Πείραμα Φυσικής
Το άνω όριο
Συχνά τούτη η ενότητα παρουσιάζει εξωπραγματικά όπλα, δημιουργήματα επιστημονικής φαντασίας. Το Heckler & Koch G11 είναι ακριβώς το αντίθετο. Μοιάζει βγαλμένο απόταινία, αλλά είναι πέρα για πέρα αληθινό. Κάποια στιγμή παραλίγο να γίνει το τυφέκιο του γερμανικού αλλά και του αμερικανικού στρατού.
Στη δεκαετία του 1960, οι Γερμανοί αναγνώρισαν πως το υπάρχον G3 αποτελούσε το όριο της υπάρχουσας τεχνολογίας. Περαιτέρω βελτίωση στις επιδόσεις θα απαιτούσε μετακίνηση σε άλλα υποδείγματα. Μια μελέτη του Budenswehr (Ομοσπονδιακός Στρατός) κατέληξε ότι οι αυτόματες ριπές ήταν “άχρηστη δυνατότητα” ,καθώς η ανάκρουση έστελνε όλες τις βολίδες μετά την πρώτη έξω από το στόχο.
Γερμανική “Dream Team”
Μια κοινοπραξία συστάθηκε για να βρεί λύση. H Η&Κ ανέλαβε να σχεδιάσει ένα μηχανισμό “υπερταχυβόλου” όπλου που θα έστελνε τρείς βολίδες στο στόχο, πριν η ανάκρουση φτάσει στον ώμο του στρατιώτη. Βασιζόταν στην αρχή πως βάλλοντας με ρυθμό 2.000 βλημάτων ανά λεπτό (!), η κάνη θα οπισθοχωρούσε συμπιέζοντας ένα ισχυρό επανατατικό ελατήριο, χωρίς να τερματίσει τη διαδρομή της πριν και το τρίτο βλήμα.
Κατόπιν, το συγκρότημα κάνης/κλείστρου θα χτυπούσε στην οπίσθια πλάκα του κορμού και ο χειριστής θα δεχόταν τη δύναμη της ανάκρουσης. Για να επιτευχθεί αυτό χρειαζόταν ένα μικρού διαμετρήματος βλήμα που έχει χαμηλή αδράνεια και ένας μηχανισμός κλείστρου αρκετά ταχύς, ώστε να ολοκληρώσει τη διαδικασία εντός 60 μιλισεκόντ (60ms).
Ανακάλυψαν πως η υπερταχυβολία δεν επιτυγχάνεται με συμβατικούς κάλυκες, αφού οι φάσεις εξόλκευσης/απόρριψης επιβαρύνουν τον κύκλο λειτουργίας.
Μετά από δοκιμές κατέληξαν σε βολίδες διαμέτρου 4,7mm. Την έρευνα ανέλαβε η Dynamit Nobel. Η Nobel ανέπτυξε ένα “αναλώσιμο φυσίγγιο”, όπου το προωθητικό γέμισμα περιβάλλει το βλήμα και το καψύλλιο. Με την πυροδότηση το βλήμα φεύγει, το γέμισμα εξαερώνεται και το επόμενο φυσίγγιο εισέρχεται στη θαλάμη άμεσα.
Ένα ζήτημα που προέκυψε ήταν η ασφάλεια του πυρομαχικού, ώστε να μην αυταναφλέγεται όταν αυξάνεται η θερμοκρασία της θαλάμης ή να μην εκρύγνυται αν βληθεί. Στα συμβατικά πυρομαχικά, ο μπρούτζινος κάλυκας αποτρέπει τέτοια προβλήματα.
Οι χημικοί δημιούργησαν ένα σταθερό προωθητικό που ήταν στην ουσία ένα “αραιωμένο” πλαστικό εκρηκτικό. Αυτό το καθιστά αδρανές στην κρούση και τη θερμότητα. Αναφλέγεται σε 100 βαθμούς Κελσίου υψηλότερα από τις κοινές πυρίτιδες και παράγει ισχυρότερη ώθηση.
Η ομάδα σχεδίασης ήθελε υψηλή ταχύτητα βολίδας ώστε η τροχιά μεταξύ 0 και 300 μέτρων να μην απαιτεί μεγάλες διορθώσεις σκόπευσης. Καθώς το σχήμα του G11 διαμορφωνόταν, φάνηκε πως μόνο ένα οπτικό στόχαστρο θα εξασφάλιζε την απαιτούμενη ευστοχία.
Η κατασκευάστρια διοπτρών Hensoldt Wetzlar σχεδίασε δύο μοντέλα οπτικών στοχάστρων για διαφορετικούς ρόλους. Το ένα μεγεθύνει την εικόνα 3,5Χ, ενώ ένα άλλο διαθέτει οπτικό σταυρόνημα χωρίς όμως να αυξάνει το μέγεθος της εικόνας.
Ανάπτυξη και προβλήματα
Στα μέσα του 1974, η Η&Κ είχε στα χέρια της το πρώτο λειτουργικό πρωτότυπο G11 K1 (Konstruction 1), φτιαγμένο από χαλυβδόφυλλο και με δυνατότητα ριπής τριών φυσιγγίων.
Ο μηχανισμός -αντί να παλινδρομεί όπως στα τυπικά πυροβόλα- βασίζεται σε ένα περιστροφικό κλείστρο που στρέφεται κατά 90 μοίρες, ώστε να δεχτεί το “πακεταρισμένο” γέμισμα από ένα γεμιστήρα τοποθετημένο παράλληλα και πάνω από την κάνη. Κατόπιν ευθυγραμμίζεται με την κάνη και πυροδοτείται. Μια σειρά από γρανάζια και μοχλικά μετατρέπουν την ευθύγραμμη κίνηση του πιστονιού αερίων σε περιστροφική. Το
συγκρότημα είναι πολύπλοκο και αποτελείται από σχεδόν 140 απάρτια. Παρόλα αυτά το κόστος δεν ήταν μεγάλο, καθώς χρησιμοποιήθηκε μορφοποιημένο φύλλο μετάλλου για τα περισσότερα μέρη. Το G11 στην τελική του μορφή έχει 400 ξεχωριστά ανταλλακτικά.
Υπήρχε ο φόβος ότι το θα όπλο ήταν υπερβολικά πολύπλοκο και δυσκολοσυντήρητο.
Όμως σχεδιάστηκε ως “αναλώσιμο”. Το σκεπτικό χρήσης ήταν πως σε ένα γενικευμένο πόλεμο με την ΕΣΣΔ, οι ολιγάριθμοι Γερμανοί θα πολεμούσαν για μικρό χρονικό διάστημα κερδίζοντας χρόνο για να αντιδράσει το ΝΑΤΟ. Οπότε η μακροχρόνια συντήρηση δε θα αποτελούσε κρίσιμο παράγοντα. Στην τελική του μορφή το G11 θα μετέφερε 150 βλήματα (σε τρείς γεμιστήρες των 50) πάνω στον κορμό του και ο στρατιώτης θα κουβαλούσε συνολικά 600 φυσίγγια για περίπου το βάρος που αντιστοιχεί σε ένα G3 με 120 βλήματα.
Οπότε η συμβιβασμός ήταν αποδεκτός.
Τα κύρια προβλήματα που εντοπίστηκαν εστιάζονταν στην υψηλή θερμοκρασία που αναπτυσσόταν στις θαλάμες. Ήταν τόσο έντονη, ώστε αχρηστεύονταν μετά από περίπου 3.500 βολές. Επανασχεδιάστηκε, ώστε να μπορεί να αντικατασταθεί. Η ζέστη προκαλούσε συχνά, τουλάχιστον στα πρώτα στάδια, αυτανάφλεξη των γεμισμάτων και ανεξέλεγκτο πυρ. Γύρω στο 1978, τα προβλήματα αυτά είχαν λυθεί. Το βάρος μειώθηκε στα 3,8 κιλά με
εκτεταμένη χρήση πλαστικών. Προστέθηκε η δυνατότητα πλήρως αυτόματων ριπών με ταχυβολία μόλις 460 βλημάτων ανά λεπτό, ώστε να χρησιμοποιηθεί και ως οπλοπολυβόλο για υποστήριξη (MG 11).
Η κατάργηση του κάλυκα μείωνε σημαντικά το βάρος, όμως το εκτεθειμένο εκρηκτικό γέμισμα ήταν έυθραυστο και μπορούσε να παραμορφωθεί, φράζοντας τη θαλάμη. Για να αποφευχθεί ο χειρισμός του υλικού από τους στρατιώτες, τα φυσίγγια θα έρχονταν πακεταρισμένα σε αναλώσιμους γεμιστήρες.
Οι Γερμανοί προσπάθησαν να πουλήσουν την ιδέα του G11 στο ΝΑΤΟ, το οποίο τελικά προτίμησε το διαμέτρημα 5,56mm που είχαν σχεδιάσει οι Αμερικανοί. Αυτό το πλήγμα έφερε το πρόγραμμα σε δύσκολη θέση, καθώς η γερμανική κυβέρνηση διέκοψε τη χρηματοδότηση. Η Heckler & Koch συνέχισε την έρευνα με ίδια κεφάλαια και το προώθησε ως αντικαταστάτη του Μ16 στον αμερικανικό στρατό (πρόγραμμα Advanced Combat Rifle). Συνολικά είχαν κατασκευαστεί περίπου 30 όπλα τελικής διαμόρφωσης και υπάρχουν φωτογραφίες από δοκιμές πεδίου στα τέλη της δεκαετίας του 1980. Με την ενοποίηση των Γερμανικών κρατών, το πρόγραμμα “θάφτηκε”, αφού πλέον δεν υπήρχε άμεση ανάγκη και οι αμυντικές δαπάνες πέρασαν σε δεύτερη μοίρα. Τα επιζώντα G11 σήμερα βρίσκονται στο “γκρίζο δωμάτιο”, το μουσείο της Heckler & Koch.
www.bankingnews.gr
Συχνά τούτη η ενότητα παρουσιάζει εξωπραγματικά όπλα, δημιουργήματα επιστημονικής φαντασίας. Το Heckler & Koch G11 είναι ακριβώς το αντίθετο. Μοιάζει βγαλμένο απόταινία, αλλά είναι πέρα για πέρα αληθινό. Κάποια στιγμή παραλίγο να γίνει το τυφέκιο του γερμανικού αλλά και του αμερικανικού στρατού.
Στη δεκαετία του 1960, οι Γερμανοί αναγνώρισαν πως το υπάρχον G3 αποτελούσε το όριο της υπάρχουσας τεχνολογίας. Περαιτέρω βελτίωση στις επιδόσεις θα απαιτούσε μετακίνηση σε άλλα υποδείγματα. Μια μελέτη του Budenswehr (Ομοσπονδιακός Στρατός) κατέληξε ότι οι αυτόματες ριπές ήταν “άχρηστη δυνατότητα” ,καθώς η ανάκρουση έστελνε όλες τις βολίδες μετά την πρώτη έξω από το στόχο.
Γερμανική “Dream Team”
Μια κοινοπραξία συστάθηκε για να βρεί λύση. H Η&Κ ανέλαβε να σχεδιάσει ένα μηχανισμό “υπερταχυβόλου” όπλου που θα έστελνε τρείς βολίδες στο στόχο, πριν η ανάκρουση φτάσει στον ώμο του στρατιώτη. Βασιζόταν στην αρχή πως βάλλοντας με ρυθμό 2.000 βλημάτων ανά λεπτό (!), η κάνη θα οπισθοχωρούσε συμπιέζοντας ένα ισχυρό επανατατικό ελατήριο, χωρίς να τερματίσει τη διαδρομή της πριν και το τρίτο βλήμα.
Κατόπιν, το συγκρότημα κάνης/κλείστρου θα χτυπούσε στην οπίσθια πλάκα του κορμού και ο χειριστής θα δεχόταν τη δύναμη της ανάκρουσης. Για να επιτευχθεί αυτό χρειαζόταν ένα μικρού διαμετρήματος βλήμα που έχει χαμηλή αδράνεια και ένας μηχανισμός κλείστρου αρκετά ταχύς, ώστε να ολοκληρώσει τη διαδικασία εντός 60 μιλισεκόντ (60ms).
Ανακάλυψαν πως η υπερταχυβολία δεν επιτυγχάνεται με συμβατικούς κάλυκες, αφού οι φάσεις εξόλκευσης/απόρριψης επιβαρύνουν τον κύκλο λειτουργίας.
Μετά από δοκιμές κατέληξαν σε βολίδες διαμέτρου 4,7mm. Την έρευνα ανέλαβε η Dynamit Nobel. Η Nobel ανέπτυξε ένα “αναλώσιμο φυσίγγιο”, όπου το προωθητικό γέμισμα περιβάλλει το βλήμα και το καψύλλιο. Με την πυροδότηση το βλήμα φεύγει, το γέμισμα εξαερώνεται και το επόμενο φυσίγγιο εισέρχεται στη θαλάμη άμεσα.
Ένα ζήτημα που προέκυψε ήταν η ασφάλεια του πυρομαχικού, ώστε να μην αυταναφλέγεται όταν αυξάνεται η θερμοκρασία της θαλάμης ή να μην εκρύγνυται αν βληθεί. Στα συμβατικά πυρομαχικά, ο μπρούτζινος κάλυκας αποτρέπει τέτοια προβλήματα.
Οι χημικοί δημιούργησαν ένα σταθερό προωθητικό που ήταν στην ουσία ένα “αραιωμένο” πλαστικό εκρηκτικό. Αυτό το καθιστά αδρανές στην κρούση και τη θερμότητα. Αναφλέγεται σε 100 βαθμούς Κελσίου υψηλότερα από τις κοινές πυρίτιδες και παράγει ισχυρότερη ώθηση.
Η ομάδα σχεδίασης ήθελε υψηλή ταχύτητα βολίδας ώστε η τροχιά μεταξύ 0 και 300 μέτρων να μην απαιτεί μεγάλες διορθώσεις σκόπευσης. Καθώς το σχήμα του G11 διαμορφωνόταν, φάνηκε πως μόνο ένα οπτικό στόχαστρο θα εξασφάλιζε την απαιτούμενη ευστοχία.
Η κατασκευάστρια διοπτρών Hensoldt Wetzlar σχεδίασε δύο μοντέλα οπτικών στοχάστρων για διαφορετικούς ρόλους. Το ένα μεγεθύνει την εικόνα 3,5Χ, ενώ ένα άλλο διαθέτει οπτικό σταυρόνημα χωρίς όμως να αυξάνει το μέγεθος της εικόνας.
Ανάπτυξη και προβλήματα
Στα μέσα του 1974, η Η&Κ είχε στα χέρια της το πρώτο λειτουργικό πρωτότυπο G11 K1 (Konstruction 1), φτιαγμένο από χαλυβδόφυλλο και με δυνατότητα ριπής τριών φυσιγγίων.
Ο μηχανισμός -αντί να παλινδρομεί όπως στα τυπικά πυροβόλα- βασίζεται σε ένα περιστροφικό κλείστρο που στρέφεται κατά 90 μοίρες, ώστε να δεχτεί το “πακεταρισμένο” γέμισμα από ένα γεμιστήρα τοποθετημένο παράλληλα και πάνω από την κάνη. Κατόπιν ευθυγραμμίζεται με την κάνη και πυροδοτείται. Μια σειρά από γρανάζια και μοχλικά μετατρέπουν την ευθύγραμμη κίνηση του πιστονιού αερίων σε περιστροφική. Το
συγκρότημα είναι πολύπλοκο και αποτελείται από σχεδόν 140 απάρτια. Παρόλα αυτά το κόστος δεν ήταν μεγάλο, καθώς χρησιμοποιήθηκε μορφοποιημένο φύλλο μετάλλου για τα περισσότερα μέρη. Το G11 στην τελική του μορφή έχει 400 ξεχωριστά ανταλλακτικά.
Υπήρχε ο φόβος ότι το θα όπλο ήταν υπερβολικά πολύπλοκο και δυσκολοσυντήρητο.
Όμως σχεδιάστηκε ως “αναλώσιμο”. Το σκεπτικό χρήσης ήταν πως σε ένα γενικευμένο πόλεμο με την ΕΣΣΔ, οι ολιγάριθμοι Γερμανοί θα πολεμούσαν για μικρό χρονικό διάστημα κερδίζοντας χρόνο για να αντιδράσει το ΝΑΤΟ. Οπότε η μακροχρόνια συντήρηση δε θα αποτελούσε κρίσιμο παράγοντα. Στην τελική του μορφή το G11 θα μετέφερε 150 βλήματα (σε τρείς γεμιστήρες των 50) πάνω στον κορμό του και ο στρατιώτης θα κουβαλούσε συνολικά 600 φυσίγγια για περίπου το βάρος που αντιστοιχεί σε ένα G3 με 120 βλήματα.
Οπότε η συμβιβασμός ήταν αποδεκτός.
Τα κύρια προβλήματα που εντοπίστηκαν εστιάζονταν στην υψηλή θερμοκρασία που αναπτυσσόταν στις θαλάμες. Ήταν τόσο έντονη, ώστε αχρηστεύονταν μετά από περίπου 3.500 βολές. Επανασχεδιάστηκε, ώστε να μπορεί να αντικατασταθεί. Η ζέστη προκαλούσε συχνά, τουλάχιστον στα πρώτα στάδια, αυτανάφλεξη των γεμισμάτων και ανεξέλεγκτο πυρ. Γύρω στο 1978, τα προβλήματα αυτά είχαν λυθεί. Το βάρος μειώθηκε στα 3,8 κιλά με
εκτεταμένη χρήση πλαστικών. Προστέθηκε η δυνατότητα πλήρως αυτόματων ριπών με ταχυβολία μόλις 460 βλημάτων ανά λεπτό, ώστε να χρησιμοποιηθεί και ως οπλοπολυβόλο για υποστήριξη (MG 11).
Η κατάργηση του κάλυκα μείωνε σημαντικά το βάρος, όμως το εκτεθειμένο εκρηκτικό γέμισμα ήταν έυθραυστο και μπορούσε να παραμορφωθεί, φράζοντας τη θαλάμη. Για να αποφευχθεί ο χειρισμός του υλικού από τους στρατιώτες, τα φυσίγγια θα έρχονταν πακεταρισμένα σε αναλώσιμους γεμιστήρες.
Οι Γερμανοί προσπάθησαν να πουλήσουν την ιδέα του G11 στο ΝΑΤΟ, το οποίο τελικά προτίμησε το διαμέτρημα 5,56mm που είχαν σχεδιάσει οι Αμερικανοί. Αυτό το πλήγμα έφερε το πρόγραμμα σε δύσκολη θέση, καθώς η γερμανική κυβέρνηση διέκοψε τη χρηματοδότηση. Η Heckler & Koch συνέχισε την έρευνα με ίδια κεφάλαια και το προώθησε ως αντικαταστάτη του Μ16 στον αμερικανικό στρατό (πρόγραμμα Advanced Combat Rifle). Συνολικά είχαν κατασκευαστεί περίπου 30 όπλα τελικής διαμόρφωσης και υπάρχουν φωτογραφίες από δοκιμές πεδίου στα τέλη της δεκαετίας του 1980. Με την ενοποίηση των Γερμανικών κρατών, το πρόγραμμα “θάφτηκε”, αφού πλέον δεν υπήρχε άμεση ανάγκη και οι αμυντικές δαπάνες πέρασαν σε δεύτερη μοίρα. Τα επιζώντα G11 σήμερα βρίσκονται στο “γκρίζο δωμάτιο”, το μουσείο της Heckler & Koch.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών