Eurogroup στη Βαρσοβία: Δασμοί Trump και άμυνα στην ατζέντα - Η ελληνική στάση για εμπόριο και δημοσιονομικά

Στη σκιά της επιστροφής του οικονομικού προστατευτισμού και με την ένταση ανάμεσα στις Ηνωμένες Πολιτείες και την Ευρωπαϊκή Ένωση να κορυφώνεται, το σημερινό (10/4) Eurogroup στη Βαρσοβία αποκτά κρίσιμη σημασία.
Στην ατζέντα του Συμβουλίου των υπουργών Οικονομικών της ευρωζώνης βρίσκονται δύο καυτά ζητήματα: οι νέοι δασμοί που προωθεί η Ουάσινγκτον και η προοπτική ενεργοποίησης της ρήτρας διαφυγής για τις αμυντικές δαπάνες.
Η ελληνική πλευρά, δια του υπουργού Εθνικής Οικονομίας Κυριάκου Πιερρακάκη, έθεσε ήδη τις συντεταγμένες της θέσης της στη Βουλή, υπογραμμίζοντας την ανάγκη για αυτοσυγκράτηση, θεσμική συνέπεια και ευρωπαϊκή ενότητα.
«Πρέπει να χτίζεις δεσμούς, όχι να βάζεις δασμούς», είπε χαρακτηριστικά ο υπουργός, συνοψίζοντας τη βασική ελληνική αρχή απέναντι στην επανεμφάνιση της πολιτικής εμπορικών φραγμών.

Οι δασμοί και οι ελληνικές επιπτώσεις

Αν και οι άμεσες επιπτώσεις στην ελληνική οικονομία χαρακτηρίζονται ως περιορισμένες – καθώς οι εξαγωγές προς τις ΗΠΑ αντιστοιχούν σε μόλις 2,4 δισ. ευρώ ή 1% του ΑΕΠ – η ανησυχία εστιάζεται στις δευτερογενείς συνέπειες: στην επενδυτική αβεβαιότητα, στο ενδεχόμενο ύφεσης σε μεγάλες οικονομίες (ΗΠΑ και Γερμανία) και στις επόμενες φάσεις της διαπραγμάτευσης δασμών μεταξύ Βρυξελλών και Ουάσιγκτον.

Ήδη, η πρώτη «δέσμη» ευρωπαϊκών αντιμέτρων αγγίζει συναλλαγές 22,1 δισ. ευρώ, περίπου το 6,5% των συνολικών ευρωπαϊκών εισαγωγών από τις ΗΠΑ. Ωστόσο, όπως ξεκαθάρισε ο Πιερρακάκης, η Ελλάδα στηρίζει μια πολιτική win-win, με τελικό στόχο ένα περιβάλλον μηδενικών δασμών, όπως διατύπωσε και η πρόεδρος της Κομισιόν.

Σε αυτή τη συγκυρία, η Ελλάδα επαναφέρει στο προσκήνιο και τη δομική αδυναμία της ενιαίας ευρωπαϊκής αγοράς, όπως περιγράφεται στις εκθέσεις Draghi και Letta. Με «εσωτερικούς δασμούς» σχεδόν 45% στη μεταποίηση και 110% στις υπηρεσίες, η Ευρώπη παραμένει ένας ημιτελής οικονομικός χώρος, επισημαίνει ο υπουργός.
Η απάντηση, κατά την ελληνική προσέγγιση, δεν είναι μόνο η εξωτερική άμυνα έναντι των δασμών, αλλά και η εσωτερική ενδυνάμωση της ευρωπαϊκής οικονομικής συνοχής.

Η Ελλάδα, που πλησιάζει πλέον τον ευρωπαϊκό μέσο όρο στις εξαγωγές (43% του ΑΕΠ), θέτει ως στόχο την περαιτέρω διείσδυση σε αγορές όπως η Ινδία και η Μέση Ανατολή, ενώ ταυτόχρονα επιδιώκει πιο ισχυρή φωνή στο ευρωπαϊκό τραπέζι των αποφάσεων.
«Πρέπει να χτίζεις δεσμούς, όχι να βάζεις δασμούς», τόνισε χαρακτηριστικά ο Πιερρακάκης, συνοψίζοντας τη διπλωματική και οικονομική αρχή με την οποία προσέρχεται η Ελλάδα στο σημερινό Eurogroup.

Η άμυνα και η ρήτρα διαφυγής

Το δεύτερο μεγάλο ζήτημα στο τραπέζι της Βαρσοβίας είναι η εφαρμογή της νέας ευρωπαϊκής «ρήτρας διαφυγής» για τις αμυντικές δαπάνες, που, σύμφωνα με τη «Λευκή Βίβλο» της Κομισιόν, δίνει τη δυνατότητα σε κάθε κράτος να αυξήσει τις στρατιωτικές του δαπάνες έως και κατά 1,5% του ΑΕΠ ετησίως, χωρίς αυτές να υπολογίζονται στο δημοσιονομικό του έλλειμμα.
Η ρήτρα, που θα ισχύσει για την περίοδο 2025-2028, ενεργοποιείται με αίτημα κάθε κράτους έως τα τέλη Απριλίου, το οποίο θα αξιολογήσει η Κομισιόν και θα εγκρίνει το Συμβούλιο τον Ιούλιο.

Η Ελλάδα, η οποία έχει ήδη αυξήσει τις αμυντικές δαπάνες μετά το 2021, μπορεί να υπολογίζει αυτές τις αυξήσεις ως μέρος της ρήτρας. Ο κ. Πιερρακάκης ξεκαθάρισε πάντως ότι η δημοσιονομική σταθερότητα παραμένει ακρογωνιαίος λίθος της ελληνικής οικονομικής πολιτικής, επισημαίνοντας ότι «δεν πρόκειται να ακολουθήσουμε τη λογική του «δώσ’ τα όλα» που περνάει τον λογαριασμό στις επόμενες γενιές».

Μάριος Χριστοδούλου
www.bankingnews.gr