηγός λεωφορείου να γίνει ιδιοκτήτης - επιχειρηματίας.
Ήταν μια πρωτόγνωρη προσπάθεια για λαϊκό καπιταλισμό, που ενώ πέτυχε στην αρχή, ανετράπη άγαρμπα από την κυβέρνηση του Ανδρέα Παπανδρέου.
Γενικά όμως και οι Έλληνες δεν ήταν έτοιμοι για τόσο ριζοσπαστικές μεταρρυθμίσεις. Δεν στήριξαν. Υπήρχε μια προδιάθεση του τύπου «δός’ημίν σήμερον και άφεσ´ημίν»! Και τα ΜΜΕ, επιτέθηκαν με λύσσα τότε στην κυβέρνηση (διαβάστε τα πρωτοσέλιδα της περιόδου εκείνης), όπως και τα οργανωμένα συμφέροντα.
- Ο γιός Μητσοτάκης;
Θα πάει πολύ καλά. Έχει πατριωτική και ευπατρίδικη αντίληψη των πραγμάτων, μοντέρνα σκέψη, εξαιρετική μόρφωση, τετράγωνο μυαλό. Και είναι ήπιων τόνων - κάτι που χρειάζεται η Ελλάδα αυτή την επικίνδυνη περίοδο.
- Την δεύτερη φορά, το 2004 που ξαναμπήκατε στη πολιτική με τον Κώστα Καραμανλή;
Μέχρι τις εκλογές του 2004 ήμουν ταυτόχρονα Πρόεδρος του ΔΣ της “Ericsson Hellas”, Πρόεδρος του ΔΣ στη “Nova” (τη συνδρομητική τηλεόραση), Co-Chairman της Pepsico Greece) και Πρόεδρος στην “Capital Partners”, την εταιρεία που έχω με τον συνέταιρό μου Θανάση Τσουκαλά, που ασχολείται με τον τομέα του investment banking, με αγοραπωλησίες, συγχωνεύσεις και στρατηγικές συμμαχίες μεταξύ μεγάλων επιχειρήσεων, και σύμβουλος σε κάποιες μεγάλες ξένες τράπεζες.
Παρά τις έντονες ενστάσεις της συζύγου μου (που δεν ήθελε να ξανακούσει για πολιτική), παραιτήθηκα από αυτά, γιατί μου ζήτησε ο Κώστας Καραμανλής να κατέβω, στις εκλογές του 2004, ύστερα μάλιστα από επίσημη πρόσκληση της ΝΟΔΕ Ανατολικής Αττικής.
- Θα ξαναέμπαινες στην ενεργό πολιτική εσύ;
Αν μου το ζητούσαν θα το σκεφτόμουν, αλλά δεδομένου ότι δεν έχει γίνει συζήτηση ή πρόταση, δεν έχω ασχοληθεί με το θέμα.
- Οι δουλειές στη εταιρεία σας πάνε καλά;
Ναι δόξα τω θεώ πολύ καλά! Τις δουλειές όμως τις δημιουργείς μόνος σου. Εσύ πρέπει να διακρίνεις που υπάρχουν ευκαιρίες και να τις κυνηγήσεις και αξιοποιήσεις! Δεν περιμένεις να σου έρθουν οι δουλειές από μόνες τους.
- Δηλαδή ήρθε η ανάπτυξη, που λέει κι ο Πρωθυπουργός;
Προσέξτε. Σε αυτόν τον κλάδο που ασχολούμαι εγώ, δηλαδή στις συγχωνεύσεις και στις συμμαχίες μεταξύ επιχειρήσεων, ναι, υπάρχει μεγάλη κινητικότητα και αρκετό ενδιαφέρον για επενδύσεις από ξένους, αλλά από Ελληνικές εταιρείες. Αλλά από τη στιγμή που γίνεται αυτό, μέχρι ο μέσος Έλληνας να δει τα εισοδήματά του να βελτιώνονται, έχει μια μεγάλη χρονική απόσταση. Και το ζήτημα δεν είναι αν υπάρχει ανάκαμψη (που υπάρχει, έστω μικρή, και θα υπάρχει), αλλά γιατί να μην είναι τριπλάσια σε μέγεθος και γιατί να μην έρθει χρονικά πολύ πιό γρήγορα;
Σας λέω λοιπόν, ότι πιστεύω ότι με τις σωστές ποκιτικές, η χώρα μας μπορεί να γίνει «τούρμπο», μέσα σε οκτώ μήνες. Μπορούμε να φέρουμε τα πάνω κάτω. Αυτό όμως θέλει ριζοσπαστικές λύσεις, χωρίς να κοιτάς δεξιά και αριστερά και να αποθαρρύνεσαι από τις αντιδράσεις, τις τρικλοποδιές και τα συντεχνιακά και ολιγαρχικά συμφέροντα.
Ο πρώτος στόχος κάθε πατριώτη πρέπει να είναι πως θα σώσουμε και θα δυναμώσουμε τη πατρίδα μας, και όχι απλά πως θα εξασφαλίσει ο καθένας τα δικά του δίκαια και τα ‘κεκτημένα’ του.
- Απο που θα έρθει η ανάπτυξη;
Η ανάπτυξη κι η προκοπή θα έρθει κατά 75% από τις πρωτοβουλίες και τις επενδύσεις και την επιχειρηματικότητα στον ιδιωτικό τομέα, και κατά 25% από την απόλυτα αναγκαία βελτίωση της παραγωγικότητας του δημοσίου τομέα.
- Είπατε ότι η Ελλάδα μπορεί να γίνει τούρμπο. Πραγματικά το πιστεύετε; Σε ποιούς τομείς;
Βιοτεχνολογία, βιοϊατρική, αγροτική παραγωγή, ιχθειοκαλλιέργιες, χημικές βιομηχανίες, ναυτιλία, ακτοπλοΐα, τουρισμός, μεταποίηση, τρόφιμα, ναυπηγο-επισκευαστικά, εκπαίδευση παγκόσμιας ακτινοβολίας, δομικά υλικά, συστήματα πληροφορικής, logistics, μηχανουργικά, επεξεργασία σιδήρου, χαλκού, αλουμινίου, παραγωγή φαρμάκων, παραγωγή εκχειλισμάτων βοτάνων και πλήθος άλλων.
Σχεδόν όμως έχουμε χάσει την εμπιστοσύνη στους εαυτούς μας. Σχεδόν δεν πιστεύουμε ότι μπορούμε.
- Μήπως φταίνε οι πολιτικοί;
Όπως δίδασκε ο σπουδαίος διανοητής της αριστεράς, Κορνήλιος Καστοριάδης, σε μια δημοκρατία όποιος έχει το δικαίωμα να πολιτεύεται, να διαλέγει και να υπερψηφίζει τους πολιτικούς και τους ηγέτες του, δεν μπορεί να κλαίγεται ότι «φταίνε όλοι οι άλλοι εκτός από εμένα». Στην Ελλάδα των έντεκα εκατομμυρίων, δεν θα υπάρχουν και δέκα χιλιάδες αξιολογότατοι συμπολίτες μας (για να μην πω δεκάδες ή εκατοντάδες χιλιάδες); Ας ψάξουμε, ας τους βρούμε και ας τους αναδείξουμε. Αν τους βρούμε και αυτοί αρνηθούνε, τότε, ακριβώς όπως τα περιέγραψε ο Πλάτωνας στη Πολιτεία, «ας κάτσουν να τους κυβερνάνε οι κατώτεροί τους» (και ας μη διαμαρτύρονται).
Έχετε παραδείγματα σημαντικών επενδύσεων;
Φυσικά. COSCO, JetOil, Αστέρας, Αεροδρόμιο Ελληνικού, Λιμένας Θεσσαλονίκης, επενδύσεις στα περιφερειακά αεροδρόμια, επενδύσεις στους σιδηροδρόμους από τους Ιταλούς, επενδύσεις στην Απιβίτα και τον Κορρέ, επενδύσεις στο κλάδο των χημικών και των δομικών υλικών, η ανακαίνηση ξενοδοχείων όπως το Μετροπόλιταν, το Λήδρα, το Χίλτον κ.α., οι τεράστιες επενδύσεις στη Μεσσηνία με κράχτη το μοναδικό Costa Navarino, η πώληση της Εθνικής Ασφαλιστικής των ΕΛ.ΠΕ. και παραγωγικών μονάδων της ΔΕΗ, οι επενδύσεις της ΠΑΝΓΑΙΑ, της Grivalia, και του κ. Δουζόγλου, οι επενδύσεις στη διαμετακόμιση φυσικού αερίου στην Αλεξανδρούπολη, στα χρυσορυχεία στη Χαλκιδική, κ.α. δείχνουν ότι η Ελλάδα μπορεί και θα μπορούσε πολλά περισσότερα πολύ πιό γρήγορα.
Με τους συνταξιούχους τι γίνεται;
Η άγαρμπη περικοπή των συντάξεων είναι μιά τραγωδία! Και κάτι άλλο την περίοδο που κατέχουν τις περισσότερες εμπειρίες και τη μεγαλύτερη σοφία, τους απαγορεύουμε να εργασθούν με απίθανη και ανόητη υπερφορολόγηση (στερώντας τους τη σύνταξη που θα έπαιρναν), και στερείται η Πατρίδα μας τέτοιου φοβερού δυναμικού!
Ας σημειώσουμε ότι οι μισθοί και τα εισοδήματά μας μπορούν να βελτιωθούν πολύ γρήγορα, και για να γίνει αυτό θα πρέπει να παράγουμε πιό «έξυπνα» και σύνθετα προϊόντα που να πιάνουν καλύτερες τιμές στις διεθνείς αγορές!
Όταν η συνολική παραγωγή είναι φτωχή, όποιος και ότι και να φταίει για αυτό, απλά θα τσακωνόμαστε μεταξύ μας για το ποιός φταίει και για το μοίρασμα της μιζέριας.
-Η πολιτική είναι εθισμός. Σου έλειψε;
Δεν μπορώ να πω ότι δεν μου έχει λείψει, αν και περάσαμε πολύ άγριες και δυσάρεστες περιόδους. Αλλά αυτά πρέπει να τα ξεπερνάει κανείς κανείς. Να γυρνάει σελίδα. Η ζωή και η πολιτική τα έχουν αυτά. Εφόσον ασχολείσαι με κάτι δημόσιο, θα τα υποστείς εκτός αν είσαι «λάθε βιώσας» και μέσα στην απραξία σου δεν σε παίρνει χαμπάρι κανείς!
-Μάλλον έτσι πλήρωσε με τη ζωή του κι ο Βαγγέλης Μπασιάκος: από πίκρα για το πως του συμπεριφέρθηκαν οι πολιτικοί του ”φίλοι“ και αντίπαλοι;
Μάλλον έτσι. Νομίζω ότι έφυγε από το μαράζι του, κι από το ότι κανείς δεν του ζήτησε συγνώμη για όσα τον κατηγόρησαν, ακόμα και όταν όλα αποδείχθηκαν ψεύδη. Ήταν ευαίσθητος και δεν εξωτερίκευε τα συναισθήματά του.
-Γιατί μήπως υπάρχει συγνώμη στην πολιτική;
Θα έπρεπε να υπάρχει. Ακόμη και στα σοβιετικά καθεστώτα, είκοσι ή τριάντα χρόνια μετά ζητούσαν συγνώμη και τον ”αποκαθιστούσαν” επίσημα, έστω και ‘κατόπιν εορτής’, όποιον είχε κατηγορηθεί άδικα. Εδώ υπάρχει μια γενικότερη αναισθησία, κανείς δεν παραδέχεται το λάθος του, κανείς δεν ζητάει συγνώμη.
-Είσαι και χειμερινός κολυμβητής;
Ναι, κολυμπάω τέσσερις - πέντε φορές την εβδομάδα στη Βουλιαγμένη.
-Δεν είναι κρύα η θάλασσα το καταχείμωνο;
Είναι αλλά όχι τόσο που να μην αντέχεται. Το πόσο κρύα την αισθάνεσαι έχει να κάνει και με το πόσο θάθελες να βουτήξεις μέσα. Αν το θέλεις το καταφέρνεις. Όταν είχα ανέβει το Κιλιμάντζαρο, στην Κένυα το 1991, επ’ευκαιρεία μιάς επίσκεψής μου στη Citibank στο Ναϊρόμπι, μου έλεγε τότε ο Τανζανός-οδηγός «προχώρα και μην κοιτάς συνέχεια την κορυφή και πόση ανηφόρα έχεις ακόμα γιατί αποθαρρύνεσαι. Απλά τράβα μπροστά και υπολόγισε ότι σε τόσες μέρες θα έχεις φθάσει».
- Έφθασες στη κορυφή τελικά;
Ναι στα 6.000 μέτρα στη κορυφή Ουχούρου, κι ύψωσα μια ελληνική σημαιούλα. Με λύπη βλέπω τώρα ότι τα 2/3 του παγετώνα του Κιλιμάντζαρο έχουν ήδη λοιώσει, λόγω της κλιματικής αλλαγής.
-Ο αθλητισμός βρίσκεται στη ζωή σου έντονα. Είσαι επίσης Πρόεδρος της Ελληνικής Ομοσπονδίας Γκόλφ:
<Στα νιάτα μου έπαιζα μπάσκετ στα εφηβικά του Πανιώνιου, και κολυμπούσα στον Ναυτικό Όμιλο Καλαμακίου. Είμαι πρόεδρος της Ελληνικής Ομοσπονδίας Γκόλφ, χειμερινός κολυμβητής όπως σας είπα, έπαιζα σκουάς, κάνω λίγο θαλάσσιο και βουνήσιο σκί και παίζω και λίγο τένις. Όμως πρέπει να σας πω, ότι σε κανένα από αυτά δεν είμαι πολύ καλός.
- Έχετε κάνει και κάποια ταξίδια για σαφάρι στην Αφρική;
Ναι στην Κένυα στο Μασάι Μάρα, στη Ζιμπάμπουε, στη Νότια Αφρική και στη Ναμίμπια.
- Πως ήταν στην εξωτική Ναμίμπια;
Τα χρειαστήκαμε, γιατί ο Ρώσος πιλότος στο μονοκινητήριο αεροπλανάκι που μας πήγαινε στα σύνορα Ναμίμπιας και Ανγκόλας δεν μπορούσε να βρει τον μικρό χωμάτινο αεροδιάδρομο για να προσγειωθεί και είχε ήδη σουρουπώσει. Τελευταία στιγμή διακρίναμε το αυτοκινητάκι που μας περίμενε.
Εκει στον ποταμό Κουνένε, τη μέρα έχει 35 βαθμούς και το βράδυ η θερμοκρασία, πέφτει στους -12. Ψόφος πραγματικός. Αδύνατο να κοιμηθείς χωρίς θερμοφόρες μέσα στη σκηνή. Κάναμε ένα σαφάρι στην έρημο και μετά βρώμικοι και ιδρωμένοι πήγαμε να κάνουμε βουτιά στο ποτάμι, όπου ξαφνικά βλέπουμε στα 40 μέτρα σε μια αμμονησίδα, έναν κροκόδειλο έξι μέτρα, που έστριψε ελάχιστα το κεφάλι του και μας κοίταξε (ξερογλείφοντας). Το βάλαμε στα πόδια. >.
- Κολύμπι με καρχαρίες;
Ναι αλλά μέσα από κλουβί έξω από το Κέιπταουν. Μεγάλοι λευκοί που κινούνται δήθεν νωχελικά μέχρι να εντοπίσουν ‘πέλάτη’.
- Πτώση με αλεξίπτωτο;
Και αυτό έξω από το Κέιπταουν. Το αεροπλανάκι που μας μετέφερε ήταν ανοικτό στα πλάγια (με λίγες αναταράξεις παραπάνω θα μπορούσες να βρεθείς απέξω), και κάνωντας κύκλους για να πιάσει ύψος, πέταξε πάνω από ένα πυρηνικό εργοστάσιο και από ένα κοπάδι φάλαινες Southern Wright με τους φυσητήρες τους σε πλήρη δράση.
- Το στοιχείο της τολμηρότητας το έχεις μέσα σου; Δεν φοβάσαι;
<Φυσικά και φοβάσαι, αλλά η επιθυμία ξεπερνάει το φόβο. Η ικανοποίηση ότι κατάφερες κάτι δύσκολο ή ασυνήθιστο, ότι δοκιμάζεις κάποια όρια που δεν ξέρεις από πριν ποιά είναι είναι μεγάλο κίνητρο. Άλλο όμως να δοκιμάσεις κάτι στα άκρα και άλλο να ζεις συνέχεια στα άκρα, να επιζητάς τον κίνδυνο και να πηγαίνεις γυρεύοντας.
- Ο έρωτας με την Ιλεάνα πότε ήρθε;
<Το 1992. Είχαμε γνωριστεί πιό παλιά, και ξαναβρεθήκαμε σε μια έκθεση ζωγραφικής, όταν ήδη ήμουν Υφυπουργός στη Κυβέρνηση του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη. Το σημειώνω αυτό γιατί οι περισσότεροι νομίζουν ότι ενασχολήθηκα με τη πολιτική λόγω του πεθερού μου Μιλτιάδη Έβερτ.
-Το γκόλφ το σύστησε στην Ελλάδα ο Κωνσταντίνος Καραμανλής. Μίλησε μου για το γκολφ. Τι το ξεχωριστό έχει;
Καταρχήν είναι το πρώτο ή δεύτερο πιό δημοφιλές άθλημα στον κόσμο, όπως μετριέται όχι με τον αριθμό των παικτών αλλά με το μέγεθος των χορηγιών και του σπόνσορινγκ.
Πρώτο νομίζω είναι το αμερικανικό ποδόσφαιρο, μετά το γκόλφ, το ποδόσφαιρο, το μπάσκετ (ΝΒΑ) και μετά τα άλλα.
Μόνο στην Ελλάδα είναι λίγο παραμελημένο από το Κράτος, μάλλον επειδή υπάρχει η λανθασμένη αντίληψη ότι είναι σπόρ των πλουσίων και όχι των φτωχών. Έτσι όμως η Ελλάδα χάνει την ευκαιρία δημιουργίας πολλών χιλιάδων θέσεων εργασίας. Είναι πιό έξυπνοι οι Πορτογάλοι, οι Ισπανοί, οι Ιρλανδοί, οι Τούρκοι, οι Σκωτσέζοι, οι Νοτιοαφρικανοί που δημιουργούν δεκάδες εκατομμύρια σε εισοδήματα από το τουριστικό και αγωνιστικό γκολφ;
- Τι προσόντα απαιτεί το άθλημα του γκολφ;
Αυτοσυγκέντρωση (κάτι που εγώ δεν έχω), επιμέλεια και προπόνηση. Σημειώστε ότι δεν απαιτεί ειδικά σωματικά προσόντα, ανάλογα φυσικά και πόσο πρωταθλητισμό θέλεις να κάνεις. Σημειώστε επίσης ότι αντίπαλός σου στο παιχνίδι είναι ο εαυτός σου. Δεν σε εμποδίζει κανείς συμπαίκτης σου στα κτυπήματά σου. Και ότι κάθε Σάββατο και Κυριακή λειτουργούν στη Γλυφάδα δωρεάν ακαδημίες γκόλφ για να δοκιμάσει κανείς αν του ταιριάζει το άθλημα. Όπως και στα άλλα γήπεδα γκόλφ, στην Ελλάδα.
-Τι άλλες ασχολίες έχεις;
Εκτός φυσικά από την οικογένεια, ασχολούμαι με τις δουλειές μου, τις συγγραφές μου, τα ταξίδια, λίγο με τη κηπουρική στο σπίτι. Έχω γεμίσει τον κήπο με καλαμιές που τις έχω μεταφυτέψει από τον Ευρώτα, κι από άλλες ρεματιές. Έχουν κάτι το ηρεμιστικό. Έχω φυτέψει σπάρτα και φραγκοσυκιές και κάτι πουρναριές.
Σημειώστε ότι δεν υπάρχει καλύτερος, πιό δυναμωτικός και οξειδωτικός χυμός από αυτόν του φραγκόσυκου, κι,ενώ είμαστε πλημμυρισμενοι στις φραγκοσυκιές, δεν έχουμε πάρει χαμπάρι για τις σπουδαίες ιδιότητές τους.
- Έχετε και μια συλλογή ιστορικών αυτοκινήτων
Ναι μια μικρή συλλογή παλαιών σπόρ αυτοκινήτων του 1970, αν και ο πρόσφατος νόμος μπέρδεψε τα ιστορικά με τα αγωνιστικά αυτοκίνητα και είναι πολύ δύσκολο να τα κυκλοφορήσεις πλέον.
-Τι μειονέκτημα έχεις στο χαρακτήρα σου;
Είμαι ανυπόμονος.
Θέλω ότι είναι να γίνει, να γίνει τώρα, για να περάσω στο επόμενο ζήτημα.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών