JEP: Καθώς οι άνθρωποι μεγαλώνουν, αρχίζουν να σκέφτονται πιο θετικά
Μια νέα μελέτη που διεξήχθη από ψυχολόγους του Πανεπιστημίου του Σικάγο και του Πανεπιστημίου του Τελ Αβίβ δείχνει ότι καθώς οι άνθρωποι μεγαλώνουν, μειώνεται η τάση τους να αντιλαμβάνονται τον κόσμο ως ένα παιχνίδι μηδενικού αθροίσματος, όπου το κέρδος ενός ατόμου συνεπάγεται απαραίτητα την απώλεια ενός άλλου. Τα αποτελέσματα δημοσιεύθηκαν στο Journal of Experimental Psychology: General.
Η λεγόμενη «σκέψη μηδενικού αθροίσματος» εμφανίζεται κυρίως σε καταστάσεις όπου υπάρχει μόνο ένας νικητής, όπως σε αθλητικούς αγώνες ή εκλογικές αναμετρήσεις.
Ωστόσο, όπως τονίζουν οι ερευνητές, οι άνθρωποι συχνά εφαρμόζουν λανθασμένα αυτή τη λογική σε τομείς όπου όλοι μπορούν να ωφεληθούν, όπως η εκπαίδευση, η οικονομία ή οι εργασιακές σχέσεις.
Η ανάλυση των δεδομένων αποκάλυψε ότι οι ηλικιωμένοι ενήλικες τείνουν να έχουν λιγότερες τέτοιες πεποιθήσεις σε σύγκριση με τους νεότερους ενήλικες. Οι μεγαλύτεροι σε ηλικία συμμετέχοντες εμφανίζονται πιο πιθανό να αντιλαμβάνονται τους πόρους ως ανανεώσιμους και τις καταστάσεις ως δυνητικά αμοιβαία επωφελείς. Αντιθέτως, οι νεότερες γενιές φαίνεται να είναι πιο επιρρεπείς στη σκέψη μηδενικού αθροίσματος σε σχέση με προηγούμενες δεκαετίες.
Οι ερευνητές διεξήγαγαν τέσσερα πειράματα με σχεδόν 2.500 συμμετέχοντες ηλικίας 18–30 και 65–80 ετών. Οι συμμετέχοντες κλήθηκαν να αξιολογήσουν δηλώσεις όπως: «Αν κάποιος πλουτίσει, τότε κάποιος άλλος πρέπει να φτωχύνει». Οι νεότεροι ενήλικες συμφώνησαν σημαντικά περισσότερο με τέτοιες δηλώσεις.
Ακόμη και σε καταστάσεις όπου ουσιαστικά δεν υπήρχε ανταγωνισμός —π.χ. σε εταιρείες όπου τα μπόνους απονέμονται βάσει συγκεκριμένων στόχων και όχι σύγκρισης μεταξύ εργαζομένων— οι νεότεροι συμμετέχοντες συχνότερα αντιλαμβάνονταν την κατάσταση ως μάχη τύπου «νίκη ή ήττα».
Οι ερευνητές υποστηρίζουν ότι ένας λόγος αυτής της διαφοράς είναι η αντίληψη έλλειψης πόρων: οι νέοι μεγαλώνουν σε συνθήκες έντονου ανταγωνισμού για εκπαίδευση, εργασία και στέγαση, γεγονός που ενισχύει την πεποίθηση ότι «δεν υπάρχουν αρκετά για όλους». Αντίθετα, οι μεγαλύτεροι ενήλικες αντλούν από την εμπειρία της ζωής, κατανοώντας ότι πολλά οφέλη μπορούν να εμφανιστούν παράλληλα με την πάροδο του χρόνου.
Οι ερευνητές καταλήγουν ότι η τάση να βλέπουμε καταστάσεις ως win-lose μειώνεται με την ηλικία. «Ίσως αξίζει να ζητάμε συχνότερα συμβουλές από μεγαλύτερους — μπορεί να προσφέρουν μια εντελώς διαφορετική οπτική», σημειώνουν.
Η κατανόηση αυτής της επίδρασης της ηλικίας έχει πρακτική σημασία σε πολλούς τομείς, όπως η ψυχολογία, η εκπαίδευση, η πολιτική και η οικονομία, όπου η ικανότητα να αναγνωρίζουμε ευκαιρίες win-win μπορεί να παίξει καθοριστικό ρόλο στην αποτελεσματική λήψη αποφάσεων και τη συνεργασία.
www.bankingnews.gr
Η λεγόμενη «σκέψη μηδενικού αθροίσματος» εμφανίζεται κυρίως σε καταστάσεις όπου υπάρχει μόνο ένας νικητής, όπως σε αθλητικούς αγώνες ή εκλογικές αναμετρήσεις.
Ωστόσο, όπως τονίζουν οι ερευνητές, οι άνθρωποι συχνά εφαρμόζουν λανθασμένα αυτή τη λογική σε τομείς όπου όλοι μπορούν να ωφεληθούν, όπως η εκπαίδευση, η οικονομία ή οι εργασιακές σχέσεις.
Η ανάλυση των δεδομένων αποκάλυψε ότι οι ηλικιωμένοι ενήλικες τείνουν να έχουν λιγότερες τέτοιες πεποιθήσεις σε σύγκριση με τους νεότερους ενήλικες. Οι μεγαλύτεροι σε ηλικία συμμετέχοντες εμφανίζονται πιο πιθανό να αντιλαμβάνονται τους πόρους ως ανανεώσιμους και τις καταστάσεις ως δυνητικά αμοιβαία επωφελείς. Αντιθέτως, οι νεότερες γενιές φαίνεται να είναι πιο επιρρεπείς στη σκέψη μηδενικού αθροίσματος σε σχέση με προηγούμενες δεκαετίες.
Οι ερευνητές διεξήγαγαν τέσσερα πειράματα με σχεδόν 2.500 συμμετέχοντες ηλικίας 18–30 και 65–80 ετών. Οι συμμετέχοντες κλήθηκαν να αξιολογήσουν δηλώσεις όπως: «Αν κάποιος πλουτίσει, τότε κάποιος άλλος πρέπει να φτωχύνει». Οι νεότεροι ενήλικες συμφώνησαν σημαντικά περισσότερο με τέτοιες δηλώσεις.
Ακόμη και σε καταστάσεις όπου ουσιαστικά δεν υπήρχε ανταγωνισμός —π.χ. σε εταιρείες όπου τα μπόνους απονέμονται βάσει συγκεκριμένων στόχων και όχι σύγκρισης μεταξύ εργαζομένων— οι νεότεροι συμμετέχοντες συχνότερα αντιλαμβάνονταν την κατάσταση ως μάχη τύπου «νίκη ή ήττα».
Οι ερευνητές υποστηρίζουν ότι ένας λόγος αυτής της διαφοράς είναι η αντίληψη έλλειψης πόρων: οι νέοι μεγαλώνουν σε συνθήκες έντονου ανταγωνισμού για εκπαίδευση, εργασία και στέγαση, γεγονός που ενισχύει την πεποίθηση ότι «δεν υπάρχουν αρκετά για όλους». Αντίθετα, οι μεγαλύτεροι ενήλικες αντλούν από την εμπειρία της ζωής, κατανοώντας ότι πολλά οφέλη μπορούν να εμφανιστούν παράλληλα με την πάροδο του χρόνου.
Οι ερευνητές καταλήγουν ότι η τάση να βλέπουμε καταστάσεις ως win-lose μειώνεται με την ηλικία. «Ίσως αξίζει να ζητάμε συχνότερα συμβουλές από μεγαλύτερους — μπορεί να προσφέρουν μια εντελώς διαφορετική οπτική», σημειώνουν.
Η κατανόηση αυτής της επίδρασης της ηλικίας έχει πρακτική σημασία σε πολλούς τομείς, όπως η ψυχολογία, η εκπαίδευση, η πολιτική και η οικονομία, όπου η ικανότητα να αναγνωρίζουμε ευκαιρίες win-win μπορεί να παίξει καθοριστικό ρόλο στην αποτελεσματική λήψη αποφάσεων και τη συνεργασία.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών