Αναταραχή στο Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ του Davos…
Οι φίλοι του Klaus Schwab συγκεντρώθηκαν από τις 15 έως τις 19 Ιανουαρίου 2024, με τις συζητήσεις να μονοπωλούν δύο λέξεις: Donald Trump.
Αλλά, ας τα πάρουμε από την αρχή:
Οι αξιωματούχοι της Κίνας συμμετέχουν τώρα μόνο σε μικρό αριθμό, φοβούμενοι μήπως παρεκκλίνουν από το δόγμα του Κομμουνιστικού Κόμματος.
Οι ολιγάρχες της Ρωσίας έχουν εκδιωχθεί από το μαγικό βουνό.
Και η επιβλητική Ινδία και η Σαουδική Αραβία βλέπουν έναν πολυπολικό κόσμο γεμάτο ευκαιρίες.
Σε κάθε περίπτωση, σύμφωνα με τον Economist, όλα τα επισκίασε η πιθανότητα επιστροφής του Donald Trump στην εξουσία - ένα ενδεχόμενο που μοιάζει ολοένα και πιο πιθανό μετά τη νίκη του πρώην προέδρου στην Άιοβα στις 15 Ιανουαρίου και την αποχώρηση του Ron de Santis από την κούρσα των Ρεπουμπλικάνων στις 21 Ιανουαρίου.
(Ο Trump φαίνεται επίσης έτοιμος να σαρώσει το Νew Hamshire στις προεδρικές του προκριματικές εκλογές στις 23 Ιανουαρίου.)
Οι ξένες κυβερνήσεις «έχουν φρικάρει με αυτό που βλέπουν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για την αμερικανική δημοκρατία» εκμυστηρεύεται Αμερικανός νομοθέτης.
Οι προεδρικές εκλογές στις ΗΠΑ απέχουν μόλις δέκα μήνες, και ο κόσμος αρχίζει να προετοιμάζεται για μια δεύτερη προεδρία Trump.
O αγορές αναμένουν δασμούς, την εγκατάλειψη της Ουκρανίας και της Ταϊβάν, μια συναλλακτική προσέγγιση με άλλους συμμάχους και οξυμμένη ρητορική σε ό,τι αφορά την εξωτερική πολιτική.
Και ενώ οι αλλαγές κυβερνήσεων σε επίπεδο διεθνών σχέσεων εγείρουν ασυνέχειες, π.χ. ο Richard Nixon πήγε στην Κίνα και ο Ronald Reagan είπε στη Σοβιετική Ένωση να γκρεμίσει το Τείχος του Βερολίνου, η μετάβαση από μια κυβέρνηση Biden σε μια κυβέρνηση Trump θα ήταν ιδιαίτερα μεγάλη λόγω του χάσματος μεταξύ των πολιτικών τους θέσεων και των χαοτικών παγκόσμιων συνθηκών στις οποίες θα γινόταν μια αλλαγή, με τον πολλαπλασιασμό των πολέμων.
Σύμφωνα με το Ινστιτούτο Ερευνών Ειρήνης του Όσλο, o αριθμός των διακρατικών συγκρούσεων, πάνω από 50, είναι κοντά στο υψηλότερο επίπεδο από το 1946.
Η κυβέρνηση Biden προσπάθησε να επανεφεύρει την Αμερική... ως μια υπερδύναμη - φέρνοντας τα πάνω κάτω.
Τα «επιτεύγματα» αυτής της προσέγγισης περιλαμβάνουν τον εκ νέου γαλβανισμό των συμμαχιών στην Ασία και τον πόλεμο στην Ουκρανία.
Αποτέλεσμα; Η παγκόσμια αναταραχή έχει ενταθεί και η παγκόσμια τάξη βυθίζεται στην παρακμή.
Οι ίδιοι οι Αμερικανοί αισθάνονται κόπωση… και ο Trump εύλογα πλησιάζει.
Plan B
Έτσι, οι κυβερνήσεις σε όλο τον κόσμο αναπτύσσουν εναλλακτικά σχέδια για μια Αμερική που θα διοικείται από τον Trump.
Μια δεύτερη προεδρία Τrump θα ήταν διαφορετική από την πρώτη τόσο επειδή ο κόσμος είναι πιο βρώμικος όσο και επειδή ο Trump δεν θα ανεχθεί να μην υλοποιηθεί η ατζέντα του.
Ένας οριζόντιος δασμός 10% είναι πιθανός, όπως και η διακοπή των «εμπορικών σχέσεων» με την Κίνα, με αποτέλεσμα ακόμη υψηλότερες εισφορές από ό,τι υπάρχουν σήμερα.
Από την άλλη, για ορισμένους πολιτικούς και χώρες, με τους οποίους ο Trump είναι ιδεολογικά ευθυγραμμισμένος, η προεδρία του θα ήταν καλά νέα.
Στο Ισραήλ, ο Benjamin Netanyahu, εάν παραμείνει στην εξουσία μέχρι το 2025, θα μπορούσε να περιμένει υποστήριξη και απόρριψη των παλαιστινιακών φιλοδοξιών.
Οι αδελφές ψυχές όπως ο Viktor Orban στην Ουγγαρία θα τύχουν θερμής υποδοχής στο Οβάλ Γραφείο.
Ο Trump έχει καλά συναισθήματα για τη Σαουδική Αραβία και με τον ντε φάκτο ηγέτη και διάδοχό της, Mohamed bin Salman.
Αλλά και ο Naredra Modi, ο πρωθυπουργός της Ινδίας, έχει ισχυρές σχέσεις με τον Trump.
Εν προκειμένω αξίζει να ειπωθεί πως το στυλ και η προσωπικότητα του Trump δυσκολεύουν τις προβλέψεις.
Ωστόσο, είναι δυνατό, και πιθανώς ουσιαστικό, να προσπαθήσουμε να σκιαγραφήσουμε ποια θα μπορούσε να είναι η προσέγγιση αυτού του μέλλοντος Αμερικανού προέδρου σε εκείνους που μπορεί να θεωρήσει «χρήστες» (αχάριστους συμμάχους), «μώλωπες» (αποκρουστικούς αντιπάλους) και «χαμένους».
Οι περισσότεροι σύμμαχοι θα θεωρηθούν ως χρήστες: Θα πρέπει να περιμένουν μη συναισθηματική μεταχείριση…
Επίκειται εκτίμηση του βαθμού στον οποίο «επιβαρύνουν» τις ΗΠΑ, για παράδειγμα λόγω εμπορικής ανισορροπίας ή επειδή ξοδεύουν ασήμαντα ποσά για τις ένοπλες δυνάμεις τους.
Ο έλεγχος μπορεί να γίνει άβολος…
Επισημαίνεται πως οι αμυντικές δαπάνες της Γερμανίας πρόκειται να εκτιναχθούν στα ύψη μετά τη δημιουργία ενός ειδικού στρατιωτικού ταμείου 109 δισεκατομμυρίων δολαρίων, επομένως η προστασία της χώρας δεν είναι πλέον δωρεάν.
Επίσης έχει αντικαταστήσει το ρωσικό αέριο με την εισαγωγή υγροποιημένου φυσικού αερίου, μεγάλο μέρος του οποίου αγόρασε από Αμερικανούς προμηθευτές.
Οι χρήστες που δεν προσαρμοστούν στη νέα πραγματικότητα ενδέχεται να βρεθούν υπό πίεση.
Θα τους επιβληθούν δασμοί ή θα απολέσουν τις εγγυήσεις ασφάλειας τους.
Η Γαλλία, από τη μεριά της, εντυπωσίασε τον Trump με μια στρατιωτική παρέλαση την Ημέρα της Βαστίλης.
Η Βρετανία προσέφερε μια κρατική επίσκεψη στην οποία συμμετείχε η αείμνηστη βασίλισσα.
Η Ταϊβάν, για το μέγεθός της, παρουσιάζει μεγάλο εμπορικό πλεόνασμα έναντι της Αμερικής, ύψους 45 δισεκατομμυρίων δολαρίων, μεταξύ Ιανουαρίου και Νοεμβρίου 2023.
Αν και έχει αυξήσει τις αμυντικές δαπάνες στο 2,5% του ΑΕΠ, εξακολουθεί να βασίζεται στην τεράστια αμερικανική στρατιωτική παρουσία στην Ασία για να αποτρέψει πιθανή εισβολή από την Κίνα.
Και παρότι εξέλεξε πρόεδρο που αψηφά την Κίνα, ίσως άρει τη βοήθεια…
Πέρυσι είχε παραπονεθεί ότι η Ταϊβάν «μας πήρε την επιχείρησή μας».
Ο άλλος ευάλωτος σύμμαχος είναι η Ουκρανία.
Αντικειμενικά η αμερικανική υποστήριξη στην Ουκρανία είναι μια εξαιρετική συμφωνία…
Με τη σωρευτική αμερικανική βοήθεια για τον πόλεμο να βρίσκεται κάτω από το 10% του ετήσιου αμυντικού προϋπολογισμού των ΗΠΑ και χωρίς αμερικανικές απώλειες, η Αμερική δεσμεύει τον στρατό του Putin και βλάπτει τη ρωσική οικονομία.
Τα περισσότερα χρήματα που δαπανώνται για όπλα για την Ουκρανία παραμένουν στην Αμερική.
Ωστόσο, ο Trump θεωρεί τον πόλεμο αποστράγγιση των αμερικανικών πόρων, οπότε θα προσπαθήσει να πιέσει την Ουκρανία να συνάψει ειρηνευτική συμφωνία με τη Ρωσία.
Η εγκατάλειψη της Ταϊβάν και της Ουκρανίας θα αλλάξει τον κόσμο...
Ανώτατος αξιωματούχος της Ευρωπαϊκής Ένωσης ισχυρίστηκε πρόσφατα ότι το 2020 ο Trump είπε στην Ursula von der Leyen, επικεφαλής της Επιτροπής της ΕΕ, ότι η Αμερική δεν θα βοηθούσε την Ευρώπη εάν η ήπειρος δεχόταν επίθεση, προσθέτοντας: «Παρεμπιπτόντως, το ΝΑΤΟ είναι νεκρό και θα φύγουμε, θα φύγουμε από το ΝΑΤΟ».
Oι εχθροί του κράτους
Τι γίνεται με εκείνους που ο Trump χαρακτηρίζει μώλωπες;
Σκεφτείτε το 2019, τότε που ο πρώην Αμερικανός πρόεδρος απείλησε να αποτεφρώσει τη Βόρεια Κορέα.
Ανάμεσα στους μώλωπες είναι η Ρωσία, που προσβλέπει σε πιο φιλική μεταχείριση δεδομένου του θαυμασμού του Trump για τον Putin.
Η Κίνα θα έχει χαμηλότερες προσδοκίες καθώς οι προηγούμενες διαπραγματεύσεις απογοήτευσαν ενώ υπάρχει αμοιβαία εχθρότητα.
Κατά τη διάρκεια της πρώτης κυβέρνησης Trump, το Ιράν αντιμετώπισε κυρώσεις «μέγιστης πίεσης».
Επίσης, οι ΗΠΑ και το Ισραήλ δολοφόνησαν τον Qassem Suleiman, ανώτατο στρατηγικό διοικητή των Φρουρών της Επανάστασης.
Aπό την άλλη, ο Trump δεν απάντησε στο Ιράν όταν αυτό επιτέθηκε σε εγκαταστάσεις πετρελαίου της Σαουδικής Αραβίας.
Το πιο πιθανό αποτέλεσμα τώρα, δεδομένου του χάους που προκαλεί το Ιράν στη Μέση Ανατολή, είναι οι επιθετικές κυρώσεις στο καθεστώς της Τεχεράνης, το οποίο μπορεί να μπει στον πειρασμό να συνεχίσει τους πολέμους δι' αντιπροσώπων του σε όλη την περιοχή.
Η προσέγγιση Trump για τους μώλωπες είναι ενοχλητική, γεγονός που δημιουργεί ευκαιρίες: είναι κατανοητό, για παράδειγμα, ότι μπορεί να προσπαθήσει να παρασύρει το Ιράν και τους πληρεξούσιους του σε μια περιφερειακή ειρηνευτική συμφωνία.
«Ο μεγαλύτερος φόβος μου είναι ότι ο Putin και ο Xi είναι πολύ πιο έξυπνοι από τον Trump», λέει ένας Ευρωπαίος αξιωματούχος.
Όλοι οι άλλοι
Η τρίτη ομάδα χωρών είναι η μεγαλύτερη: μέρη που δεν είναι ούτε στενοί σύμμαχοι των ΗΠΑ ούτε αντίπαλοι.
Ο Trump θα μπορούσε να τους διαγράψει ως χαμένους.
Η κυβέρνηση Biden αντιμετώπισε πιο επιθετικές συμπεριφορές από τους εχθρούς της Αμερικής στην Ευρώπη και τη Μέση Ανατολή, αλλά παρέμεινε επιλεκτική στη χρήση ισχύος.
Η αποχώρησή από το Αφγανιστάν απέδειξε το ίδιο.
Πλέον, οι συγκρούσεις σε μέρη για τα οποία η Αμερική ενδιαφέρεται ελάχιστα έχουν φουντώσει, συμπεριλαμβανομένου του εμφυλίου πολέμου στο Σουδάν.
Και έτσι θα γίνει και στο μέλλον, με τον Trump να επιλέγει την οδό της Αμερικής… για την Αμερική.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών