Xρησιμοποίησε για την εφεύρεση του την ελληνική λέξη “Παράδοξον” (Paradox)
Ο αντισυνταγματάρχης (ε.α.) George Vincent Fosberry (Τζώρτζ Βίνσεντ Φόσμπερυ) ήταν ένας κλασσικός Αγγλος τζέντλεμαν με έφεση στη μηχανολογία.
Γεννημένος το 1832 από μεσοαστική οικογένεια, μορφώθηκε στο φημισμένο κολλέγιο του Ήτον.
Κατατάχτηκε στο Βρετανικό στρατό με το βαθμό του ανθυπολοχαγού.
Υπηρέτησε στην Ινδία, όπου η αυτοκρατορία αντιμετώπιζε ταραχές από τους μουσουλμάνους που έμειναν γνωστοί ως οι “φανατικοί του Ινδουιστάν”.
Για τη δράση του εκεί έλαβε την ανώτατη ηθική αμοιβή του “Σταυρού της Βικτωρίας”.
Κατά τη διάρκεια της στρατιωτικής του σταδιοδρομίας ασχολήθηκε με την πρακτική πλευρά των όπλων.
Με βάση την εμπειρία του δημιούργησε τα σχέδια του περιστρόφου Webley-Fosbery, το οποίο είδε περιορισμένη χρήση στον Α’ παγκόσμιο πόλεμο.
Το πάθος του όμως για το κυνήγι και τις εξερευνήσεις τον οδήγησε σε έναν άλλο δρόμο.
Ένα τουφέκι για πολλούς ρόλους
Κατά την παραμονή του στην Ινδία ο Fosbery παρατήρησε ότι σε απόμακρες περιοχές, υπήρχε η ανάγκη για ένα όπλο πολλαπλών χρήσεων στο κυνήγι αλλά και την προστασία από επικίνδυνα θηρία.
Πίσω στην Αγγλία ήταν δυνατό, ο σπόρτσμαν να κατέχει ένα ραβδωτό και ένα λειόκανο τουφέκι και να τα χρησιμοποιεί κατά περίσταση.
Όταν κάποιος απείχε εβδομάδες από τον πολιτισμό, η μεταφορά πολλαπλών όπλων και διαφορετικών διαμετρημάτων καταντούσε προβληματική υπόθεση.
Αναζήτησε τον τρόπο να συνδυάσει το λειόκανο δίκαννο που θα γέμιζε το “τσουκάλι” του κυνηγετικού καταυλισμού με το ραβδωτό για επικίνδυνα θηράματα, όπως η λεοπάρδαλη, η τίγρη, ή ο ρινόκερος.
Εκεί που οι Γερμανοί θα προσέθεταν μια ακόμη κάνη σε ένα υπάρχον δίκανο (με έναν έξτρα μηχανισμό πυροδότησης και την αντίστοιχη πολυπλοκότητα) καταλήγοντας στο μηχανισμό Drilling, ο πρακτικός εγγλέζος, προσέγγισε το πρόβλημα πιο σφαιρικά.
Το “Παράδοξο”
Οι αντικρουόμενες απαιτήσεις του έδειξαν ότι το όπλο θα έπρεπε να είναι κατά βάση λειόκανο. Αυτό, γιατί η βολή μολυβένιων σκαγίων μέσα από ραβδωτές κάνες είναι πρακτικά αδύνατη.
Ξεκινώντας με τα διαθέσιμα διαμετρήματα της εποχής του (πριν την έλευση της “άκαπνης πυρίτιδας”), κατέληξε στο Cal. 10 (μετρικό 19,7 χιλιοστά) διότι επέτρεπε αρκετά μεγάλο βάρος βλήματος ώστε να καταβάλλει επικίνδυνα ζώα.
Επιπλέον, επειδή ήταν ήδη διαδεδομένο ως κυνηγετικό διαμέτρημα, η εύρεση έτοιμων φυσιγγίων και υλικών γόμωσης θα ήταν απλή υπόθεση.
Για να πετύχει την ακρίβεια που ζητούσε, εφάρμοσε δύο ευρασιτεχνίες δικής του έμπνευσης.
Στα τελευταία έξι εκατοστά της κάνης, εκεί που το στόμιο στενεύει ώστε να διαμορφώσει την κατανομή των σκαγίων, σχεδίασε έξι ελαφρές ραβδώσεις με δεξιόστροφή φορά.
Επειδή με την πρώτη ματιά η ταυτόχρονη ύπαρξη στένωσης για σκάγια και ράβδωσης για περιστροφή βλήματος φαίνονται αλληλοσυγκρουόμενες έννοιες, χρησιμοποίσε για την εφεύρεση του την ελληνική λέξη “Παράδοξον” (Paradox).
Την κατέθεσε στο Λονδίνο το 1885 και συνεννοήθηκε με τους ονομαστούς οπλουργούς Holland & Holland για την κατασκευή των πρώτων δικάνων.
Τα φυσίγγια
Από τεχνική πλευρά, η πατέντα του Fosbery στηριζόταν στο γεγονός ότι οι “ρηχές ραβδώσεις” στην άκρη της λείας κάνης δεν επιδρούσαν αρκετά, ώστε να βλάπτουν την κατανομή των σφαιρικών σκαγίων.
Ταυτόχρονα αρκούσαν ώστε να δώσουν σταθεροποιητική ροπή στις ειδικά σχεδιασμένες συμπαγείς βολίδες.
Υπήρχαν τριών ειδών βλήματα.
Το πρώτο ήταν πλήρους διαμέτρου με δύο δακτύλιους στην περιφέρεια του.
Οι δακτύλιοι ήταν που ερχόμενοι σε επαφή με τις ραβδώσεις, έδιναν περιστροφή στο βλήμα.
Χυνόταν από μαλακό μολύβι και διέθετε στρογγυλή αιχμή.
Προοριζόταν για γενική χρήση ενάντια σε τετράποδα.
Ο δεύτερος τύπος ήταν ένα παρόμοιο βλήμα αλλά με κοίλη αιχμή.
Σχεδιασμένο να εκταθεί με την πρόσκρουση, μετέφερε ταχύτατα την ενέργεια του σε ένα θήραμα όπως πχ. η λεοπάρδαλη που στερείται βαρέος σκελετού και στρωμάτων σκληρού ιστού.
Ο τρίτος τύπος συνδύαζε το σχήμα του κυλίνδρου με δακτυλίους με μια αιχμή από ατσάλι.
Προοριζόταν για διάτρηση βαρέων οστών και σκληρού δέρματος σε ζώα όπως ο βούβαλος ή ο ασιατικός ελέφαντας, όπου τα ζωτικά όργανα προστατεύονται από δεκάδες εκατοστά ιστών.
Φυσικά το όπλο μπορούσε να χρησιμοποιήσει και όλα τα διαθέσιμα φυσίγγια σκαγίων και ψήφων cal. 10 της εποχής.
Το “μαγικό” με την ιδέα του Fosbery ήταν πως η τεχνολογία αυτή λειτουργεί σε διαφορετικές κλίμακες.
Έτσι δημιουργήθηκαν όπλα Paradox σε όλα τα δημοφιλή διαμετρήματα λειόκανων (cal 12, 16, 20, 410 κλπ.).
Ακόμη και σήμερα είναι ιδιαίτερα δημοφιλή στη Ρωσία γιατί το νομικό καθεστώς θεωρεί τα όπλα αυτά λειόκανα.
“Best Royal Double”
Στη Holland & Holland διέκριναν αμέσως την εμπορική προοπτική για ένα τέτοιο δίκανο και ήρθαν σε συμφωνία με το Fosbery για τα δικαιώματα χρήσης της πατέντας.
Ήταν δημοφιλή γιατί οι κάνες ήταν ελαφρότερες σε σχέση με ενός πλήρως ραβδωτού και ακριβή για αποστάσεις μέχρι 100-130 μέτρα.
Το κυνήγι επικίνδυνων θηραμάτων συνήθως εξελίσσεται εντός λίγων δεκάδων “βημάτων”.
Όταν η ευρασιτεχνία έληξε, άλλοι κατασκευαστές (όπως η Westley Richards που έχουμε παρουσιάσει παλιότερα) αντέγραψαν την ιδέα του Paradox.
Η Holland έφτιαξε αρκετές δεκάδες δίκανα αυτού του είδους αλλά μόνο τρία επιπέδου “Best Royal” που σήμαινε ένα όπλο ύψιστης ποιότητας με όλα τα πιθανά έξτρα χαρακτηριστικά που θα μπορούσε να ζητήσει ό πελάτης.
Το εικονιζόμενο κατασκευάστηκε προκειμένου να εκτεθεί στη διεθνή έκθεση του Παρισιού το 1900.
Αγοράστηκε λίγο αργότερα από κάποιο κόμητα Laszlo Jzapary από την Ουγγαρία και φέρει το αρχικό γράμμα του ονόματος του χαραγμένο.
Διαθέτει μηχανισμό sidelock (ολόκληρες “φωτιές”) χωρίς εξωτερικές σφύρες.
Οι κάνες έχουν μήκος 78 εκατοστών και ζυγίζει 5,9 κιλά.
Δεδομένου του διαμετρήματος, το βάρος είναι λογικό ειδικά αν συνυπολογίσουμε τα εξαιρετικής ποιότητας ξύλινα μέρη που εντυπωσιάζουν μετά από 120 χρόνια ύπαρξης.
Τα μέταλλα διατηρούν στιλπνή βαφή στις κάνες και επεξεργασία “ταρταρούγα” στη βάση, η οποία καλύπτεται από λεπτομερές σκάλισμα σπειροειδών μοτίβων.
Περίπου στο ένα τρίτο του μήκους των κανών υπάρχει ένα σταθερό κλισιοσκόπιο μικρού ύψους που συνδυάζεται με μία αντίστοιχη ακίδα κοντά στο στόμιο.
Επιλέχτηκαν γιατί το όπλο προοριζόταν για διττή χρήση.
Οπότε τα σκοπευτικά δε θα έπρεπε να παρεμβάλλονται ετονα στο οπτικό πεδίο κατά τις βολές σε εναέριο στόχο.
Οι δύο σκανδάλες κινούν αντίστοιχες ανεξάρτητες σφύρες, εξασφαλίζοντας ότι σε περίπτωση βλάβης ή αφλογιστίας στη μια, θα λειτουργεί τουλάχιστον η άλλη κάνη.
Κάτι τέτοιο ήταν ζωτικό σε μέρη που απείχαν μήνες από τον πολιτισμό και την τεχνική υποστήριξη.
Ήταν το απόλυτο τουφέκι για τους εραστές της περιπέτειας που ήθελαν να κυνηγήσουν και να εξερευνήσουν τα πιο απόμακρα μέρη στα τέλη του 19ου ή τις αρχές του 20ου αιώνα. Ακόμη και σήμερα εξάπτει τη φαντασία.
www.bankingnews.gr
Γεννημένος το 1832 από μεσοαστική οικογένεια, μορφώθηκε στο φημισμένο κολλέγιο του Ήτον.
Κατατάχτηκε στο Βρετανικό στρατό με το βαθμό του ανθυπολοχαγού.
Υπηρέτησε στην Ινδία, όπου η αυτοκρατορία αντιμετώπιζε ταραχές από τους μουσουλμάνους που έμειναν γνωστοί ως οι “φανατικοί του Ινδουιστάν”.
Για τη δράση του εκεί έλαβε την ανώτατη ηθική αμοιβή του “Σταυρού της Βικτωρίας”.
Κατά τη διάρκεια της στρατιωτικής του σταδιοδρομίας ασχολήθηκε με την πρακτική πλευρά των όπλων.
Με βάση την εμπειρία του δημιούργησε τα σχέδια του περιστρόφου Webley-Fosbery, το οποίο είδε περιορισμένη χρήση στον Α’ παγκόσμιο πόλεμο.
Το πάθος του όμως για το κυνήγι και τις εξερευνήσεις τον οδήγησε σε έναν άλλο δρόμο.
Ένα τουφέκι για πολλούς ρόλους
Κατά την παραμονή του στην Ινδία ο Fosbery παρατήρησε ότι σε απόμακρες περιοχές, υπήρχε η ανάγκη για ένα όπλο πολλαπλών χρήσεων στο κυνήγι αλλά και την προστασία από επικίνδυνα θηρία.
Πίσω στην Αγγλία ήταν δυνατό, ο σπόρτσμαν να κατέχει ένα ραβδωτό και ένα λειόκανο τουφέκι και να τα χρησιμοποιεί κατά περίσταση.
Όταν κάποιος απείχε εβδομάδες από τον πολιτισμό, η μεταφορά πολλαπλών όπλων και διαφορετικών διαμετρημάτων καταντούσε προβληματική υπόθεση.
Αναζήτησε τον τρόπο να συνδυάσει το λειόκανο δίκαννο που θα γέμιζε το “τσουκάλι” του κυνηγετικού καταυλισμού με το ραβδωτό για επικίνδυνα θηράματα, όπως η λεοπάρδαλη, η τίγρη, ή ο ρινόκερος.
Εκεί που οι Γερμανοί θα προσέθεταν μια ακόμη κάνη σε ένα υπάρχον δίκανο (με έναν έξτρα μηχανισμό πυροδότησης και την αντίστοιχη πολυπλοκότητα) καταλήγοντας στο μηχανισμό Drilling, ο πρακτικός εγγλέζος, προσέγγισε το πρόβλημα πιο σφαιρικά.
Το “Παράδοξο”
Οι αντικρουόμενες απαιτήσεις του έδειξαν ότι το όπλο θα έπρεπε να είναι κατά βάση λειόκανο. Αυτό, γιατί η βολή μολυβένιων σκαγίων μέσα από ραβδωτές κάνες είναι πρακτικά αδύνατη.
Ξεκινώντας με τα διαθέσιμα διαμετρήματα της εποχής του (πριν την έλευση της “άκαπνης πυρίτιδας”), κατέληξε στο Cal. 10 (μετρικό 19,7 χιλιοστά) διότι επέτρεπε αρκετά μεγάλο βάρος βλήματος ώστε να καταβάλλει επικίνδυνα ζώα.
Επιπλέον, επειδή ήταν ήδη διαδεδομένο ως κυνηγετικό διαμέτρημα, η εύρεση έτοιμων φυσιγγίων και υλικών γόμωσης θα ήταν απλή υπόθεση.
Για να πετύχει την ακρίβεια που ζητούσε, εφάρμοσε δύο ευρασιτεχνίες δικής του έμπνευσης.
Στα τελευταία έξι εκατοστά της κάνης, εκεί που το στόμιο στενεύει ώστε να διαμορφώσει την κατανομή των σκαγίων, σχεδίασε έξι ελαφρές ραβδώσεις με δεξιόστροφή φορά.
Επειδή με την πρώτη ματιά η ταυτόχρονη ύπαρξη στένωσης για σκάγια και ράβδωσης για περιστροφή βλήματος φαίνονται αλληλοσυγκρουόμενες έννοιες, χρησιμοποίσε για την εφεύρεση του την ελληνική λέξη “Παράδοξον” (Paradox).
Την κατέθεσε στο Λονδίνο το 1885 και συνεννοήθηκε με τους ονομαστούς οπλουργούς Holland & Holland για την κατασκευή των πρώτων δικάνων.
Τα φυσίγγια
Από τεχνική πλευρά, η πατέντα του Fosbery στηριζόταν στο γεγονός ότι οι “ρηχές ραβδώσεις” στην άκρη της λείας κάνης δεν επιδρούσαν αρκετά, ώστε να βλάπτουν την κατανομή των σφαιρικών σκαγίων.
Ταυτόχρονα αρκούσαν ώστε να δώσουν σταθεροποιητική ροπή στις ειδικά σχεδιασμένες συμπαγείς βολίδες.
Υπήρχαν τριών ειδών βλήματα.
Το πρώτο ήταν πλήρους διαμέτρου με δύο δακτύλιους στην περιφέρεια του.
Οι δακτύλιοι ήταν που ερχόμενοι σε επαφή με τις ραβδώσεις, έδιναν περιστροφή στο βλήμα.
Χυνόταν από μαλακό μολύβι και διέθετε στρογγυλή αιχμή.
Προοριζόταν για γενική χρήση ενάντια σε τετράποδα.
Ο δεύτερος τύπος ήταν ένα παρόμοιο βλήμα αλλά με κοίλη αιχμή.
Σχεδιασμένο να εκταθεί με την πρόσκρουση, μετέφερε ταχύτατα την ενέργεια του σε ένα θήραμα όπως πχ. η λεοπάρδαλη που στερείται βαρέος σκελετού και στρωμάτων σκληρού ιστού.
Ο τρίτος τύπος συνδύαζε το σχήμα του κυλίνδρου με δακτυλίους με μια αιχμή από ατσάλι.
Προοριζόταν για διάτρηση βαρέων οστών και σκληρού δέρματος σε ζώα όπως ο βούβαλος ή ο ασιατικός ελέφαντας, όπου τα ζωτικά όργανα προστατεύονται από δεκάδες εκατοστά ιστών.
Φυσικά το όπλο μπορούσε να χρησιμοποιήσει και όλα τα διαθέσιμα φυσίγγια σκαγίων και ψήφων cal. 10 της εποχής.
Το “μαγικό” με την ιδέα του Fosbery ήταν πως η τεχνολογία αυτή λειτουργεί σε διαφορετικές κλίμακες.
Έτσι δημιουργήθηκαν όπλα Paradox σε όλα τα δημοφιλή διαμετρήματα λειόκανων (cal 12, 16, 20, 410 κλπ.).
Ακόμη και σήμερα είναι ιδιαίτερα δημοφιλή στη Ρωσία γιατί το νομικό καθεστώς θεωρεί τα όπλα αυτά λειόκανα.
“Best Royal Double”
Στη Holland & Holland διέκριναν αμέσως την εμπορική προοπτική για ένα τέτοιο δίκανο και ήρθαν σε συμφωνία με το Fosbery για τα δικαιώματα χρήσης της πατέντας.
Ήταν δημοφιλή γιατί οι κάνες ήταν ελαφρότερες σε σχέση με ενός πλήρως ραβδωτού και ακριβή για αποστάσεις μέχρι 100-130 μέτρα.
Το κυνήγι επικίνδυνων θηραμάτων συνήθως εξελίσσεται εντός λίγων δεκάδων “βημάτων”.
Όταν η ευρασιτεχνία έληξε, άλλοι κατασκευαστές (όπως η Westley Richards που έχουμε παρουσιάσει παλιότερα) αντέγραψαν την ιδέα του Paradox.
Η Holland έφτιαξε αρκετές δεκάδες δίκανα αυτού του είδους αλλά μόνο τρία επιπέδου “Best Royal” που σήμαινε ένα όπλο ύψιστης ποιότητας με όλα τα πιθανά έξτρα χαρακτηριστικά που θα μπορούσε να ζητήσει ό πελάτης.
Το εικονιζόμενο κατασκευάστηκε προκειμένου να εκτεθεί στη διεθνή έκθεση του Παρισιού το 1900.
Αγοράστηκε λίγο αργότερα από κάποιο κόμητα Laszlo Jzapary από την Ουγγαρία και φέρει το αρχικό γράμμα του ονόματος του χαραγμένο.
Διαθέτει μηχανισμό sidelock (ολόκληρες “φωτιές”) χωρίς εξωτερικές σφύρες.
Οι κάνες έχουν μήκος 78 εκατοστών και ζυγίζει 5,9 κιλά.
Δεδομένου του διαμετρήματος, το βάρος είναι λογικό ειδικά αν συνυπολογίσουμε τα εξαιρετικής ποιότητας ξύλινα μέρη που εντυπωσιάζουν μετά από 120 χρόνια ύπαρξης.
Τα μέταλλα διατηρούν στιλπνή βαφή στις κάνες και επεξεργασία “ταρταρούγα” στη βάση, η οποία καλύπτεται από λεπτομερές σκάλισμα σπειροειδών μοτίβων.
Περίπου στο ένα τρίτο του μήκους των κανών υπάρχει ένα σταθερό κλισιοσκόπιο μικρού ύψους που συνδυάζεται με μία αντίστοιχη ακίδα κοντά στο στόμιο.
Επιλέχτηκαν γιατί το όπλο προοριζόταν για διττή χρήση.
Οπότε τα σκοπευτικά δε θα έπρεπε να παρεμβάλλονται ετονα στο οπτικό πεδίο κατά τις βολές σε εναέριο στόχο.
Οι δύο σκανδάλες κινούν αντίστοιχες ανεξάρτητες σφύρες, εξασφαλίζοντας ότι σε περίπτωση βλάβης ή αφλογιστίας στη μια, θα λειτουργεί τουλάχιστον η άλλη κάνη.
Κάτι τέτοιο ήταν ζωτικό σε μέρη που απείχαν μήνες από τον πολιτισμό και την τεχνική υποστήριξη.
Ήταν το απόλυτο τουφέκι για τους εραστές της περιπέτειας που ήθελαν να κυνηγήσουν και να εξερευνήσουν τα πιο απόμακρα μέρη στα τέλη του 19ου ή τις αρχές του 20ου αιώνα. Ακόμη και σήμερα εξάπτει τη φαντασία.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών