Όπως αναφέρει ο οικονομολόγος, θα δούμε κοσμοϊστορικά γεγονότα
Κατάρρευση που θα ξεπερνά αυτή του 2008, με τις μετοχές να υποχωρούν ως -90%, αρχής γενομένης από το 2025, επιμένει να προβλέπει στο πιο πρόσφατο podcast του ο γνωστός οικονομολόγος Harry Dent.
Το μείζον ερώτημα είναι αν πρόκειται απλώς για τρομοκράτηση προκειμένου να πουληθούν περισσότερα βιβλία ή η πρόβλεψη του Dent αποτελεί μια δίκαιη προειδοποίηση.
Σύμφωνα με τον γνωστό αναλυτή, μόλις πρόσφατα είδαμε νέα ιστορικά υψηλά στις αγορές: στο χρηματιστήριο, στα εμπορεύματα και στο real estate.
«Βασικά βρισκόμαστε στη φούσκα όλων των φουσκών, που προκάλεσε η αμερικανική κυβέρνηση.
Πρόκειται για κοσμοϊστορικά γεγονότα, τα οποία δεν θα ξαναδούμε στην υπόλοιπη ζωή μας.
«Πρόκειται για μια πρωτοφανή φούσκα» τονίζει ο Dent… και προσθέτει: «Δεν θα υπάρξει ύφεση, αλλά Μεγάλη Κατάθλιψη, μια μεγάλη χρηματοπιστωτική κρίση, όπως αυτή που καταγράφηκε στα κατάστιχα της οικονομικής Ιστορίας το 1929.
Οι μεγάλες χρηματοπιστωτικές κρίσεις πάντα ακολουθούν τις φούσκες, στη διάρκεια των οποίων υπάρχει υπερεπέκταση από όλες τις συνιστώσες της οικονομικής δραστηριότητας.
Και φούσκες όπως αυτές του 1929 ή του 1932 σκάνε κάνοντας τόσο πάταγο, που τα χρηματιστήρια δύναται να υποχωρήσουν ως 90%.
Στη φούσκα dot com, ο Nasdaq υποχώρησε κατά 78%, χωρίς να εκδηλώνεται ύφεση.
Ως εκ τούτου, οι φούσκες είναι πολύ σημαντικές για τους επενδυτές – και η τρέχουσα δεν έχει ιστορικό ανάλογο.
(Σημειωτέον, η παγκόσμια οικονομία αντιμετωπίζει οξύ πρόβλημα χρέους, από το οποίο πρέπει να αποτοξινωθεί ώστε γίνει η απαιτούμενη εξυγίανση».)
Σε αυτό το πλαίσιο, δηλαδή των πρωτοφανώς φουσκωμένων αποτιμήσεων στα risk assets, εντάσσεται και το Bitcoin, που σύμφωνα με τον Dent, μπορεί να έσπασε το φράγμα των 100.000 δολ., ωστόσο η τιμή του θα ανέβει πολύ περισσότερο, δεδομένου ότι ακόμη βρίσκεται στα πρώτα στάδια φούσκας».
Εν συνόλω πάντως, λέει ο αναλυτής, οι αποτιμήσεις στον τεχνολογικό κλάδο παγκοσμίως έχουν ξεπεράσει κάθε προηγούμενο: ο δείκτης Nasdaq στις ΗΠΑ είναι πάνω από τις 20.000 μον. ενώ Nikei στην Ιαπωνία ξεπέρασε τις 40.000 μον.
Ο δείκτης βαρόμετρο της Wall Street S&P 500 ξεπέρασε τις 6.000 μον.
Όταν σκάσει…
Σύμφωνα με τον Harry Dent, όταν η τρέχουσα φούσκα σκάσει, το «μπαμ» και οι συνέπειές του θα είναι εκκωφαντικές – και αυτό θα πρέπει να περιμένουμε εν προκειμένω.
«Δεν είναι ο καιρός να καθόμαστε πάνω στις μετοχές και περιμένουμε…
Το πρώτο κραχ θα μας πει πολλά – θα είναι minimum 50%.
Όσο το περιμένουμε, καλό θα ήταν να κοιτάξουμε την αγορά ομολόγων των ΗΠΑ – ειδικά το 10ετές και το 30ετές.
Επειδή θα υπάρξει αποπληθωρισμός και μάλλον θα βουλιάξουμε, αυτού του είδους τα ομόλογα θα αποτελέσουν ασφαλή καταφύγια.
Προσοχή, επίσης, πρέπει να δοθεί στην ταχύτητα κυκλοφορίας του χρήματος, που όταν μειωθεί δραστικά αναγκαστικά η φούσκα θα σκάσει, με το πρώτο κραχ να έρχεται το 2025 και την απόλυτη κατρακύλα να τη βιώνουμε το 2032.
Για αυτό η περίοδος 2025 – 2032 θα είναι πολύ δύσκολη, με επώδυνα κραχ και τρομακτικό αποπληθωρισμό.
Και όλα αυτά επειδή δεν είχαμε τα κότσια να εξυγιάνουμε την οικονομία, να σκάσουμε πρώτα από όλα τον φαύλο κύκλο της φούσκας του χρέους» αναφέρει.
Έγκλημα
Ο Dent έχει δίκιο: Το χρέος των ΗΠΑ ως ποσοστό του ΑΕΠ ήταν μόνο 60% το 2008, και τώρα είναι στο 122% του ΑΕΠ, όπως δείχνει το παρακάτω διάγραμμα.
Επιπλέον, το δημόσιο έλλειμμα είναι επί του παρόντος στο 6% του ΑΕΠ, με την οικονομία σε πλήρη απασχόληση, και αυξάνεται σταθερά στο 2-3%.
Έτσι, οι κρατικές δαπάνες συνεχίζουν να τονώνουν την οικονομία - και κρατούν τη φούσκα φουσκωμένη - προς το παρόν.
Ομοίως, ο ισολογισμός της Fed ήταν κάτω από 1 τρισεκατομμύριο δολάρια το 2008 και αυξήθηκε σε 9 τρισεκατομμύρια δολάρια έως το 2022, πριν πέσει σε λίγο πάνω από 7 τρισεκατομμύρια δολάρια - αυτό εξακολουθεί να είναι μια αύξηση 6 τρισεκατομμύρια στον ισολογισμό της Fed από το 2008.
Την ίδια στιγμή, η Fed μείωσε τα επιτόκια κοντά στο 0% το 2008 και τα κράτησε κοντά σε αυτά τα επίπεδα μέχρι το 2022.
Με άλλα λόγια, ο Dent πιστεύει ότι η υπερβολική νομισματική και δημοσιονομική χαλαρότητα στις ΗΠΑ δημιούργησε τη φούσκα όλων των φουσκών, η οποία φουσκώνει εδώ και 14 χρόνια, και ότι αυτή η φούσκα τελικά θα σκάσει - και η αποτυχία θα είναι τουλάχιστον εντυπωσιακή, προκαλώντας πτώση του S&P 500.
Έχουμε να κάνουμε με το μεγαλύτερο έγκλημα στην οικονομική ιστορία» λέει ο οικονομολόγος.
Παράδοξο είναι το γεγονός –και πρέπει να ληφθεί υπόψη– πως αυτή τη στιγμή μόλις δύο οίκοι είναι bearish.
Και όταν οι επενδυτές είναι τόσο αισιόδοξοι, αυτό αποτελεί ισχυρό red flag, σημειώνει ο Dent.
«Δεν βλέπουμε τον ελέφαντα στο δωμάτιο, είναι εξωφρενικό, και για αυτό τον λόγο αυτό το οποίο θα έρθει θα είναι χειρότερο από τη Μεγάλη Χρηματοπιστωτική Κρίση του 2008» υπογραμμίζει.
www.bankingnews.gr
Το μείζον ερώτημα είναι αν πρόκειται απλώς για τρομοκράτηση προκειμένου να πουληθούν περισσότερα βιβλία ή η πρόβλεψη του Dent αποτελεί μια δίκαιη προειδοποίηση.
Σύμφωνα με τον γνωστό αναλυτή, μόλις πρόσφατα είδαμε νέα ιστορικά υψηλά στις αγορές: στο χρηματιστήριο, στα εμπορεύματα και στο real estate.
«Βασικά βρισκόμαστε στη φούσκα όλων των φουσκών, που προκάλεσε η αμερικανική κυβέρνηση.
Πρόκειται για κοσμοϊστορικά γεγονότα, τα οποία δεν θα ξαναδούμε στην υπόλοιπη ζωή μας.
«Πρόκειται για μια πρωτοφανή φούσκα» τονίζει ο Dent… και προσθέτει: «Δεν θα υπάρξει ύφεση, αλλά Μεγάλη Κατάθλιψη, μια μεγάλη χρηματοπιστωτική κρίση, όπως αυτή που καταγράφηκε στα κατάστιχα της οικονομικής Ιστορίας το 1929.
Οι μεγάλες χρηματοπιστωτικές κρίσεις πάντα ακολουθούν τις φούσκες, στη διάρκεια των οποίων υπάρχει υπερεπέκταση από όλες τις συνιστώσες της οικονομικής δραστηριότητας.
Και φούσκες όπως αυτές του 1929 ή του 1932 σκάνε κάνοντας τόσο πάταγο, που τα χρηματιστήρια δύναται να υποχωρήσουν ως 90%.
Στη φούσκα dot com, ο Nasdaq υποχώρησε κατά 78%, χωρίς να εκδηλώνεται ύφεση.
Ως εκ τούτου, οι φούσκες είναι πολύ σημαντικές για τους επενδυτές – και η τρέχουσα δεν έχει ιστορικό ανάλογο.
(Σημειωτέον, η παγκόσμια οικονομία αντιμετωπίζει οξύ πρόβλημα χρέους, από το οποίο πρέπει να αποτοξινωθεί ώστε γίνει η απαιτούμενη εξυγίανση».)
Σε αυτό το πλαίσιο, δηλαδή των πρωτοφανώς φουσκωμένων αποτιμήσεων στα risk assets, εντάσσεται και το Bitcoin, που σύμφωνα με τον Dent, μπορεί να έσπασε το φράγμα των 100.000 δολ., ωστόσο η τιμή του θα ανέβει πολύ περισσότερο, δεδομένου ότι ακόμη βρίσκεται στα πρώτα στάδια φούσκας».
Εν συνόλω πάντως, λέει ο αναλυτής, οι αποτιμήσεις στον τεχνολογικό κλάδο παγκοσμίως έχουν ξεπεράσει κάθε προηγούμενο: ο δείκτης Nasdaq στις ΗΠΑ είναι πάνω από τις 20.000 μον. ενώ Nikei στην Ιαπωνία ξεπέρασε τις 40.000 μον.
Ο δείκτης βαρόμετρο της Wall Street S&P 500 ξεπέρασε τις 6.000 μον.
Όταν σκάσει…
Σύμφωνα με τον Harry Dent, όταν η τρέχουσα φούσκα σκάσει, το «μπαμ» και οι συνέπειές του θα είναι εκκωφαντικές – και αυτό θα πρέπει να περιμένουμε εν προκειμένω.
«Δεν είναι ο καιρός να καθόμαστε πάνω στις μετοχές και περιμένουμε…
Το πρώτο κραχ θα μας πει πολλά – θα είναι minimum 50%.
Όσο το περιμένουμε, καλό θα ήταν να κοιτάξουμε την αγορά ομολόγων των ΗΠΑ – ειδικά το 10ετές και το 30ετές.
Επειδή θα υπάρξει αποπληθωρισμός και μάλλον θα βουλιάξουμε, αυτού του είδους τα ομόλογα θα αποτελέσουν ασφαλή καταφύγια.
Προσοχή, επίσης, πρέπει να δοθεί στην ταχύτητα κυκλοφορίας του χρήματος, που όταν μειωθεί δραστικά αναγκαστικά η φούσκα θα σκάσει, με το πρώτο κραχ να έρχεται το 2025 και την απόλυτη κατρακύλα να τη βιώνουμε το 2032.
Για αυτό η περίοδος 2025 – 2032 θα είναι πολύ δύσκολη, με επώδυνα κραχ και τρομακτικό αποπληθωρισμό.
Και όλα αυτά επειδή δεν είχαμε τα κότσια να εξυγιάνουμε την οικονομία, να σκάσουμε πρώτα από όλα τον φαύλο κύκλο της φούσκας του χρέους» αναφέρει.
Έγκλημα
Ο Dent έχει δίκιο: Το χρέος των ΗΠΑ ως ποσοστό του ΑΕΠ ήταν μόνο 60% το 2008, και τώρα είναι στο 122% του ΑΕΠ, όπως δείχνει το παρακάτω διάγραμμα.
Επιπλέον, το δημόσιο έλλειμμα είναι επί του παρόντος στο 6% του ΑΕΠ, με την οικονομία σε πλήρη απασχόληση, και αυξάνεται σταθερά στο 2-3%.
Έτσι, οι κρατικές δαπάνες συνεχίζουν να τονώνουν την οικονομία - και κρατούν τη φούσκα φουσκωμένη - προς το παρόν.
Ομοίως, ο ισολογισμός της Fed ήταν κάτω από 1 τρισεκατομμύριο δολάρια το 2008 και αυξήθηκε σε 9 τρισεκατομμύρια δολάρια έως το 2022, πριν πέσει σε λίγο πάνω από 7 τρισεκατομμύρια δολάρια - αυτό εξακολουθεί να είναι μια αύξηση 6 τρισεκατομμύρια στον ισολογισμό της Fed από το 2008.
Την ίδια στιγμή, η Fed μείωσε τα επιτόκια κοντά στο 0% το 2008 και τα κράτησε κοντά σε αυτά τα επίπεδα μέχρι το 2022.
Με άλλα λόγια, ο Dent πιστεύει ότι η υπερβολική νομισματική και δημοσιονομική χαλαρότητα στις ΗΠΑ δημιούργησε τη φούσκα όλων των φουσκών, η οποία φουσκώνει εδώ και 14 χρόνια, και ότι αυτή η φούσκα τελικά θα σκάσει - και η αποτυχία θα είναι τουλάχιστον εντυπωσιακή, προκαλώντας πτώση του S&P 500.
Έχουμε να κάνουμε με το μεγαλύτερο έγκλημα στην οικονομική ιστορία» λέει ο οικονομολόγος.
Παράδοξο είναι το γεγονός –και πρέπει να ληφθεί υπόψη– πως αυτή τη στιγμή μόλις δύο οίκοι είναι bearish.
Και όταν οι επενδυτές είναι τόσο αισιόδοξοι, αυτό αποτελεί ισχυρό red flag, σημειώνει ο Dent.
«Δεν βλέπουμε τον ελέφαντα στο δωμάτιο, είναι εξωφρενικό, και για αυτό τον λόγο αυτό το οποίο θα έρθει θα είναι χειρότερο από τη Μεγάλη Χρηματοπιστωτική Κρίση του 2008» υπογραμμίζει.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών