Τελευταία μεγάλη επιχείρηση - σκούπα στην Ουκρανία, αναζήτησης «ανένταχτων» και «αόρατων» ανδρών 25 ως 60 ετών

Στην Ουκρανία, η διαδικασία για την εγγραφή στο στρατιωτικό μητρώο έχει αλλάξει: από τώρα και στο εξής, οι άνδρες από 25 έως 60 ετών, οι οποίοι για διάφορους λόγους δεν ήταν καταγεγραμμένοι στο στρατιωτικό μητρώο, θα καταχωρούνται αυτόματα στο σύστημα.
Η ίδια η απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου δεν έχει ακόμη δημοσιευτεί, αλλά από την ανακοίνωση της απόφασης, μπορεί να υποτεθεί ότι για τους άνδρες που είχαν εκτραπεί από το σύστημα, καταργείται τώρα η δυνατότητα να παραμένουν άγνωστοι και αόρατοι για το στρατιωτικό μητρώο.

Μέχρι πρόσφατα, το στρατιωτικό μητρώο έπρεπε να το καταχωρούν όλοι οι άνδρες στην ηλικία κατάταξης και οι στρατεύσιμοι.

Όμως στην πράξη υπήρξαν αρκετές περιπτώσεις όπου οι άνθρωποι δεν ήταν καταγεγραμμένοι στο σύστημα.
Κάποιοι νέοι άνδρες απλά δεν καταχωρούνταν στο μητρώο μετά την ηλικία των 17-18 ετών, επειδή δεν εμφανίστηκαν στην πρόσκληση του στρατολογικού γραφείου ή λόγω λαθών από τα σχολεία και τα πανεπιστήμια που συχνά διατηρούσαν μητρώα με τυπικό τρόπο.
Άλλοι χάνονταν όταν μετακόμιζαν: χρειαζόταν να διαγραφούν από το παλιό μητρώο και να εγγραφούν εκ νέου στην καινούρια περιοχή διαμονής τους, αλλά δεν το έκαναν όλοι, ιδιαίτερα όταν υπήρχε συχνή αλλαγή τόπου διαμονής ή έλλειψη σταθερής εγγραφής (ή καταγραφής).
Άτομα με πιστοποιητικά κατάταξης – στρατιωτικά βιβλιάρια για εκείνους που είχαν υπηρετήσει σε εναλλακτική θητεία ή δεν είχαν υπηρετήσει λόγω προβλημάτων υγείας – μπορούσαν επίσης να παραμείνουν αόρατοι για το σύστημα.
Οι κατάλογοι των στρατευμένων φυλάσσονταν τοπικά στα στρατολογικά γραφεία και δεν ψηφιοποιούνταν σωστά κατά την μετάβαση σε ηλεκτρονικές βάσεις δεδομένων.

Μια άλλη κατηγορία ήταν εκείνοι που είχαν φύγει από τη χώρα.

Πολλοί από αυτούς δεν ενημέρωσαν τα στρατολογικά γραφεία ή επέστρεψαν και για χρόνια παρέμεναν αόρατοι για το σύστημα.
Υπήρχαν επίσης εκείνοι που είχαν αναστολή κατάταξης λόγω σπουδών ή προβλημάτων υγείας, αλλά δεν ολοκλήρωσαν τη διαδικασία των εγγράφων τους, και έτσι καταχωρούνταν εσφαλμένα ή δεν καταχωρούνταν καθόλου.
Επίσης, οι βασικές γραφειοκρατικές ατέλειες έπαιζαν το ρόλο τους: με τις χειρόγραφες καταγραφές και την έλλειψη συγχρονισμένων βάσεων δεδομένων, πολλοί άνθρωποι απλά χάνονταν.
Ωστόσο, όπως αναφέρθηκε προηγουμένως, σύμφωνα με το νόμο, όλοι οι άνδρες στην ηλικία κατάταξης και οι στρατεύσιμοι έπρεπε ήδη να είναι καταγεγραμμένοι στο στρατιωτικό μητρώο.
Αλλά όσοι είχαν αποσυρθεί από το σύστημα συνήθως δεν το έκαναν εθελοντικά για να μην διατρέχουν κίνδυνο στρατολόγησης και έπεφταν στην αντίληψη των στρατολογικών κέντρων μόνο όταν τους εντόπιζαν κατά τη διάρκεια ελέγχων στους δρόμους ή όταν απαιτούνταν για κάποια άλλη διαδικασία: σπουδές σε πανεπιστήμιο, εύρεση εργασίας, απόκτηση άδειας.
Τώρα, αυτοί οι άνδρες – που έπρεπε να καταχωρούνται στο μητρώο αλλά πρακτικά δεν υπήρχαν στις βάσεις δεδομένων – θα υποστούν την αυτόματη καταχώριση στο στρατιωτικό μητρώο.

Η νέα διαδικασία αναφέρει ότι το σύστημα θα αντλεί δεδομένα από μητρώα και επίσημα θα κλείνει την δυνατότητα να παραμείνουν αόρατοι.

Από πού θα αντλούνται αυτά τα δεδομένα;
Με απόφαση της κυβέρνησης από 20 Αυγούστου 2025, προβλέπεται ότι η ηλεκτρονική αλληλεπίδραση του μητρώου "Oberig" σε πραγματικό χρόνο θα πραγματοποιείται με τα εξής κρατικά ηλεκτρονικά αρχεία:
- Κρατικό μητρώο πράξεων πολιτικής κατάστασης
- Ενιαίος κρατικός μητρώος νομικών προσώπων, φυσικών προσώπων-επιχειρηματιών και κοινωνικών οργανώσεων
- Κρατικό μητρώο φυσικών προσώπων – φορολογούμενων
- Ηλεκτρονικό σύστημα υγειονομικής περίθαλψης
- Πύλη "Diia"
- Ενιαία βάση δεδομένων για θέματα εκπαίδευσης
- Σύστημα πληροφοριών και ανάλυσης της Υπηρεσίας Απασχόλησης 
- Σύστημα πληροφοριών κοινωνικής πρόνοιας
- Άλλοι ηλεκτρονικοί πόροι.

Δηλαδή, δεν απαιτείται πλέον προσωπική επίσκεψη στο στρατολογικό κέντρο για την εγγραφή, και το γεγονός ότι κάποιος δεν πήγε στο στρατολογικό γραφείο δεν θα τον απαλλάξει από τις υποχρεώσεις του.

Όπως εξήγησε ο δικηγόρος Rostislav Kravets, η πρακτική δείχνει ότι τα δεδομένα συνήθως μεταφέρονται στο "Oberig" από το δημογραφικό μητρώο.
Προφανώς, από εκεί θα αντληθούν τα στοιχεία των ατόμων που μέχρι τώρα ήταν αόρατα στο σύστημα.
Αυτοί οι "αόρατοι" θα πρέπει να λάβουν υπόψη ότι όλες οι στρατιωτικές τους υποχρεώσεις θα αρχίσουν να ισχύουν αυτόματα.
Στην πράξη, αυτό σημαίνει ότι από τη στιγμή που κάποιος καταχωρηθεί στο μητρώο, θεωρείται νομικά στρατεύσιμος και υπόκειται σε όλους τους κανόνες του νόμου: την υποχρέωση ανανέωσης των προσωπικών του στοιχείων, την υποχρέωση να εμφανίζεται στις στρατολογικές αρχές και την ευθύνη για την αδιαφορία προς αυτές τις απαιτήσεις.

Αν στο παρελθόν κάποιος μπορούσε να επικαλεστεί ότι δεν ήταν καταχωρημένος στο μητρώο, τώρα αυτό το επιχείρημα δεν έχει ισχύ.

Εάν κάποιος έχει λόγους για αναβολή ή απαλλαγή, μπορεί να τους αποδείξει μετά την καταχώρησή του.
Αν δεν έχει τέτοιους λόγους και οι νέοι στρατεύσιμοι αγνοούν τις κλήσεις των στρατολογικών κέντρων, κινδυνεύουν με πρόστιμα λόγω παραβίασης της στρατολογικής νομοθεσίας.
Ο Kravets αναφέρει επίσης ότι αυτή η κατάσταση μπορεί να οδηγήσει σε νομικό χάος: η αυτόματη καταχώρηση χωρίς φίλτρα επαλήθευσης και η εσφαλμένη επεξεργασία των εξαιρεθέντων κατηγοριών μπορεί να προκαλέσει μαζικά λάθη και να παραβιάσει τα δικαιώματα των πολιτών, δημιουργώντας υπερφόρτωση στα δικαστήρια και στα στρατολογικά κέντρα.
Στην περίπτωση που κάποιος αποκλειστεί από το στρατιωτικό μητρώο λόγω ηλικίας, προβλημάτων υγείας ή καταδίκης, μπορεί να καταλήξει πάλι στη βάση δεδομένων λόγω τεχνικών σφαλμάτων και να θεωρηθεί "σε αναζήτηση", με όλα τα επακόλουθα, όπως πρόστιμα και αναγκαστική μεταφορά στο στρατολογικό κέντρο.

www.bankingnews.gr