Η επαναφορά των ΗΠΑ στην πυρηνική συμφωνία του 2015 θα είναι καταλυτική για τις εξελίξεις στη Μέση Ανατολή;
Οι σχέσεις των ΗΠΑ με το Ιράν δεν ήταν και δεν θα είναι ποτέ ομαλές.
Η πρόθεση του εκλεγμένου προέδρου των ΗΠΑ, Joe Biden να επιστρέψει στην πυρηνική συμφωνία του 2015 (JCPOA) , επίσης δεν θα είναι καταλυτική.
Ο Biden επιδιώκει τη «συμμόρφωση» του Ιράν αλλά η οργή στην Τεχεράνη για τη δολοφονία του πυρηνικού επιστήμονα Mohsen Fakhrizadeh και το μικρό χρονικό περιθώριο πριν από τις προεδρικές εκλογές του Ιουνίου 2021 στην ασιατική χώρα αφήνει λίγα περιθώρια ελιγμών στη διπλωματία.
Ο ανώτατος ηγέτης του Ιράν Ali Khamenei γνωρίζει ότι η χώρα του χρειάζεται μία «ανάσα» από τις κυρώσεις, αλλά θα πιέσει τις ΗΠΑ να τις χαλαρώσουν, προτού η Τεχεράνη προβεί σε πράξεις.
Οι Ιρανοί μπορούν να συμμορφωθούν με τη συμφωνία του 2015 τηρώντας τα όρια που επιβάλλονται στον αριθμό των φυγοκεντρητών τους και το επίπεδο στο οποίο μπορούν να εμπλουτίσουν ουράνιο.
Από την πλευρά των ΗΠΑ, ενδέχεται και πάλι να ανασταλούν οι κυρώσεις, παρέχοντας απεγνωσμένα απαραίτητη οικονομική στήριξη στους Ιρανούς.
Ωστόσο, θα χρειαστούν τέσσερις έως έξι μήνες για να επιστρέψει το Ιράν στη συμμόρφωση με την πυρηνική συμφωνία.
Η νέα αμερικανική κυβέρνηση θα χαλαρώσει τις κυρώσεις ακόμη και όταν το Ιράν εξακολουθεί να παραβιάζει τα όρια της JCPOA;
Οι Ιρανοί πέραν της άρσης των κυρώσεων,. απαιτούν αποζημίωση για το κόστος των κυρώσεων που τους επέβαλε η κυβέρνηση του Donald Trump, ισχυριζόμενοι ότι συνέχισαν να σέβονται τις υποχρεώσεις τους βάσει των όρων της συμφωνίας, κάτι που δεν έκαναν οι ΗΠΑ.
Ακόμα κι αν η νέα αμερικανική κυβέρνηση αρνηθεί να παράσχει μία είδους αποζημίωση και προσφέρει άμεση χαλάρωση από τις κυρώσεις, υπάρχει το ερώτημα εάν το Ιράν θα αρχίσει να λαμβάνει μέτρα για να συμμορφωθεί ξανά.
Αυτό είναι βέβαιο πως θα προκαλέσει αντιδράσεις στο Κογκρέσο και ενδεχομένως να προκαλέσει προβλήματα στα σχέδια του Biden για τη Μέση Ανατολή.
Η κυβέρνηση του Biden θα πρέπει να συμφιλιώσει μια σειρά συγκρούσεων εάν η πολιτική της στο Ιράν έχει οποιαδήποτε πιθανότητα επιτυχίας.
Τα ευρωπαϊκά κράτη θέλουν οι ΗΠΑ να επιστρέψουν στην πυρηνική συμφωνία ενώ οι περισσότεροι Ρεπουμπλικάνοι του Κογκρέσου είναι πιθανό να αντιταχθούν σε οποιαδήποτε επιστροφή σε μία συνθήκη που δεν εμπεριέχει πρόνοιες για τους βαλλιστικούς πυραύλους ή τη στήριξη οργανώσεων στη Μέση Ανατολή.
Ο νέος πρόεδρος των ΗΠΑ αντιλαμβάνεται ότι, το Ισραήλ, η Σαουδική Αραβία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα θα χρειαστούν διαβεβαιώσεις για την αποτελεσματικότητα της αμερικανικής πολιτικής στην περιοχή.
Μονομερείς δράσεις ενδεχομένως να περιπλέξουν την αμερικανική στρατηγική καθώς πρόκειται για χώρες που αντιδρούν στην πυρηνική συμφωνία.
Η επαναφορά των ΗΠΑ στη συμφωνία προκαλεί την ανησυχία ότι, παραδίδεται ένα ισχυρό διαπραγματευτικό όπλα στα χέρια του Ιράν, που θα συνεχίσει να αποτελεί απειλή για τα γειτονικά κράτη.
Πρόκειται για αντικρουόμενους στόχους, που είναι δύσκολο να ικανοποιηθούν, επισημαίνει το Blooomberg.
Η συμβιβαστική λύση
Οι ΗΠΑ πρέπει να συνεχίσουν να δηλώνουν την ετοιμότητά τους να επανέλθουν στην πυρηνική συμφωνία και να διαπραγματευτούν μια νέα συνθήκη- κάτι που θα καθησυχάσει τους Ευρωπαίους και θα στείλει το μήνυμα ότι η κυβέρνηση Biden σέβεται τις πολυμερείς συμφωνίες.
Eπίσης καθιστά σαφές ότι αναμένει από το Ιράν κινήσεις πυρηνικού περιορισμού, προκειμένου να υπάρξει μία χαλάρωση των κυρώσεων.
Εξάλλου ο Διεθνής Οργανισμός Ατομικής Ενέργειας ανέφερε ότι το Ιράν έχει 12 φορές μεγαλύτερη ποσότητα ουρανίου χαμηλού εμπλουτισμού από ό, τι επιτρέπεται σύμφωνα με τους όρους της JCPOA.
Η αμερικανική κυβέρνηση θα μπορούσε να ζητήσει μείωση από τα τρέχοντα 2.400 κιλά στα 1.000 κιλά και την αποσυναρμολόγηση των δύο προηγμένων φυγοκεντρητών που έχουν εγκατασταθεί.
Σε αντάλλαγμα, οι ΗΠΑ θα μπορούσαν να παγώσουν την απαγόρευση πρόσβασης σε ορισμένους από τους λογαριασμούς που διατηρούνται ιρανικά συναλλαγματικά αποθέματα, διατηρώντας παράλληλα τις κυρώσεις.
Σύμφωνα με το Bloomberg η λύση αυτή παρέχει αρκετά πλεονεκτήματα, καθώς δεν απαιτεί από τους Ρεπουμπλικάνους στο Κογκρέσο να υπερψηφίσουν την JCPOA, την οποία θεωρούν προβληματική.
Παράλληλα θεωρείται βέβαιο πως οι Ευρωπαίοι θα στηρίξουν μία αμερικανική κίνηση που περιορίζει την ιρανική πυρηνική απειλή μέσω της διπλωματίας ενώ Ισραήλ, Σαουδική Αραβία και Εμιράτα θα καθησυχαστούν, καθώς διατηρούνται οι κυρώσεις.
Η πρόθεση του εκλεγμένου προέδρου των ΗΠΑ, Joe Biden να επιστρέψει στην πυρηνική συμφωνία του 2015 (JCPOA) , επίσης δεν θα είναι καταλυτική.
Ο Biden επιδιώκει τη «συμμόρφωση» του Ιράν αλλά η οργή στην Τεχεράνη για τη δολοφονία του πυρηνικού επιστήμονα Mohsen Fakhrizadeh και το μικρό χρονικό περιθώριο πριν από τις προεδρικές εκλογές του Ιουνίου 2021 στην ασιατική χώρα αφήνει λίγα περιθώρια ελιγμών στη διπλωματία.
Ο ανώτατος ηγέτης του Ιράν Ali Khamenei γνωρίζει ότι η χώρα του χρειάζεται μία «ανάσα» από τις κυρώσεις, αλλά θα πιέσει τις ΗΠΑ να τις χαλαρώσουν, προτού η Τεχεράνη προβεί σε πράξεις.
Οι Ιρανοί μπορούν να συμμορφωθούν με τη συμφωνία του 2015 τηρώντας τα όρια που επιβάλλονται στον αριθμό των φυγοκεντρητών τους και το επίπεδο στο οποίο μπορούν να εμπλουτίσουν ουράνιο.
Από την πλευρά των ΗΠΑ, ενδέχεται και πάλι να ανασταλούν οι κυρώσεις, παρέχοντας απεγνωσμένα απαραίτητη οικονομική στήριξη στους Ιρανούς.
Διαπραγματευτικό χαρτί οι κυρώσεις
Ωστόσο, θα χρειαστούν τέσσερις έως έξι μήνες για να επιστρέψει το Ιράν στη συμμόρφωση με την πυρηνική συμφωνία.
Η νέα αμερικανική κυβέρνηση θα χαλαρώσει τις κυρώσεις ακόμη και όταν το Ιράν εξακολουθεί να παραβιάζει τα όρια της JCPOA;
Οι Ιρανοί πέραν της άρσης των κυρώσεων,. απαιτούν αποζημίωση για το κόστος των κυρώσεων που τους επέβαλε η κυβέρνηση του Donald Trump, ισχυριζόμενοι ότι συνέχισαν να σέβονται τις υποχρεώσεις τους βάσει των όρων της συμφωνίας, κάτι που δεν έκαναν οι ΗΠΑ.
Ακόμα κι αν η νέα αμερικανική κυβέρνηση αρνηθεί να παράσχει μία είδους αποζημίωση και προσφέρει άμεση χαλάρωση από τις κυρώσεις, υπάρχει το ερώτημα εάν το Ιράν θα αρχίσει να λαμβάνει μέτρα για να συμμορφωθεί ξανά.
Αυτό είναι βέβαιο πως θα προκαλέσει αντιδράσεις στο Κογκρέσο και ενδεχομένως να προκαλέσει προβλήματα στα σχέδια του Biden για τη Μέση Ανατολή.
Η κυβέρνηση του Biden θα πρέπει να συμφιλιώσει μια σειρά συγκρούσεων εάν η πολιτική της στο Ιράν έχει οποιαδήποτε πιθανότητα επιτυχίας.
Οι μεγάλες δυσκολίες
Τα ευρωπαϊκά κράτη θέλουν οι ΗΠΑ να επιστρέψουν στην πυρηνική συμφωνία ενώ οι περισσότεροι Ρεπουμπλικάνοι του Κογκρέσου είναι πιθανό να αντιταχθούν σε οποιαδήποτε επιστροφή σε μία συνθήκη που δεν εμπεριέχει πρόνοιες για τους βαλλιστικούς πυραύλους ή τη στήριξη οργανώσεων στη Μέση Ανατολή.
Ο νέος πρόεδρος των ΗΠΑ αντιλαμβάνεται ότι, το Ισραήλ, η Σαουδική Αραβία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα θα χρειαστούν διαβεβαιώσεις για την αποτελεσματικότητα της αμερικανικής πολιτικής στην περιοχή.
Μονομερείς δράσεις ενδεχομένως να περιπλέξουν την αμερικανική στρατηγική καθώς πρόκειται για χώρες που αντιδρούν στην πυρηνική συμφωνία.
Η επαναφορά των ΗΠΑ στη συμφωνία προκαλεί την ανησυχία ότι, παραδίδεται ένα ισχυρό διαπραγματευτικό όπλα στα χέρια του Ιράν, που θα συνεχίσει να αποτελεί απειλή για τα γειτονικά κράτη.
Πρόκειται για αντικρουόμενους στόχους, που είναι δύσκολο να ικανοποιηθούν, επισημαίνει το Blooomberg.
Η συμβιβαστική λύση
Οι ΗΠΑ πρέπει να συνεχίσουν να δηλώνουν την ετοιμότητά τους να επανέλθουν στην πυρηνική συμφωνία και να διαπραγματευτούν μια νέα συνθήκη- κάτι που θα καθησυχάσει τους Ευρωπαίους και θα στείλει το μήνυμα ότι η κυβέρνηση Biden σέβεται τις πολυμερείς συμφωνίες.
Εξάλλου ο Διεθνής Οργανισμός Ατομικής Ενέργειας ανέφερε ότι το Ιράν έχει 12 φορές μεγαλύτερη ποσότητα ουρανίου χαμηλού εμπλουτισμού από ό, τι επιτρέπεται σύμφωνα με τους όρους της JCPOA.
Η αμερικανική κυβέρνηση θα μπορούσε να ζητήσει μείωση από τα τρέχοντα 2.400 κιλά στα 1.000 κιλά και την αποσυναρμολόγηση των δύο προηγμένων φυγοκεντρητών που έχουν εγκατασταθεί.
Σε αντάλλαγμα, οι ΗΠΑ θα μπορούσαν να παγώσουν την απαγόρευση πρόσβασης σε ορισμένους από τους λογαριασμούς που διατηρούνται ιρανικά συναλλαγματικά αποθέματα, διατηρώντας παράλληλα τις κυρώσεις.
Σύμφωνα με το Bloomberg η λύση αυτή παρέχει αρκετά πλεονεκτήματα, καθώς δεν απαιτεί από τους Ρεπουμπλικάνους στο Κογκρέσο να υπερψηφίσουν την JCPOA, την οποία θεωρούν προβληματική.
Παράλληλα θεωρείται βέβαιο πως οι Ευρωπαίοι θα στηρίξουν μία αμερικανική κίνηση που περιορίζει την ιρανική πυρηνική απειλή μέσω της διπλωματίας ενώ Ισραήλ, Σαουδική Αραβία και Εμιράτα θα καθησυχαστούν, καθώς διατηρούνται οι κυρώσεις.
Σχόλια αναγνωστών