Στην Ισλανδία έγινε η πιο ακραία γεώτρηση στην Ιστορία: Επιστήμονες έφτασαν σε μάγμα 7 χιλιόμετρα κάτω από την επιφάνεια της Γης
Σε μια εποχή που η ανθρωπότητα αμφιταλαντεύεται ανάμεσα στην ενεργειακή κατάρρευση και την τεχνολογική μεγαλομανία, μια ομάδα επιστημόνων αποφάσισε να φτάσει εκεί όπου κανείς δεν τόλμησε και μέχρι πρότινος θεωρούνταν ακατόρθωτο: στο ζωντανό μάγμα του πλανήτη!
Η τομή αυτή στον πυρήνα της γεωλογικής έρευνας έγινε στο νοτιοδυτικό άκρο της Ισλανδίας, κάτω από παγωμένα ηφαιστειακά εδάφη, τα γεωτρύπανα έφτασαν σε βάθος 7 χιλιομέτρων και «άγγιξαν» τον καυτό πυρήνα της Γης.
Θερμοκρασία: άνω των 900°C.
Το αποτέλεσμα;
Μια αβέβαιη νίκη, ένας επιστημονικός άθλος με απρόβλεπτες συνέπειες.
Γιατί κάπου εκεί, όλα άλλαξαν....
Όχι απλά γεώτρηση – πρόκληση προς τη φύση
Η επιτυχία του εγχειρήματος που έγινε στο πλαίσιο ενός φιλόδοξου προγράμματος για την αξιοποίηση γεωθερμικής ενέργειας και τη μελέτη των βαθύτερων στρωμάτων του πλανήτη, αν και πρωτοφανής, έφερε μαζί της νέα ερωτήματα και ανησυχίες για την ασφάλεια και τις πιθανές επιπτώσεις μιας τόσο βαθιάς παρέμβασης στο εσωτερικό της Γης.
Το ερευνητικό πρόγραμμα, τυλιγμένο με τον μανδύα της «γεωθερμικής μελέτης» και της «πράσινης ενέργειας», κατάφερε να διαπεράσει το φλοιό της Γης σε επίπεδα που μόνο η στρατιωτική φαντασία του Ψυχρού Πολέμου είχε τολμήσει να ονειρευτεί.
Και ξαφνικά, το ανέφικτο έγινε πραγματικότητα: μάγμα, ζωντανό και απειλητικό, σε απευθείας επαφή με την ανθρώπινη τεχνολογία.
Τι γνωρίζαμε – και τι μάθαμε τώρα
Πριν
Το μάγμα θεωρείτο απρόσιτο μέσω γεώτρησης
Η μελέτη του μάγματος γινόταν έμμεσα ή σπάνια
Η βαθιά γεώτρηση θεωρείτο ασφαλής
Τώρα
Πλέον υπάρχει επιβεβαιωμένη πρόσβαση στα 7 χλμ
Πλέον είναι εφικτή σε πραγματικό χρόνο
Τώρα επανεξετάζονται οι σεισμικοί κίνδυνοι
Μύθοι και αλήθειες για το μάγμα
Μύθος: Το μάγμα υπάρχει μόνο σε ηφαίστεια
Αλήθεια: Υπόγειοι θάλαμοι μάγματος εντοπίζονται και σε γεωθερμικές ζώνες, όπως αυτή της Ισλανδίας.
Μύθος: Η γεώτρηση σε τέτοια βάθη είναι ρουτίνα
Αλήθεια: Η θερμοκρασία και η πίεση καθιστούν τη γεώτρηση αυτή μία από τις πιο επικίνδυνες αποστολές στη γεωλογία.
Γιατί έφτασαν τόσο βαθιά;
Για να δοκιμάσουν τα όρια της μηχανικής και να εξετάσουν τη δυνατότητα άμεσης αξιοποίησης της γεωθερμικής ενέργειας από τα κατώτερα στρώματα του φλοιού.
Υπάρχει κίνδυνος για τον τοπικό πληθυσμό;
Όχι.
Η περιοχή είναι απομακρυσμένη, όμως παρακολουθείται συνεχώς για σεισμική δραστηριότητα, καθώς οποιαδήποτε αλλαγή μπορεί να προκαλέσει μικροδονήσεις ή μεταβολές στο υπέδαφος.
Η θερμοκρασία δίπλα στο μάγμα ξεπέρασε τους 900°C: Αυτή η προσπάθεια συγκαταλέγεται πλέον στις τολμηρότερες επιστημονικές αποστολές μετά τον Ψυχρό Πόλεμο, προκαλώντας διεθνή διάλογο για τα όρια της επιστημονικής τόλμης και την αναγκαιότητα της εξερεύνησης του υπεδάφους.
Τεχνολογικά άλματα ή γεωλογικός τζόγος; - Ρισκάρουν το αύριο για τη δόξα του σήμερα
Το κατόρθωμα αποθεώνεται ως τεχνολογικό θαύμα.
Η αλήθεια όμως είναι πολύ πιο θλιβερή – ή ίσως τρομακτική.
Κανείς δεν μπορεί να εγγυηθεί τι μπορεί να προκαλέσει η διάτρηση του φλοιού της Γης.
Ούτε οι επιστήμονες που την πραγματοποίησαν.
Αρκεί μία μικρή μετατόπιση, μία αστοχία πίεσης ή μία απρόβλεπτη αντίδραση στο υπέδαφος, για να προκληθεί το αδιανόητο: σεισμική έξαρση, ηφαιστειακή δραστηριότητα, ενεργειακή κατάρρευση ή ακόμα και έκλυση τοξικών αερίων.
Και όλα αυτά, για ένα ενεργειακό πείραμα;
Ή μήπως για μια γεωπολιτική μπλόφα μεταμφιεσμένη σε επιστήμη;
Μαθήματα που δεν μάθαμε ποτέ
Αν νομίζαμε πως ο πλανήτης μας θα ανεχτεί αιώνια την αλαζονεία του ανθρώπου, αρκεί μια τέτοια γεώτρηση για να μας θυμίσει την αλήθεια: η Γη δεν είναι εργαστήριο – είναι μια εύθραυστη ισορροπία που δεν συγχωρεί λάθη.
Αναλυτές της επιστήμης επισημαίνουν ότι ο κίνδυνος δεν είναι άμεσος για τον πληθυσμό, καθώς η περιοχή είναι απομονωμένη.
Όμως σεισμικές ταλαντώσεις ήδη παρατηρούνται, και η διεθνής επιστημονική κοινότητα ανησυχεί για το ντόμινο επιπτώσεων που μπορεί να προκύψει.
Εν κατακλείδι: Πείραμα ή Προειδοποίηση;
Η επαφή με το μάγμα δεν είναι θρίαμβος.
Η επίτευξη αυτή δεν είναι χωρίς κινδύνους: σεισμική αστάθεια, διαρροές αερίων ή ακόμα και ενεργοποίηση υποκείμενων ηφαιστειακών σχηματισμών δεν μπορούν να αποκλειστούν.
Είναι καμπανάκι.
Μια υπενθύμιση ότι, όσο κι αν θέλουμε να "δαμάσουμε" τη φύση, εκείνη έχει τον τελευταίο λόγο.
Αυτό που συνέβη στην Ισλανδία είναι ταυτόχρονα επιστημονική επανάσταση και οικολογική ρουλέτα.
Δημιουργείται ένα ηθικό και επιστημονικό ερώτημα: Πόσο βαθιά μπορεί να φτάσει η επιστήμη χωρίς να προκαλέσει καταστροφή;
Γιατί όσο η ανθρωπότητα συνεχίζει να ανοίγει ρωγμές στον πυρήνα της Γης, καλό είναι να θυμόμαστε ότι, όποιος σκάβει τον λάκκο του ας προσέχει μην πέσει μέσα!
www.bankingnews.gr
Η τομή αυτή στον πυρήνα της γεωλογικής έρευνας έγινε στο νοτιοδυτικό άκρο της Ισλανδίας, κάτω από παγωμένα ηφαιστειακά εδάφη, τα γεωτρύπανα έφτασαν σε βάθος 7 χιλιομέτρων και «άγγιξαν» τον καυτό πυρήνα της Γης.
Θερμοκρασία: άνω των 900°C.
Το αποτέλεσμα;
Μια αβέβαιη νίκη, ένας επιστημονικός άθλος με απρόβλεπτες συνέπειες.
Γιατί κάπου εκεί, όλα άλλαξαν....
Όχι απλά γεώτρηση – πρόκληση προς τη φύση
Η επιτυχία του εγχειρήματος που έγινε στο πλαίσιο ενός φιλόδοξου προγράμματος για την αξιοποίηση γεωθερμικής ενέργειας και τη μελέτη των βαθύτερων στρωμάτων του πλανήτη, αν και πρωτοφανής, έφερε μαζί της νέα ερωτήματα και ανησυχίες για την ασφάλεια και τις πιθανές επιπτώσεις μιας τόσο βαθιάς παρέμβασης στο εσωτερικό της Γης.
Το ερευνητικό πρόγραμμα, τυλιγμένο με τον μανδύα της «γεωθερμικής μελέτης» και της «πράσινης ενέργειας», κατάφερε να διαπεράσει το φλοιό της Γης σε επίπεδα που μόνο η στρατιωτική φαντασία του Ψυχρού Πολέμου είχε τολμήσει να ονειρευτεί.
Και ξαφνικά, το ανέφικτο έγινε πραγματικότητα: μάγμα, ζωντανό και απειλητικό, σε απευθείας επαφή με την ανθρώπινη τεχνολογία.
Τι γνωρίζαμε – και τι μάθαμε τώρα
Πριν
Το μάγμα θεωρείτο απρόσιτο μέσω γεώτρησης
Η μελέτη του μάγματος γινόταν έμμεσα ή σπάνια
Η βαθιά γεώτρηση θεωρείτο ασφαλής
Τώρα
Πλέον υπάρχει επιβεβαιωμένη πρόσβαση στα 7 χλμ
Πλέον είναι εφικτή σε πραγματικό χρόνο
Τώρα επανεξετάζονται οι σεισμικοί κίνδυνοι
Μύθοι και αλήθειες για το μάγμα
Μύθος: Το μάγμα υπάρχει μόνο σε ηφαίστεια
Αλήθεια: Υπόγειοι θάλαμοι μάγματος εντοπίζονται και σε γεωθερμικές ζώνες, όπως αυτή της Ισλανδίας.
Μύθος: Η γεώτρηση σε τέτοια βάθη είναι ρουτίνα
Αλήθεια: Η θερμοκρασία και η πίεση καθιστούν τη γεώτρηση αυτή μία από τις πιο επικίνδυνες αποστολές στη γεωλογία.
Γιατί έφτασαν τόσο βαθιά;
Για να δοκιμάσουν τα όρια της μηχανικής και να εξετάσουν τη δυνατότητα άμεσης αξιοποίησης της γεωθερμικής ενέργειας από τα κατώτερα στρώματα του φλοιού.
Υπάρχει κίνδυνος για τον τοπικό πληθυσμό;
Όχι.
Η περιοχή είναι απομακρυσμένη, όμως παρακολουθείται συνεχώς για σεισμική δραστηριότητα, καθώς οποιαδήποτε αλλαγή μπορεί να προκαλέσει μικροδονήσεις ή μεταβολές στο υπέδαφος.
Η θερμοκρασία δίπλα στο μάγμα ξεπέρασε τους 900°C: Αυτή η προσπάθεια συγκαταλέγεται πλέον στις τολμηρότερες επιστημονικές αποστολές μετά τον Ψυχρό Πόλεμο, προκαλώντας διεθνή διάλογο για τα όρια της επιστημονικής τόλμης και την αναγκαιότητα της εξερεύνησης του υπεδάφους.
Τεχνολογικά άλματα ή γεωλογικός τζόγος; - Ρισκάρουν το αύριο για τη δόξα του σήμερα
Το κατόρθωμα αποθεώνεται ως τεχνολογικό θαύμα.
Η αλήθεια όμως είναι πολύ πιο θλιβερή – ή ίσως τρομακτική.
Κανείς δεν μπορεί να εγγυηθεί τι μπορεί να προκαλέσει η διάτρηση του φλοιού της Γης.
Ούτε οι επιστήμονες που την πραγματοποίησαν.
Αρκεί μία μικρή μετατόπιση, μία αστοχία πίεσης ή μία απρόβλεπτη αντίδραση στο υπέδαφος, για να προκληθεί το αδιανόητο: σεισμική έξαρση, ηφαιστειακή δραστηριότητα, ενεργειακή κατάρρευση ή ακόμα και έκλυση τοξικών αερίων.
Και όλα αυτά, για ένα ενεργειακό πείραμα;
Ή μήπως για μια γεωπολιτική μπλόφα μεταμφιεσμένη σε επιστήμη;
Μαθήματα που δεν μάθαμε ποτέ
Αν νομίζαμε πως ο πλανήτης μας θα ανεχτεί αιώνια την αλαζονεία του ανθρώπου, αρκεί μια τέτοια γεώτρηση για να μας θυμίσει την αλήθεια: η Γη δεν είναι εργαστήριο – είναι μια εύθραυστη ισορροπία που δεν συγχωρεί λάθη.
Αναλυτές της επιστήμης επισημαίνουν ότι ο κίνδυνος δεν είναι άμεσος για τον πληθυσμό, καθώς η περιοχή είναι απομονωμένη.
Όμως σεισμικές ταλαντώσεις ήδη παρατηρούνται, και η διεθνής επιστημονική κοινότητα ανησυχεί για το ντόμινο επιπτώσεων που μπορεί να προκύψει.
Εν κατακλείδι: Πείραμα ή Προειδοποίηση;
Η επαφή με το μάγμα δεν είναι θρίαμβος.
Η επίτευξη αυτή δεν είναι χωρίς κινδύνους: σεισμική αστάθεια, διαρροές αερίων ή ακόμα και ενεργοποίηση υποκείμενων ηφαιστειακών σχηματισμών δεν μπορούν να αποκλειστούν.
Είναι καμπανάκι.
Μια υπενθύμιση ότι, όσο κι αν θέλουμε να "δαμάσουμε" τη φύση, εκείνη έχει τον τελευταίο λόγο.
Αυτό που συνέβη στην Ισλανδία είναι ταυτόχρονα επιστημονική επανάσταση και οικολογική ρουλέτα.
Δημιουργείται ένα ηθικό και επιστημονικό ερώτημα: Πόσο βαθιά μπορεί να φτάσει η επιστήμη χωρίς να προκαλέσει καταστροφή;
Γιατί όσο η ανθρωπότητα συνεχίζει να ανοίγει ρωγμές στον πυρήνα της Γης, καλό είναι να θυμόμαστε ότι, όποιος σκάβει τον λάκκο του ας προσέχει μην πέσει μέσα!
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών