Η παγκόσμια οικονομική τάξη πραγμάτων αλλάζει ραγδαία…
Η εποχή της παγκοσμιοποίησης, όπως τη γνωρίζαμε, φτάνει στο τέλος της, ενώ οι γεωπολιτικές εντάσεις εντείνονται και οι μεγάλες δυνάμεις αναδιαμορφώνουν τις οικονομικές τους πολιτικές, σύμφωνα με τη Rabobank, που διερωτάται: το ερώτημα που τίθεται είναι αν η Δύση μπορεί να επιβιώσει σε έναν κόσμο όπου το δόγμα του ελεύθερου εμπορίου αντικαθίσταται από τον προστατευτισμό και τον κρατικό παρεμβατισμό.
Ειδικότερα, δεδομένου ότι η συζήτηση στις ΗΠΑ γύρω από το ποιος είπε τι στο Signal φουντώνει μεταξύ πολιτικών και δημοσιογράφων –φυσικά, μέσω του Signal– οι προσδοκίες των Αμερικανών καταναλωτών για τον πληθωρισμό εκτινάχθηκαν στο 6,2% ετησίως.
Αυτό απέχει πολύ από το «σταθεροποιημένο» επίπεδο που επιμένει πως βλέπει η Fed.
Ακόμη χειρότερα, ο δείκτης τιμών πληρωμών στην έρευνα υπηρεσιών της Philadelphia Fed έφτασε στο 36, το υψηλότερο από τον Νοέμβριο του 2023, ενώ η οικονομική δραστηριότητα κατέρρευσε στο -32,5, το χαμηλότερο επίπεδο από τον Μάιο του 2020, στην καρδιά των lockdown λόγω Covid.
Με λίγα λόγια, τα πάντα βυθίζονται σαν... άγκυρα.
Οι ΗΠΑ υποστηρίζουν πως έχει επιτευχθεί εκεχειρία στη Μαύρη Θάλασσα μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας, με αντάλλαγμα την άρση περιορισμών στις ρωσικές εξαγωγές αγροτικών προϊόντων και λιπασμάτων.
Όμως, η Ρωσία απαιτεί πρώτα την πλήρη άρση των κυρώσεων στις τράπεζές της και την πρόσβασή τους στο SWIFT, κάτι που απαιτεί την έγκριση της ΕΕ. Αν συμβεί αυτό, πού αφήνει τη διπλωματία της Ευρώπης; διερωτάται η Rabobank
Θα αρχίσει ξανά να αγοράζει ρωσικό φυσικό αέριο ή –για να το θέσουμε σαρκαστικά– ρωσικά όπλα;
Αν η Ευρώπη αρνηθεί, οι ΗΠΑ θα φύγουν και θα αφήσουν τον λογαριασμό στην Ευρώπη, όπως αποκάλυψαν συνομιλίες στο Signal;
Η αμερικανική κατασκοπεία υποστηρίζει πως Ρωσία και Ουκρανία προτιμούν έναν μακρόχρονο πόλεμο αντί μιας γρήγορης ειρήνης που δε θα τους ικανοποιεί. Παράλληλα, υπάρχει ο κίνδυνος η Ρωσία να χρησιμοποιήσει πυρηνικά όπλα, γεγονός που θα επιβαρύνει ακόμα περισσότερο την Ευρώπη.
Η Ευρώπη και η «αυτονομία» της
Σύμφωνα με την ολλανδική τράπεζα, στον θόρυβο γύρω από το αν θα πληρώσει για τις επιχειρήσεις κατά των Houthis, η Ευρώπη ξέχασε να σκεφτεί κάτι ακόμα: αν θέλει να έχει πραγματική στρατηγική αυτονομία, δεν χρειάζεται μόνο όπλα για την Ουκρανία, αλλά και ναυτικό που να μπορεί να προστατεύσει το παγκόσμιο εμπόριό της.
Με βάση πρόσφατη ανάλυση, το 1,5% του ΑΕΠ που συμφωνήθηκε για στρατιωτικές δαπάνες δεν επαρκεί αν χρειάζεται στρατό, αεροπορία και ναυτικό ταυτόχρονα.
Οι ΗΠΑ συνεχίζουν να επιδεικνύουν τη στρατιωτική τους ισχύ. Η συγκέντρωση βομβαρδιστικών στο Ντιέγκο Γκαρσία (μια βάση για επιθέσεις στη Μέση Ανατολή) μοιάζει υπερβολική μόνο για τους Houthis.
Αυτό σημαίνει ότι είτε βλέπουμε μια στρατηγική «Ουκρανία-για-Ιράν», είτε ένα σαφές μήνυμα στην Τεχεράνη, λέει ο ολλανδικός οίκος.
Συμφωνία Ισραήλ - Σαουδικής Αραβίας
Οι πληροφορίες δείχνουν ότι η Ουάσινγκτον επιμένει στη σύναψη ειρηνευτικής συμφωνίας μεταξύ Ισραήλ και Σαουδικής Αραβίας, και μάλιστα σύντομα. Παράλληλα, φαίνεται πως πιέζει για συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα στις στρατιωτικές επιχειρήσεις στη Γάζα.
Ο Αντιπρόεδρος των ΗΠΑ, J.D. Vance, θα επισκεφθεί στρατιωτική βάση στη Γροιλανδία, μετά από ταξίδι αναψυχής της συζύγου του εκεί (!), κάτι που κάποιοι τοπικοί πολιτικοί χαρακτήρισαν «επιθετική κίνηση».
Αν αρκετά στελέχη του Λευκού Οίκου μείνουν εκεί, η ισορροπία δυνάμεων στην περιοχή θα αλλάξει δραματικά.
Οι αγορές περιμένουν να δουν αν οι ΗΠΑ θα εφαρμόσουν δασμούς επιπλέον 25% σε όσους αγοράζουν πετρέλαιο από τη Βενεζουέλα.
Αν και η προέλευση του πετρελαίου καμουφλάρεται μέσω… διεθνών υδάτων, οι τελικοί αγοραστές είναι γνωστοί. Και οι ΗΠΑ μπορούν ακόμα να προσθέσουν 25% επιπλέον δασμούς στην Κίνα, με το ξεκάθαρο μήνυμα: «Κίνα», Δόγμα Μονρόε, «Ενεργειακή Κυριαρχία»…
Σε έναν κόσμο που αλλάζει ραγδαία, οι γεωπολιτικές κινήσεις των ΗΠΑ δείχνουν πως τα «σήματα» που στέλνουν δεν είναι μόνο οικονομικά, αλλά και στρατηγικά.
Ο κόσμος αλλάζει
Εν τω μεταξύ, λέει η Rabobank, οι αγορές επικεντρώνονται όλο και περισσότερο στις εμπορικές κινήσεις των ΗΠΑ απέναντι στον Καναδά και το Μεξικό, παρά στο ευρύτερο γεωπολιτικό τους πλαίσιο.
Ωστόσο, η πρόσφατη ανάλυση “Fortress America” υποστηρίζει πως οι ηχηρές δηλώσεις της Ουάσινγκτον ίσως αφορούν περισσότερο την Κίνα, αν τις δούμε στρατηγικά.
Οι ΗΠΑ μόλις προσέθεσαν περίπου 70 κινεζικές εταιρείες στη μαύρη λίστα ελέγχου εξαγωγών, προκειμένου να αποτρέψουν την υποστήριξή τους στην ανάπτυξη της τεχνητής νοημοσύνης και της στρατιωτικής τεχνολογίας της Κίνας.
Εμπορική ναυτιλία: Στροφή προς την αυτάρκεια
Περαιτέρω, ο Λευκός Οίκος πρότεινε έναν πρώην αξιωματικό του ναυτικού και ένθερμο υποστηρικτή της αναβίωσης της εμπορικής ναυτιλίας των ΗΠΑ ως επικεφαλής της US Maritime Administration (MARAD).
Η κίνηση αυτή δείχνει μια μεγαλύτερη ώθηση προς την αμερικανική ναυπηγική βιομηχανία, παρά τις αντιδράσεις του κλάδου σχετικά με:
• νέα λιμενικά τέλη που επιβάλλονται σε πλοία κινεζικής κατασκευής και διαχείρισης, και
• ποσοστώσεις που απαιτούν τη μεταφορά αμερικανικών εξαγωγών από πλοία υπό αμερικανική σημαία, με αμερικανικά πληρώματα και κατασκευασμένα στις ΗΠΑ.
(Σημειώνεται ότι σήμερα θα πραγματοποιηθούν περαιτέρω συζητήσεις από το Γραφείο του Εμπορικού Αντιπροσώπου των ΗΠΑ για αυτά τα μέτρα.)
Δημοσιονομικές εξελίξεις
Παράλληλα, ο Trump υπέγραψε Εκτελεστικό Διάταγμα που επιτρέπει στο Υπουργείο Οικονομικών να εκσυγχρονίσει το σύστημα πληρωμών, προκειμένου να μειώσει τη σπατάλη, την απάτη και τις καταχρήσεις.
Υπέγραψε επίσης ένα δεύτερο διάταγμα, καθιερώνοντας την Ημέρα Εκλογών στις ΗΠΑ ως εθνική αργία. (Και τα δύο μέτρα αναμένεται να καταλήξουν στα δικαστήρια.)
Το δε Ηνωμένο Βασίλειο ανακοινώνει έναν ζοφερό Εαρινό Προϋπολογισμό, γεμάτο μέτρα λιτότητας, με το επιχείρημα ότι “ο κόσμος έχει αλλάξει”.
Στην πραγματικότητα, ο κόσμος αλλάζει προς μία στρατιωτική κεϋνσιανή πολιτική, αλλά όχι στο Ηνωμένο Βασίλειο, παρά τις συχνές αναφορές στον Τσόρτσιλ. (Την ίδια στιγμή, μια σημαντική συμφωνία αμυντικής συνεργασίας ΕΕ-ΗΒ παραμένει στάσιμη, καθώς η Γαλλία απαιτεί περισσότερα αλιευτικά δικαιώματα στα βρετανικά ύδατα. Ενδεχομένως συμβολικό, αλλά απολύτως αληθινό.)
Το τέλος της παγκοσμιοποίησης;
Η HSBC δηλώνει ότι "η παγκοσμιοποίηση όπως την ξέραμε τελείωσε" – νέα που μπορεί να σοκάρουν όσους πίστευαν πως οι τιμές των assets θα συνέχιζαν να αυξάνονται απρόσκοπτα.
Παράλληλα, η πολιτική και οι αγορές, όπως τις ξέραμε, αλλάζουν ραγδαία. Χαρακτηριστικά παραδείγματα:
Ο Trump προσφέρει ένα stablecoin, με εγγύση αμερικανικά κρατικά ομόλογα, συμπληρώνοντας τη συλλογή των meme coins που ήδη φέρουν το όνομά του.
Ο δε επικεφαλής του Συμβουλίου Διεθνών Σχέσεων των ΗΠΑ, σε άρθρο του στο Foreign Affairs, δηλώνει ξεκάθαρα: “Η Κίνα έχει ήδη αναδιαμορφώσει το διεθνές σύστημα”.
"Από το 2009 έως το 2017, ως σύμβουλος εθνικής ασφάλειας για τις διεθνείς οικονομικές υποθέσεις και εκπρόσωπος εμπορίου των ΗΠΑ, προειδοποιούσα συνεχώς τους Κινέζους ομολόγους μου ότι το διεθνές περιβάλλον που είχε επιτρέψει την επιτυχία της Κίνας θα εξαφανιζόταν, εκτός αν τροποποιούσαν τις επιθετικές οικονομικές τους πολιτικές.
Αντί να το κάνουν, διπλασίασαν την επιθετικότητά τους. Η σχέση ΗΠΑ-Κίνας χειροτέρεψε, καθώς δεν υπήρξε καμία αμοιβαιότητα.
Η Ουάσινγκτον μπορεί να δημιούργησε τη φιλελεύθερη, ανοιχτή, διεθνή τάξη, αλλά η Κίνα καθόρισε την επόμενη φάση της: προστατευτισμός, επιδοτήσεις, περιορισμοί στις Ξένες Άμεσες Επενδύσεις (FDI) και βιομηχανική πολιτική.
Το να λέμε ότι οι ΗΠΑ πρέπει να ξαναπάρουν τα ηνία για να διατηρήσουν το σύστημα κανόνων που εκείνες δημιούργησαν, είναι άστοχο.
Ο εθνικιστικός κρατικός καπιταλισμός της Κίνας κυριαρχεί στο διεθνές οικονομικό σύστημα.
Η Ουάσινγκτον, αποτυγχάνοντας να πείσει το Πεκίνο να αλλάξει πορεία ή να δημιουργήσει ένα εναλλακτικό εμπορικό μπλοκ για να το ανταγωνιστεί, έμεινε με μία επιλογή: Οι ΗΠΑ έπρεπε να γίνουν πιο πολύ σαν την Κίνα."
Ωστόσο, ο Branko Milanovic, στο άρθρο του αυτή την εβδομάδα "Τι έρχεται μετά την παγκοσμιοποίηση;", κάνει την εξής διάκριση:
Στις ΗΠΑ, το αναδυόμενο κρατικό μοντέλο συνδυάζει νεοφιλελευθερισμό στο εσωτερικό και μερκαντιλισμό στο εξωτερικό.
Στην Κίνα, αντίθετα, ισχύει το αντίστροφο: μερκαντιλισμός στο εσωτερικό και νεοφιλελευθερισμός στο εξωτερικό.
Ποια είναι, λοιπόν, η προτεινόμενη πορεία της Ευρώπης;
Μέχρι στιγμής, τα σήματα δεν είναι ξεκάθαρα, παρά τον έντονο γεωπολιτικό θόρυβο πάνω από το κεφάλι της.
Η συνέχιση μιας αποσπασματικής προσέγγισης, χωρίς μια συνολική μακροοικονομική ή στρατιωτική στρατηγική, κάθε άλλο παρά ιδανική είναι. Ίσως οι αλλαγές που απαιτούνται να είναι πολύ μεγαλύτερες απ’ ό,τι νομίζουν οι περισσότεροι, καταλήγει η Rabobank.
www.bankingnews.gr
Ειδικότερα, δεδομένου ότι η συζήτηση στις ΗΠΑ γύρω από το ποιος είπε τι στο Signal φουντώνει μεταξύ πολιτικών και δημοσιογράφων –φυσικά, μέσω του Signal– οι προσδοκίες των Αμερικανών καταναλωτών για τον πληθωρισμό εκτινάχθηκαν στο 6,2% ετησίως.
Αυτό απέχει πολύ από το «σταθεροποιημένο» επίπεδο που επιμένει πως βλέπει η Fed.
Ακόμη χειρότερα, ο δείκτης τιμών πληρωμών στην έρευνα υπηρεσιών της Philadelphia Fed έφτασε στο 36, το υψηλότερο από τον Νοέμβριο του 2023, ενώ η οικονομική δραστηριότητα κατέρρευσε στο -32,5, το χαμηλότερο επίπεδο από τον Μάιο του 2020, στην καρδιά των lockdown λόγω Covid.
Με λίγα λόγια, τα πάντα βυθίζονται σαν... άγκυρα.
Οι ΗΠΑ υποστηρίζουν πως έχει επιτευχθεί εκεχειρία στη Μαύρη Θάλασσα μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας, με αντάλλαγμα την άρση περιορισμών στις ρωσικές εξαγωγές αγροτικών προϊόντων και λιπασμάτων.
Όμως, η Ρωσία απαιτεί πρώτα την πλήρη άρση των κυρώσεων στις τράπεζές της και την πρόσβασή τους στο SWIFT, κάτι που απαιτεί την έγκριση της ΕΕ. Αν συμβεί αυτό, πού αφήνει τη διπλωματία της Ευρώπης; διερωτάται η Rabobank
Θα αρχίσει ξανά να αγοράζει ρωσικό φυσικό αέριο ή –για να το θέσουμε σαρκαστικά– ρωσικά όπλα;
Αν η Ευρώπη αρνηθεί, οι ΗΠΑ θα φύγουν και θα αφήσουν τον λογαριασμό στην Ευρώπη, όπως αποκάλυψαν συνομιλίες στο Signal;
Η αμερικανική κατασκοπεία υποστηρίζει πως Ρωσία και Ουκρανία προτιμούν έναν μακρόχρονο πόλεμο αντί μιας γρήγορης ειρήνης που δε θα τους ικανοποιεί. Παράλληλα, υπάρχει ο κίνδυνος η Ρωσία να χρησιμοποιήσει πυρηνικά όπλα, γεγονός που θα επιβαρύνει ακόμα περισσότερο την Ευρώπη.
Η Ευρώπη και η «αυτονομία» της
Σύμφωνα με την ολλανδική τράπεζα, στον θόρυβο γύρω από το αν θα πληρώσει για τις επιχειρήσεις κατά των Houthis, η Ευρώπη ξέχασε να σκεφτεί κάτι ακόμα: αν θέλει να έχει πραγματική στρατηγική αυτονομία, δεν χρειάζεται μόνο όπλα για την Ουκρανία, αλλά και ναυτικό που να μπορεί να προστατεύσει το παγκόσμιο εμπόριό της.
Με βάση πρόσφατη ανάλυση, το 1,5% του ΑΕΠ που συμφωνήθηκε για στρατιωτικές δαπάνες δεν επαρκεί αν χρειάζεται στρατό, αεροπορία και ναυτικό ταυτόχρονα.
Οι ΗΠΑ συνεχίζουν να επιδεικνύουν τη στρατιωτική τους ισχύ. Η συγκέντρωση βομβαρδιστικών στο Ντιέγκο Γκαρσία (μια βάση για επιθέσεις στη Μέση Ανατολή) μοιάζει υπερβολική μόνο για τους Houthis.
Αυτό σημαίνει ότι είτε βλέπουμε μια στρατηγική «Ουκρανία-για-Ιράν», είτε ένα σαφές μήνυμα στην Τεχεράνη, λέει ο ολλανδικός οίκος.
Συμφωνία Ισραήλ - Σαουδικής Αραβίας
Οι πληροφορίες δείχνουν ότι η Ουάσινγκτον επιμένει στη σύναψη ειρηνευτικής συμφωνίας μεταξύ Ισραήλ και Σαουδικής Αραβίας, και μάλιστα σύντομα. Παράλληλα, φαίνεται πως πιέζει για συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα στις στρατιωτικές επιχειρήσεις στη Γάζα.
Ο Αντιπρόεδρος των ΗΠΑ, J.D. Vance, θα επισκεφθεί στρατιωτική βάση στη Γροιλανδία, μετά από ταξίδι αναψυχής της συζύγου του εκεί (!), κάτι που κάποιοι τοπικοί πολιτικοί χαρακτήρισαν «επιθετική κίνηση».
Αν αρκετά στελέχη του Λευκού Οίκου μείνουν εκεί, η ισορροπία δυνάμεων στην περιοχή θα αλλάξει δραματικά.
Οι αγορές περιμένουν να δουν αν οι ΗΠΑ θα εφαρμόσουν δασμούς επιπλέον 25% σε όσους αγοράζουν πετρέλαιο από τη Βενεζουέλα.
Αν και η προέλευση του πετρελαίου καμουφλάρεται μέσω… διεθνών υδάτων, οι τελικοί αγοραστές είναι γνωστοί. Και οι ΗΠΑ μπορούν ακόμα να προσθέσουν 25% επιπλέον δασμούς στην Κίνα, με το ξεκάθαρο μήνυμα: «Κίνα», Δόγμα Μονρόε, «Ενεργειακή Κυριαρχία»…
Σε έναν κόσμο που αλλάζει ραγδαία, οι γεωπολιτικές κινήσεις των ΗΠΑ δείχνουν πως τα «σήματα» που στέλνουν δεν είναι μόνο οικονομικά, αλλά και στρατηγικά.
Ο κόσμος αλλάζει
Εν τω μεταξύ, λέει η Rabobank, οι αγορές επικεντρώνονται όλο και περισσότερο στις εμπορικές κινήσεις των ΗΠΑ απέναντι στον Καναδά και το Μεξικό, παρά στο ευρύτερο γεωπολιτικό τους πλαίσιο.
Ωστόσο, η πρόσφατη ανάλυση “Fortress America” υποστηρίζει πως οι ηχηρές δηλώσεις της Ουάσινγκτον ίσως αφορούν περισσότερο την Κίνα, αν τις δούμε στρατηγικά.
Οι ΗΠΑ μόλις προσέθεσαν περίπου 70 κινεζικές εταιρείες στη μαύρη λίστα ελέγχου εξαγωγών, προκειμένου να αποτρέψουν την υποστήριξή τους στην ανάπτυξη της τεχνητής νοημοσύνης και της στρατιωτικής τεχνολογίας της Κίνας.
Εμπορική ναυτιλία: Στροφή προς την αυτάρκεια
Περαιτέρω, ο Λευκός Οίκος πρότεινε έναν πρώην αξιωματικό του ναυτικού και ένθερμο υποστηρικτή της αναβίωσης της εμπορικής ναυτιλίας των ΗΠΑ ως επικεφαλής της US Maritime Administration (MARAD).
Η κίνηση αυτή δείχνει μια μεγαλύτερη ώθηση προς την αμερικανική ναυπηγική βιομηχανία, παρά τις αντιδράσεις του κλάδου σχετικά με:
• νέα λιμενικά τέλη που επιβάλλονται σε πλοία κινεζικής κατασκευής και διαχείρισης, και
• ποσοστώσεις που απαιτούν τη μεταφορά αμερικανικών εξαγωγών από πλοία υπό αμερικανική σημαία, με αμερικανικά πληρώματα και κατασκευασμένα στις ΗΠΑ.
(Σημειώνεται ότι σήμερα θα πραγματοποιηθούν περαιτέρω συζητήσεις από το Γραφείο του Εμπορικού Αντιπροσώπου των ΗΠΑ για αυτά τα μέτρα.)
Δημοσιονομικές εξελίξεις
Παράλληλα, ο Trump υπέγραψε Εκτελεστικό Διάταγμα που επιτρέπει στο Υπουργείο Οικονομικών να εκσυγχρονίσει το σύστημα πληρωμών, προκειμένου να μειώσει τη σπατάλη, την απάτη και τις καταχρήσεις.
Υπέγραψε επίσης ένα δεύτερο διάταγμα, καθιερώνοντας την Ημέρα Εκλογών στις ΗΠΑ ως εθνική αργία. (Και τα δύο μέτρα αναμένεται να καταλήξουν στα δικαστήρια.)
Το δε Ηνωμένο Βασίλειο ανακοινώνει έναν ζοφερό Εαρινό Προϋπολογισμό, γεμάτο μέτρα λιτότητας, με το επιχείρημα ότι “ο κόσμος έχει αλλάξει”.
Στην πραγματικότητα, ο κόσμος αλλάζει προς μία στρατιωτική κεϋνσιανή πολιτική, αλλά όχι στο Ηνωμένο Βασίλειο, παρά τις συχνές αναφορές στον Τσόρτσιλ. (Την ίδια στιγμή, μια σημαντική συμφωνία αμυντικής συνεργασίας ΕΕ-ΗΒ παραμένει στάσιμη, καθώς η Γαλλία απαιτεί περισσότερα αλιευτικά δικαιώματα στα βρετανικά ύδατα. Ενδεχομένως συμβολικό, αλλά απολύτως αληθινό.)
Το τέλος της παγκοσμιοποίησης;
Η HSBC δηλώνει ότι "η παγκοσμιοποίηση όπως την ξέραμε τελείωσε" – νέα που μπορεί να σοκάρουν όσους πίστευαν πως οι τιμές των assets θα συνέχιζαν να αυξάνονται απρόσκοπτα.
Παράλληλα, η πολιτική και οι αγορές, όπως τις ξέραμε, αλλάζουν ραγδαία. Χαρακτηριστικά παραδείγματα:
Ο Trump προσφέρει ένα stablecoin, με εγγύση αμερικανικά κρατικά ομόλογα, συμπληρώνοντας τη συλλογή των meme coins που ήδη φέρουν το όνομά του.
Ο δε επικεφαλής του Συμβουλίου Διεθνών Σχέσεων των ΗΠΑ, σε άρθρο του στο Foreign Affairs, δηλώνει ξεκάθαρα: “Η Κίνα έχει ήδη αναδιαμορφώσει το διεθνές σύστημα”.
"Από το 2009 έως το 2017, ως σύμβουλος εθνικής ασφάλειας για τις διεθνείς οικονομικές υποθέσεις και εκπρόσωπος εμπορίου των ΗΠΑ, προειδοποιούσα συνεχώς τους Κινέζους ομολόγους μου ότι το διεθνές περιβάλλον που είχε επιτρέψει την επιτυχία της Κίνας θα εξαφανιζόταν, εκτός αν τροποποιούσαν τις επιθετικές οικονομικές τους πολιτικές.
Αντί να το κάνουν, διπλασίασαν την επιθετικότητά τους. Η σχέση ΗΠΑ-Κίνας χειροτέρεψε, καθώς δεν υπήρξε καμία αμοιβαιότητα.
Η Ουάσινγκτον μπορεί να δημιούργησε τη φιλελεύθερη, ανοιχτή, διεθνή τάξη, αλλά η Κίνα καθόρισε την επόμενη φάση της: προστατευτισμός, επιδοτήσεις, περιορισμοί στις Ξένες Άμεσες Επενδύσεις (FDI) και βιομηχανική πολιτική.
Το να λέμε ότι οι ΗΠΑ πρέπει να ξαναπάρουν τα ηνία για να διατηρήσουν το σύστημα κανόνων που εκείνες δημιούργησαν, είναι άστοχο.
Ο εθνικιστικός κρατικός καπιταλισμός της Κίνας κυριαρχεί στο διεθνές οικονομικό σύστημα.
Η Ουάσινγκτον, αποτυγχάνοντας να πείσει το Πεκίνο να αλλάξει πορεία ή να δημιουργήσει ένα εναλλακτικό εμπορικό μπλοκ για να το ανταγωνιστεί, έμεινε με μία επιλογή: Οι ΗΠΑ έπρεπε να γίνουν πιο πολύ σαν την Κίνα."
Ωστόσο, ο Branko Milanovic, στο άρθρο του αυτή την εβδομάδα "Τι έρχεται μετά την παγκοσμιοποίηση;", κάνει την εξής διάκριση:
Στις ΗΠΑ, το αναδυόμενο κρατικό μοντέλο συνδυάζει νεοφιλελευθερισμό στο εσωτερικό και μερκαντιλισμό στο εξωτερικό.
Στην Κίνα, αντίθετα, ισχύει το αντίστροφο: μερκαντιλισμός στο εσωτερικό και νεοφιλελευθερισμός στο εξωτερικό.
Ποια είναι, λοιπόν, η προτεινόμενη πορεία της Ευρώπης;
Μέχρι στιγμής, τα σήματα δεν είναι ξεκάθαρα, παρά τον έντονο γεωπολιτικό θόρυβο πάνω από το κεφάλι της.
Η συνέχιση μιας αποσπασματικής προσέγγισης, χωρίς μια συνολική μακροοικονομική ή στρατιωτική στρατηγική, κάθε άλλο παρά ιδανική είναι. Ίσως οι αλλαγές που απαιτούνται να είναι πολύ μεγαλύτερες απ’ ό,τι νομίζουν οι περισσότεροι, καταλήγει η Rabobank.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών