Σχετικά Άρθρα
Με... εξαιρέσεις το embargo και το πλαφόν στο ρωσικό πετρέλαιο - Πως πείστηκε η Ελλάδα - «Έκλεισαν» οι νέες κυρώσεις
Ενεργειακή κρίση: Γερμανική «βόμβα» 200 δισ. στα θεμέλια της Ε.Ε. - «Όχι» στην πρόταση ΕΕ για κοινό δανεισμό
Το πακέτο των 200 δισεκατομμυρίων ευρώ που ανακοίνωσε ο καγκελάριος της Γερμανίας, Olaf Scholz για την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης και της προστασίας των γερμανικών νοικοκυριών και επιχειρήσεων, έχει προκαλέσει την οργή όχι μόνο της Γαλλίας και της Ιταλίας αλλά και ολόκληρης της Ευρώπης.
Το «Γερμανία πρώτα» που προτάσσει ο Scholz έρχεται σε μια ιδιαίτερα ευαίσθητη στιγμή, καθώς τη στιγμή που όλοι προειδοποιούν για τον χειρότερο χειμώνα που έχει αντιμετωπίσει από το τέλος του Β’ Παγκοσμίου πολέμου, οι Ευρωπαίοι ηγέτες αδυνατούν να καταλήξουν σε μια κοινή στάση και σε μια κοινή γραμμή άμυνας για να ανταπεξέλθουν στην πρωτοφανή ενεργειακή κρίση που έρχεται.
Ήδη πολλοί Ευρωπαίοι αξιωματούχοι και αναλυτές επισημαίνουν ότι εάν δεν επικρατήσει η ιδέα της ευρωπαϊκής αλληλεγγύης, τότε το ευρωπαϊκό οικοδόμημα κινδυνεύει με περαιτέρω ρωγμές και διάσπαση.
Αυτή η ευρωπαϊκή κρίση είναι άλλωστε και βασική επιδίωξη του Ρώσου προέδρου, Vladimir Putin, ο οποίος ποντάρει στο βαρύ χειμώνα για να καταφέρει να κερδίσει αυτά που θέλει από τον πόλεμο στην Ουκρανία.
Η Γερμανία πρώτα
Η απόφαση του Scholz να υποκύψει στις πιέσεις και να διαθέσει 200 δισεκατομμύρια ευρώ για την προστασία των γερμανικών νοικοκυριών και επιχειρήσεων από την αύξηση των τιμών στην ενέργεια, είχε ως αποτέλεσμα τις έντονες αντιδράσεις από τον Ιταλό Επίτροπο Paolo Gentiloni και τον Γάλλο Επίτροπο Thierry Breton, ενδεικτικό του κλίματος που επικρατεί σε Ρώμη και Παρίσι.
Η κριτική εστιάζει στο ότι με αυτήν την χρηματοδότηση του Βερολίνου, οι γερμανικές εταιρείες αποκτούν πλεονέκτημα έναντι των ανταγωνιστών τους, οι οποίοι δεν μπορούν να «ποντάρουν» ή να περιμένουν μια τέτοιου είδους στήριξη από τις κυβερνήσεις τους.
Μάλιστα, δεν λείπει και η κριτική ότι μεγάλη ευθύνη για την ενεργειακή κρίση στην Ευρώπη φέρει η ίδια η Γερμανία και η εξάρτησης από το ρωσικό αέριο της Gazprom.
Κοινή ευρωπαϊκή λύση
Σε σειρά δημοσιευμάτων τους σε ευρωπαϊκά έντυπα και ΜΜΕ, Gentiloni και Breton ζήτησαν να υπάρξει αλληλεγγύη και κοινή ευρωπαϊκή προσέγγιση για την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης.
Ενόψει της εξαιρετικά κρίσιμης άτυπης Συνόδου Κορυφής της ΕΕ στην Πράγα (αύριο Πέμπτη 6/10 και Παρασκευή 7/10), οι δύο Επίτροποι ζητούν να τεθούν σε εφαρμογή «αμοιβαία εργαλεία σε ευρωπαϊκό επίπεδο», δηλαδή κάτι αντίστοιχο με τα εγγυημένα δάνεια που χρησιμοποιήθηκαν για την αντιμετώπιση της πανδημίας του κορωνοϊού.
Η πρόταση ωστόσο των δύο Επιτρόπων για μια προσφυγή σε αμοιβαιοποιημένα σε ευρωπαϊκό επίπεδο εργαλεία για την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης απορρίπτεται όχι μόνο από τη Γερμανία αλλά και από την Αυστρία και τη Σουηδία, ενώ αποστάσεις τηρεί και η Κομισιόν, η οποία έσπευσε να επισημάνει πως οι θέσεις των Επιτρόπων Gentiloni και Breton δεν δεσμεύουν την Επιτροπή.
Πάντως και παρά τις αποστάσεις της, η επικεφαλής της Κομισιόν, Ursula von der Leyen υπογράμμισε την ανάγκη προστασίας της κοινής αγοράς αλλά και την ανάγκη εύρεσης «ευρωπαϊκών λύσεων».
Αντίδραση Γαλλίας - Ιταλίας
Όπως αναφέρει το Politico, η ένταση που επικρατεί στο εσωτερικό της Ένωσης αναμένεται να αποτυπωθεί και στη συνεδρίαση που θα έχει σήμερα 5/10 το Κολέγιο των Επιτρόπων, το οποίο για πρώτη φορά συνέρχεται δύο φορές μέσα σε διάστημα μιας εβδομάδας.
Η von der Leyen δεν έδωσε το παρών στην τακτική συνάντηση των Επιτρόπων στο Στρασβούργο καθώς είχε προγραμματισμένη συνάντηση με τον πρόεδρο της Γαλλίας, Emmanuel Macron για το θέμα αυτό.
Το μεγάλο ερώτημα είναι τι σκοπεύουν να πράξουν κατόπιν όλων αυτών των εξελίξεων η Γαλλία και η Ιταλία, τη στιγμή πάντως που ο αντιπρόεδρος της Κομισιόν για την οικονομία, Valdis Dombrovskis τηρεί μια σκληρή γραμμή και τάσσεται κατά της ιδέας του κοινού χρέους.
Scholz: Δεν καταλαβαίνω…
Και ενώ Γαλλία – Ιταλία, όπως και η υπόλοιπη βράζουν από τις κινήσεις της Γερμανίας, ο Scholz κατά τη διάρκεια δηλώσεων του με τον πρωθυπουργό της Ολλανδίας, Mark Rutte υπεραμύνθηκε των αποφάσεων του, υποστηρίζοντας πως το γερμανικό πακέτο είναι «πολύ ισορροπημένο, πολύ έξυπνο και αποφασιστικό».
Επιπλέον, σημείωσε πως ενδεχομένως δεν έχουν καταλάβει όλοι ότι τα 200 δις ευρώ δεν αφορούν μόνο το 2022, αλλά και το 2023 και το 2024 ενώ υπογράμμισε πως η Γερμανία ήταν αναγκασμένη να διασώσει μεγάλες εταιρείες ενέργειας, όπως η Uniper.
Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι το «Γερμανία πρώτα» που προτάσσει ο Scholz είναι απόρροια και των πολιτικών συσχετισμών στο εσωτερικό της χώρας, με τους Σοσιαλδημοκράτες να έχουν το βλέμμα τους στις εκλογές της 9ης Οκτωβρίου στην Κάτω Σαξονία, τον έλεγχο της οποίας θέλουν να διατηρήσουν.
Άλλωστε το Βερολίνο έχει διατυπώσει αρκετές φορές έως σήμερα πως είναι ανοιχτό σε μια σειρά μέτρων για την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης, τονίζοντας ωστόσο πως αυτή η κρίση είναι πολύ διαφορετική από αυτήν της πανδημίας, και άρα πρέπει να αναζητηθούν και να εφαρμοστούν άλλα μέτρα.
Δημιουργική ασάφεια
Και ενώ οι Γερμανοί ως απάντηση στις επικρίσεις, επικαλούνται τα ανώτατα όρια τιμών στην ενέργεια που επέβαλε η Γαλλία, υποστηρίζοντας πως οι γερμανικές βιομηχανίες διαμαρτύρονται για την εύνοια που τυγχάνουν ευρωπαίοι ανταγωνιστές τους, πολλοί εκτιμούν πως οι θέσεις που διατύπωσαν οι Επίτροποι Gentiloni – Breton ήταν εσκεμμένα ασαφείς, έτσι ώστε να υπάρξει χώρος για συζητήσεις και ζυμώσεις σχετικά με το τι ακριβώς θα μπορούσε να είναι ένα «αμοιβαιοποιημένο εργαλείο».
Σύμφωνα με το Politico, το μοντέλο που προτείνεται είναι αυτό του προγράμματος SURE που χρησιμοποιήθηκε για τη χρηματοδότηση πρωτοβουλιών υποστήριξης της απασχόλησης μέσα στην πανδημία.
Αυτό περιλαμβάνει την έκδοση ομολόγων και στη συνέχεια τη διοχέτευση των εσόδων στα κράτη μέλη με τη μορφή δανείων με ευνοϊκούς όρους για τη χρηματοδότηση των υπέρογκων δαπανών για την ενέργεια.
Πάντως, ο Scholz υποστήριξε σε χθεσινές του δηλώσεις ότι υπάρχουν ακόμα κεφάλαια στο Ευρωπαϊκό Ταμείο που δημιουργήθηκε για τον κορωνοϊό, τα οποία θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν και για άλλες κρίσεις.
Συναντήσεις κορυφής
Σε κάθε περίπτωση η στρατηγική της Γερμανίας θα απασχολήσει την άτυπη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ που αρχίζει από αύριο Πέμπτη 6/10 στην Πράγα, ενώ ο καγκελάριος της Γερμανίας θα έχει συνάντηση σήμερα Τετάρτη 6/10 με τον πρωθυπουργό της Ισπανίας, Pedro Sanchez, στον οποίο και θα επιχειρήσει να «πουλήσει» το σχέδιο του.
Αναλυτές και αξιωματούχοι υποστηρίζουν ότι η κίνηση των Gentiloni - Breton θα μπορούσε να είναι μια προσπάθεια έναρξης της συζήτησης σχετικά με την απάντηση της ΕΕ στην κρίση και ίσως μια τακτική που θα βοηθήσει να πιέσει τη Γερμανία να υποστηρίξει ένα ανώτατο όριο στην τιμή του φυσικού αερίου, μια ιδέα που προωθήθηκε ιδιαίτερα από Ιταλία για μήνες.
Αλληλεγγύη ή διάλυση
Πάντως, ολοένα και περισσότεροι αναλυτές επισημαίνουν την ανάγκη εύρεσης μιας κοινής ευρωπαϊκής λύσης στην ενεργειακή κρίση.
«Νομίζω ότι η πρόκληση που έχουμε μπροστά μας, έχει να κάνει με το ότι ορισμένες χώρες έχουν βαθύτερες τσέπες από άλλες για να αντιμετωπίσουν την τρέχουσα κρίση.
Μια πολύ άνιση επίλυση της κρίσης μπορεί να κάνει τα πράγματα χειρότερα ξεκινώντας έναν αγώνα επιδοτήσεων μεταξύ των χωρών…
Νομίζω ότι μια πιο ευρωπαϊκή προσέγγιση έχει τεράστια σημασία» αναφέρει μιλώντας στο Politico o Georg Zachmann από το Bruegel, ενώ όπως το έθεσε ο Γάλλος υπουργός Οικονομικών, Bruno Le Maire: «Εάν δεν υπάρξει διαβούλευση, αν δεν υπάρξει αλληλεγγύη, εάν δεν υπάρξει στοχευμένη υποστήριξη για τις επιχειρήσεις, εάν δεν υπάρχει σεβασμός στους ίσους όρους ανταγωνισμού, κινδυνεύουμε με κατακερματισμό της Ευρωζώνης».
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών