Εγκρίθηκε η πρώτη ευρωπαϊκή οδηγία για την εργασία σε πλατφόρμεςΗ οδηγία αποτελεί την πρώτη προσπάθεια του μπλοκ να ρυθμίσει την διευρυμένη οικονομία της εργασίας στις πλατφόρμες (gig economy)
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ενέκρινε με συντριπτική πλειοψηφία, με 554 ψήφους υπέρ και 56 κατά, μια αποδυναμωμένη έκδοση της πολυαναμενόμενης οδηγίας της ΕΕ για την εργασία σε πλατφόρμες στην ολομέλεια της Τετάρτης (24 Απριλίου), τερματίζοντας δύο χρόνια εντατικών διαπραγματεύσεων.
Η οδηγία αποτελεί την πρώτη προσπάθεια του μπλοκ να ρυθμίσει την διευρυμένη οικονομία της εργασίας στις πλατφόρμες (gig economy) και επιδιώκει να διασφαλίσει ότι οι εργαζόμενοι επωφελούνται από το συμβατικό καθεστώς που ταιριάζει καλύτερα στη σχέση τους με ψηφιακές πλατφόρμες όπως η Uber, η Bolt ή η Deliveroo.
Ο φάκελος δημιουργεί επίσης νέους κανόνες για την αλγοριθμική διαχείριση στον χώρο εργασίας. Κατοχυρώνει την πλήρη απαγόρευση της επεξεργασίας ορισμένων συνόλων δεδομένων και διασφαλίζει ότι οι σημαντικές αλγοριθμικές αποφάσεις – σχετικά με την απόλυση, την κατανομή της εργασίας και την αμοιβή – επιβλέπονται από άνθρωπο.
Η έγκρισή της δείχνει ότι «η ΕΕ δεν είναι απλώς μια σημαντική ρυθμιστική αρχή, αλλά μπορεί πραγματικά να προστατεύσει τις ζωές των ανθρώπων», δήλωσε η εισηγήτρια της οδηγίας Elisabetta Gualmini στην ολομέλεια.
Το Συμβούλιο τώρα πρέπει ακόμη να εγκρίνει επίσημα το κείμενο – ένα διαδικαστικό βήμα που δεν αναμένεται να προκαλέσει σημαντικές καθυστερήσεις.
Τα κράτη μέλη έχουν στη διάθεσή τους δύο χρόνια για να εφαρμόσουν και να ενσωματώσουν την οδηγία στα εθνικά τους νομικά συστήματα.
Τα στοιχεία της Επιτροπής δείχνουν ότι ο αριθμός των εργαζομένων σε πλατφόρμες αναμένεται να αυξηθεί από 28 εκατομμύρια το 2022 σε 43 εκατομμύρια το 2025 – 5,5 εκατομμύρια από τους οποίους θα μπορούσαν σήμερα να είναι θύματα εσφαλμένης συμβατικής ταξινόμησης.
Η έγκριση της Τετάρτης σηματοδοτεί το τέλος ενός μακροσκελούς κύκλου έντονων διαπραγματεύσεων, με πολλούς να ανησυχούν τελευταία ότι ο φάκελος δε θα προλάβαινε να εγκριθεί πριν τις επικείμενες ευρωεκλογές του Ιουνίου.
Οι διαφωνίες ήταν ιδιαίτερα έντονες σχετικά με τη δημιουργία ενός νέου εργαλείου το λεγόμενο «νομικό τεκμήριο απασχόλησης», το οποίο επεδίωκε να εναρμονίσει τις διαδικασίες επανακατηγοριοποίησης μέσω των οποίων οι αυτοαπασχολούμενοι εργαζόμενοι στην πλατφόρμα θα μπορούσαν να γίνουν εργαζόμενοι πλήρους απασχόλησης με τα απαιτούμενα δικαιώματα πρόνοιας.
Οι εργαζόμενοι θα μπορούσαν να μεταβούν σε αυτό το καθεστώς εάν αποδείξουν ότι η πλατφόρμα διαχειρίζεται την εργασία τους, δηλαδή αν τεκμηριώσουν ότι υπάρχει η λεγόμενη «σχέση εξάρτησης» σύμφωνα με το εργατικό δίκαιο.
Για μεγάλο χρονικό διάστημα, το Συμβούλιο της ΕΕ που εκπροσωπεί τα 27 κράτη μέλη και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο δεν μπορούσαν να συμφωνήσουν για το πώς θα λειτουργούσε το νομικό τεκμήριο και ποια θα ήταν τα κριτήρια που θα χρησιμοποιούνταν για τον προσδιορισμό της εξάρτησης αυτής.
Εντός του Συμβουλίου, υπήρχε βαθύ ρήγμα μεταξύ εκείνων που τάσσονταν υπέρ μιας φιλόδοξης οδηγίας με διευρυμένο πεδίο εφαρμογής και των χωρών που ανησυχούσαν ότι ο φάκελος θα καταπνίξει την επιχειρηματική καινοτομία και θα επηρεάσει αρνητικά τα εθνικά επίπεδα απασχόλησης.
Η βελγική προεδρία του Συμβουλίου της ΕΕ έλαβε τελικά τον Φεβρουάριο τη ριζοσπαστική απόφαση να εξομαλύνει εντελώς την οδηγία, σε σύγκριση με την αρχική εκδοχή της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ελπίζοντας σε μια πιο ομαλή υιοθέτηση.
Τα κριτήρια της εξαρτησιακής σχέσης εγαζόμενου και πλατφόρμας, που κάποτε αποτελούσαν βασικό χαρακτηριστικό του κειμένου, καταργήθηκαν. Σύμφωνα με το αναθεωρημένο κείμενο, όλα τα κράτη μέλη υποχρεούνται να δημιουργήσουν ένα νομικό τεκμήριο στα εθνικά τους συστήματα – χωρίς σαφείς κατευθυντήριες γραμμές για το πώς θα λειτουργήσει το καθένα στην πράξη.
Αυτή η τελική, αποδυναμωμένη εκδοχή της οδηγίας είχε συνατνήσει έντονες αντιδράσεις από μια ομάδα χωρών – τη Γαλλία, τη Γερμανία, την Εσθονία και την Ελλάδα – σε σημείο που απείλησαν να σχηματίσουν μειοψηφία αποκλεισμού.
Τα κράτη μέλη συμφώνησαν τελικά επί του κειμένου τον Μάρτιο σε συνεδρίαση των υπουργών Εργασίας της ΕΕ, με το Ταλίν και την Αθήνα να κουνάνε τις ψήφους τους υπέρ την τελευταία στιγμή.
www.bankingnews.gr
Η οδηγία αποτελεί την πρώτη προσπάθεια του μπλοκ να ρυθμίσει την διευρυμένη οικονομία της εργασίας στις πλατφόρμες (gig economy) και επιδιώκει να διασφαλίσει ότι οι εργαζόμενοι επωφελούνται από το συμβατικό καθεστώς που ταιριάζει καλύτερα στη σχέση τους με ψηφιακές πλατφόρμες όπως η Uber, η Bolt ή η Deliveroo.
Ο φάκελος δημιουργεί επίσης νέους κανόνες για την αλγοριθμική διαχείριση στον χώρο εργασίας. Κατοχυρώνει την πλήρη απαγόρευση της επεξεργασίας ορισμένων συνόλων δεδομένων και διασφαλίζει ότι οι σημαντικές αλγοριθμικές αποφάσεις – σχετικά με την απόλυση, την κατανομή της εργασίας και την αμοιβή – επιβλέπονται από άνθρωπο.
Η έγκρισή της δείχνει ότι «η ΕΕ δεν είναι απλώς μια σημαντική ρυθμιστική αρχή, αλλά μπορεί πραγματικά να προστατεύσει τις ζωές των ανθρώπων», δήλωσε η εισηγήτρια της οδηγίας Elisabetta Gualmini στην ολομέλεια.
Το Συμβούλιο τώρα πρέπει ακόμη να εγκρίνει επίσημα το κείμενο – ένα διαδικαστικό βήμα που δεν αναμένεται να προκαλέσει σημαντικές καθυστερήσεις.
Τα κράτη μέλη έχουν στη διάθεσή τους δύο χρόνια για να εφαρμόσουν και να ενσωματώσουν την οδηγία στα εθνικά τους νομικά συστήματα.
Τα στοιχεία της Επιτροπής δείχνουν ότι ο αριθμός των εργαζομένων σε πλατφόρμες αναμένεται να αυξηθεί από 28 εκατομμύρια το 2022 σε 43 εκατομμύρια το 2025 – 5,5 εκατομμύρια από τους οποίους θα μπορούσαν σήμερα να είναι θύματα εσφαλμένης συμβατικής ταξινόμησης.
Η έγκριση της Τετάρτης σηματοδοτεί το τέλος ενός μακροσκελούς κύκλου έντονων διαπραγματεύσεων, με πολλούς να ανησυχούν τελευταία ότι ο φάκελος δε θα προλάβαινε να εγκριθεί πριν τις επικείμενες ευρωεκλογές του Ιουνίου.
Οι διαφωνίες ήταν ιδιαίτερα έντονες σχετικά με τη δημιουργία ενός νέου εργαλείου το λεγόμενο «νομικό τεκμήριο απασχόλησης», το οποίο επεδίωκε να εναρμονίσει τις διαδικασίες επανακατηγοριοποίησης μέσω των οποίων οι αυτοαπασχολούμενοι εργαζόμενοι στην πλατφόρμα θα μπορούσαν να γίνουν εργαζόμενοι πλήρους απασχόλησης με τα απαιτούμενα δικαιώματα πρόνοιας.
Οι εργαζόμενοι θα μπορούσαν να μεταβούν σε αυτό το καθεστώς εάν αποδείξουν ότι η πλατφόρμα διαχειρίζεται την εργασία τους, δηλαδή αν τεκμηριώσουν ότι υπάρχει η λεγόμενη «σχέση εξάρτησης» σύμφωνα με το εργατικό δίκαιο.
Για μεγάλο χρονικό διάστημα, το Συμβούλιο της ΕΕ που εκπροσωπεί τα 27 κράτη μέλη και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο δεν μπορούσαν να συμφωνήσουν για το πώς θα λειτουργούσε το νομικό τεκμήριο και ποια θα ήταν τα κριτήρια που θα χρησιμοποιούνταν για τον προσδιορισμό της εξάρτησης αυτής.
Εντός του Συμβουλίου, υπήρχε βαθύ ρήγμα μεταξύ εκείνων που τάσσονταν υπέρ μιας φιλόδοξης οδηγίας με διευρυμένο πεδίο εφαρμογής και των χωρών που ανησυχούσαν ότι ο φάκελος θα καταπνίξει την επιχειρηματική καινοτομία και θα επηρεάσει αρνητικά τα εθνικά επίπεδα απασχόλησης.
Η βελγική προεδρία του Συμβουλίου της ΕΕ έλαβε τελικά τον Φεβρουάριο τη ριζοσπαστική απόφαση να εξομαλύνει εντελώς την οδηγία, σε σύγκριση με την αρχική εκδοχή της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ελπίζοντας σε μια πιο ομαλή υιοθέτηση.
Τα κριτήρια της εξαρτησιακής σχέσης εγαζόμενου και πλατφόρμας, που κάποτε αποτελούσαν βασικό χαρακτηριστικό του κειμένου, καταργήθηκαν. Σύμφωνα με το αναθεωρημένο κείμενο, όλα τα κράτη μέλη υποχρεούνται να δημιουργήσουν ένα νομικό τεκμήριο στα εθνικά τους συστήματα – χωρίς σαφείς κατευθυντήριες γραμμές για το πώς θα λειτουργήσει το καθένα στην πράξη.
Αυτή η τελική, αποδυναμωμένη εκδοχή της οδηγίας είχε συνατνήσει έντονες αντιδράσεις από μια ομάδα χωρών – τη Γαλλία, τη Γερμανία, την Εσθονία και την Ελλάδα – σε σημείο που απείλησαν να σχηματίσουν μειοψηφία αποκλεισμού.
Τα κράτη μέλη συμφώνησαν τελικά επί του κειμένου τον Μάρτιο σε συνεδρίαση των υπουργών Εργασίας της ΕΕ, με το Ταλίν και την Αθήνα να κουνάνε τις ψήφους τους υπέρ την τελευταία στιγμή.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών